سیستم های حمله ای در والیبال

[SHeRvin]

سیستم های حمله ای شاید یکی از مشکل ترین تصمیم گیریها برلی مربی انتخاب کردن سیستم حمله ای تیم باشد.به کار گرفتن سیستم متناسب با توانایی بازیکنان تیم اهمیت بسیار دارد. مهمتر انکه باید قبل از انتخاب هر سیستم به عنوان روش حمله ای یک ارزیابی کلی از تیم به عمل آید.بهترین سیستم ان است که :1) بیشترین استعداد بازیکنان را به کار گیرد.2)عدم توانایی بازیکنان را کمتر نمایان کند. 3)احقاق حق بازیکنان را بنماید. 4) اجرای ان در حد توان بازیکنان باشد و بازیکنان بتوانند ان را با موفقیت اجرا کنند.و 5)با سیستم دفاعی تیم در تناقض نباشد.
تفاوت مهم میان انواع مختلف سیستم های حمله ای از نظر عده اسپکرها و پاسورهاست و هر سیستمی با این توصیف می شود. همه سیستم های حمله ای با دو عدد مشخص می شود. نخستین عدد نشان دهنده عده اسپکرها و دومین عدد نمایانگر عده پاسورهاست. تنها سیستم 2-2-2 متفاوت است.در این سیستم دو اسپکر دو بازیکن همه کاره (کلیدی) و دو پاسور به کار گرفته می شود. در زیر تشابهات و تفاوتهای میان انواع سیستم حمله ای را شرح خواهیم داد.

سیستم 0-6
در این سیستم بازیکنان هم اسپکر و هم پاسور است.به عبارت دیگر وظایف تخصصی وجود ندارد. بلکه هر بازیکن یک اسپکر است اما هنگامی که به منطقه 3 رسید مسولیت پاسور را به عهده می گیرد. همان طوری که می دانید بازیکنان جوان و مبتدی تا هنگامی که به طور کامل تجربه کسب نکرده اند نمی توانند در پستهای ویژه مانند پاسور یا اسپکر سرعتی به بازی گرفته شوند. سیستم 0-6 برای بازیکنان مبتدی که نیاز به بازی در همه پستها دارند به دلیل ماهیت ساده اش بسیار مطلوب است.
سیستم 0-6 به بازیکنان جوان فرصت می دهد که در هر دو پست پاسور و اسپکر بازی کنند و این سبب می شود که بازیکنان زیرک و دقیق تربیت شوند. هنگامی که ورزشکار والیبال را با این سیستم اغاز می کند مربی و بازیکن هر دو بینش بهتری نسبت به توانایی ها و سطح مهارت بازیکن به دست می اورند.

سیستم 3-3
سیستم 3-3 ساده ترین روشی است که می توان با ان بازیکنان را با وظایف تخصصی خودشان اشنا کرد. در این سیستم سه بازیکن در نقش پاسور و سه بازیکن در نقش اسپکر بازی می کنند. پاسورها و اسپکرها به صورت یک در میان قرار دارند به طوری که اسپکرها با یک پاسور و پاسورها با یک اسپکر از همدیگر جدا می شوند. مطابق با این سیستم پاسور بسته به محلی که در چرخش دارد. همیشه از یکی از مناظق 3 یا 2 پاس می دهند. ارایش بازیکنان را در هر شش چرخش نشان می دهد. پاسور منطقه 3 از منطقه 3 و پاسور منطقه 2 از همان منطقه خودش پاس می دهد. بنابراین تعویض جا لزومی ندارد.
سیستم 3-3 از این نظر که به پاسورها فرصت اسپک زدن می دهد انعطاف پذیر است. هرگاه یک پاسور در منطقه 2 باشد پاسور دیگر در منطقه 4 قرار دارد که می توان از او به عنوان اسپکر استفاده کرد.این عمل سبب بالا رفتن مهارت های پاس و اسپک در پاسورها می شود بدون انکه از پیشرفت اسپکرها بکاهد. گذشته از این سبب مهارت بازیکنان عقب زمین در پاس دادن می شود.
این سیستم برای پیشرفت و تکمیل مهارت های بنیادی تک تک بازیکنان قبل از قرار گرفتن انان در معرض سیستم های پیشرفته تر بسیار مفید است. اگر چه عملکرد بازیکنان در این سیستم به صورت تخصصی است ولی چون برای بازیکنان تعویض جا و نفوذ ضرورتی ندارد.بازیکنان فرصت تمرکز و یاد گیری کامل مهارت های بنیادی را خواهند داشت. بنابراین این سیستم 3-3 مانند پلی بین سیستم 0-6 و سیستم های پیشرفته تر (که با تعویض مناطق و نفوذ پاسور در گیر هستند) عمل می کند.

سیستم 2-4
سیستم 2-4 روشی است که تیم های متوسط و پیشرفته به کار می گیرند. این سیستم متشکل از چهار اسپکر و دو پاسور که قرینه هم هستند. در نتیجه در حالی که یک پاسور در ردیف عقب هست همیشه یک پاسور در ردیف جلو نیز حاضر است. در این سیستم تعویض مناطق و نفوذ به وظایف بازیکنان افزوده می شود. بنابراین ضروری است که مهارت و تجربیات بازیکنان در سطحی باشد که بتوانند فشارهای مضاعف موجود در این سیستم را تحمل کنند.
همچنین از طریق این سیستم امکان حمله های ترکیبی موجود است.زیرا همراه با حمله هایی با دو اسپکر که متداول است پاسور عقب زمین می تواند به جلو نفوذ کند و حمله ای با سه اسپکر را طرح ریزی کند. این عمل تعداد حالتهای حمله ای را افزایش می دهد. پاسور می تواند از ردیف جلو باشد و حمله ای با دو اسپکر را پایه ریزی کند.

سیستم 1-5
سیستم 1-5 از یک پاسور و پنچ اسپکر تشکیل شده است که حداقل یکی ازاسپکرها نیز باید بتواند پاس دهد. تیم های زیادی مایل به استفاده کردن از روش 1-5 هستند چون امکان دارد تنها یک پاسور توانا در تیم موجود باشد یا اینکه پاسور انها به قدری خوش فکر و ماهر است که سبب برتری برای کل تیم می شود. در این سیستم ضروری است پاسور در هر نقطه ای که قرار دارد به جلو بیاید و به اسپکرها پاس بدهد. بنابراین در روش فوق پاسوری چابک.باهوش و زبردست و ماهر نیازمندیم. همچنین پاسور باید در پاس هایش بسیار دقیق باشد. همان طوری که مشخص است در این سیستم پاسور باید برای پیش بینی ارایشهای مختلف حمله بسیار با تجربه باشد. متاسفانه سیستم 1-5 با اینکه امتیازت زیادی دارد اما اشکالهای عمده ای نیز در ان نهفته است بنابراین تیم های سطح بالا و پیشرفته بجز مواقع ضروری کمتر از این سیستم استفاده می کنند.
در این سیستم سه چرخش اول پاسور در ردیف جلو قرار دارد و فقط حمله با دو اسپکر ممکن می باشد. فقط در چرخشهای 6 و5 و4 است مه حمله هایی با سه اسپکر از طریق نفوذ پاسور امکان اجرا می یاید در نتیجه برای تیم های بسیار مستعد که خواهان استفاده کردن از حمله های ترکیبی هستند یک ضعف و اشکال عمده به وجود می اورد چون برای سه چرخش حمله های ترکیبی امکانپذیرنیست.
اشکال عمده دیگر این سیستم ناشی از فشاری است که بر دوش پاسور گذارده می شود. در این سیستم وظیفه پاس دادن بر عهده یک بازیکن است و اگر بنا به دلایلی مانند دریافت سرویس یا اسپک وی ناگزیر باشد ضربه اول را بزند به طور کامل از بازی کنار گذاشته می شود و حمله بدون کمک وی انجام می شود.
همچنین اغلب تیم های سطح پایین و متبدی توانایی استفاده کردن از یک پاسور متخصص را که مورد نیاز این سیستم است ندارد. تیم های پیشرفته نیز اغلب از به کار گیری این سیستم اجتناب می کنند چون این روش برای حریف کاملا قابل پیش بینی است و حالتهای حمله ای کمی را ارائه ی دهد به ویژه هنگامی که پاسور در ردیف جلو قرار دارد. بنابراین سیستم 1-5 به ندرت انتخاب می شود و اغلب از ان در موارد ضروری استفاده می کنند.

سیستم 2-2-2
این سیستم پیشرفته ترین روش حمله ای است به همین دلیل به بازیکنانی با سطح مهارت بسیار بالا نیازمند است. در این سیستم به جای دو نوع تخصص به سه نوع تخصص نیاز هست. دو اسپکر. دو پاسور و دو بازیکن همه کاره.
اعضای هر جفت به صورت قطر همدیگر قرار می گیرند. بازیکنان همه کاره باید مهارت و امادگی جسمانی سطح بالایی داشته باشند به طوری که بتواند هم به خوبی اسپک بزنند و هم به خوبی پاس بدهند. با داشتن بازیکنان همه کاره در تیم اجرای حمله های ترکیبی با سه اسپکر در همه چرخشها امکان پذیر می شود. سیستم 2-2-2 با در اختیار داشتن پاسوری که از ردیف عقب نفوذ می کند به هر سه بازیکن ردیف جلو این امکان را می دهد که در حمله شرکت کنند.
بهترین منطقه ای که پاسور عقب زمین می تواند از انجا نفوذ کند در درجه اول منطقه 1 و پس از ان منطقه 6 است. منطقه 5 زمین کمتر مورد علاقه پاسور است و چنین نفوذی تا وقتی که ضرورت ایجاب نکرده است نباید انجام شود.