جام ملت های اروپا Euro از ابتدا تا امروز

[دانه کولانه]

جام ملت های اروپا از ابتدا تا امروز


جام ملت های اروپا به مراتب جوان تر از مسابقات جام جهانی است. در سال ۱۹۳۰ بود كه اولین دوره از مسابقات قهرمانی جهان برگزار شد و در سال ۱۹۶۰برای اولین بار تورنمنتی كوچك برای پیدا كردن قهرمان اروپا صورت گرفت.كشورهای بزرگ اروپا از جمله آلمان و انگلیس در آن زمان با توجه به بودن مسابقات قهرمانی جهان جذابیت چندانی در برگزاری مسابقاتی ویژه اروپا نمی دیدند.
برای نمونه در اولین دوره بازی ها در سال ،۱۹۶۰ تنها ۱۷ تیم از ۳۳ كشور ممكن، آماده شركت در این رقابت ها بودند. تمایل حضور در چنین مسابقاتی، در دوره های اول، بیش از همه در بین كشورهای بلوك شرق سابق محسوس بود كه می كوشیدند از طریق كسب موفقیت های ورزشی، در صحنه سیاسی دنیا نیز پررنگ تر ظاهر شوند و نامشان در صف كشورهای مطرح دنیا قرار گیرد. البته نقش و محبوبیت جام ملت های اروپا به مرور زمان تغییر كرد.ابتدا تورنمنت دور پایانی با حضور فقط چهار تیم در كشوری میزبان برگزار می شد كه میزبان خود یكی از این چهار تیم بود. در چارچوب این مینی تورنمنت تنها دو دیدار نیمه نهایی و یك دیدار فینال انجام می گرفت. این چهار تیم هم در پیكارهایی مقدماتی تعیین می شدند كه بازی های گروهی و در پی آن، دیدارهای رفت و برگشت یك چهارم نهایی را در بر می گرفت.

● دوره های ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۸ و آغازی دشوار
در سال ۱۹۶۰ فرانسه میزبان بازیها بود، اما بعد از شكست در مرحله نیمه نهایی و ناكامی ۲ بر صفر در برابر چكسلواكی، انتظارات تماشاگران خود را برآورده نساخت. قهرمانی اولین دوره مسابقات جام ملت های اروپا نصیب شوروی سابق شد كه چهار سال بعد (۱۹۶۴) هم در فینال بازیها حضور داشت، اما در آنجا مغلوب اسپانیا شد. میزبانی جام ۱۹۶۸ را ایتالیا برعهده داشت و خود هم عنوان قهرمانی را به دست آورد، البته با بخت و اقبال فراوان.
ایتالیایی ها در دیدار نیمه نهایی به مصاف شوروی سابق رفتند كه حاصل بازی بعد از وقت قانونی و اضافی صفر بر صفر بود. در آن دوران از ضربات پنالتی خبری نبود و برنده دیدارهای نیمه نهایی در چنین مواردی به حكم قرعه مشخص می شد. قرعه پیروزی هم به اسم ایتالیا خورد و میزبان بازیها در فینال رویاروی یوگسلاوی قرار گرفت. این دیدار بعد از وقت قانونی و اضافی با نتیجه تساوی ۱ بر ۱ به پایان رسید. البته در فینال دیگر از قرعه و قرعه كشی خبری نبود و در صورت تساوی، بازی باید تكرار می شد. در دومین بازی فینال ایتالیا موفق شد، یوگسلاوی را ۲ بر صفر شكست دهد.

● جام ۱۹۷۲ بلژیك و ظهور غولی به نام آلمان
دهه هفتاد میلادی را می توان دهه طلایی فوتبال آلمان دانست. آلمان ها در این دهه چه در مسابقات جام جهانی و جام ملت های اروپا و چه در رقابت های باشگاهی در اروپا، نقشی برجسته ایفا كردند. در جام ملت های اروپا كه در بلژیك برگزار شد، آلمان ها تیمی را روانه میدان كردند كه بسیاری آن را بهترین تیم ملی تاریخ فوتبال این كشور می دانند.
ستاره بزرگ آن دوران فرانتس بكن باوئر، یگانه قیصر دنیای فوتبال بود كه در كنارش چهره هایی درخشان چون سپ مایر، گونتر نتزر و گرد مولر حضور داشتند. در آن دوره بود كه ملی پوشان آلمان به یك پیروزی بزرگ تاریخی دست یافتند و در چارچوب بازی های مقدماتی برای نخستین بار توانستند تیم ملی انگلیس را در استادیوم تسخیرناپذیر ویمبلی لندن ۳ بر ۱ شكست دهند. تیم ملی فوتبال آلمان در آن دوره، بلژیك میزبان بازی ها را در دور نیمه نهایی ۲ بر ۱ مغلوب كرد و در بازی فینال ۳ بر صفر روسیه را در هم كوبید. گرد مولر كه به بمب افكن تیم ملی آلمان مشهور بود در دو بازی ۴ گل به ثمر رساند و آقای گل شد.

● جام ۱۹۷۶ یوگسلاوی و تولد ضربات پنالتی
نخستین باری كه فدراسیون فوتبال اروپا تصمیم گرفت، برنده یك دیدار را در صورت تساوی دو تیم بعد از ۱۲۰ دقیقه بازی، از طریق ضربات پنالتی مشخص كند، در جام ۱۹۷۶ یوگسلاوی بود. آلمان ها كه سال ۷۲ قهرمان اروپا و ۷۴ قهرمان جهان شده بودند، در دیدار فینال به مصاف چكسلواكی رفتند. این دیدار بعد از تساوی ۲ بر ۲ در وقت قانونی و وقت اضافی به پنالتی كشیده شد.
در حالیكه بازیكنان چكسلواكی همگی ضربه های خود را به ثمر رساندند، اولی هوینس، مدیر ورزشی فعلی باشگاه صاحب نام بایرن مونیخ و یكی از بازیكنان مهم تیم ملی آلمان در آن زمان، توپ را به آسمان بلگراد فرستاد و آرزوی آلمان به دفاع از عنوان قهرمانی را بر باد داد. در دوره های كه از آنها سخن به میان آمد، ساختار رقابت های جام ملت ها كم و بیش ثابت ماند. به مرور زمان كشورهای بیشتری تصمیم گرفتند كه وارد گود شوند و از این رو شمار تیمهای شركت كننده در دور مقدماتی افزایش یافت، اما با وجود این، تورنمنت نهایی كماكان از دو بازی نیمه نهایی و یك بازی فینال تشكیل شده بود. به همین علت بود كه فدراسیون فوتبال اروپا بعد از گذشت چند دوره تصمیم گرفت كه با تغییر ساختار بازی ها، به جذابیت این جام بیفزاید.

● جام ۱۹۸۰ ایتالیا و نخستین تغییر اساسی
در مسابقات ۱۹۸۰ در ایتالیا بود كه هشت تیم در دور نهایی شركت داشتند كه در دو گروه تقسیم شده بودند. تیم های اول هر گروه مستقیم به فینال صعود می كردند و دو تیم دوم هر گروه بر سر كسب مقام سوم، به مصاف هم می رفتند. در آن دوره، تیم ملی آلمان با دو برد در مقابل چكسلواكی و هلند و یك تساوی برابر یونان به عنوان سرگروه به فینال صعود كرد و در بازی نهایی هم با پیروزی ۲ بر ۱ بر بلژیك برای دومین بار به عنوان قهرمانی اروپا دست یافت.از جمله ستارگانی كه در این موفقیت مهم سهیم بود، می توان از كارل هاینس رومنیگه نام برد و همچنین از «هورست هروبش» كه به هیولای سرزنی شهرت داشت و برند شوستر كه به فرشته موطلایی معروف بود. ناگفته نماند كه ۶ بازیكن تیم منتخب آن دوره از مسابقات، آلمانی بودند.

● جام ۱۹۸۴ فرانسه و برگزاری جشنی بزرگ
جام ملت های اروپا در سال ۱۹۸۴ را باید نقطه عطفی در این بازی ها دانست. در آن سال فرانسه میزبانی برگزاری هفتمین دوره را برعهده داشت و نه تنها به بهترین وجه از عهده انجام این وظیفه بر آمد، بلكه با كسب عنوان قهرمانی، شور و شادی فرانسویان را دو چندان كرد. در این دوره، برخلاف دوره قبل، مرحله نیمه نهایی هم در دستور كار گنجانده شده بود.
دیگر این گونه نبود كه دو تیم سرگروه مستقیما به فینال راه پیدا كنند. طبیعی است كه با اضافه شدن مرحله نیمه نهایی، هیجان و جذابیت مسابقات هم بیشتر شد. فرانسه در آن سال بیش از همه از وجود یكی از نوابغ بزرگ عالم فوتبال بهره می برد، اعجوبه ای به نام میشل پلاتینی كه در طی ۵ بازی ۹ گل به ثمر رساند و نه تنها آقای گل مسابقات شد، بلكه ركوردی به جا گذاشت كه بعید می رسد روزی شكسته شود. از آن گذشته پلاتینی توانست در دیدار تیمش برابر یوگسلاوی در طول یك نیمه سه گل به ثمر برساند و در این عرصه هم ركوردی بر پا كند.دوره های بعد هم كه در سالهای ۱۹۸۸ و ،۱۹۹۲ به ترتیب در آلمان و سوئد برگزار شدند، حال و هوایی مشابه داشتند.

● جام ۱۹۸۸ آلمان و غفلتی سرنوشت ساز در دوئل بزرگ
در سال ۱۹۸۸ برای اولین بارمیزبانی برگزاری جام ملت های اروپا به آلمان واگذار شد و طبیعی است كه سطح توقع مردم این كشور از تیم ملی هم بالا بود. ملی پوشان آلمان مرحله گروهی را با دو پیروزی برابر دانمارك و اسپانیا و یك تساوی مقابل ایتالیا، پشت سر گذاشتند و به عنوان سرگروه راهی نیمه نهایی شدند. حریف آلمان در این مرحله هلند بود.
بازیهای بین هلند و آلمان همیشه پرهیجان و جنجالی بوده اند شاید این امر تا اندازه ای، ریشه در تاریخ و اشغال هلند توسط ارتش نازی در جنگ جهانی دوم دارد. تیم ملی فوتبال هلند در این دوره ستاره های زیادی داشت كه البته نقش دو چهره از دیگران برجسته تر بود: رود گولیت هافبك و كارگردان بازی نارنجی پوشهای هلند و ماركو فان باستن، مهاجم مهارنشدنی این تیم كه در حال حاضر خود سرمربیگری هلند را برعهده دارد. در دقیقه ۵۵ دیدار نیمه نهایی جام ۸۸ میان آلمان و هلند، لوتار ماتئوس از نقطه پنالتی گل اول آلمان ها را زد و در دقیقه ۷۴ هم رونالد كومان با به ثمر رساندن ضربه پنالتی برای هلند، بازی را به تساوی كشاند. نبرد آلمان و هلند در آن زمان، دوئل دو بازیكن هم بود: یورگن كوهلر، مدافع میانی آلمان و ماركو فان باستن، مهاجم هلند.
در سال ۱۹۸۸بخت با هلند یار بود؛ فان باستن از یك غفلت كوچك كوهلر سود جست و دو دقیقه مانده به پایان بازی، گل پیروزی را برای هلند به ثمر رساند. این موفقیت در عین حال انتقام شكست ۲ بر ۱ هلند از آلمان در جام جهانی ۱۹۷۴ هم بود. در دیدار فینال آن دوره، ملی پوشان هلند با برتری كوبنده ای، روسیه را ۲ بر صفر شكست دادند و برای اولین بار به عنوان قهرمانی اروپا دست یافتند. ناگفته نماند كه ماركو فان باستن، ستاره آن دوره نیز، با ۵ گل، آقای گل بازی ها شد.

● جام ۱۹۹۲ سوئد و موفقیت غافلگیركننده دانمارك
مسابقات فوتبال قهرمانی اروپا در سال ۱۹۹۲ كه در سوئد برگزار گردید، از یك لحاظ تاریخی شد. با توجه به جنگ بالكان و فروپاشی یوگسلاوی سابق، این كشور كه دور مقدماتی را با موفقیت پشت سر گذاشته بود، از حضور در دور نهایی محروم ماند و جای یوگسلاوی را در این پیكارها دانمارك گرفت. بازیكنان دانمارك كه با خیال خوش و آسودگی خاطر ایام مرخصی و استراحت را می گذراندند، از طرف فدراسیون فوتبال كشورشان بسیج شدند كه چمدان های خود را ببندند و عازم میدان مبارزه شوند. ملی پوشان دانمارك كه برخلاف تیم های دیگر، فرصت چندانی برای تداركات، آماده سازی و انجام دیدارهای تداركاتی نداشتند، بی غل و غش قدم به میدان گذاشتند، با كمی بخت و اقبال و پس از موفقیتهای دور از انتظار در مرحله گروهی، نخست تیم ملی هلند، مدافع عنوان قهرمانی را در مرحله نیمه نهایی در ضربات پنالتی مغلوب كردند و سپس تیم ملی فوتبال آلمان، قهرمان جهان در آن زمان را در بازی فینال ۲ بر صفر به زانو درآوردند. در آن دوره، انتظار همه چیز می رفت جز قرار گرفتن دانماركی ها در نوك قله فوتبال اروپا.

● جام ۱۹۹۶ انگلیس و شروع فصلی تازه
دومین تحول اساسی جام ملتهای اروپا بعد از فروپاشی شوروی سابق و به وجود آمدن جمهوری های ریز و درشت صورت گرفت. با توجه به افزایش ناگهانی تعداد كشورهای اروپایی و فدراسیون های فوتبال در اروپا، تصمیم گرفته شد كه در جام ۱۹۹۶ انگلیس، شمار تیم های شركت كننده در دور نهایی از ۸ تیم به ۱۶ تیم افزایش پیدا كند: چهار گروه چهار تیمی كه دو تیم اول و دوم از آن به مرحله یك چهارم نهایی راه می یابند. برندگان این مرحله به نیمه نهایی می رسند و برندگان نیمه نهایی هم در دیدار پایانی برای كسب عنوان قهرمانی اروپا به مصاف هم می روند.
یك نوآوری دیگر این دوره، گل طلایی بود كه در وقت اضافی برنده مسابقه را تعیین می كرد، یعنی اگر در وقت اضافی، تیمی گل برتری را به ثمر می رسند، بازی در همان لحظه به پایان می رسید و تكلیف برنده هم مشخص می شد. انگلیسی ها كه در جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا در مرحله نیمه نهایی در ضربات پنالتی از آلما ن ها شكست خورده بودند، این بار نیز در ضربات پنالتی تسلیم ملی پوشان آلمان شدند. خلاصه آلمان و پنالتی بدل شده اند به كابوس لاعلاج، یا دست كم سخت علاج انگلیس. فینال جام ملتهای اروپا در سال ۱۹۹۶ بین آلمان و جمهوری چك برگزار شد كه با پیروزی ۲ بر ۱ آلمان خاتمه یافت. ناگفته نماند كه الیوور بیرهوف، مهاجم آلمان در این دیدار اولین گل طلایی تاریخ یورو ها را به ثمر رساند.

● جام ۲۰۰۰ بلژیك و هلند و سقوط فوتبال آلمان
جام ملت های اروپا در سال ۲۰۰۰ از لحاظ شمار تیم های شركت كننده تفاوتی با دوره پیشین نداشت، اما یك نوآوری بزرگ را دربرمی گرفت و آن اینكه برای نخستین بار میزبانی برگزاری مسابقات را دو كشور بطور مشترك برعهده داشتند: بلژیك و هلند. تیم ملی فوتبال آلمان، مدافع عنوان قهرمانی اروپا كه ستاره اش در جام جهانی ۹۸ فرانسه رو به افول گذاشته بود، تلخ ترین دوره اش رو تجربه كرد. آلمان ها در مرحله گروهی، با یك تساوی و دو شكست در قعر جدول قرار گرفتند. روزنامه جنجالی «بیلد» در پی این ناكامی بی سابقه، در صفحه اول با تیتر درشت خطاب به ملی پوش های آلمان نوشت: «شما خل و چل های فوتبال اروپا هستید و باعث شرم و خجالت آلمان!» در حالیكه ستاره فوتبال آلمان به شدت رو به خاموشی گذارده بود، درخشش ستاره یك تیم دیگر اروپا روز به روز بیشتر می شد، تیم ملی فرانسه كه در سال ۱۹۹۸ در خانه خود، عنوان قهرمانی جهان را كسب كرده و آن دوران، فوتبال جذاب و مدرنی را به نمایش گذاشته بود.
در آن دوره از بازی ها، بلژیك، یكی از دو میزبان مسابقات در همان مرحله گروهی حذف شد. اما، میزبان دیگر، یعنی هلند بازی های خوبی نشان داد و اگر شانس بیشتری داشت، در مرحله نیمه نهایی در ضربات پنالتی مغلوب ایتالیا نمی شد. لاجوردی های ایتالیا كه بعد از ۳۲ سال بوی قهرمانی به مشام شان خورده بود، در دیدار فینال به مصاف فرانسه، قهرمان جهان رفتند و لحظاتی پیش از پایان بازی ۱ بر صفر از فرانسه جلو بودند كه ویلتورد، بازیكن تازه نفس فرانسه گل تساوی را به ثمر رساند و بازی به وقت اضافی كشیده شد. در وقت اضافی نیز داوید ترزگه، مهاجم تیم ملی فرانسه با زدن گل طلایی كار ایتالیا را یكسره كرد و باعث تداوم طلسم قهرمانی اروپا برای لاجوردی ها شد.

● جام ۲۰۰۴ پرتغال و رستاخیز یونان
جام ملت های اروپا در سال ۲۰۰۴ با یك ضربه غافلگیر كننده آغاز گردید. تیم ملی فوتبال یونان كه بعد از ۲۴ سال برای دومین بار توانسته بود در دور نهایی رقابتهای جام ملتهای اروپا حضور پیدا كند، در همان دیدار افتتاحیه اولین ضربه غافلگیركننده را وارد كرد و ۲ بر ۱ پرتغال، میزبان بازی ها را كه برای عنوان قهرمانی دندان تیز كرده بود، شكست داد.
در جام ۲۰۰۴ملی پوشان یونان كه با یك تساوی در برابر اسپانیا و یك شكست مقابل روسیه، در گروه شان دوم شده بودند، در مرحله یك چهارم نهایی به مصاف فرانسه، مدافع عنوان قهرمانی رفتند و ۱ بر صفر از سد حریف شان گذشتند. یونانی ها در نیمه نهایی هم كار ملی پوشان جمهوری چك را یكسره كردن و در بازی فینال رویاروی تیمی قرار گرفتند كه در نخستین بازی ۲ بر ۱ آن را شكست داده بودند: پرتغال میزبان بازی ها. اگر چه پرتغالی ها تشنه انتقام بودند، اما بعد از ۹۰ دقیقه همچنان تشنه ماندند، چرا كه كاریستئاس، یكی از ستارگان یونان در آن دوره، با تك گل خود ناممكن را ممكن ساخت و كشورش را برای اولین بار به عنوان قهرمانی اروپا رساند.

● جام ۲۰۰۸ اتریش و سوئیس
اتریش و سوئیس. این بار هم ۱۶ تیم در ۴ گروه تقسیم شده و ساختار بازی ها مانند سه دوره گذشته است، با این تفاوت كه در پیكارهای این دوره، از گل طلایی و یا گل نقره ای خبری نیست. در دیدارهای حذفی (یك چهارم نهایی، نیمه نهایی و فینال) برنده بازی در صورت نتیجه تساوی بعد از وقت قانونی و اضافی در ضربات پنالتی تعیین می شود. این بار هم فهرست مدعیان كسب عنوان قهرمانی بلند بالاست: از فرانسه و ایتالیا گرفته تا آلمان و همچنین اسپانیا كه همیشه در صف مدعیان قرار دارد. بسیاری از كارشناسان فوتبال، كسب عنوان قهرمانی اروپا را به مراتب دشوارتر از كسب عنوان قهرمانی جهان می دانند، چرا كه در این جام حریف - اصطلاح آسانی - وجود ندارد و برترین های اروپا روبروی هم قرار می گیرند.

منبع: روزنامه ابرار

[دانه کولانه]

جدول کامل بازیهای جام ملتهای اروپا euro 2008 برای گوشیهای جاوا - سونی اریکسون ....

جدول کامل بازیهای جام ملتهای اروپا euro 2008

تماشای آنلاین و رایگان مسابقات جام ملتهای اروپا 2008

جام ملت های اروپا درفایرفاکس