آسيبهاي گرمايي

[Younes]

آسيب هاي گرمايي
بدن انسان در حالت طبيعي با تعريق خود را خنك مي‏كند. اما در شرايط خاصي مانند افزايش دماي هوا تعريق به تنهايي كافي نيست. در اين حالت دماي بدن به سرعت بالا مي‏رود و دماي بسيار بالا ممكن است به مغز و ساير ارگان‏هاي حياتي آسيب برساند.
زماني كه ميزان رطوبت بالاست عرق نمي‏تواند به سرعت تبخير شود لذا در آزاد كردن سريع گرما كمكي به بدن نمي‏كند. علاوه بر ميزان رطوبت، شرايط خطرساز ديگر شامل: سن ( افراد مسن و كودكان كم سن ) ، چاقي، تب، كم آبي بدن، بيماريهاي قلبي، بيماريهاي ذهني ، گردش خون ضعيف، آفتاب سوختگي و مصرف دارو و الكل مي‏باشد.
بنابراين ميزان فعاليت در تابستان، در محيط باز يا بسته بايد متعادل باشد به گونه‏اي كه به مكانيسم‏هاي خنك كننده بدن كمك كرده و از بيماريهاي ناشي از گرما پيشگيري نمايد.
● خستگي گرمايي
خستگي گرمايي فرم خفيف بيماري ناشي از گرماست كه مي‏تواند بعد از چندين روز تماس با گرماي شديد و عدم جايگزيني مايعات كافي رخ دهد. اين حالت واكنش بدن به افت شديد آب و نمك موجود در عرق است.
گروهي از افراد كه بيشتر در معرض خستگي گرمايي هستند شامل افراد مسن ، افراد با فشار خون بالا و كساني كه در محيط گرم، كار يا ورزش مي‏كنند.
● علائم خستگي گرمايي
▪ تعريق زياد ▪ رنگ پريدگي ▪ گرفتگي عضلات ▪ خستگي
▪ ضعف و بي حالي ▪ گيجي ▪ سردرد ▪ تهوع يا استفراغ
پوست ممكن است خنك و مرطوب باشد. نبض بيمار ضعيف و تند و تنفس سريع و سطحي است. اگر خستگي گرمايي درمان نشود ممكن است به سمت گرمازدگي پيشرفت نمايد. در صورتي كه علائم شديد شوند يا بيمار مشكل قلبي يا فشارخون بالا داشته باشد نياز به اقدام فوري پزشكي است.
● اقدامات مورد نياز در خستگي گرمايي
1) مايعات خنك و غير الكلي بنوشيد.
2) استراحت كنيد.
3) دوش آب سرد يا حمام سرد بگيريد.
4) محيطي با تهويه هواي مناسب داشته باشيد.
5) لباس‏هاي سبك و نازك بپوشيد.
● گرمازدگي
زماني كه بدن قادر نيست دماي بدن خود را تنظيم و كنترل كند گرمازدگي رخ مي‏دهد در اين حالت ممكن است در عرض 10 تا 15 دقيقه دماي بدن به 41 درجه سانتي‏گراد و حتي بيشتر برسد. در صورتي كه گرمازدگي، اورژانسي درمان نشود مي‏تواند باعث مرگ و ناتواني دائمي شود.
● علائم گرمازدگي
نشانه‏هاي هشدار دهنده گرمازدگي متنوع بوده و بيشتر شامل موارد زير است:
▪ افزايش شديد دماي بدن
▪ سرگيجه
▪ پوست قرمز، داغ و خشك ( بدون عرق)
▪ نبض تند و قوي
▪ گيجي
▪ تهوع
▪ كاهش سطح هوشياري

● روشهاي پيشگيري از آسيب‏هاي گرمايي
▪ به اندازه كافي آب بنوشيد:
در هواي گرم بدون توجه به ميزان فعاليت خود و قبل از اينكه تشنه شويد، ميزان مايعات دريافتي را افزايش دهيد. در خلال فعاليت سنگين در يك محيط گرم هر ساعت 4-2 ليوان مايعات خنك بنوشيد.
مايعاتي كه كافئين، الكل يا مقادير زيادي شكر دارند ننوشيد زيرا باعث مي‏شود حجم بيشتري از مايعات بدن خود را از دست بدهيد. همچنين از نوشيدن مايعات خيلي سرد اجتناب كنيد زيرا باعث كرامپ معده ( گرفتگي عضلات معده) مي‏شود.
▪ نمك و املاح از دست رفته را جايگزين كنيد:
تعريق زياد باعث دفع نمك و املاح از بدن مي‏شود. اين مواد براي بدن ضروري هستند. بنابراين بايد بسرعت جايگزين شوند.
▪ لباس مناسب بپوشيد:
در فصل تابستان ، لباسهاي آزاد و سبك با رنگ روشن ( كه اشعه آفتاب را منعكس كرده و به تعريق بهتر كمك مي كنند ) بپوشيد و توسط كلاه لبه دار و عينك آفتابي ، خود را از نور آفتاب محافظت نماييد. 30 دقيقه قبل از خروج از منزل از كرم ضدآفتاب با SPF ( قدرت محافظت ) 15 يا بيشتر استفاده كرده و آن را طبق دستور قيد شده بر روي بروشور آن تمديد كنيد.
▪ فعاليتهاي خارج از منزل را به ساعاتي خنك در صبح و بعدازظهر محدود كنيد.
▪ اگر به كار كردن يا ورزش در محيط گرم عادت نداريد، اين فعاليتها را به آرامي شروع كنيد و به تدريج آن را افزايش دهيد.
▪ اگر در روزهاي گرم تابستان ، رژيم غذايي بي‏نمك يا كم نمك داريد، با پزشك خود در اين زمينه مشورت كنيد.

تهيه و تنظيم : مريم فتحي
زير نظر : دكتر مهناز روحي