مهران مديري: هزار جهره خندان

[T I N A]

این که مجلهٔ نیوزویک در مقاله ای او را بیستمین مرد قدرتمند سال ۲۰۰۹ در ایران نامید یا این که مثلا حامد بهداد که قرار است کنسرت مشترکی با او برگزار کند او را یک آدم خجالتی، ماخوذ به حیا یا کم حرف توصیف کند ، حالا دیگرآنقدرها هم خبر و اظهار نظرهای مهمی به شمار نمی رود که وسیله ای برای درخشش نام مهران مدیری باشد. مدیری در عرصه خود حالا دیگر از تما م خبرها و اظهار نظرها فراتر رفته و موفق ترین و بی رقیب ترین کارگردان و بازیگر در زمینه مجموعه های طنز است .خودش زمانی درباره این مجموعه های طنز هر شبی گفته بود که کار نودشبی بازیگر خودش را می خواهد. یعنی حتی اگر بهترین بازیگران ایران را هم در کار نود شبی دور هم جمع کنید، نمی توانید مطمئن باشید که کار ، بیننده داشته باشد. چون کار نود شبی خصوصیات خودش را دارد. اینها نشان می دهد که مدیری ، در این سال ها ازآن دسته برنامه سازانی نبوده که بی توجه به بازتاب کارهایش در بین مردم کوچه و بازار و بدون در نظر گرفتن مخاطب مسیر خود را طی کند.
درسال های اخیر که برخی هنرمندان سینما و تلویزیون به این متهم شده اند که به هر قیمتی می خواهند مردم را بخندانند ، مدیری به زعم بسیاری همواره از این اتهام تبرئه شده و کارهایش هرگز در ورطه لودگی نیفتاده است . اگرچه کارهای او را نمی توان طنز صدر در صد به حساب آورد . او خودش در جایی طنز خودش را با کارهای مل بروکس مقایسه کرده بود. طنز عجیبی که بیشتر تماشاگر را حیرت زده می کند تا بخنداند . این سبک شخصی مدیری بود که در این سال ها پای آن ایستاد .
اما مدیری – هنرمندی که حالا دیگر حتی اگر در برخی کارهای جدی سینمایی هم بازی کند ، مخاطب او را به عنوان کارگردان و بازیگر طنز می شناسد – برخلاف همه ساخته هایش بیشتر به آثار جدی علاقه دارد. شروع کار طنزدر کارنامه مدیری بسیار اتفاقی بود و با پیشنهاد همکاری در مجموعه “نوروز ۷۷ “ از سوی علی عمرانی باز می گشت.
تحصیلات آکادمیک او در رشته “ تئاتر” به دلیل حضور او در جبهه های جنگ ، ناتمام ماند اما عشق او به هنرهای نمایشی بار دیگر او را به عرصه نمایش در تئاتر و رادیو کشاند. او تا سال ۱۳۷۲ با نمایش های زیادی چون : “شوخی” ، “تلگراف”، “آرسنال “، “پانسیون “، “سیمرغ” ،”هملت”، “کیسه بوکس” و … روی صحنه رفت و در این دوران با بسیاری از بزرگان تئاتر کشور چون “قطب الدین صادقی” و “میکائیل شهرستانی” همکار شد .
وی در این دوران به عنوان بازیگر در نمایش های رادیویی ” قصه های شب “نیزحضور یافت. مدیری در سال های آغازین دهه ۸۰ ، نخستین تجربه حضور خود را در برنامه های مذهبی تلویزیون تجربه کرد تا آن که بر حسب اتفاق ، به عرصه ” طنز نمایشی ” در تلویزیون وارد شد. او که تا پیش از آن تنها یک اثر کمدی نمایشی به نام ” پانسیون ” را روی صحنه داشت ، با اولین نشانه های نبوغ و خلاقیتش در زمینه مجموعه های تلویزیونی کمدی در” نوروز۷۲ ” – در سمت بازیگرـ و ” پرواز۵۷ ” به عنوان بازیگر و کارگردان که دربهار و زمستان ۱۳۷۲، روی آنتن رفت ، به عنوان یک بازیگر کمدی خوش درخشید. چنان که یک سال بعد در مقام کارگردانی مجموعه طنز “ساعت خوش” توانست اثری ماندگار را در ژانر کمدی تلویزیونی به نام خود به ثبت برساند. ” ساعت خوش ” نخستین مجموعه آیتمی طنز در طول تاریخ تلویزیون ایران بود و حواشی این برنامه پربیننده چنان دست و پا گیر دست اندرکاران آن شد که تا سه سال امکان فعالیت مجدد تصویری را از آنان گرفت. مهران مدیری که به سبب این محرومیت سه ساله، امکان بازی در فیلم های مطرح “ضیافت” و “سلطان” مسعود کیمیایی را از دست داده بود، در نوروز ۷۷ همزمان با اکران فیلم سینمایی “دیدار” و نیز پخش برنامه طنز “نوروز ۷۷″ باردیگر به صحنه نمایش بازگشت. او چند ماه بعد با ساختن مجموعه طنز “جنگ ۷۷″ که آغاز دوباره دوران شهرت و محبوبیت او را نوید می داد، بار دیگر با ساختار شکنی در این ژانر از برنامه های تلویزیونی به نوع جدیدی از سبک نمایش کمدی رسید که مبتنی برداستان گویی بود.
در میان آثار مدیری ، “مرد هزار چهره ” و ادامه آن “مرد دو هزار چهره ” ، جایگاه خاصی در میان آثار او داشت که به خاطر نقد جامعه و رفتارهای آن و همچنین شوخی با مشاغل متعدد ، با نظرات و واکنش های متعددی نیز روبه رو شد . این مجموعه به گفته خود مدیری در وهله اول طرح این مساله بود که یک انسان چگونه با تمایل به شهرت ، ثروت و قدرت که درهمه ما هست ، آن گونه سرگرم می شود که یادش می رود جایگاه و کار اصلی اش چیست .هدف دوم نشان دادن این موضوع بود که چگونه روابط غلط اجتماعی ما را اشتباهی در جایی که قرار نیست باشیم قرار می دهند و جالب آن که ما هم از این شرایط خیلی بدمان نمی آید .
مدیری در گفتگویی در مورد بازتاب متفاوت این سریال اشاره کرده بود که به نظر می رسد آنها نتوانسته اند در این سریال جا بیاندازند که می شود با قشر های مختلف جامعه شوخی کرد بدون این که لطمه ای به وجهه و حیثیت آنها وارد شود.این در حالی بود که تلویزیون بعد از سال ها این ریسک را پذیرفت و اجازه داد که آنها برای اولین بار بتوانند تا این حد با برخی از مواردی که پیش از آن اساسا شوخی با آنها مقدور نبود طنازی کنند.
قرار بود امسال هم مدیری با ” قهوه تلخ ” یکی از اولین انتخاب های ما برای تماشای مجموعه های نوروزی باشد که به دلایل نامعلومی از پخش بازماند .
اما خاطره های ما از کارهای مدیری از پرواز ۵۷ (۱۳۷۲) و ساعت خوش (۱۳۷۳) و سال خوش (۱۳۷۴) تا نوروز ۷۶ (۱۳۷۶) ، جنگ ۷۷ (۱۳۷۷) ، ببخشید شما (۱۳۷۸) ، پلاک ۱۴ (۱۳۷۸) • طنز ۸۰ (۱۳۸۰) ، پاورچین (۱۳۸۱) ، نقطه چین (۱۳۸۲) ، جایزه بزرگ (۱۳۸۴) ، شب های برره (۱۳۸۴) ، باغ مظفر (۱۳۸۵) ، گنج مظفر (۱۳۸۵) ، مرد هزارچهره (۱۳۸۷) و این آخری یعنی “مرد دو هزار چهره ” آنقدرها هنوز ظرفیت دارد که برخی لحظه هایمان را با یادآوری دیالوگ ها و شوخی های دوست داشتنی بازیگری خوش باشیم که البته اینها تمام هنرنمایی های او نیست . او دستی هم در زمینه موسیقی و خوانندگی دارد و در سال ۱۳۸۷ به گروه موسیقی کوبه ای دارکوب پیوست و کنسرت بزرگی را به همراهی این گروه و ۳خواننده دیگر (علیرضا عصار- رضا یزدانی – نیما مسیحا) به نفع سازمان ملل در سالن بزرگ وزارت کشور اجرا کرد.
اما با همه اینها ، مدیری در عرصه سینما آنچنان که باید نتوانست رد پای موفقی در زمینه بازیگری از خود به جای بگذارد. به نظر می رسد او از آن دسته آدم هایی است که همواره خودش باید خودش را کارگردانی کند .
منبع : وبلاگ قاعده بازی