نگاهی به مجموعه شعر «كودكانهها و غزل» سروده افشین علاء
«كودكانهها و غزل» عنوان مجموعه شعری است از افشین علاء كه بتازگی توسط انتشارات انجمن شاعران ایران چاپ و منتشر شده است. این مجموعه كه در 3 بخش جداگانه تنظیم شده است، تعدادی از غزلهای افشین علاء را در كنار بخشی از سرودههای كودك و نوجوان این شاعر نام آشنا دربردارد.
شاید بتوان گفت كه این كتاب تنها یك اشكال بزرگ دارد و آن هم مقدمه و دفاعیه محكم و عاطفی ساعد باقری است كه در ابتدای مجموعه میخوانیم.
آقای باقری در مقدمه كتاب ضمن اشاره به برخی ویژگیهای اخلاقی شخصیتی افشین علاء و ذكر نمونهای از برخی شعرهای او دست به نوعی قضاوت و پیشداوری زده و از طرفی هر گونه نقد و نظر و واكنش نسبت به سرودههای این كتاب را پیشاپیش مورد نكوهش قرار داده است. نمیخواهم جزو آن دسته از «بیكارانی» باشم كه به قول باقری «به شمردن تعداد تركیبهای این مجموعه سركار نقدنویسی در مجلات و روزنامهها» میروند و دوست ندارم در زمره كسانی باشم كه باز به قول ایشان «نامور شدنشان را در تعریض و تعرض به نامآوران جستجو میكنند» چرا كه میتوانم ادعا كنم از كودكی جزو دوستداران شعر و شخصیت افشین علاء بوده و هستم و با بسیاری از شعرهایش خاطره دارم و ساعتها زندگی كردهام، چه روزها كه این شعر و بسیاری دیگر از شعرهایش را زیرلب زمزمه كردهام:
قصد نظریهپردازی و نقدنویسی هم ندارم؛ چرا كه به قول یكی از بزرگان نقدهایی كه این روزها در نشریات چاپ و منتشر میشوند، بیشتر یا نقد ژورنالیستی بوده یا book review هستند تا نقد به معنای آكادمیك و تخصصی.
اما میخواهم به عنوان یك مخاطب شعر، یك علاقهمند و دوستدار شعر كه هر كتاب تازه شعری را بویژه اگر از شاعری نام آشنا باشد با حرص و ولع میخرم و میخوانم، احساس و نظر خود را نسبت به كتاب «كودكانهها و غزل» بیان كنم.
واقعیت این است كه سخنان ساعد باقری در مقدمه كتاب بیشتر به بعد عاطفی و اندیشه شعر (عناصر معنوی شعر) نظر دارد حال آن كه شعر بر پایه بهترین و كاملترین تعاریفی كه از آن شده، از جمله تعریف دكتر شفیعی كدكنی پدیدهای است كه در زبان شكل میگیرد.
این نكته را هم فراموش نكنم كه همه میدانیم تا وقتی شاعری برای دل خودش شعر میگوید و شعرش را به مخاطب عرضه نكرده و به دست چاپ و نشر نسپرده است، طبیعتا كسی را با او كاری نیست؛ اما هنگامی كه شاعر تصمیم میگیرد سرودههایش را در معرض نشر قرار داده و به مخاطب عرضه كند، خواهناخواه در مواجهه با آن از سوی مخاطب یا منتقد واكنشهای گوناگونی ایجاد خواهد شد كه شاعر این مجموعه نیز با چاپ شعرهای بزرگسالش برای اولین بار باید در انتظار واكنشهای مختلف از سوی طیفهای گوناگون باشد.
..