آشنایی با پژوهشگاه دانش های بنیادی IPM

[آناهیتا الهه آبها]

قالب‌هاي فعاليت پژوهشي
در پژوهشگاه قالب‌هاي متنوعي از فعاليت‌هاي تحقيقاتي پيش‌بيني شده است.

هيئت علمي
اين رده از محققان شامل اعضاي هيئت علمي ثابت و دائمي و همچنين محققان دوره‌هاي پست دکتري است که حداکثر در دو دوره سه‌ساله به فعاليت تحقيقاتي در پژوهشگاه مي‌پردازند.

گروه تحقيقاتي
گروه تحقيقاتي مرکب از 3 عضو اصلي (که حداقل يک استاد و يک دانشيار در بين آنها هستند) و تعدادي همکار است که در پروژة تحقيقاتي جامع و چندساله‌اي کار مي‌کنند.

هسته تحقيقاتي
اين مجموعة تحقيقاتي مشتمل بر يک استاد، يک محقق پست دکتري و حداکثر سه دانشجوي دوره دکتري است.

محققان مقيم
محققان مقيم اغلب از کادرهاي علمي دانشگاه‌ها با حداقل درجة دانشياري هستند و با همکاري يک يا دو دانشجوي دکتري خود به تحقيق مي‌پردازند. اعضاي هيئت علمي، گروه تحقيقاتي، هستة تحقيقاتي، و محققان مقيم مي‌توانند از امکانات نسبتاً گسترده‌اي از قبيل شرکت در همايش‌هاي بين‌المللي و يا دعوت از پژوهشگران خارجي بهره‌مند شوند.

محققان تک‌پروژة مقيم
اين دسته از محققان از ميان کادرهاي جوان هيئت‌هاي علمي دانشگاه‌ها انتخاب مي‌شوند.

محققان تک‌پروژة غيرمقيم
اين محققان کار تحقيقاتي خود را در دانشگاه‌ها انجام مي‌دهند. به طور کلي، محققان پژوهشگاه به صورت تمام‌وقت و دائمي (هيئت علمي تمام‌وقت)، تمام‌وقت و موقت (محققان پُست‌دکتري)، نيمه‌وقت (محققان مقيم و محققان تک‌پروژة مقيم) و يا غيرمقيم (محققان غيرمقيم) هستند. تنوع اين قالب‌هاي تحقيقاتي به پژوهشکده‌ها اجازه مي‌دهد به صورت گسترده‌اي در ترويج و پيشبرد تحقيقات گام بردارند.

استادان وابسته
اين دسته از همکاران پژوهشگاه چهره‌هاي علمي شاخصي در خارج از کشور هستند که با تصويب شوراي پژوهشگاه انتخاب مي‌شوند و سالانه يک ماه در پژوهشگاه به کار تحقيقاتي يا برگزاري دورة کوتاه‌مدت آموزشي اشتغال مي‌ورزند.

ميهمانان
ميهمانان پژوهشگاه متخصصان برجسته‌اي از خارج از کشور هستند که براي ايراد سخنراني در همايش‌ها يا برگزاري دوره‌هاي کوتاه‌مدت آموزشي يا کار تحقيقاتي به پژوهشگاه دعوت مي‌شوند و بسته به نوع همکاري، تمام يا بخشي از هزينة سفر و اقامت آنها توسط پژوهشگاه تأمين مي‌شود. گاه بعضي از نهادهاي علمي بين‌المللي مانند ICTP (مرکز بين‌المللي فيزيک نظري عبدالسلام در تريست، ايتاليا)، CIMPA (مرکز بين‌المللي رياضيات محض و کاربردي در فرانسه)، IMU (اتحادية بين‌المللي رياضي) در تأمين هزينة سفر ميهمانان، به خصوص دانشوران جهان سوم، مشارکت مي‌کنند.

طرح‌هاي ملي
اين طرح‌ها پروژه‌هاي تحقيقاتي در مقياس ملي هستند که اجراي آنها به پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي واگذار شده و از حمايت مالي دولت برخوردارند. اين طرح‌ها در حال حاضر عبارت‌اند از:

- رصدخانة ملي ايران؛
- همکاري با سِرن (CERN)؛
- گريد (Grid) براي محاسبات گستردة علمي؛
- شتابگر خطي Mev10؛
- چشمه نور ايران؛
- شبکة علمي دانشگاه‌ها و دامنة کشوري؛
- مرکز محاسبات ملي با توان بالا.

شبکة ارتباطات الکترونيکي و دامنة اينترنتي
از جمله هدف‌هايي که پژوهشگاه از بدو تأسيس خود پيگيرانه در تحقق آن مي‌کوشيده است، ايجاد و توسعة شبکة ارتباطي بين دانشگاه‌ها و مؤسسات علمي و تحقيقاتي داخل و خارج کشور بوده است. به اين منظور، شبکة علمي‌ـ‌تحقيقاتي ايران (ايرانت) در سال 1371 زيرنظر مرکز تحقيقات تأسيس شد که از آن زمان تاکنون دائماً در حال گسترش امکانات و خدمات خود به جامعة علمي ايران بوده است. همچنين مجوز ثبت دامنة .ir (دامنة اينترنتي کشوري ايران) از فروردين 1373 به اين پژوهشگاه واگذار شده و از مهرماه همان سال, مرکز ثبت دامنة .ir به عنوان بخشي در داخل پژوهشگاه به فعاليت پرداخته است.

همکاري‌هاي بين‌المللي
پژوهشگاه با انعقاد قراردادهاي متعدد با مؤسسات تحقيقاتي معتبر خارجي مانند اکول پلي‌تکنيک، پاريس (فرانسه) و دانشگاه پاريس جنوب در اورسِي (فرانسه)، سِرن (CERN)، و SISSA همکاري‌هايي در زمينة پروژه‌هاي تحقيقاتي، مبادلة محقق، و اشتراک در آموزش دانشجويان دکتري با اين مؤسسات دارد.

محل استقرار پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي
پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي اکنون در چهار ساختمان در شمال شرق تهران مستقر است.

• ساختمان نياورن (ساختمان مرکزي):
دفتر رياست پژوهشگاه؛ معاونت علمي؛ پژوهشکدة رياضيات؛ پژوهشکدة علوم‌شناختي؛ پژوهشکدة علوم کامپيوتر؛ پژوهشکدة فلسفة تحليلي؛ دبيرخانه؛ بخش اداري؛ مرکز اطلاع‌رساني.

• ساختمان فرمانيه:
پژوهشکدة فيزيک؛ پژوهشکدة علوم نانو؛ مهمانسرا.

• باغ لارک:
پژوهشکدة نجوم؛ طرح رصدخانة ملي؛ پژوهشکده ذرات و شتابگر؛ طرح چشمه نور ايران؛ طرح تورين ملي؛ دفتر محاسبات پژوهشکدة علوم نانو؛ کتابخانة فيزيک.

• ساختمان اختياريه:
مرکز شبکه؛ کتابخانه.