بررسی روشهای شکوفایی و پرورش خلاقیت در دانش آموزان

[prinstonp]

بررسی روشهای شکوفایی و پرورش خلاقیت در دانش آموزان


سیستم كنونی آموزش و پرورش در ایران به طور عمده مبتنی بر محفوظات است و این یكی از چند دلیل ناخشنودی دانش آموزان از درس و مدرسه است.
به عقیده دکترسینا تهرانی مشاور تحصیلی رتبه های برتر کنکور ، می توان شیوه تفكرگرا و توانایی های خلاق را به اشخاص آموخت. برای پرورش خلاقیت دانش آموزان باید به آن ها میدان بدهیم تا بر تجربه های خود بیفزایند.

علاوه بر گستردگی تجربه، تخیل یكی از پایه های تفكر خلاق است. تخیل، كارهای نو و بدیع دانش آموزان باید مورد تشویق قرار گیرد. دکتر سینا تهرانی معتقد است ، در معلم باید به طرح سوالاتی بپردازد كه تفكر واگرا را در دانش آموزان تقویت كند. به طور مثال به جای این سوال كه جاذبه زمین چیست؟ یا جاذبه را تعریف كنید بهتر است سوال شود اگر جاذبه زمین وجود نداشت چه مشكلاتی برای انسان پیش می آمد؟ سوال هایی كه با چرا و چگونه آغاز می شود، در تقویت تفكر واگرا موثر است.دانش آموزان را باید در طرح سوال ها و ارائه راه حل آزاد بگذاریم؛ محیطی كه دانش آموز از حرف زدن در آن بترسد، مورد تمسخر یا بی اعتنایی قرار گیرد، به طور حتم جایگاه مناسبی برای ایجاد و رشد تفكر خلاق نیست.
دکتر تهرانی می گوید معلمان و مسئولان آموزشی باید به پرسش ها و راه حل های ارائه شده از طرف دانش آموز احترام بگذارند و از این طریق او را تشویق به مشاركت كنند. آزادی بیان در مدرسه و كلاس پایه اصلی رشد خلاقیت است. محیط های سركوب گر، كنجكاوی و خلاقیت را در دانش آموزان از بین می برد.

یكی از نكات منفی روش معلم محوری این باور است كه معلم باید پاسخ همه مسائل را بداند. حال آن كه معلم، باید به دانش آموز بیاموزد كه به تنهایی یا با همكاری دانش آموزان دیگر پاسخ پرسش ها را جست و جو كند و بدین وسیله روحیه جست و جوگری كه یكی از ویژگی های خلاقیت است، تقویت شود. هم چنین می توان برای تشویق دانش آموزان به جست و جو و تحقیق، فرصت ها و امتیازاتی برایشان قائل شد.
معلم باید تفاوت های فردی دانش آموزان را در نظر بگیرد، دانش آموزان دارای توانایی های متفاوت در مسائل مختلف هستند. به همین دلیل معلم نباید یك روش تربیتی را برای همه درنظر بگیرد. به طور مثال دانش آموزی نیاز به انجام تكلیف ندارد، بنابراین اصرار در این امر فقط او را خسته و دلزده می كند، در مقابل دانش آموز دیگر از توانایی كلامی بالایی برخوردار است یا دیگری در حل مسائل ریاضی تبحر خاصی دارد.

به این ترتیب توجه به تفاوت ها و برنامه ریزی بر اساس آن ها می تواند به ایجاد و رشد توانایی دانش آموزان در سطوح مختلف كمك كند و استعداد آن ها را در زمینه مورد علاقه شان شكوفا سازد.باید به دانش آموزان اجازه داد الگوهای رفتار خلاق را مشاهده كنند؛ مشاهده، تاثیر به سزایی در یادگیری دارد، بنابراین معلم باید رفتارهای خلاق و خلاقیت را ارائه دهد.
هم چنین به نمایش گذاشتن فیلم هایی كه شخصیت ها در آن به ایجاد رفتارهای خلاق می پردازند، در تشویق دانش آموزان به رفتارهای خلاق موثر است.می توان برای پرورش خلاقیت روش بارش مغزی را به كار گیریم؛ این روش ارائه پاسخ های واگرا و خلاق را در كودكان تقویت می كند. به طور مثال معلم مسئله ای را مطرح می كند و از دانش آموزان خود می خواهد هر راه حل و پاسخی به نظرشان می رسد، ارائه دهند و از این كه ممكن است راه حلشان غلط یا عجیب باشد، نهراسند. روش های دیگری نیز به همین منظور تدوین شده است كه می توان از آن استفاده كرد. مهارت های پژوهشی و مطالعه آفریننده دو روش دیگری است كه در پرورش خلاقیت موثر است.


منبع: روزنامه ایران