پستانداران - معرفی کرگدن تک شاخ جاوه ای

[SonBol]

کرگدن تک شاخ جاوه ای

راسته : فردسمان(Perissodactyla) خانواده :Rhinocerotidae (کرگدنها)
جنس : Rhinoceros
نام علمی گونه : Rhinoceros sundaicus

پراکندگی :زمانی این گونه کرگدن از بنگلادش به سمت شرق تا میانمار و جنوب غربی چین و تا ویتنام ٬ تایلند٬لائوس٬کامبوج ٬مالزی و بالخره سوماترا و جاوه پراکندگی داشت. امروزه جمعیت بسیار محدود آن تنها به پارک ملی جونگ کولن در جاوه (Udjung Kulon National Park ) و پارک ملی کت تین در ویتنامCat Tien National Park محدود شده است
نقشه پراکندگی :

مشخصات ظاهری: این گونه کرگدن از نظر جثه حد واسط گونه های دیگر کرگدن تک شاخ آسیایی است :از گونه هندی کوچکتر و از گونه سوماترایی بزرگتر است.
وزن :۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم - طول بدن :۳ تا ۵/۳ متر و ارتفاع از شانه ۷/۱ متر ...دارای یک شاخ بوده و چینهای مشخص روی بدن مشابه کرگدن هندی است.شاخ بصورت اتصالی از جمجه میروید و ریشه در جمجمه ندارد. این گونه کرگدن بجز ناحیه گوش و سر دم فاقد مو میباشد. پوست ضخیم خاکستری رنگش بوسیله چینهای عمیقی به شکل قطعه ای زین مانند در ناحیه گردن تقسیم شده است. شاخ او به ندرت به ۲۵ سانتیمتر میرسد و برخی از ماده ها فاقد شاخ هستند.

زیستگاه : نیزارها و زمینهای مرطوب پوشیده از علفهای بلند جنگلهای بارانی استوایی را که دارای آب کافی و چاله های گل برای غلتیدن باشد٬ ترجیح میدهد.گرچه امروزه در تپه های مرتفع تا ۲۰۰۰ متر دیده میشود٬ این تنها در نتیجه رانده شدن این حیوان به زیستگاههای بالا دست نامطلوبتر به دلیل فشار جمعیتهای انسانی در زمینهای پائین دست میباشد. در ویتنام در دامنهای شیبدار تپه های پوشیده از بامبو دیده میشود. زیرگونه جاوه ای اصولا از برگها ٬شاخه های جانبی ٬جوانه های درختان و بوته ها و میوه های افتاده از درختان تغذیه میکند هم در روز و هم در شب فعال است(دیده شده است). نزدیک آب میماند و از غلت زدن در چاله های گل لذت میبرد
تغذیه :کرگدن جاوه ای اصولا از برگها ٬شاخه های جانبی ٬جوانه های درختان و بوته ها و میوه های افتاده از درختان تغذیه میکند. گرچه در گذشته قبل از تجاوز انسانها به محیط زیست طبیعی اش علفهای بلندکنار رودها و تالابهای زمینهای پست تر را ترجیح میداد
تولید مثل :کرگدن جاوه ای ماده در ۳-۴ سالگی و جنس نر در حدود ۶ سالگی به سن بلوغ میرسند. دوران بارداری ۱۶ ماه بوده و از اواخر فوریه تا اواخر آوریل تنها یک نوزاد بدنیا می آید. احتمالا ماده ها بیشتر از ۴تا۵ سال یکبار تولید مثل نمیکنند. فرزندان تا حدود ۲ سالگی همراه مادر میمانند.طول عمر این گونه کرگدن در اسارت تا ۲۱ سال است.

رفتار :نزدیک آب میماند و از غلت زدن در چاله های گل لذت میبرد. هم در شب و هم در روز دیده شده است. در باره رفتار اجتماعی آن اطلاعات اندکی وجود دارد. بجز ماده های دارای فرزند یا جفتهای زاد آور ٬ به تنهایی دیده میشود و موجودی تکزی است. نر ها احتمالا قلمرو طلب بوده و قلمرو خود را با توده فضولات و قطرات ادرار علامت گذاری میکنند. معمولا نرها ماده های آماده تولید مثل را در نزدیکی چاله های گل ملاقات میکنند. کرکدن جاوه ای در رویایی با دشمن معمولا فرار را بر رویایی ترجیح میدهد مگر در مورد ماده های دارای فرزند یا حیوان زخمی
وضعیت فعلی : امروزه با عنوان" در معرض خطر ترین پستاندار بزرگ ساکن خشکی" شناخته میشود.
۱۹۶۰ تا ۱۹۹۴ : در معرض خطر انقراض
۱۹۹۶ تا ۲۰۰۴ : به شدت در معرض خطر انقراض
آخرین گزارش آماری از مناطق مشاهده : جاوه : سال ۲۰۰۵ : ۵۰ تا ۶۰ عدد - ویتنام : سال ۲۰۰۵ : ۲تا ۷ عدد.
دو دلیل عمده کاهش شدید رو به انقراض این گونه عبارتند از : ۱- شکار وحشیانه و نامحدود برای بدست آوردن شاخ آن. شاخ کرگدن به خاطر استفاده در طب بی پایه و اساس سنتی خاور دور( شاید جالب باشه بدونید این وحشیهای خونخوار پودر شاخ کرگدن رو برای تقویت قوای جنسی استفاده میکنند!!!) و همچنین بعنوان دسته خنجرهای سنتی کشور یمن٬ دارای قیمت بسیار بالایی میباشد.
۲- عامل دوم نابودی زیستگاه به دلیل پاکتراشی جنگلهای جلگه ای برای تبدیل آن به زمینهای کشاورزی میباشد. در جاوه با جمعیت بالغ بر ۲۰۰ میلیون نفر ٬ این فشار برای تخریب جنگلهای بارانی همچنان به شدت ادامه دارد.

منابع : http://www.worldwildlife.org/rhinos/...cies_asian.cfm
http://www.animalinfo.org/species/ar.../rhinsond.html

[SonBol]

مقایسه ۵ گونه کرگدن باقیمانده در جهان :

بزرگترین تا کوچکترین :
1- کرگدن تک شاخ هندی٬ ۸/۱ متر(ارتفاع از شانه)
۲- کرگدن سفید(افریقایی) ٬ ۸/۱ متر "
۳- کرگدن سیاه(افریقایی) ٬ ۵/۱ متر "
۴- کرگدن تک شاخ جاوه ای ٬ ۵/۱ متر "
۵- کرگدن سوماترایی٬ ۴/۱ متر "