مقاوم سازي بناهاي خشتي در مقابل زلزله

[SonBol]

با توجه به وسعت گسترده مناطق گرم و خشك و كويري در جهان بخش زيادي از بناهاي آن را بناهاي خشتي تشكيل داده و خشت به عنوان عنصر و مصالح ساختماني آنها مورد استفاده قرار مي گيرد . اما مسئله اي كه با آن مواجه هستيم اين است كه ساخت بناهاي خشتي برخلاف آنچه كه مهندسين سازه موافق با حذف آن هستند روش درست و مناسبي نيست چون ما در دنيايي زندگي مي كنيم كه رو ز به روز در حال توسعه و پيشرفت است و مي توان راه حل هاي مناسبي را در جهت استحكام بخشي و حفظ و نگهداري آنها تبيين نمود. در حقيقت دو اختلاف نظر در مورد خشت مطرح مي شود كه عبارتند از:-1 نگاه فني و ساختماني به خشت:در اين ديدگاه خشت به عنوان يك ماده ساختماني اس ت كه مقاومت چنداني در برابر زلزله نداشته و به طور كلي بايد از احداث بناهاي سنتي با خشت خودداري نمود.-2 نگاه تاريخي و سنتي به خشت: در اين نگرش استفاده از خشت، خود به عنوان موضوع ميراث فرهنگي تلقي مي شود و در جهت حفظ هر آنچه كه مربوط به گذشته است، به منظور حف اظت از خشت ضرورت پيدا مي كند و در اينجا خشت به عنوان يك شي تاريخي به جهت نمايش و معرفي فرهنگ گذشته به آن پرداخته مي شود. با توجه به اين دو ديدگاه بررسي خواهيم كرد كه آيا مي توان بحث خشت را در بناهاي خشتي با نگاهي تازه مطرح كرد يا خير؟ مسلما نگاه دوم براي ما ارزش بيشتري دارد و سعي خواهيم كرد تا با ارائه راهكارهاي مناسب بتوانيم از خشت در دنياي امروزي استفاده و از حذف آن خودداري كنيم. در اين مقاله با مرور مختصري بر عملكرد زمين لرزه در بناهاي خشتي سعي شده تا با شناساندن معماري خشتي، محدوديتها و امكانات و جايگا ه و منزلت آن پرداخته و در نهايت با اتخاذ راهكارهاي مناسب براي آينده به ارتقا كيفي ساخت و سازهاي آن دست يابيم. نتايج حاصل از بررسي هاي مختلف، مطالعه هاي موردي و خسارات سنگيني كه زمين لرزه به بناهاي خشتي وارد نموده است اين ضرورت را نشان مي دهد كه مي بايست حد اقل در مورد چگونگي تهيه و كاربرد خشت تحول ايجاد نمود . در اين مقاله به بهينه سازي و استحكام بخشي خشت با استفاده از مسلح كردن آن به روش هاي مختلف پرداخته مي شود .اين موضوع تفكري است كه لزوم پردازش دقيق و اجراي منطقي آن مي تواند تا حدود زيادي تضمين كننده قوام و ثبات بناهاي خشتي باشد. هدف ما، ارائه تعريفي براي احيا بناهاي خشتي از طريق مسلح كردن آن به شيوه هاي مختلف از جمله مسلح كردن آن با آرماتور هاي افقي و عمودي، مواد افزودني، طراحي قوي و… مي باشد كه با رعايت آنها مي توان تا حدود زيادي از نقاط ضعف آن كاست و م قاومت آن را در برابر زمين لرزه افزايش داد. و آنچه مدنظر است گسترش نظري اين ايده مي باشد. در نهايت با نتيجه گيري از مقاله، اين موضوع مطرح مي شود كه حفاظت و احيا بناهاي خشتي مي تواند اولين قدم در جهت معرفي صحيح پتانسيل هاي نهفته در اين بناها باشد و در واقع ب ناهاي خشتي محكوم به فنا و نابودي نيستند، بلكه مي توان از خشت با اندك تغييري در زندگي امروز نيز استفاده كرد به طوري كه حتي در برابر زمين لرزه و ساير عوامل طبيعي مقاوم بوده و همچنان پابرجا بماند.