زنان دوره هخامنشي

[deltang]

موقعيت زنان در دوره هخامنشيان
مرد و زن در كنار هم كار كرده و حقوق و دستمزدي يكسان دارند و گاه حتي كارهاي سخت تر بر عهده زنان بوده ، مثل : كشاورزي و سنگ سابي ( گفته شده كه به احتمال خيلي زياد صيقل نهايي نقش برجسته هاي سنگي همچون نقوش بر جاي مانده از تخت جمشيد كار زن ها ست كه بسيار هم كار سختي بوده )
نكته جالب اينكه ؛ زنها با بدنيا آوردن كودكي براي مدتي از كار بيرون معاف شده و در طول مرخصي زايمان حقوق دريافتي داشتند ( حقوقي حداقلي و تا حد گذران زندگي ) ، اضافه حقوق براي نوزادان پسر دو برابر نوزادان دختر بوده و اين نشان مي دهد كه شاه از نوزادان پسر بيشتر از نوزادان دختر خرسند مي شده!
( طبق مدارك موجود ، اين تنها موردي است كه ميان زن و مرد فرقي ديده مي شود )
در دربار، كارگاه هاي خياطي بيشتر در اشغال زنان بوده و مردها گاه نيز زير دست زنان قرار مي گرفتند اما در عوض كار دوخت لباس شاه را خياط هاي مرد برعهده داشتند.
در كارگاه هاي شاهي همواره سرپرستي و مديريت با زنان بوده .
زن در هنر هخامنشي
در اين دوره تصوير هيچ زني ديده نمي شود ، به عبارتي ما تصوير زن را در نقوش عمومي نمي بينيم اما در ميان آثار هنري كوچك به نقش هاي بيشماري بر مي خوريم ، نكته جالب اينجاست كه نوع آرايش و نوع مدل لباس و حتي استفاده از زيور آلات در اين دوره بين زن و مرد يكسان بوده به طوري كه تشخيص زن و مرد در تصاوير موجود در اين دوره بسيار دشوار بوده و زن ها تنها از روي خصوصيات انداميشان تشخيص داده مي شدند. ( مردها در اين دوره مانند زنها از لوازم آرايشي استفاده مي كردند و استفاده از زيورآلات در هر دو رايج بوده ) ، بنابراين معلوم مي شود كه در سراسر امپراطوري هخامنشي از " مُد " واحدي پيروي شده است . ( يكي از رايج ترين سرپوش ها در اين دوره ، سرپوش كنگره داري شبيه به تاج بوده كه هم در زنان و هم در مردان ديده شده )
آرايش مو نيز تقليدي از آخرين " مُد " اين دوره است كه در نگاره هاي تخت جمشيد مشاهده مي كنيم
( موها ، كوتاه و به صورت دايره ي موج دار انبوهي در اطراف سر ديده مي شود ، چه در زنان و چه در مردان ، البته مدل موي زنان بلند پايه درباري همچون شاهزادگان مانند مدل موي مردان بوده ولي مدل موي زنان عادي و نديمه هاي زن ، بلند و بافته است ) .
در لباس زنان بلند پايه دربار در مقايسه با لباس نديمه هايشان و زنان عادي پارچه بيشتري به كار رفته است ، نمونه بارز آن چادري است كه بر روي كلاه كنگره دار مي پوشند . ( نكته : اولين حضور استفاده از چادر در ايران در زمان هخامنشيان بوده است كه البته زنان بلند پايه دربار همچون شاهزادگان از آن استفاده مي كردند.)

چند نكته در مورد لباس هاي اين دوره :
لباس بلند و پر چيني كه در نگاره هاي تخت جمشيد به چشم مي خورد و شاه نيز آن را بر تن دارد ، لباس مشخص دوره هخامنشي است و كوروش ( بنيان گذار اين سلسله ) اين لباس را از مادها ( نخستين دولت ايراني آريايي و دولت قبل از هخامنشيان بودند ) گرفته بود و تمامي كاركنانش را متقاعد كرده بود كه آن را بر تن كنند . ظاهرا او معتقد بود كه اين لباس نقص بدن اشخاص را مي پوشاند و آدمي را زيبا و بلندبالا نشان مي دهد ( اين راز لباسهاي چين دار بسيار بلندي است كه انتهاي آن روي زمين كشيده مي شده )
لباس چين دار هخامنشي براي حركات پر جنب و جوش ، براي سفر ، شكار و جنگ و بطور كلي براي هر نوع كار بدني آزاد ، مثلا : كار در كارگاه ها ، لباس چندان مناسبي نبوده و در نتيجه به هنگام كار شلوار نيم تنه و ردا مي پوشيدند ( اين نوع لباس لباسي عيلامي [ قديمي ترين تمدن ايراني و قبل از مادها ] و احتمالا لباس ملي ايرانيان بوده ) . قبل از زمان هخامنشي ، وجود هيچ نوع شلواري قابل اثبات نيست و به جاي شلوار چكمه به پا مي كردند كه هميشه مانند كفش بند دار ، گره اي در قسمت جلو داشت .
در آن زمان گرانترين لباس ها ، رداهاي پر بهاي ايران بوده ، با بافتي محكم و پوشيده از پولك هاي طلايي.

تصوير زير الگوي خياطي يا برش لباس دوره هخامنشي است