نقرس

[behnam5555]

نقرس

نقرس يکي از دردناکترين بيماريهاي رماتيسمي مي باشد . نقرس در نتيجه رسوب کريستالهاي سوزني شکل اسيد اوريک در بافت همبند ، يا در فضاي مفصلي بين استخوانها و يا هر دو ايجاد مي شود . اين رسوبها منجر به التهاب مفصلي ( آرتريت ) مي شود که باعث تورم ، قرمزي ، گرمي ، درد و سفتي در مفاصل مي شود . واژه آرتريت به حدود بيش از ۱۰۰ بيماري رماتيسمي اطلاق مي شود که مفاصل ،‌ عضلات و استخوانها و همچنين ساير بافتهاي بدن را درگير مي کنند . نقرس تقريباً ۵ درصد از کل بيماران آرتريتي را دربرمي گيرد .

نقرس کاذب گاهي اوقات با نقرس اشتباه گرفته مي شود چرا که علائم مشابهي ايجاد مي نمايد . البته در نقرس کاذب ، رسوبهاي مذکور در اثر کريستالهاي فسفات کلسيم و نه اسيداوريک ايجاد مي شوند . لذا ، نقرس کاذب بشکل متفاوت ديگري درمان مي شود و در اين مقوله کمتر به آن مي پردازيم .

اسيداوريک ماده ايست که از تجزيه مواد غذائي پروتئيني ( مثل گوشت قرمز ) بوجود مي آيد . بطور معمول ، اسيد اوريک در خون حل شده و از طريق کليه ها و ادرار دفع مي شود . اگر به هر طريقي ميزان اسيد اوريک توليدي بدن افزايش يابد و يا دفع آن مختل شود ميزان اسيداوريک خون افزايش مي يابد . اسيد اوريک بالا در خون زمانيکه شخص از مواد خوراکي پروتئيني به مقدار زياد مصرف نمايد ، ( ترکيباتي مانند جگر ، حبوبات ، گوشت ، بعضي از ماهي ها و ... ) ايجاد مي شود .

البته بالا بودن اسيد اوريک خون يا همان هيپراوريسمي در واقع يک بيماري بحساب نمي آيد و خطرناک نيز نيست . بهرحال اسيداوريک زياد خون مي تواند باعث رسوب در مفاصل و در نتيجه نقرس گردد . رسوبات اسيد اوريک که معمولاً Tophi ناميده مي شوند ممکن است بصورت يک توده در پوست اطراف مفاصل و در گوش ايجاد شوند .

ضمناً کريستال هاي اسيداوريک ممکن است در کليه نيز رسوب کرده و باعث ايجاد سنگ کليه گردد .


در اکثريت افراد ، نقرس بطور ابتدايي مفاصل شست پاها را درگير ميکند ، گاهي در حين بيماري ، ۷۵ درصد از بيماران دچار التهاب مفصل شست پا مي شوند . ضمناً نقرس مي تواند قوزک ها ، پاشنه ها ، زانوها ، مچ دستها ، انگشتان ، آرنجها و ... را درگير نمايد .

بيماري در چهار مرحله گسترش مي يابد :

• مرحله بدون علامت :
• در اين مرحله شخص دچار اسيداوريک بالاست ، ليکن علائمي ديده نمي شود . در اين مرحله معمولاً درماني لازم نيست .
• مرحله نقرس حاد يا آرتريت حاد نقرسي :
• در اين مرحله ، هيپراوريسمي باعث رسوب کريستالهاي اسيداوريک در مفاصل مي شود که باعث درد شديد و تورم در مفاصل مي شود که گرمي و حرکات دردناک را نيز در بر دارد .

حملات حاد معمولاً در هنگام شب ايجاد مي شود و در اثر وقايع ساگوار استرس زا ، مصرف الکل و داروها و يا بيماريهاي ديگر تشديد مي شود . حملات اوليه در طي سه تا ۱۰ روز اوليه معمولاً برطرف مي شوند و حمله بعدي ممکن است ماه ها حتي سالهاي بعد عارض نشود .

• نقرس :
• در واقع دورهاي بين حملات حاد مي باشد . در اين مرحله فرد بيمار علائمي ندارد و حرکات مفاصل نيز طبيعي است .
• نقرس مزمن :
• در واقع ناتوان کننده ترين مرحله بيماريست و در طي يک مدت زمان طولاني گاهي ۱۰ سال ايجاد مي شود . در اين مرحله ، آسيب دائمي در مفاصل درگير ايجاد مي کند و حتي گاهي کليه ها را نيز درگير مي کند . با درمان مناسب ،‌اکثريت بيماران به اين مرحله پيشرفته وارد نمي شوند .

علل ايجاد نقرس

* عوامل خطر ايجاد نقرس عبارتند از :

• ژنتيک که مي تواند نقش مهمي در ايجاد بيماري داشته باشد چرا که بيش از ۱۸ درصد از بيماران داراي سابقه خانوادگي هستند .
• جنس و سن نيز از عوامل خطر براي ايجاد نقرس هستند . نقرس در مردان و در سنين بالا شايعتر است .
• بالا بودن وزن احتمال ابتلا به هيپراوريسمي و نقرس را افزايش ميدهد .
• مصرف بي رويه الکل
• مصرف بيش از حد مواد غذائي پروتئيني
• اختلالات آنزيمي که منجر به اختلال در تجزيه مواد پروتئيني مي شود .
• تماس بيش از حد با سرب

بعضي از بيماريها و استفاده از بعضي از داروها ممکن است احتمال ابتلا به نقرس را افزايش دهد .


نقرس تقريباً در ۸۴۰ نفر در ۱۰۰۰۰۰ نفر ممکن است عارض شود . در کودکان و جوانان ناشايع است . مردان بزرگسال بين ۴۰ تا ۵۰ سالگي احتمال ابتلاي به نقرس را بيشتر از زنان قبل از يائسگي نشان مي دهند .

افرادي که عضو اهدايي دريافت نموده اند احتمال ابتلاي به نقرس را بيشتر دارند .

* تشخيص :

تشخيص نقرس براحتي صورت نمي گيرد چرا که علائم کاملاً مبهم و گاهي بين چند بيماري مشترک هستند . اگر چه افراد مبتلا به نقرس ، هيپراوريسمي را نيز در طي بيماري خود نشان مي دهند ، گاهي در طي حملات حاد بيماري افزايش اسيد اوريک ( هيپراوريسمي )‌نداريم . هيپراوريسمي به تنهايي نمايانگر وجود نقرس نيست و در واقع اکثريت افراد با هيپراوريسمي دچار بيماري نقرس نمي شوند .

گاهي براي تشخيص نقرس ،‌لازمست پزشک از مايع بين مفصلي نمونه مايعي تهيه نموده و مورد آزمايش قرار دهد .



* علائم بيماري نقرس :

• هيپراوريسمي
• وجود کريستالهاي اسيد اوريک در مايع مفصلي
• بيش از يکبار حمله حاد آرتريت
• آرتريتي که بسرعت و در طي يک روز ايجاد مي شود و باعث قرمزي ،‌گرما و تورم مفصل ميشود .
• آرتريت در يک مفصل مانند انگشتان پا ،‌قوزک يا زانو .

* درمان :


با درمان مناسب و صحيح اکثريت بيماران قادر به کنترل علائم خود هستند و براحتي به زندگي خود ادامه مي دهند . نقرس معمولاً با يک يا ترکيبي از چند درمان قابل کنترل است . هدف از درمان ، کاهش درد درحين حملات حاد ، جلوگيري از حملات آينده و پيشگيري از تشکيل رسوبات مفصلي ( tophi ) و سنگ هاي کليوي مي باشد . درمان معمولاً باعث جلوگيري از ناتوانيهاي جسمي مي شود .



* براي موفقيت در درمان نقرس :

• داروها را به موقع و منظم استفاده نمائيد .
• ساير داروهايي را که مصرف مي کنيد به اطلاع پزشک برسانيد .
• رژيم غذايي مناسبي اتخاذ نمائيد و کمتر از رژيمهاي غذايي پرپروتئين حيواني استفاده نمائيد .
• مايعات زياد بخصوص آب استفاده نمائيد .
• تحرک کافي و ورزش مناسب داشته باشيد .
• وزن خود را کنترل کنيد . البته رژيمهاي بسيار سخت باعث افزايش اسيداوريک خون مي شوند .