طب ترميمي با ابزار سلول درماني

[دانه کولانه]

طب ترميمی با ابزار سلول درمانی

ام بزرگ ديگري از سوي محققان پژوهشكده رويان برداشته شد

نويسنده: پونه شيرازي

نگاهي به روند درماني پزشكي امروز نشان مي دهد اساس درمان بيماري ها، دارو درماني است، ولي پزشكي آينده همراه با سلول درماني خواهد بود. به بيان ديگر، در دنياي امروز ما از دارو استفاده مي كنيم تا مانع پيشرفت بيماري ها شويم ولي براي جايگزيني بافت از بين رفته اقدام زيادي انجام نمي شود. در چنين شرايطي طب ترميمي با ابزار سلول درماني به مدد پزشكان و بيماران آمده است تا اين نقيصه را جبران كند.
البته نبايد فراموش كرد كه سلول درماني در دوران طفوليت خود به سر مي برد و پيش بيني آينده درماني با استفاده از سلول درماني در حال حاضر مشكل به نظر مي رسد. با اين حال افتتاح مركز سلول درماني پژوهشكده رويان جهاد دانشگاهي در هفتم دي ماه سالجاري، اتفاق خوشحال كننده اي است كه نه تنها در صدد است تا مسير را براي كاربردي كردن علوم توليد شده هموار كند بلكه مي كوشد با پذيرش بيماران نيازمند سلول درماني گامي در رفع آلام ايشان بردارد.
علم پزشكي نيز همانند ديگر علوم پيشرفت خود را مرهون توليد علم و كاربردي كردن آن است. براي كاربردي كردن علوم توليد شده در بخش سلولي لازم بود مركزي ايجاد شود كه بتوان در آن با انجام مطالعات باليني كنترل شده بتدريج علم سلولي را به عرصه كاربرد رساند؛ بنابراين تاسيس اين مركز به وسيله پژوهشكده رويان با ايجاد امكانات لازم براي كاربردي كردن علوم مربوط به سلول درماني خواهد توانست اين امكان را براي همه محققان فراهم كند تا يافته هاي خود را به كاربرد برسانند.

خدمات درماني مركز سلول درماني
دكتر حسين بهاروند، مدير گروه سلول هاي بنيادي پژوهشكده رويان مي گويد: سلول درماني پژوهشكده رويان الگويي بوده ودرحال حاضر بر روي درمان بيماري هاي صعب العلاج همانند پاركينسون، ديابت، جراحت هاي نخاعي، آلزايمر و بيماري هاي قلبي عروقي متمركز كرده است و اميد مي رود در آينده با ايجاد مركز در ماني بزرگتر و مجهزتر بتوان اين خدمات را به قشر گسترده اي از مردم ارائه كرد.
دكتر ناصر اقدمي، مسوول مركز سلول درماني پژوهشكده رويان نيز مي افزايد: اين مركز خدمات خود را در 3 بخش ارائه مي كند. در بخش اول با همكاري مراكز باليني مطالعات كار آزمايي باليني انجام مي شود كه در اين بخش در حال حاضر بر روي بيماري هاي قلب، زخم اندام تحتاني، كبد و چشم، فعاليت مي كند.
در بخش دوم مركز، ارائه خدمات به بيماران را به صورت سرپايي انجام مي دهد كه استفاده از پيوند سلول هاي رنگ دانه در افراد مبتلابه لك و پيس از آن جمله است. بالاخره بخش سوم مركز، خدمات مربوط به بانك سلول هاي بنيادي خون بند ناف را به صورت عمومي در دستور كار خود دارد.

بهره برداري از بانك خون بند ناف
بانك خون بند ناف عمومي كه يك نياز اساسي كشور براي تامين سلول هاي بنيادي بخصوص در بيماران نيازمند پيوند سلولي است نيز يكي از بخش هاي اصلي اين مركز است كه همزمان با افتتاح مركز به بهره برداري مي رسد و قابليت ذخيره حداقل 10هزار نمونه را خواهد داشت.

شيوه پذيرش بيماران
دكتر اقدمي اضافه مي كند: ما بيشتر خدمات را چه به صورت تحقيقاتي چه به صورت باليني در همكاري با ديگر مراكز ارائه مي كنيم، بنابراين در بيماري هايي مانند قلب و عروق لازم است بيمار پيش از مراجعه به پژوهشكده به مراكز همكار مراجعه كند تا شرايط ورود بيمار مورد بررسي قرار گيرد و در صورت داوطلب بودن، بيمار بتواند از اين خدمات استفاده كند.
سلول درماني پژوهشكده رويان در حال حاضر بر روي درمان بيماري هاي صعب العلاج همانند پاركينسون، ديابت، جراحت هاي نخاعي آلزايمر و بيماري هاي قلبي - عروقي متمركز شده استدر حال حاضر مراكز همكار براي بيماري هاي قلب و عروق عبارتند از: بيمارستان هاي بقيه الله، جماران، مركز قلب تهران، شهيد رجايي، لواساني، مسيح دانشوري و بيمارستان رضوي مشهد. براي بيماري هاي چشم بيمارستان لبافي نژاد و مراكز تحقيقات چشم شهيد بهشتي، براي كبد مركز تحقيقات گوارش دانشگاه تهران ،بيمارستان نمازي شيراز و مركز تحقيقات پيوند اعضاي دانشگاه علوم پزشكي شيراز، براي زخم اندام بيمارستان سينا براي غضروف و استخوان بيمارستان سينا.

تحولي در روند درماني كشور
دكتر اقدمي تاكيد مي كند: در پزشكي امروز، پزشك پس از معاينه بيمار براي وي دارو تجويز مي كند و بيمار مجبور است براي تهيه آن به داروخانه مراجعه كند. در سلول درماني نيز اگر پزشك براي بيمار خود سلول درماني را تجويز كند بيمار مي تواند با مراجعه به اين مركز براي دريافت سلول يا پروسس سلول مراجعه كند. البته در بيماري هايي مانند پوست كه نياز به بستري وجود ندارد، اين روند از ابتدا تا انتها مي تواند در پژوهشكده به بيمار ارائه شود.

نقش بيمه ها
دكتر اقدمي به عنوان مسوول مركز سلول درماني با اشاره به پيگيري هاي مركز درخصوص چشم مي گويد: به دليل آن كه مراجعان چشم اكثرا از قشر آسيب پذير جامعه، كارگران بخش صنعتي و ساختماني بوده كه به دليل صدمات ناشي از كارشان از ناحيه چشم مجروح شده و توان پرداخت هزينه درمان را ندارند، پيوند قرنيه تحت پوشش بيمه است. همچنين چون در فرآيند پوست، بيمار تحت دارو درماني نيز قرار مي گيرد، مشمول بيمه است.

هزينه درمان
در هر 2 مرحله كارآزمايي و خدمات باليني، هزينه هاي درماني با هم برابرند با اين تفاوت كه در مرحله كار آزمايي، هزينه تامين سلول را خود پزوهشكده مي دهد و از بيمار دريافت نمي شود.

ما در مرحله توليد علم هستيم
دكتر اقدمي با اشاره به مزيت اصلي مركز سلول درماني كشورمان نسبت به نمونه هاي مشابه در منطقه مي افزايد: اين درست است كه از نظر تاسيس مركزي براي ارائه خدمات سلول درماني در منطقه اول نيستيم، يعني امارات و تايلند چنين مركزي را تاسيس كرده اند، ولي تفاوت عمده اي كه مركز ما با ديگر مراكز دارد اين است كه برخي مراكز صرفا به ارائه خدمات و درمان هايي كه تثبيت شده مي پردازند، اما ما در مركزمان علاوه بر انجام درمان، علم مورد نظر را نيز داشته و تمام مراحل تامين سلول را خودمان انجام مي دهيم يعني كشورهاي منطقه بايد منتظر باشند تا كشوري علم مربوط را به آنها بفروشد تا آنها بتوانند اقدام به درمان كنند و هيچ كدام از كشورهاي منطقه حتي تايلند در مرحله توليد علم نيستند مگر كشورمان ايران.

خدمات رساني به خارجي ها
به گفته وي هم اكنون درخصوص كبد تعداد زيادي بيمار از آمريكا و انگليس ايميل زده و درخواست درمان دارند، بخصوص درباره بيماري ويتيلگو.
اقدامي اضافه مي كند: با آن كه در مرحله كار آزمايي باليني نيز مي توانيم پذيرش بيمار خارجي داشته باشيم ولي تاكنون انجام نداده ايم، چون اين مساله نيازمند شرايط خاصي است كه بيمار خارجي بايد پذيرا باشد. يعني بتواند تعهد كند كه درمان ايشان قابل پيگيري نيز باشد، چرا كه در مرحله كار آزمايي اصل مهم پيگيري اثرات و عوارض احتمالي درمان است.