معده

**رزیتا** · #1 10-01-2009

معده

تیتر : معده
خلاصه : وظایف معده، شناخت بیماریهای معده، گیاهان و داروهای مفید و توضیحات لازم
متن کل خبر : شناخت معده :
از لحاظ آناتومی در معده 4 ناحیه قابل تشخیص می‌باشد. کاردیا (Cardia) در محل اتصال به مری ، فوندوس (fudus) یا طاق معده ، تنه معده (Body) و پیلور (Pylorus) یا باب‌المعده که در محل اتصال معده به دوازدهه قرار دارد. حجم معده در حدود 1.5 - 1 لیتر می‌باشد که در برخی افراد تا 4 لیتر هم افزایش می‌یابد. مخاط معده دارای چینهایی طولی است که صاف شدن این چینها به انبساط معده کمک می‌کند.

کارکرد معده :
هنگامی که غذا بلعیده می‌شود، از راه مری داخل معده می‌شود و برای مدتی در آنجا باقی می‌ماند. غذا از زمانی که در معده است در معرض فعل و انفعالات فیزیکی و شیمیایی هضم کننده‌های معده از جمله حرکات معده و اسید و آنزیمها قرار می‌گیرد. هنگامی که محتویات معده به صورت یک مایع نسبتا غلیظ درآمد، غذا وارد دوازدهه می‌شود.

دیواره معده :
مشخصات بافت شناسی لایه‌های چهارگانه دیواره معده به شرح زیر می‌باشد :

طبقه مخاطی :
سلولهای پوششی مخاط معده از نوع منشوری ساده است که با فرو رفتن در عمق آستر ، چاله‌های معدی را بوجود می‌آورند. ترشحات غدد گاستریک به عمق این چاله‌ها تخلیه و سپس به سطح معده می‌رسد. سلولهای پوششی مخاط موکوس خنثی ترشح می‌کند. موکوس مترشحه بوسیله سلولهای پوششی لایه ضخیمی را در سطح سلولها تشکیل داده و آنها را از اثرات اسید معده محافظت می‌کند.

آستر مخاط :
بافت همبند شلی است حاوی الیاف کلاژن و رتیکولر ، سلولهای لنفاوی و رشته‌های عضلانی صاف منشعب از عضلات مخاطی. غدد لوله‌ای ساده یا منشعب معدی نیز در آستر قرار دارند. عضلات مخاطی ، عمقیترین لایه مخاط می‌باشند که از عضلات صاف حلقوی در داخل و عضلات صاف طولی در خارج تشکیل شده‌اند.

طبقه زیر مخاط :
در معده بافت همبند فیبر و الاستیکی است شبیه لایه زیر مخاط سایر نواحی لوله گوارش که با پیشروی در زیر طبقه مخاطی باعث پیدایش چینهای طولی می‌شود.

طبقه عضلانی :
در معده متفاوت از سایر قسمت های لوله گوارش بوده و از سه لایه عضلانی به صورت مورب در داخل ، حلقوی در وسط و طولی در خارج تشکیل شده است. عضلات حلقوی در ناحیه پیلور ضخیم شده و اسفنکتر پیلوریک را بوجود می‌آورد. سطح خارجی معده توسط سروز یا به عبارت دیگر ، لایه احشایی صفاق پوشیده شده است.

غدد معدی :
غدد معدی در نایحه کاردیا و پیلور از نوع موکوسی هستند که ترشحات خود را به عمق چاله‌ها می‌ریزند. علاوه بر سلولهای موکوسی ، تعدادی سلول متمایز نشده و سلولهای APUD ترشح کننده گاسترین نیز در دیواره این غدد دیده می‌شود. قسمت نزدیک به چاله را گردن غده ، انتهای نزدیک به عضلات مخاطی را قاعده و حد فاصل این دو ناحیه را تنه غده می‌نامند. سلولهای مختلفی که در قسمتهای سه‌گانه غدد معدی یافت می‌شوند، عمل ترشح مواد و آنزیمهای مختلف را برای هضم مواد غذایی را انجام می‌دهند.

انواع سلولهای موجود در غده‌های معده :

سلولهای موکوس گردن :
سلولهایی هستند با شکل نامنظم که در حد فاصل سلولهای جداری یا مرز نشین فشرده شده‌اند و با رنگ‌آمیزی به سختی از سلولهای اصلی قابل تشخیص هستند. موکوس مترشحه از این سلولها اسیدی است و از موکوس مترشحه از سلولهای سطحی که خنثی می‌باشد، متفاوت است.

سلولهای متمایز نشده :
این سلولها به عنوان سلولهای ریشه‌ای در اثر تکثیر و تمایز همه سلولهای پوششی معده شامل سلولهای موکوسی ، جداری ، انترو اندوکرین و اصلی را جایگزین می‌کنند. فعالیت این سلولها در ضمن آسیبهای اپیتلیال افزایش یافته و به التیام سریع زخم کمک می‌کند. در شرایط عادی سلولهای پوششی معده هر 4 - 3 روز تجدید می‌گردند.

سلولهای اصلی :
این سلولها در تنه و قاعده غدد یافت می‌شوند. این سلولها دارای سیتوپلاسم بازوفیل بوده و دارای شبکه آندوپلاسمی خشن هستند که مشخصه سلولهای پروتئین ساز است. این سلولها ، آنزیمهای پپسین (برای تجزیه پروتئینها)، لیپاز (برای تجزیه چربیها) و رنین (برای انعقاد شیر) را سنتز و ترشح می‌کنند.

سلولهای کناری یا مرز نشین :
سلولهای اسیدوفیل هستند که در تمام قسمتهای غدد معدی یافت می‌شوند. این سلولها حاوی تعداد زیادی میتوکندری هستند. سطح سلولها دارای فرورفتگی عمیق و حاوی میکرویلیهای بلند هستند. سلولهای کناری مسئول ترشح اسید معده هستند. میزان ترشح اسید معده توسط اعصاب کولینرژیک ، هورمون گاسترین و هیستامین تحریک می‌گردد. این سلولها فاکتور داخلی معده را ترشح می‌کنند که باعث جذب ویتامین B12 می‌شود. در صورت عدم ترشح این فاکتور، جذب ویتامین B12 مختل شده و سنتز هموگلوبین صورت نمی‌گیرد و یک نوع کم خونی بوجود می‌آید.

سلولهای انترو اندوکرین :
ترشحات این سلولها از سطح قاعده‌ای به رگهای خونی منتقل می‌شود. این سلولها در فوندوس معده ، سروتونین را برای تحریک عضلات جدار معده و روده و در پیلور ، گاسترین را برای تحریک ترشح سلولهای کناری ترشح می‌کنند.

اعمال و وظایف معده :
معده ارگانی است برای تجمع و هضم اولیه مواد غذایی خورده شده. مواد غذایی در معده 4 - 3 ساعت توقف کرده و با ترشحات معده که پس از خوردن غذا به یک لیتر می‌رسد، مخلوط شده و کیموس نامیده می‌شود. ضمن تشکیل کیموس معدی ، اسفنکتر کاردیا مانع از برگشت محتویات معده به مری می‌شود. پس از آماده شدن کیموس معدی ، تحت تاثیر PH اسیدی آن اسفنکتر پیلوریک باز شده و موجب تخلیه محتویات معده به دوازدهه می‌گردد. از دیگر وظایف معده ترشح آنزیمهای گوارشی ، اسید معده و فاکتور ضد کم خونی است.

بیماریهای معده :

زخم معده :
به معنی آسیب سلولهای پوششی معده است که اسید معده از آن طریق به بافتهای عمقی نفوذ کرده و باعث زخم شدن معده می‌شود. از علایم زخم معده ، وجود خون در مدفوع و گرسنگی زیاد است.

گیاهان ،میوه و سبزیجاتی که برای پیشگیری و یا درمان زخم معده مفید می باشند :
بابونه
جینسنگ
شیرین بیان
کلم
زنجبیل (زنجفیل)
کتان
موز
سنجد

التهاب یا تورم معده :
به التهاب معده ، گاستریت هم گفته می‌شود. التهاب ممکن است در اثر مسمومیت بوجود بیاید. علایم التهاب معده ، دل درد ، استفراغ و اسهال و گاهی تب است.

درمان ورم معده همراه با سوزش و تقویت معده با دارویی گیاهی بدون عارضه

درمان ترش،ا ورم، درد و ضعف معده با معجون گیاهی بدون عارضه

گیاهان مفید جهت ورم معده :
شیرین بیان
بابونه
شوید
انگور

**رزیتا** · #2 10-01-2009

نفخ معده ، عارضه‌اي شايع و آزاردهنده

تیتر : نفخ معده ، عارضه‌اي شايع و آزاردهنده
خلاصه : نشانه شايع نفخ معده احساس پري و سفتي شكم است كه مي‌تواند منجر به درد شود.
متن کل خبر : جام‌جم آنلاين: برخلاف نامي كه براي اين مشكل عنوان مي‌شود ، نفخ معده در روده كوچك اتفاق مي‌افتد. نفخ حالت تورم غيرطبيعي يا افزايش قطر ناحيه شكمي است.
نشانه شايع آن احساس پري و سفتي شكم است كه مي‌تواند منجر به درد شود.
علل ايجاد نفخ متعددند و عبارتند از :
- تجمع مايعات و گاز روده
- هضم نامنظم
- پرخوري
- حساسيت غذايي
- سندرم روده تحريك‌پذير
- عدم تحمل مواد غذايي مانند عدم تحمل لاكتوز (قند شير) و فروكتوز (قند ميوه‌ها)
- طبع هوا (آئروفاژي)
- انسداد يا عفونت دستگاه گوارش
- خالي شدن سريع معده
- هضم مواد غذايي توليد كننده گاز
- يبوست
- استرس يا اضطراب
- آلودگي به انگل‌هاي روده‌اي مانند كرم آسكاريس

درمان
اقدام اوليه اطمينان از جويدن دقيق و مناسب غذا و اجتناب از غذاهاي چرب است. غذاهاي چرب با تاخير در خالي شدن معده از مواد غذايي باعث ايجاد نفخ مي‌شوند.
همچنين حذف غذاهايي كه بدن تحمل آنها را ندارد مانند شير به بهبود نفخ كمك مي‌كند البته اين كار را تحت نظر متخصص انجام دهيد تا به خوبي مشخص شود حساسيت نسبت به چه موادي وجود دارد.
جويدن آدامس باعث بلع مقادير زياد هوا شده و بنابراين بايد از آن پرهيز كرد. نوشيدني‌هاي گازدار نيز بايد از برنامه غذايي حذف شوند.
از غذاها و نوشيدني‌هايي كه حاوي سوربيتول و فروكتوز افزودني هستند نيز بايد اجتناب نمود.
مكمل‌هاي فيبردار و غذاهاي سرشار از فيبر نشانه‌هاي نفخ را تشديد مي‌كنند.
گاهي اوقات نفخ به يبوست مربوط مي‌شود و لذا ابتدا بايد اين مشكل را برطرف كرد.
به منظور تخفيف علائم نفخ معده راهكارهايي توصيه شده است. از جمله اين كه:
- ميزان مصرف غذاهاي سرشار از فيبر مانند سبزي و ميوه تازه، غلات و نان سبوس دار، پاستاي گندم سبوس‌دار و حبوبات را به تدريج افزايش دهيد.
- روزانه آب كافي (تا هشت ليوان) بنوشيد. كمبود مايعات بدن باعث ايجاد يا تشديد يبوست شده به افزايش نفخ كمك مي‌كند به ويژه اگر غذاهاي فيبردار مصرف شود.
- از نوشيدني‌هاي گازدار بپرهيزيد و از انواع كم يا بدون كالري، كافئين و سديم مانند چاي علفي استفاده كنيد. گاز Co2 موجود در حباب‌هاي نوشابه باعث نفخ مي‌شود و گاز ، تخليه معده را كند مي‌كند.
- غذاهاي تازه و طبيعي بخوريد و از انواع غذاهاي سرد و بسته‌بندي شده اجتناب كنيد. يك علت توصيه عدم مصرف اين غذاها كاهش دريافت نمك است.
- مرتب ورزش كنيد. زيرا باعث ترشح هورمون‌هايي مي‌شود كه به فعاليت روده كمك مي‌كنند.
- اگر شير يا محصولات لبني باعث نفخ مي‌شوند ، بايد انواع بدون لاكتوز را مصرف كرد.
- زياد قهوه، چاي و شكلات مصرف نكنيد زيرا باعث تحريك هاضمه و نفخ مي‌شوند.
- هضم چربي دشوار است و ممكن است باعث اسپاسم و در نتيجه نفخ شود.
- غذاهايي را كه باعث ايجاد نفخ مي‌شود را مشخص كنيد و به تدريج مصرف آنها را كاهش دهيد. اين مواد شامل كلم، كاهو ، بروكلي، پياز و سير مي‌شود.
- نوشيدني‌هاي تهيه شده از بابونه ، نعناع و رازيانه براي دستگاه هاضمه مفيدند و به كاهش نفخ كمك مي‌كنند.
- نفخ ممكن است نشانه بيماري‌هاي گوارشي مانند سندرم روده تحريك‌پذير باشد. بنابراين عمل به توصيه‌هاي ارائه شده جهت بهبود آن و در صورت ادامه ظهور علائم، تشخيص كلنيكي و درمان مناسب ضروري است.

**رزیتا** · #3 10-01-2009

سرطان معده با مصرف زیاد ترشی و شور

تیتر : سرطان معده با مصرف زیاد ترشی و شور
خلاصه : دکتر مصطفی نوروزی، عضو انجمن تغذیه ایران، نسبت به افزایش خطر ابتلا به سرطان معده در اثر مصرف بی‌رویه ترشی‌ها و شورها هشدار داد.
متن کل خبر : مصطفی نوروزی گفت: «مصرف افراطی ترشی و شور موجب وارد آمدن آسیب‌های جدی به سیستم گوارشی می‌شود.»

وی ادامه داد: «سرطان‌ها تا حدود زیادی قابل پیشگیری هستند و تغذیه سالم یكی از راه‌های پیشگیری از سرطان است.»

عضو انجمن تغذیه ایران اضافه‌ كرد: «در انار ماده ی ضد سرطان پروستات به نام فلاوونویید یا اسیدآلاجیك، و در پرتقال نیز ویتامین C و پلی‌فنول‌های فراوان که عامل ضد سرطان ‌پروستات هستند، وجود دارد.»

نوروزی خاطرنشان كرد: «افزایش مصرف سبزی، میوه و سالاد كه در تولید آنها از سموم و فاضلاب استفاده نشده باشد، به دلیل داشتن ویتامین E و C و فلاوونویید، خطر ابتلا به سرطان را كاهش می‌دهد.»

وی افزود: «همچنین مصرف كرفس به‌دلیل داشتن لوتئولین و پیاز به علت دارا بودن ماده‌ای حلقوی به‌نام كرسیتین با خاصیت ضد سرطانی، احتمال ابتلا به سرطان را كاهش می‌دهد.»
این متخصص تغذیه به ‌شهروندان توصیه ‌كرد تا از نان‌های باگت ساندویچی، لواش و تافتون به علت درصد پایین سبوس، كمتر استفاده كنند و در مقابل، نان پر سبوس مثل سنگک كه ضد سرطان روده بزرگ است را بیشتر مصرف نمایند.

دكتر نوروزی در ادامه افزود: «مصرف ماهی دودی و نمك سود شده، خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد.»

وی همچنین در ادامه به شهروندان توصیه ‌كرد، به ‌جای ظروف تفلون، پلاستیكی و یك‌بار مصرف، از ظروف شیشه‌ای، استیل و چُدنی استفاده كنند.

عضو انجمن تغذیه ایران در پایان یادآور شد كه غذاهای ضد سرطان نیز باید در حد اعتدال مصرف شوند، نه بیش از حد.

**رزیتا** · #4 10-01-2009

درمان بيماريهاي معده با گياهان

تیتر : درمان بيماريهاي معده با گياهان
خلاصه : امام صادق (ع) فرموده است" خوردن عسل با آب گرم درد معده را برطرف میکند."
متن کل خبر : روش های درمان

الف: با آرد گندم و عسل و زعفران حلوا درست نموده و میل نمایید.

ب: ریشه و برگ تازه کرفس را کوبیده و با مقدار کافی عسل مخلوط نموده و روزی سه بار هر وعده یک قاشق مربا خوری بعد از غذا میل نمایید .

ج: شیر و عسل برای معده بسیار نافع است و روده ها را نرم میکند. به سالمندان توصیه میشود اگر میخواهند شیر در معده آنها سریع تر هضم شود با عسل میل نمایند.

درمان زخم معده

روش های درمان

الف: انجیر و عسل را به نسبت مساوی مخلوط نموده و میل نمایید بسیار نافع است.

ب: 20 گرم برگ و ریشه کاسنی را در یک لیتر آب بجوشانید و صاف کرده آن را با عسل صبح ناشتا دو فنجان میل نمایید.

ج: هر روز صبح ناشتا یک قاشق غذاخوری عسل میل نمایید.

درمان درد معده

امام صادق (ع) فرموده است" خوردن عسل با آب گرم درد معده را برطرف میکند."

هنریش و رویز در کاوشهای خود در سالهای مختلف عسل را برای درمان دردهای معده مفید دانسته اند.

درمان نفخ معده

امام صادق (ع) "خوردن عسل با سیاه دانه جهت رفع گازهای شکم (نفخ معده) مفید است"

روشهای درمان

الف: کره و عسل برای نفخ معده مفید است.

ب: یک قاشق چای خوری پودر زنیان را با یک استکان عسل مخلوط نموده و بعد از هر وعده غذا یک قاشق چای خوری میل نمایید.

ج: تخم کرفس 15 گرم . بادیان (رازیانه) 10 گرم . زنیان 10 گرم . همه را نرم کوبیده و با 250 گرم عسل مخلوط نمایید و روزی سه قاشق مربا خوری بعد از غذا میل نمایید.

درمان ترش کردن معده

در موقع ترش کردن معده و باد گلو (آروغ زدن ) و بدون اراده آب از دهان جاری شدن که از علایم سردی معده است جهت معالجه باید تا بهبودی کامل صبح ناشتا به میزان یک قاشق مربا خوری عسل میل نمایید.

درمان آروغ زدن (***که)

روش های درمان

الف: فلفل سیاه نیم مثقال. زنجبیل نیم مثقال. سراب یک مثقال . گل ارمنی یک مثقال . همه را نرم کوبیده و با یک استکان عسل مخلوط و روزی سه قاشق چای خوری میل نمایید.

روزی یک قاشق چای خوری میل نمایید و پس از بهبودی مصرف را قطع کنید.

درمان ورم معده

سه قاشق غذاخوری پودر ریحان را در یک لیتر آب دم کرده و صاف کرده آن را با 250 گرم عسل مخلوط روزانه سه استکان مصرف کنید درمان کننده ورم معده . روده و یبوست است.