با گرفتگي عضله مقابله كنيم

[SonBol]

صبح كه از خواب بيدار مي‌شويداگر به علت درد و گرفتگي عضلات گردن نتوانيد سرتان را بچرخانيد چه مي‌كنيد؟
تا به‌حال برايتان پيش آمده كه حين انجام كارهاي عادي روزانه، به‌طور ناگهاني دچار درد شديدي در قسمتي از بدنتان ‌شويد؛ مثلا وقتي خم شده‌ايد تا شيئي را از روي زمين برداريد يا هنگامي كه سرتان را موقع خروج از پاركينگ براي احتياط و نگاه‌كردن به عقب بر‌گردانده‌ايد؟ حتي ممكن است تنها بعد از كش‌دادن بدنتان پس از يك سفر هوايي طولاني، دچار اين نوع دردهاي ناگهاني شديد شويد. اين دردها معمولا آن‌قدر شديد هستند كه شايد حتي به سختي بتوانيد از جايتان تكان بخوريد زيرا ماهيچه‌هاي اطراف ستون فقرات، از قوي‌ترين و در عين حال كاربردي‌ترين نقاط بدن هستند و گرفتگي آنها مي‌تواند منجر به بروز دردهاي ناراحت‌كننده در ناحيه پشت و گردن شود.
گرفتگي عضلات يكي از شايع‌ترين عوامل ايجاد درد شديد در پشت و گردن افراد است. اين درد اگرچه گاهي با بعضي روش‌هاي سنتي معمول هم قابل كنترل است و نيازي به درمان از طريق روش‌هاي جراحي ندارد اما در صورت مشاهده بعضي علائم بايد سريعا به پزشك مراجعه كنيد.
گرفتگي عضلات يكي از عكس‌العمل‌هاي حفاظتي و طبيعي بدن نسبت به مشكلاتي است كه در ماهيچه يا رشته‌هاي عصبي اطراف آن پيش آمده است. گرفتگي پشت ممكن است به دلايل مختلفي بروز كند. معمولا حركات ناگهاني نامناسب ممكن است باعث كشش‌هاي شديد در بافت ماهيچه‌اي و عصبي اين قسمت شده و درد و ناراحتي‌اي براي ما ايجاد كند. اين گرفتگي عضلات پشت گاهي هم مي‌تواند نشانه‌اي از وجود صدمات و مشكلات در قسمت‌هاي دروني خود ستون فقرات مثل مهره‌ها يا ديسك‌ها و زردپي‌ها (رشته‌هاي پيوندي كه مهره‌ها را به هم اتصال مي‌دهند) باشد.


اين درد معني‌دار
از اولين نشانه‌هاي گرفتگي عضلات، درد شديدي است كه بسته به موقعيت ناحيه صدمه‌ديده، در پشت يا گردن ظاهر مي‌شود. اين درد كه با انقباض دردناك ماهيچه همراه است، ممكن است بين چند ثانيه تا چند دقيقه طول بكشد.
اين درد و انقباض معمولا 2هدف را دنبال مي‌كند؛ يكي اينكه شما را متوجه وجود مشكل در بدنتان كند و ديگر اينكه حركات شما را محدود سازد تا مانع صدمات بيشتر در آن ناحيه از بدنتان بشود. اين علائم معمولا‌ بر اثر فعاليت فيزيكي زياد تشديد مي‌شوند و عموما پس از يك دوره استراحت، كمتر شده يا از بين مي‌روند.


چه بايد كرد؟
در بيشتر اوقات اگر گرفتگي عضله در افراد علت پزشكي جدي نداشته باشد، با يك دوره درماني ساده در چند روز يا چند هفته بهبود پيدا مي‌كند. اما اگر هر يك از علائم زير را در خود مشاهده كرديد، فورا به پزشك مراجعه كنيد:
* تغيير در نحوه عملكرد روده‌ها و مثانه؛ به طوري كه در كنترل آنها دچار مشكل بشويد.
* ضعف ماهيچه‌ها در ناحيه بازوها و ساق پاها و عدم تعادل هنگام راه‌رفتن و احساس كاهش تــدريجــي توانايي در طي مسيري كه معمولا به راحتي پياده‌روي مي‌كرده‌ايد.
* احساس گسترش درد و بي‌حسي در دست و پا به ويژه هنگام عطسه، سرفه يا موقع نشستن.
* بدتر شدن درد در حالت دراز كشيدن و بي‌خوابي در طول شب از شدت درد.
* درد همراه با تب، كاهش وزن و ديگر نشانه‌هاي بيماري.
اگر هيچ يك از علائم ذكر شده را نداريد، شايد با انجام كارهايي بتوانيد خودتان درد و گرفتگي ماهيچه‌هايتان را كاهش دهيد يا بعضي از علائم آزاردهنده و مشكل‌ساز آن را از بين ببريد.


از تو حركت
انجام فعاليت‌هاي روزانه و معمول (البته شايد با سرعت كمتر و مطمئنا با خودداري از انجام كارها و حركاتي كه ممكن است دوباره مشكلاتي در شما ايجاد كند) بهترين و مناسب‌ترين قدم براي شروع يك دوره درماني است. استراحت كوتاه‌مدت مشكلي ايجاد نخواهد كرد اما خوب است بدانيد كه فعاليت‌هاي سبك، به بهبود وضعيت شما سرعت مي‌دهد بنابراين از دراز كشيدن و استراحت‌هاي طولاني‌مدت خودداري كنيد.


كمپرس سرد
در 72ساعت اوليه‌ شروع گرفتگي عضلات‌ فورا تعدادي قطعه يخ يا سبزيجات يخ‌زده را در كيسه و سپس پارچه‌اي پيچيده و حداكثر 20دقيقه روي موضع دردناك قرار دهيد. اين كار را چندين بار در طول روز تكرار كنيد. كمپرس سرد، درد و ورم ناحيه درد را كاهش مي‌دهد و با بي‌حس كردن بافت عضلاني آن منطقه، تحريكات عصبي محل صدمه‌ديده را كم مي‌كند. البته مراقب باشيد زيرا كمپرس سرد طولاني و بيش از 20دقيقه در ناحيه مورد نظر مي‌تواند باعث انقباض بيشتر عضلات و افزايش درد در آن شود.


كمپرس گرم
پس از گذشت 3روز از آغاز درد گرفتگي عضلات، مي‌توانيد روش كمپرس گرم را شروع كنيد. كمپرس گرم باعث شل‌شدن ماهيچه‌هاي منقبض‌شده و افزايش جريان خون در آنها مي‌شود. اين كار حتما بايد پس از 72ساعت اوليه گرفتگي عضلات آغاز شود تا التهاب فروكش كند. استفاده از گرماي مرطوب بهتر از گرماي خشك است، زيرا ميزان از دست‌دهي آب بدن را كاهش مي‌دهد. براي اين كار مي‌توانيد از انواع كمپرس‌هاي مرطوب مانند كيسه‌هاي آب‌گرم مخصوص كمپرس، حمام آب‌گرم يا جكوزي استفاده كنيد.


داروهاي ضد‌درد و آرام‌بخش
انواع داروهاي ضد درد مانند آسپرين، ايپوبروفن، استامينوفن يا ناپروكسن نيز مي‌توانند درد را كاهش داده و ورم و گرفتگي عضلات را كم كنند. داروهاي متنوعي وجود دارند كه بدون نياز به نسخه پزشك قابل‌‌خريداري هستند اما حتما در مورد استفاده از آنها با پزشك خود مشورت كنيد. آنها به شما كمك خواهند كرد مناسب‌ترين دارو را تهيه كنيد.


موضع‌بند‌هاي طبي
استفاده كوتاه‌مدت از سينه‌‌بند‌هاي طبي نيز مي‌تواند براي كاهش دردهاي گرفتگي عضلات مفيد باشد. اين‌گونه تجهيزات طبي (سينه‌بند يا گردن‌بند طبي) با ثابت نگه‌داشتن و گرم كردن ماهيچه‌هاي محل مورد نظر، درد را كاهش خواهند داد. فراموش نكنيد كه در مورد استفاده از انواع كمربند، گردن‌بند و سينه‌بندهاي طبي و سايز و نوع مناسب آن حتما با پزشك خود مشورت كنيد تا راهنمايي‌هاي لازم را به شما بدهد.
البته هرگز روي اين نگهدارنده‌هاي خارجي براي درازمدت حساب نكنيد زيرا رها گذاشتن عضله‌ها و اجازه حركت و فعاليت دادن به آنها مي‌تواند براي بهبود مشكلات و صدمات شما مفيد باشد.
اگر هيچ يك از روش‌هاي پيشنهادي بالا كارساز نبود و با هيچ‌كدام از مراقبت‌هاي خانگي نتوانستيد درد، التهاب و گرفتگي عضلات خود را كم كنيد، حتما به مراكز درماني مراجعه كنيد؛ شايد آنها روش‌هاي مراقبتي و درماني ديگري را به شما ارائه بدهند.


عضله هم بگير نگير داره
براي جلوگيري از ايجاد دوباره صدمات در پشت و گردن و پيشگيري از گرفتگي دردناك عضلات بايد قدرت و توانايي‌ عضلات خود را زياد كنيد و براي انعطاف‌پذيري ماهيچه‌ها، تاندون‌ها و زرد‌پي‌هايي كه ستون فقرات پشت‌تان را نگهداري ‌مي‌كنند، برنامه‌ريزي و تلاش كنيد. روش‌هاي زير به اين منظور پيشنهاد مي‌شود:
* براي انجام ورزش‌هاي هوازي سبك - كه به پشت و ستون فقرات و مفاصل فشار وارد نمي‌كنند - مثل دوچرخه‌سواري، پياده‌روي يا شنا برنامه‌ريزي كنيد. اگر ورزش در فضاي باز برايتان ممكن نيست، از دستگاه‌ها و وسايل ورزشي موجود در بازار مانند دوچرخه‌هاي ثابت و غيره - كه در سالن‌هاي ورزشي موجود هستند - استفاده كنيد؛ حتي مي‌توانيد يكي از آنها را خريداري كرده و در خانه داشته باشيد و مرتبا از آن استفاده كنيد.
* با تقويت عضلات شكم و پشت خود (بدن‌سازي) يك سينه‌بند طبي طبيعي براي نگهداري ستون فقرات خود خواهيد داشت.
* كشش‌هاي آرام در عضلات، انعطاف‌پذيري آنها را زيادتر مي‌كند. كشش دادن همچنين باعث مي‌شود خون بيشتري به سمت عضلات‌تان جريان پيدا كند.


هشدار، هشدار!
اگر به طور مرتب به گرفتگي عضلات دچار مي‌شويد، پيش از برنامه‌ريزي براي انجام هرگونه فعاليت‌هاي كششي و ورزشي، حتما با پزشك معالج خود مشورت كنيد (حتي اگر به انجام فعاليت‌هاي ورزشي عادت داريد!). زماني‌كه ماهيچه‌ها، اعصاب و ديگر بافت‌هاي بدن تحت تاثير گرفتگي، التهاب دارند يا در مراحل اوليه بهبود به سر مي‌برند بايد از وارد كردن هرگونه فشار و تحرك زياد بر آنها خودداري كرد زيرا ممكن است صدمات بيشتري به آنها وارد شود يا روند درمان كند شود.