کورته چیروک

[behnam5555]

دووكەڵ



گاردۆنێكی لە دوو لاوە كون كردووە و پەتێكی لێ گرێداوە.لە ملی كردووە و بنێشت و نوقڵ و كاكائۆی لە نێو گاردۆنە پەلەكەدا ڕیز كردووە. هەر دەڕوا و لەبەرخۆیەوە بە دەنگە منداڵانەكەی زۆر لە سەرەخۆ ئەوەندەی كە هەر خۆی گۆێی لێ دەبێ دەڵێ: «بنێشت، نەقوڵ، كاكائۆ، كاكائۆ، بنێشت، نەقوڵ...» دەستە كز و ڕەقەڵەكەی بە بنی گاردۆنەكەوە گرتووە و چاوە ڕەشەكانی بە وردی بە خەڵكدا دەگێڕێ و بە شەرمەوە جارجار سەری هەڵدێنی و دایدەخاتەوە. ئارەقەیەكی ڕوون بە لاجانگە گەنم رەنگەكەیدا شۆڕ بۆتەوە. نەرم لە دوولاوە بەرەو چەناگە وردیلەكەی دادەخزێن. سەرلووتە چكۆلەكەی دووسێ دڵۆپە ئارەقەی وردی دەرداوە و دەڵێی شەونمە و لەسەر وشكە گەڵایەكی ئەرخەوانی نیشتووە. هەناسەی سوار بووە، سیخەی سینگی لە گەڵ دەنگە منداڵانەكەی تێكەڵ بووە و دەڵێی سەدان شەقاو هەڵاتووە و هەر ئێستا دەخنكێ. ڕەگی ملە باریكەكەی هەستاوە و هەست دەكەی شین هەڵگەڕاوە. لە بازاڕی چاكەچكۆلە هاتەدەرێ و نەرم نەرم بە شۆستەی شەقامی گەورەدا بایدایەوە و بەرەو فەلەكەی ئەسكەندەری ڕۆیی. سیخە سیخی سینگی هەروا لەگەڵ نوقڵ و كاكائۆ و بنێشت و دەنگە منداڵانەكەی تێكەڵ دەبێ. كابرایەكی ڕەشی سەرماشوبرنجی جگەرەیەكی بە لێوەوەیە و بەرەو ڕووی دێ. كابرا خێرا خێرا مژ لەجگەرەكەی دەدا و دووكەڵەكەی دەردەداتەوە. ئەمیر بە دیتنی كابرا چاوە ڕەشەكانی زیت كردەوە و بە قەڵەمبازێكی ورد و منداڵانە بازیدا ئەو بەری قاناوەكە و ڕاوەستا. كابرای جگەرەكێش بەلایدا تێپەڕی و بای دەمەونیوەڕۆ دووكەڵ و بۆنی خڵتەكەی ئاوقای ئەمیر كرد و وەكۆخەكۆخی خست. بە هەنگاوە وردیلەكەی دیسان بازی دایەوە سەر شۆستەكە و پاڵیدا بە دیواری بەینی دوو دووكانەوە. كوخە پیرانی پێ كرد و ئازای ئەندامی وەسەر ئارەقە گەڕا. كابرای دووكاندار دەستی لە سەر شانی دانا و گوتی:
«مامە چكول گیان ئەوە سەرمات بووە ؟»
ئەمیر ئاوڕی دایەوە كابرا جگەرەیەكی بە لێوەوە بوو. ئەمیر بە دینی جگەرەكەی لێوی داچڵەكی و لەناكاو وەك چۆلەكەیەك كە خۆی لە چنگی باشوو ڕاپسكێنێ هەڵات و دیسان بەقەڵەمبازە وردیلەكەی لە قاناوەكە پەڕییەوە. چەند شەقاو بە سەر شەقامەكەدا ڕۆیشت و دیسان بازی دایەوە سەر شۆستەكە. كۆخە چنگی لە گەرووی گیر كردبوو و ئەوەندەی تری ئارەقە پێدەردابوو و هەرا كردنی لەبیر بردبۆوە. چاوی لە بنێشت و نوقڵەكانی بڕیبوو و نەرم نەرم هەنگاوی دەنا و سیخەی سینگی لەگەڵ ترپە و خشپەی كەوشە ئیسپۆڕتەكانی ئاوێتە دەبوو. هێندە كۆخیبوو سپیایی چاوی سوور هەڵگەڕابوو و گلاركە ڕەشەكەی چاویشی خورمایی دەنواند. نەدەگریا، بەڵام دوو ڕیز ئارەقە و فرمێسك لە بەر پێڵووی چاوییەوە دادەخزان و لە هەر دوو لاوە دادەگەڕان بۆ سووچی لێوی و دەیانویست زمانە ویشك هەڵگەڕاوەكەی تەڕكەنەوە. لە دەوری فەلەكەی ئەسكەندەری تۆزێ ڕاوەستا. تازە خەریك بوو پشووی بێتەوە بەر خۆی چەند گاردۆنی پڕ لەجووجەڵەی زەرد و سوور سەرنجی ڕاكێشا و هەنگاوی بێ ئیختیار بەرەو لایان خوشی.
كابرای خاوەنی جووجەڵەكان پشتی نابوو بەدیوارەكەوە هەڵترووشكابوو. ئەمیر لەلای جووجەڵەكان ڕاوەستا و چاوی تێبڕین. جووجەڵەكان خێراخێرا دەنووكیان لە كادار و وردە گەنمەكەی بەر دەمیان دەدا و چینەیان دەكرد. ئەمیر لە دڵی خۆیدا گوتی: «بریا منیش جووجەڵە بایەم بەس نییە مریشك و كەڵەشێر و جووجەڵە جگەرە ناكێشن.» كابرای جووجەڵە فرۆش دەستی كرد بە گیرفانی پانتۆڵەكەیدا بەستەیەكی جگەرە دەرهێنا و لە گیرفانەكەی دیكەشی شەمچەكەی دەرهێنا. جگەرەی نا بەلێویەوە. ئەمیر هەروا چاوی لە جووجەڵەكان بڕیبوو دانەیەكی سووریان لەگەڵ بوو بە دەنووك لە هەموویانی دەدا و نەیدەهێشت لە جێی خۆیان بسرەون. كابرای جگەرەفرۆش لقە شەمچەی دەرهێنا و هەڵیكرد. ئەمیر هەركە گوێی لەخشەی شەمچەكە بوو داچڵەكی و سەری هەڵێنا. كابرای جگەرە فرۆش خەریك بوو جگەرەکەی داگیرسێنێ، هێشتا گڕی لقە شەمچەكە نەگەیشتبووە جگەرەكە ئەمیر پێی پێوەنا و وەك ئاسكی سڵۆك بازیدا ئەوبەری قاناوەكە و دوور كەوتەوە. دەوری فەلەكەكەی لێدا و لەسەر سەكۆی بەردرگای بانگی مەسكەن دانیشت. لەدەستی ڕاستی سەكۆكە كوڕێكی لاو ماشێن و تفەنگ و بووكەباخەی منداڵانەی دەفرۆشت. چاوی لەسەر ماشینێكی پۆلیسی گیرسایەوە و چرا سوورەكەی وەك كارەبا ئەمیری كێشا بۆ لای خۆی. هەستا و چوو لە پەنای ماشێنەكە ڕاوەستا و چاوی لە ماشینەكە نەترووكاند.
ئەمیر لە ژوورە چكۆلەکەی ماڵێ دانیشتووە دایكی لە ئاشپەزخانەكە خەریكی چێشت لێنانە و ئەوینی خوشكی بە گاگۆڵكێ بە نێو ژوورەكەدا دەگەڕێ و گڕوگاڵ دەكا. ماشێنە پۆلیسییەكەی قورمیش كردەوە و لە سەر فەرشەكە دایدەنێ. ماشێنەكە بە ئاژیر لێدان دەچێ بۆ لای ئەوین، كەلێی نزیك دەبێتەوە ئەوین بە دەستە خڕپنەكانی ماشێنەكە دەگرێ و ناهێڵێ بڕوا. هەڵدەستێ و دەچێ لەبەر دەستی ئەوین لای دەبا و دەیهەوێ دیسان قورمیشی بكاتەوە. ئەوین دەست دەكا بەگریان.
- «كاكە ئەو ماشێنە پۆلیسییە بەچەندە؟».
كابرایەك دەستی كوڕەكەی گرتبوو لە پەنا ئەمیر ڕاوەستابوون.
-«دووهەزار و پێنج سەد خاڵەگیان.»
كابرا دوو هەزار و پێنج سەدەكەی دایەدەست كوڕە لاوەكە و ماشێنەكەی هەڵگرت. كوڕەكە خێرا ماشێنەكەی لەدەستی باوكی ڕاپسكاند و لە پێشییەوە هەڵات. هەتا دوور كەوتەوە ئەمیر هەر چاوی لە كوڕە و ماشێنەكەی باوەشی بوو.
-«كاكە گیان سەعات چەندە؟»
-«سەعات دوازدە و نیوە.»
بە بیستنی دوازدە و نیو داچڵەكی و چاوی لە گاردۆنەكەی ملی كرد و دەستێكی لەگیرفانی دا. پارەكانی دەرهێنا و بژاردی بایی چوارسەد و پەنجاتمەنی فرۆشتبوو. بەپەلە بەرەو ماڵێ پێی پێوەنا. بە شەقامی گەورەدا بەرەو ژوور ڕۆیشت و پاشان بە شەقامی هێمندا داگەڕا. گەیشتە بەر سۆپرماركێتەکەی نادری. لەبەر شووشەبەندەكەی ڕاوەستا و چاوی لەكەل وپەلی دووكانەكە بڕی. دەمانچە ئاوییەكە لەوێ نەمابوو. دوێنێ لەگەڵ باوكی چووبوون بۆ كڕینی فاف و ماكاڕۆنی چاوی بەو دەمانچە ئاوییە كەوتبوو. چەندەی پێخۆشبوو بۆی بكڕێ ، پڕی بكا لە ئاو و لە دایكی و ئەوینی خوشكی گرێ و ئەوینی خوشكی بەپڕیشكەی ئاوەكە قریشكەی پێكەنینەكەی لەماڵەكەدا دەنگ بداتەوە. دوێنێ كە چاوی بە دەمانچەكە كەوتبوو زۆر لەباوكی پاڕابۆوە بۆی بكڕێ بەڵام بۆی نەكڕیبوو. ئەمیر گوتبووی: «كاكە ئەو دەمانچەیە بەچەندە؟»
نادری گوتبووی:«حەوسەت تمەن.»
كاتێک دەستیان دابووە فاف و ماکاڕۆنییەکان و هاتبوونە دەرێ، باوکی گەڕابۆوە بۆ نێو دووکانەکە. ئەمیر لەخۆشیانا خەریک بووبوو شاگەشکە بێ. بەدوای باوکیدا هەڵاتبۆوە بۆ نێو دووکانەکە و دەستی دابووە دەمانچە ئاوییەکە. بەڵام بە مۆڕەیەکی باوکی لە جێی خۆی دانابۆوە. نادری بەستەیەکی جگەرەی وێنستون دابووە دەست باوکی ئەمیر و هەزار و دووسەت تمەنی لێوەرگرتبوو.
کابرایەک لە دووکانەکەی نادری هاتەدەرێ و جگەرەیەکی قاوەیی بە لێوەوە بوو. ئەمیر هەرکە چاوی پێی کەوت لە جێی خۆی داچڵەکی و بەچەند هەنگاوی سووک و سرک هەڵات و دوور کەوتەوە. گاردۆنەکەی ملی و بنێشت و نوقڵەکانی و سیخەسیخی سینگی لەگەڵ خۆیدا برد و بەدوو سێ کۆڵاندا بایدایەوە و گەیشتەوە ماڵێ. لەدەرگای دا و دایکی هات دەرگاکەی بۆ کردەوە. دایکی باوەشی پێداکرد و ڕوومەتە سوێرەکەی ئەمیر لێوی کزاندەوە. دایکی گاردۆنەکەی لەملی داماڵی و دەستی گرت و بردی بۆلای شێرەئاوەکە. شێرەکەی بۆبەردایەوە و ئەمیر دەست و دەموچاوی شوشت. پاشان بەلۆی لەچکەکەی دایکی دەموچاوی سڕی. بەدوای دایکیدا چووە پێشخانەکە و چاوی بە کەوشەکانی باوکی کەوت. ئەمڕۆ باوکی لەپێش ئەودا هاتبۆوە. هەمیشە هەوڵی دەدا لە پێش باوکیدا بگاتەوە ماڵێ و هەتا ئەو دێتەوە دایکی نان و چایی بداتێ و کاتێک باوکی دێتەوە ئەو خۆی لە حەوشە بخافڵێنێ و بۆن و دووکەڵی جگەرە وەکۆخەکۆخی نەخات. بەڵام ئەمڕۆ بەلای جووجەڵە و ماشێنی پۆلیسییەوە خافڵا و ئاوا وەدرەنگ کەوت. ئەو ڕۆژانەی کەلەدوای باوکی دەگەیشتەوە ماڵێ دەبوو هەتا سەعات دوو و نیو و سێ، ئەو کاتەی باوکی دەڕۆیشتەوە بۆسەر کارەکەی لە حەوشە خۆی بەخیز و خۆڵوخاکەوە بخافڵێنێ و نەچێتە ژوورێ. بەڵام ئەوە هەر بۆ نیوەڕۆیانی هەواخۆشی بوو. ئەو ڕۆژانەی دانی پاش نیوەڕۆش دەچووە قوتابخانە باشبوو سەعات یازدە و نیو نانی نیوەڕۆی دەخوارد و دەڕۆیشت. بەڵام شەوانە و زستانانەش ئەگەر دانی بەیانیان لە قوتابخانە بوایە، سەعات دوازدە و نیو دەهاتەوە و ناچار بوو ئەو دووکەڵ و بۆگەنە جگەرەیەی باوکی تامڵ بکا و بەدەم کۆخە و هەناسەسوارییەوە نان و چاییەکەی بخوات. هەتا بەیانیش لەنێو جێگاکەیدا لەبەر ژانی سینگی جینگڵ بدات. کە دایکی دەرگای هاڵەکەی کردەوە و چووە ژوورێ، دووکەڵ و بۆنی جگەرە هاشاوڵی هێنا بۆ کەوشکەندەکە و خۆی کرد بەقوڕگی ئەمیردا و لەگەڵ هەناسەی گەرم و سیخەسیخی سینگی باوەشیان بەیەکدا کرد. بە پەلە گەڕایەوە بۆ حەوشە و چوو لە سووچی دیواری حەوشە و ئاودەستەکە دانیشت. دەستی بە سینگییەوە گرت و کۆخە پیرانی پێکرد. زگی لەبرسانا قۆڕەی دەهات و سینگ و گەرووە بریندارەکەی دەتگوت بیباری پێوەکراوە. سەری نا بەدیوارەکەوە و خەیاڵی ماشێنە پۆلیسییەکە بردی بۆ دەوری فەلەکەی ئەسکەندەری.
دایکی نان و چایی دا بە باوکی ئەمیر و باڵنجێکی بۆدانا ڕاکشێ. پاشان چوو لەچێشتخانەکە بابۆڵەیەکی بۆئەمیر کرد و ڕۆیی بۆ حەوشە. ئەمیر لە جێگای هەمیشەی خۆی بوو. سووچی دیواری حەوشە و ئاودەستەکە. کاتێک دایکی بە بابۆڵە هێڕەڵماسییەوە گەیشتەلای، ئەمیر بەلادا هاتبوو. دایکی لە پەنایدا دانیشت و سەری ئەمیری کردە سەر ڕانی خۆی. ئارەقەی ڕوومەتە گەنم ڕەنگەکەی عەرزەکەی تەڕکردبوو. بە لەپی دەستی قوڕەکەی لە ڕوومەتی سڕی و دەستی نایە سەر سینگی ئەمیر و فرمێسک بە چاویدا هاتە خوارێ.
دوای سەعاتێک باوکی ئەمیر لەژوورێوە گوڕاندی:
ـ کاڵێ! پاکەتی جگەرەکەمت لە کوێ داناوە؟!

ئەمین گەردیگلانی

هاوینی 1387