هه لپه رکی

[behnam5555]

هه لپه رکی

گاهی می شود در بعضی از منا طق تیر اندازی کرده یا با یک خنجر در میدان بازی می کنند یا فریاد زده یا دستمال قرمزی حرکت میدهند که بی

شک این همه نشانه بر برافراشتن پر چم است.

واژه : هه لپه رکی :از کلمه هه لپر به معنی جنبش و تکان و در اصل به
معنی حمله کردن است که نمادی از حرکات است.
جنگی است که از گذ شته ها یی دور به یاد گار مانده است و چیزی فر اتر از رقص عا دی می باشد
ایرنیان به قد مت وغنای تاریخ خود مفتخر هستند .انان در هر عر صه ایی نشان داده اند که پاسدارشا یسته سنت ها یی سنت ها یی اصیل و دوستدار ایرانیان و فرهنگ ایرانی اند .مردم خطه کردستان و کر مانشاه وسایر شهرهایی کرد نشین نیز ازاین خصیصه مستثنی نیستند . رقص های کردی یکی از سنتها ی دیر ینه و یاد گار ها یی ارز شمند ا یا ها ست .که در میان اکراد همچنان محفو ظ مانده وحتی در رقص های سنتی بعضی ازاقوام همجوار همچون اشوری ها تا ثیر کرده است .
بی گمان تاریخچه این حرکات مربو ط به هزا ره های دوم و سوم قبل از میلاد مسیح است اما تاریخ مشخص وچگو نگی ایجاد ان در این باره وجو د ندارد.
یک کتیبه سنگی در قلعه (( هه پیر)) وجو د دارد که متعلق به هزاره اول قبل از میلاد است . روی این کتیبه تصویریک سرنا ودهل وتعدادی که به نظر میرسد درحال اجرای حرکات موزون هستند روی سنگ حک شده است.این کتیبه کهن سند مهمی در تاریخی بودن این حرکا ت موزون در کردستان ایران((کردستان روژهلات)) است.
حکیم عمر خیام در نوروزنامه خود مینویسد: روزی که" فریدون کرد" ضحاک را اسیرو ایران را از شر او رهایی بخشید مردم ان را جشن گرفتند واین دلیلی دیگر بر یکپارچگی ان مردم وجشن دسته جمعیدر میان انها می باشد.
حرکات هه لپه رکی در چهار نوع مراسم "مذهبی- عرفانی-شادی-عزا"اجرا میشود.
اما رقصهای فولکلور کردی عبارتند از:
چه پی یا چوپی –سه پای- روینه- گرانه وه که مخصوص شکاکها می باشد
دوپی یی – داغه که مخصوص کردستان ترکیه(باکور)می باشد
گه ریان –پشت پا –فه تاح –فتا پاشای –خانه میری –سه جار –شه لان –
زه نگی –چه مه

اما فاسفه این حرکات بخصوص که هه لپر کی نام دارد:
این رقص به صورت دسته جمعی انجام می شود ودر دست نفر اول به عنوان رهبر وپیشوای گروه و نفر اخر دستمالی است به عنوان تمثیلی از شمشیرکه نظم وترتیب گرروه را بر عهده دارد می با شد.
اکثر مواقع از دستمال سفیداستفاده می شود که نشانه صلح ودوستی با دیگر اقوام بوده همانگونه که امروزه دراکثر پرچمهای کشورها این رنگ را مشاهده میکنیم.
دستمال داشتن نفر اول اول واخر نشاندهنده برابری بوده ودست یکدیگر را گرفتن نیز نشانه اتحاد گروه می باشد.
" ره ش به له ک "یا رقص زن ومرد با هم به به معنی برادر وخواهر بودن است وکوبیدن پا بر زمین بیانگر ان است که این خاک موطن ومیهن ماست.
هاوار یا فریاد هنگام مراسم به منظور ترساندن دشمن است. نشستن در هنگام رقص نشانه تسلیم برای جمع منفور است.

یک سری مقامات نیز وجود داردکه در این مراسم مورد استفاده قرار می گیردکه بعضی از انها عبارتند از :

هوره که از نظر لغوی از واژه هور(خور)به معنی خورشید گرفته شده است ودر هنگام خواندن متون اوستایی(گاتاها)ودر مراسم راز ونیاز وعبادت خداوند خوانده می شد.

خانه میری که مخصوص خوانین بوده که انرا در پشت بامها به سبک ارام وملایمی برگذارمی کردند تا باعث سر و صدا در خانه نشود .
از دور که دسته هل په رکی نگاه می کنیم انرا به صورت یک زنجیر جوش خورده می بینیم.احساس همه افراد در نفر اول سر چوپی جمع وبر جسته میشود.

گاهی می شود در بعضی از منا طق تیر اندازی کرده یا با یک خنجر در میدان بازی می کنند یا فریاد زده یا دستمال قرمزی حرکت میدهند که بی شک این همه نشانه بر برافراشتن پر چم است.

چه مه ر ی که در هنگام غم ومرثیه انجام میشودافراد شر کت کننده-
اسلحه به دست می گیرندویا دشنه بر کمر می بندند.
عمر هه له پر کی وچه مه ری خیلی زیاد بوده ومربوط به چند سال قبل یا منطقه وفرد خاصی نبوده است بلکه مربوط به دوره ایی است که تسلط هنری توانسته انرا به تمام جامعه حاکم کند.
در ارتباط با این تسلط هم می توان یک تسلط عمومی مذ هبی بر خلق این نوع هه له پر کی را داشت چون این حرکات هماهنگ و متحد در هه له پر کی سر بر داشتن به سوی اسمان همه باهم نشانه یک گونه پرستش را به یاد می اورد.
حرکات هماهنگ ودسته جمعی پاها مخصوصا"در هه لهپر کی سه پایی یا ره پا کار کشاورزی را به یاد می اورد و پیام ان به مردم شخم زدن زمین وکشت وکار ودریکجا ماندن وایجاد ابادیها می باشد.