فیزیک – 2005

[رزیتا]

فیزیک – 2005

... صد سال شد! به همین سادگی ... مثل یک چشم به هم زدن. انگار همین دیروز بود. ... صد سال گذشت. چه سالی بود اون سالها ... حدود 1905 میلادی را می‌گویم!
یک سال طوفانی . سه تا مقاله... سه تا مقاله که هنوز معلوم نیست کدامشان مهمتر بودند. مصداق این جمله که می‌گویند " یکی از یکی بهتر ". آن موقع هیچ کس نمی دانست که سه تا مقاله کارمند اداره ثبت اختراعات آلمان اینقدر مهم و تأثیر گذارند. می‌شود گفت در آن سالها تقریباً فیزیک گیر کرده بود! افتاده بود بین یک 3 دیواری که هیچ دررویی نداشت. فیزیک آن روزها از یک طرف محدود بود به ابعاد نه چندان کوچک، یعنی فیزیکی که مردم بلد بودند برای دنیای ابعاد کوچک کار نمی کرد. مردم نمی دانستند که الکترونها، فوتونها و بقیه چیزهای ریزه میزه دنیا به کدام ساز می‌رقصند! از یک طرف دیگر فیزیک سرعت های بالا ناشناخته بود. اتفاقاتی افتاده بود که فیزیکدانها از آنها سر در نمی آوردند. قوانین نیوتن انگار در سرعت های بالا اتصالی می‌کرد!


شاید از همه بدتر مسأله های پر ذره ای بودند. مسأله هایی که در آنها تعداد زیادی ذره حرکت های عجیب و غریب می‌کردند، یا حتی مسأله هایی که در آنها فقط یک ذره بود اما با رفتار غیر قابل پیش بینی. این مسأله‌ها آنقدر سخت بودند که در آن سالها کمتر کسی جرأت فکر کردن به آنها را داشت.

اسم حرکت براونی که می‌آمد تن مردم می‌لرزید! خلاصه اوضاع بدی بود. فیزیکدانها احساس می‌کردن فیزیکی که بلد هستند فقط به درد حل مسأله های آسان می‌خورد یعنی: حل مسأله های نیوتونی یا ماکسولی. همان مسأله هایی که ما در دبیرستان حل کردنشان را یاد می‌گیریم. حالا یک کم سخت تر، اما نه مسأله های مهم!

برای همین افسردگی گرفته بودند. یک کارهایی می‌کردند ... علی الخصوص در زمنیه فیزیک حالت جامد فلزات، رساناها، نیمه رساناها ... اما از فیزیکش سر در نمی آوردند. برای همین حسابی کلافه بودند. تا اینکه یک آدمی آمد و در یک سال سه تا مقاله چاپ کرد، که هرکدامشان به یکی از این سه تا دیوار حمله می‌کرد. آن سالها کسی فکر نمی کرد این سه مقاله بتوانند بعد از مدتی این سه تا دیوار را با خاک یکسان کنند، اما این اتفاق افتاد!

فیزیک رشد کرد، بزرگ شد، بالغ شد تا اینکه شد مهمترین بخش از علوم پایه در قرن بیستم. آنقدر مهم شد که سال 2005 شد سال فیزیک!
نه اینکه شوخی بود... خوب سال 2000 هم سال ریاضی بود اما خوب ... بله ... همه می‌دانیم که .... ریاضی کجا و فیزیک کجا ... بله!
اهمیت فیزیک با نامگذاری یک سال به اسمش مشخص نمی شود. شاید اهمیت سال 2005 به این باشد که اسم این سال، سال فیزیک است. تقریباً تمام تکنولوژی قرن 21 بر مبنای ساختار علمی است که در قرن بیستم و بین سالهای 1920 تا 1990 شکل گرفته و البته مبنای بخش زیادی از شکل گیری این ساختار کارهای مهم و بزرگ اینشتن در سالهای حدود 1905 و کمی قبل و بعدش است.

نمی خواهیم این متن خیلی طولانی بشود یا حتی علمی! فقط می‌خواستیم بگوییم که یادمان نرفته است که امسال سال فیزیک است .... منتظر باشید که چیزهای بیشتری راجع به فیزیک، اینتشتن، فتوالکتریک، الکترون، و ... بگوییم. هر چیه امسال، سال ماست!


نویسنده:طاها یاسری