اخبار کرمانشاه، کرماشان نیوز

[رزیتا]

رویاهایی كه در خیابان جامانده است!

كرمانشاه - خانه ای گرم و خانواده ای صمیمی، لباسهای مرتب و تمیز، مدرسه و معلم و دوستان خوبم آرزوست!

خانه ای كه در آن رنج و بیماری نیست، چشمان مادر سرخ و دستان پدر خالی نیست، كتك كاری و دعوا نیست، دود و افیون نیست، جدایی مامان و بابا نیست، بیماری و غم نیست، وقاحت و سماجت هنر نیست، زباله دان باارزش نیست، جای نوشتن مشقها گوشه خیابان نیست، سوز و سرما و بغض نیست و...

اینها، شاید همان رویاهای كوچكی است كه در سر كودكان كار می گذرد، رویاهایی كه در خیابانهای پرهیاهوی شهر گم می شوند و هیچكس نمی داند.

شاید رویا به نظر می رسد اما اینها ابتدایی ترین حقوق یك كودك است كه بزرگترها آن را ربوده اند.

حقوقی كه براساس پیمان نامه جهانی حقوق كودك در سال 1990 میلادی، 191 كشور جهان به آن ملحق شده و ملزم به اجرای مفاد آن شدند و جمهوری اسلامی ایران نیز از سال 1373 به آن پیوست.

رشد، حمایت و مشاركت از مهمترین مفاد این پیمان نامه 54 ماده ای است كه انسانهای بسیاری در سراسر جهان آن را به هر دلیل زیر پا گذاشته و در نتیجه میلیونها كودك بی گناه به علت بی سرپناهی یا فقر در خیابانها رها شده اند.

همه ما در زندگی روز مره با كودكان كار سروكار داریم؛ كودكانی كه در خیابانها دستفروشی می كنند یا به انواع مختلف به تكدی گری مشغولند و خیابان برای این سرمایه های ملی مانند دانشگاهی است كه آزمون ورودی آن دله دزدی، وقاحت و سماجت است و دوران تخصصی آن را در مراكز كانون اصلاح و تربیت و در نهایت زندانها سپری می كنند.

كودكانی كه امروز با یك طرح ضربتی جمع‌آوری می‌شوند اما روزهای بعد به همان وضعیت سابق در خیابانها پرسه زده و به گذران زندگی خود ادامه می‌دهند.

كودكان كار سنشان بیشتر می‌شود و نوجوان و جوان می‌شوند و جایشان را كودكان دیگری درخیابانها می‌گیرند اما در روندی كه سال‌هاست در این زمینه برای ساماندهی آن‌ها در پیش گرفته شده تغییری اساسی پیش نمی‌آید.

شاید این تكرار ملال آور دیگر به پدیده ای عادی در جامعه تبدیل شده به طوریكه شاید به فكر كسی نمی رسد كه این كودكان نیز بخشی از جامعه اند و از حقوقی برخوردارند.

این در حالی است كه براساس پیمان نامه جهانی حقوق كودك، كودكان باید در برابر هر كاری كه رشد و سلامت آنها را تهدید می كند، حمایت شوند و دولت ها باید حداقل سن كار و شرایط كار كودكان را مشخص كنند.

كودكانی كه مشتریان دایمی زباله دانهای شهر هستند و سرنوشت سازترین سالهای زندگی و آینده اشان را به بهای ناچیزی در قبال دستفروشی و كارهای پست به خیابان هدیه می كنند.

به گفته كارشناسان اجتماعی، پدیده كودكان كار ، منحصر به كشور ما نیست؛ اكنون میلیونها كودك زیر‌ سن ‌قانونی ‌كار در كشورهای جهان سوم به كار ‌مشغول هستند.

كودكان كار با وجود مشكلات متعددی كه آنان را در معرض خطر قرار می‌دهد، از حمایت‌های آموزشی، بهداشتی ، روانی و اجتماعی‌ لازم برخوردار نیستند.

فقر والدین ، طلاق ، مرگ و اعتیادشان بستر آشكار ساز این آسیب است ؛ بر همین اساس، اندیشه مطالعه و بررسی كودكان كار در سال های اخیر اذهان كارشناسان مسایل اجتماعی را مشغول كرده است.

پژوهشها نشان می دهد كودكان ‌كار ‌بخشی از جامعه انسانی‌اند ‌كه در سن زیر 15 سال، پیش از آن كه دوره‌ رشد جسمی و ذهنی آن‌ها به پایان برسد، به سبب عوامل خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی وارد دنیای كار می‌شوند و در این روند، رشد جسمی و ذهنی آنها آسیب می‌بیند.

كودكانی كه در خیابان حضور دارند از حقوق اساسی خود از جمله آموزش، بهداشت ، تغذیه و امنیت محرومند و به علت حضور طولانی در خیابان مشكلات و آسیبهای فراوانی را تجربه می كنند.

این كودكان در تمام جنبه های اساسی رشد (رشد جسمی، حركتی، عاطفی، روانی، اجتماعی و ذهنی ) دارای مشكلاتی می باشند.

به هر حال بحث كودكان خیابانی و كار پدیده ای رشد یابنده در جهان و در كشور ماست كه كارشناسان اجتماعی معتقد به افزایش این پدیده در سالهای اخیر بویژه در كلان شهرهای كشور هستند.

كارشناسان معتقدند، دوران كودكی برای هر شخصی مهمترین مقطع زندگی اوست و تمام رفتارها ، باورها ، ارزشها، عقاید ، ترس ها و نفرتها ، لیاقتها و ... در همین دوران در ذهن او شكل می گیرد و در تمام طول زندگی همراه اوست.

كودكی دوران حساس رشد و پرورش انسان است و توجه به این سالهای مهم و فراهم ساختن امكانات مناسب به منظور ایجاد زندگی بهتر برای كودكان از وظایف اساسی جامعه است، اما پیشگیری و كنترل این آسیب ، نیازمند ابزارهای ویژه‌ای است كه دستگاههای اجرایی، سازمان‌های غیردولتی و امور خیریه، نقش تأثیرگذاری بر آن دارند.

كارشناس پیشگیری از آسیبهای اجتماعی سازمان بهزیستی استان كرمانشاه در خصوص پدیده كودكان كار و خیابانی در استان كرمانشاه گفت: كودك خیابانی به هر فرد زیر 18 سال اطلاق می شود كه به دلایل بد سرپرستی یا نداشتن سرپرست به علت فوت یا طلاق والدین در خیابان حضور دارد.

'بهار سلطانی' در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در استان كرمانشاه پدیده كودكان خیابانی تحت عنوان اینكه كودكی از منزل فرار كرده باشد و در خیابان زندگی كند نادر است و وجود كودكان در خیابان بیشتر به دلیل بد سرپرستی، نداشتن سرپرست و یا نان آوری خانواده است.

وی تصریح كرد: بنابراین می توان گفت بیشتر كودكانی كه در استان كرمانشاه در سطح خیابانها می بینیم كودكان كار هستند كه برای تامین بخشی از معاش خانواده به دستفروشی یا خدمات كوچك و تكدی گری مشغولند.

وی افزود: گروهی از كودكان استان كرمانشاه خانه را به بهانه كار ترك می كنند و در استانهای دیگر مشغول به كار در خیابان می شوند و از آنجا كه جا و مكانی ندارند به كودك خیابانی مبدل می شوند.

وی عدم ثبات اقتصادی خانواده، تك والد بودن، بد سرپرست بودن به دلایل مختلف از جمله اعتیاد، از كار افتادگی، مشكلات روانی والدین را از جمله دلایل حضور كودكان در خیابانها عنوان كرد.

این كارشناس، در خصوص اقدامات سازمان بهزیستی استان كرمانشاه در راستای پیشگیری و كنترل این پدیده گفت: با توجه به اینكه یكی از اهداف سازمان بهزیستی ،ارتقای سطح بهداشت و سلامت روانی مردم و ارایه خدمات تخصصی بموقع به منظور كاهش و كنترل آسیبهای اجتماعی است یكی از مهمترین وظایف ما در قبال همین كودكان است.

وی تصریح كرد: در سطوح پیشگیری، از طریق معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی، آموزش مهارتهای زندگی و آشنایی با اصول و خدمات بهداشت روانی به صورت گسترده در مهدهای كودك و مدارس استان به اجرا در می آید.

وی ادامه داد: در مورد كودكانی كه به این آسیب دچار شده اند نیز مركزی تحت عنوان پذیرش و ساماندهی كودكان خیابانی و كار در استان فعال است كه از طریق خدمات سیار اورژانس اجتماعی خط تلفن 123، پایگاههای اجتماعی مستقر در محلات مختلف، این كودكان را شناسایی كرده و به مركز ارجاع داده می شوند.

وی گفت: در مركز پذیرش و ساماندهی كودكان خیابانی و كار، اقدامات تخصصی روان شناسی بر روی كودكان انجام می شود و علت بد سرپرستی و یا حضورشان در خیابان توسط كارشناسان بررسی می شود.

وی همچنین برقراری ارتباط با خانواده های كودكان خیابانی و كار، ارایه خدمات روان شناسی و خدمات باز توانی در مورد والدین دارای مشكل، ارایه خدمات پیشگیری در خصوص والدین معتاد یا توانبخشی به والدین معلول و فراهم كردن شرایط باز توانی خانواده از نظر اقتصادی از طریق ارایه تسهیلات، ودیعه مسكن، آموزشهای فنی و حرفه ای و فراهم كردن زمینه خود اشتغالی كودكانی كه به بهانه كار منزل را ترك كرده اند متناسب با سن آنها را از دیگر خدمات این مركز عنوان كرد.

سلطانی اظهار داشت: نكته قابل توجه این است كه همه كودكان كار و خیابانی به ما مراجعه نمی كنند اما بیش از نیمی از كودكانی كه توسط ما شناسایی می شوند، از طریق باز توانی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی خانواده هایشان و ارایه آموزشها و خدمات تخصصی روان شناسی به زندگی اجتماعی سالم باز می گردند.

وی گفت: در مجموع سعی می كنیم شرایطی را فر اهم كنیم كه هر چه زودتر كودك ،با رفع موانع قبلی به خانواده بر گردد.

وی افزود: در بعضی مواقع، كودكان بد سرپرستی هستند كه والدین آنها حضور ندارند و قیمهای نسبی و سببی آنها از نگهداری آنها سرباز می زنند كه این كودكان در صورت محرز شدن بد سرپرستی آنها، به مركز شبه خانواده سازمان بهزیستی كه مركز دایمی نگهداری از كودكان بد سرپرست است ارجاع داده می شوند.

این كارشناس، فقر را عامل اصلی حضور كودكان كار در خیابانها عنوان كرد و گفت: فقر یك پدیده اجتناب ناپذیر در سراسر جهان است كه كودكان را نیز قربانی خود می كند.

سلطانی در ادامه در خصوص راهكارهای پیشگیری و كنترل پدیده كودكان خیابانی و كار، برخورد كارشناسانه با پدیده كودكان كار و خیابانی، پر رنگ شدن نقش آموزش ، بالا بردن رفاه عمومی در جامعه، پر رنگ شدن نقش بیمه ، تسهیل در ارایه خدمات توانبخشی، اجتماعی و اقتصادی به عموم جامعه را از جمله این راهكارها عنوان كرد.