گمانه‌زنی درباره برنده احتمالی نخل طلا

[nae]

فیلم‌های مایک لی، عباس کیارستمی‌، کن لوچ و رشید بوشارب از شانس‌های اصلی دریافت جوایز شصت و سومین جشنواره کن هستند.

هر چند این جشنواره (که به هر حال عنوان مهم ترین واقعه سینمایی جهان را به خود اختصاص داده و حتی جوایز اسکار را نیز زیر سایه خود برده) روز هایی بدتر از این را هم پشت سر گذاشته است، اما در مجموع جشنواره امسال را می‌توان یکی از دوره های متوسط در تاریخ درخشان جشن جهانی سینما در ساحل لاجوردی جنوب فرانسه دانست.

غرش آتشفشان ایسلند و ذرات گرد و غباری که به واسطه آن، آسمان آبی اروپا را خاکستری کرد یکی از عوامل حاشیه ای سردی جشنواره امسال بود.بسیاری از پرواز ها به مقصد فرانسه و بندر زیبای کن لغو شد و خیلی از کسانی که حضورشان می توانست بر گرمای این واقعه مهم سینمایی بیفزاید، ناچار قید سفر را زدند. علاوه بر آن ترکش‌های بحران جهانی اقتصاد که از سال گذشته آغاز شده بود، امسال بر بدنه جشنواره کن لطمه هایی مرئی و نامرئی وارد ساخت و همه چیز دست به دست هم داد تا از زرق و برق جشنواره کن (که در دهه اخیر دیگر زیاده از حد توی چشم می زد) کاسته شود.

با تمام این تفاصیل جشنواره کن، جشنواره کن است حتی اگر جشن پررونق و با شکوه همیشگی نباشد. امسال 19 فیلم در بخش مسابقه جشنواره برای دستیابی به جایزه نخل طلایی رقابت می‌کنند و در حالی که تا این لحظه 16 فیلم از این تعداد به نمایش در آمده، می توان گمانه زنی ها را در باب بخت های اصلی و جدی دریافت جایزه آغاز کرد.

مایک لی از جمله فیلمسازان کهنه کار انگلیسی است که جشنواره های معتبری چون کن همواره به او روی خوش نشان داده اند. این فیلمساز 67 ساله منچستری با پنج بار نامزدی، سه جایزه از جشنواره کن را به خانه برده است. لی که در سال 1993 برای ساخت فیلم "برهنه" جایزه بهترین کارگردانی کن را دریافت کرده، سه سال بعد برای فیلم "راز ها و دروغ ها" دو جایزه نخل طلایی و جایزه هیئت داوران کلیسا های جهان را به خود اختصاص داده است. امسال مایک لی فیلم "سالی دیگر" را به بخش مسابقه آورده و از همان روز چهارم جشنواره که فیلمش به نمایش در آمد، از سوی منتقدین حاضر در ساحل جنوب فرانسه به عنوان یکی از بخت های اصلی دریافت نخل طلایی معرفی شده است.

"سالی دیگر" حال و هوایی مشابه آثار قبلی مایک لی دارد. فیلم به داستان زندگی یک زوج خوشبخت و یکی از دوستانشان که روحیه ای آسیب پذیر دارد می پردازد. ورود این دوست به زندگی زوج خوشبخت، هر سه نفر را با پرسش ها و تردید هایی اساسی در باب مفاهیمی چون زندگی، مرگ، عشقو نفرت رو در رو می کند.

"جاده ایرلندی" فیلم انگلیسی دیگری است که بخت بالایی برای دریافت نخل طلایی دارد. کن لوچ فیلمساز معترض انگلیسی، بار دیگر قصه ای با رنگ و بوی سیاسی و مخالف سیستم حاکم را جلوی دوربین برده است. لوچ که چهار سال پیش با فیلم "بادی که بر مرغزار می وزد" نخل طلایی کن را برده بود، سال گذشته هم با یک قصه فانتزی به نام "در جست و جوی اریک" در کن حضوری پر رنگ داشت.
امسال لوچ "جاده ایرلندی" را در بخش مسابقه آورده و احتمال زیادی دارد که دومین نخل طلایی را به خانه ببرد. "جاده ایرلندی" داستان دو دوست انگلیسی را روایت می کند که به طور خصوصی و قراردادی به عنوان مامور امنیتی در عراق مشغول کارند. یکی از این دو به طرز مشکوکی به قتل می رسد و دیگری می کوشد به راز این قتل پی ببرد. لوچ پیش از آغاز نمایش فیلم در مراسم فرش قرمز بار دیگر بر سیاست دولت های آمریکا و انگلستان در جنگ عراق و افغانستان تاخته و بوش و بلر را جنایتکاران جنگی نامید. اگر این موضع گیری های مستقل لوچ کار دستش ندهد، احتمال دریافت نخل طلایی از سوی او بسیار زیاد است.

عباس کیارستمی فیلمساز نامدار ایرانی هم از دیگر دارندگان نخل طلایی در سال های گذشته است که امسال با فیلم فرانسوی – ایتالیایی "کپی برابر اصل" این فرصت را دارد تا یک نخل طلایی دیگر به کلکسیون افتخاراتش اضافه کند. "کپی برابر اصل" که نخستین ساخته کاملا اروپایی کیارستمی است داستان یک نویسنده میان سال انگلیسی را روایت می‌کند که در جریان سفری به ایتالیا با یک زن فرانسوی آشنا می شود. این ملاقات نگاه نویسنده به بن بست رسیده را با تحولی اساسی مواجه می کند. بر آیند نظرات منتقدین حاضر درجشنواره حاکی از آن است که شاید کیارستمی یک نخل طلای دیگر به نخل طلای سال 1997 برای فیلم "طعم گیلاس" اضافه کند.

اما یکی از جنجال بر انگیزترین فیلم های جشنواره امسال که دیشب به نمایش در آمد "یاغی" ساخته رشید بوشارب فیلمساز الجزایری الاصل و نام آشنای فرانسوی است. "یاغی" با لحنی صریح و افشاگر استعمار فرانسه در سرزمین مادری خود را محکوم کرده و به چالش کشیده است. داستان فیلم به مبارزات و رنج های دو برادر الجزایری و مادرشان در دوران سلطه استعمار نوی فرانسه در الجزایر در طول دهه های 1950 و 1960 می پردازد. همین خلاصه داستان حتی پیش از نمایش، خشم بسیاری از روشنفکران و سیاستمداران راستگرای فرانسه را بر انگیخته است. آنها بوشارب را به تحریف تاریخ متهم کرده اند و در مقابل بوشارب ضمن پافشاری بر لزوم آزادی هنرمند در پردازش موضوعات گوناگون به واسطه رگ و ریشه الجزایری، خود را محق بر ساخت این فیلم دانسته است.

دیشب پس از نمایش فیلم، گروهی از مخالفان آن جلوی جشنواره دست به تظاهرات زده اند و پلیس فرانسه به سختی آنها را متفرق کرده است. گمانه زنی های منتقدین حاکی از آن است که شاید هیئت داوران جشنواره به ریاست تیم برتن، با اشاره ژیل ژاکوب و تیری فرمو مدیران ارشد جشنواره برای نشان دادن استقلال خود از جریان های سیاسی، نخل طلایی را به فیلم "یاغی" اهدا کنند.
امشب درام جنگی و پر هزینه "آفتاب سوخته 2 " به کارگردانی نیکیتا میخالکوف روس روی پرده می رود. این فیلم که داستانی تلخ از دوران جنگ جهانی دوم را روایت می کند نیز در صورت دارا بودن کیفیت های هنری لازم می تواند فرصتی باشد تا سینمای روسیه هم لذت دریافت جایزه نخل طلایی را بچشد.

شصت و سومین دوره جشنواره بین المللی کن فردا شب با برگزاری مراسم اختتامیه و اهدای جوایز به پایان می رسد.