بيل گيتس از مديريت مايكروسافت كناره‌ گرفت

[دانه کولانه]

بيل گيتس از مديريت مايكروسافت كناره‌ گرفت

خداحافظي امپراتور
جام جم آنلاين: تابستان امسال در حالي آغاز مي‌شود كه در يكي از مهم‌ترين امپراتوري‌هاي موجود جهان تغييري غيرمعمول در حال رخ دادن است. ويليام هنري گيتس سوم كه حتي نامش هم شبيه پادشاهان باستاني است،‌ از امپراتوري‌اي كه خود آن را بنيان نهاده، خداحافظي مي‌كند.

امپراتوري عظيم گيتس كه همگان آن را با نام مايكروسافت مي‌شناسند، امروز بيش از هر امپراتوري قديم و جديد ديگري در دنيا نفوذ پيدا كرده است و به همان اندازه دشمنان و هواخواهان قسم خورده دارد.

او مرزهاي امپراتوري‌اش را نه به درون كشورها كه به روي ميز كار مردمان هر كشوري گسترش داده و حتي محتويات ميز كار آنها را در اختيار خود گرفته است.

مايكروسافت محصول آينده‌نگري بيل گيتس است. او زماني كه كامپيوتر موجودي غول‌پيكر و نه‌چندان كارآمد بود، روزي را مي‌ديد كه هر خانه‌اي و هر فردي به اين ابزار نيازمند خواهد شد و با اين ديد سنگ بنايي را گذاشت كه امروزه به بار نشسته است.

اگرچه در اين مسير دشواري‌هاي زيادي پيش ‌روي داشت و با تبديل امپراتوري‌اش به يك مونوپولي يا سيستمي انحصارگرا، نقدهاي بسياري را متوجه خود كرد. اما نمي‌توان نقش مهم او را در شكل دادن به دنياي امروز خوب يا بد فراموش كرد.

اينك گيتس با تقسيم مسئوليت‌هايش ميان 2 معاون ارشد خود، از كار تمام وقت در مايكروسافت كناره مي‌گيرد تا زمان بيشتري را در موسسه خيريه‌اي كه همراه همسرش براي مبارزه با ايدز تاسيس كرده است، بگذراند؛ جايي كه گيتس معتقد است با توجه به ثروتي كه در اين سال‌ها به دست آورده، بايد دين خود را به مردم ادا كند.
ويليام هنري گيتس سوم، 28 اكتبر 1955 در سياتل به دنيا آمد. او به همراه خواهر بزرگترش كريستين و خواهر كوچكترش ليبي، دوران كودكي را در ميان خانواده صاحب مقام خود در سياتل گذراند.

پدر ويليام يكي از وكلاي برجسته محلي و مادرش يكي از فعالان امور خيريه بود، بيل گيتس زماني كه به مدرسه «كنار درياچه» (Lake Side) رفت، اين فرصت را پيدا كرد كه آينده را ببيند و پايه‌هاي امپراتوري خود را بنا نهد.

در سال 1968 بذر اين امپراتوري كاشته شد. در آن سال در جهاني كه ما زندگي مي‌كنيم، چيزي به نام كامپيوترهاي شخصي كه ما مي‌شناسيم، وجود نداشت و كامپيوترها ابزارهاي غول‌پيكري بودند كه ورودي‌شان را بايد با كمك كارت‌هاي پانچ به آنها مي‌داد و شايد تصور ابزارهايي كه امروزه ما با آنها كار مي‌كنيم، در حد تصورات علمي ‌تخيلي مي‌گنجيد.

مدرسه ليك سايد، تصميم گرفت تا نمايي از دنياي آينده را به دانش‌آموزانش نشان دهد و به همين منظور صندوق جديدي را تاسيس كرد تا با كمك مالي اولياي مدرسه بتواند براي مدت يك‌سال يك كامپيوتر 10- PDP را كه ساخت شركت DEC بود، اجاره كند. زماني كه دانش‌آموزان با اين پديده جديد جهان آشنا شدند، در چشم برخي از آنها بارقه‌اي درخشيد.

آنها توانستند آينده‌اي را مجسم كنند كه اين ابزار غول‌پيكر به عضو كوچك ولي مهم خانه‌هاي مردم تبديل مي‌شود. بيل گيتس و پل آلن 2 نفر از دانش‌‌آموزان اين مدرسه بودند كه دنياي جوان كامپيوتر آنها را تسخير كرد.

بيل در سال 1973 وارد هاروارد و در آنجا با استيو بالمر آشنا شد. اين جوان در آينده مردي مي‌شد كه بخش عمده‌اي از امپراتوري را هدايت مي‌كرد و با رفتار غيرمعمول، فريادهاي ديوانه‌وار، بالا و پايين‌‌پريدن‌هاي عجيب و انرژي غيرقابل مهارش عشق و نفرت مردم را نسبت به مايكروسافت عميق‌تر مي‌كند.

اول ژانويه 1975 مجله پاپيولا و الكترونيك مقاله‌اي درباره ريز كامپيوتر 8800Altair منتشر كرد. اين ريزكامپيوتر به نوعي نخستين ريزرايانه‌اي بود كه وارد بازارهاي رقابتي مي‌شد.

بيل با مطالعه آن مجله، به كمك پاول آلن نسخه‌اي از نرم‌افزار برنامه‌نويسي را نوشتند و به شركت سازنده Altair پيشنهاد كردند و آنها هم اين برنامه را خريدند و به نام Altair Basic روانه بازار كردند. به اين ترتيب نخستين نسخه Basic كه بعد‌ها در قالب MS-Basic ويژوال بيسيك به حيات خود ادامه داد و ميليون‌ها نفر با آن برنامه‌نويسي كامپيوتري را شروع كردند، منتشر شد. پس از اين اتفاق گيتس درسش را در هاروارد نيمه‌كاره رها كرد و به همراه پل‌آلن شركت Microsoft را بنيان نهاد.

در سال 1980، استيو بالمر به آنها پيوست و مايكروسافت راه‌ بناي امپراتوري خود را بسرعت پيش گرفت. نسخه‌هاي اوليه‌اي از چند سيستم عامل و نخستين واژه‌پردازي كه همزمان مي‌شد متن خروجي را روي نمايشگر ديد، اولين كارهاي مايكروسافت بود.

در آن سال‌ها بيل‌گيتس و ديگر مديران ارشد اين شركت باور داشتند كه مشكلات رايانه‌ها بويژه از نظر ابعاد و قيمت بزودي حل مي‌شود و روزي خواهد رسيد كه هر خانه و هر فرد رايانه مخصوص به خود خواهد داشت و زندگي‌شان عميقا به آن وابسته مي‌شود.

به همين دليل، برنامه‌هاي خود را براي چنين روزي بنا كردند و خود نيز كوشيدند اين رويا را به واقعيت بدل كنند تا بتوانند امروز به بزرگ‌ترين شركت نرم‌افزاري جهان تبديل شوند.

موفقيت بزرگ و درخشان مايكروسافت با ارائه سيستم عامل DOS براي كامپيوترهاي IBM به‌دست آمد. البته ايده اصلي DOS متعلق به شركت ديگري بود كه ميكروسافت آن را خريد و با ارتقاء، تغيير و بهبود كامل آن سيستم عامل جديد خود را ارائه كرد تا سرانجام به استانداردي براي سيستم‌هاي عامل كامپيوترهاي سازگار با IBM تبديل شود.

همين سيستم عامل و نوع قرارداد ميكروسافت با IBM بود كه پس از رواج رايانه‌هاي شخصي مشابه IBM بازار MS DOS را به طرز حيرت‌انگيزي گسترش داد. سال 1985 جهش غول‌آساي ديگري براي امپراتوري تازه شكل گرفته بيل گيتس بود.

در نوامبر آن سال نخستين نسخه سيستم عامل ويندوز كه نمونه گرافيكي DOS بود را ارائه كرد، 5 سال بعد را ميكروسافت به توسعه ويندوز اختصاص داد و سرانجام نسخه ويندوز 1/3 به همراه مجموعه آفيس را عرضه كرد كه فصل جديدي در صنايع نرم‌افزار به شمار مي‌رفت.

ويندوز در سال‌هاي بعد گسترش يافت و بعدها با ظهور اينترنت مرورگر اينترنت اكسپلورر به آن افزوده شد و تا سال‌ها بحث‌هاي فراواني را در زمينه انحصارگرايي ميكروسافت به راه‌انداخت. بسته آفيس و امكاناتي مانند مديا پلير، ويندوز و همچنين توسعه همزمان سيستم‌هاي عامل خانگي و تجاري و دفتري بسياري را عليه ميكروسافت برانگيخته است.‌ آنها معتقدند اين شركت براي تحكيم امپراتوري خويش امكان رقابت را از ديگر حريفان گرفته است.

ميكروسافت به كار نرم‌افزاري قانع نماند. شبكه تلويزيوني MSNBC، وب‌گاه خدمات MSN، مجله آنلاين و ابزارهاي بازي X - BOX از ديگر محصولاتي است كه ويندوز را به امپراتوري دست نيافتني بدل كرده است.

بيل گيتس كه خود بيشترين سهام MS را دارد، ميان سال‌هاي 1995 تا 2007 ثروتمند‌ترين فردجهان بود و در سال 2008 با حدود 65 ميليارد دلار دارايي رتبه سوم را در اختيار دارد.

بيل گيتس در پشت همه موفقيت‌هاي مايكروسافت حضور دارد. او مديريت خود را بر مدار آينده شكل داده و البته از همه ابزارهاي ممكن براي پيشرفت حرفه‌اي كارش بهره برده است اما بيل گيتس چهره ديگري هم دارد. در كنار فعاليت‌هاي اقتصادي متعدد كه به اعتقاد برخي منتقدان هميشه هم روش‌‌هاي ايده‌آلي از نظر اخلاقي نبوده است،‌ بيل به امور خيريه و تلاش براي ارائه چهره‌اي مناسب از جهان آينده علاقه‌مند است.

او تقريبا هر ساله در اجلاس اقتصادي داووس حضور مي‌يابد و با رايزني با ديگر سران جهان ايده‌هاي خود براي حل مشكلات را در ميان مي‌گذارد.

2 سال پيش وقتي كنگره آمريكا طرحي را براي دشوار كردن شرايط پذيرش دانشجويان خارجي در دست بررسي داشت، گيتس در كنگره حاضر شد و خطاب به نمايندگان گفت: من به عنوان مدير شركتي كه در بيش از 100 كشور جهان 78 هزار كارمند دارم، اعلام مي‌كنم تنها نقطه برتري كمپاني‌هاي ما استفاده از توان خلاق مردم سراسر جهان است و اين تصميم شما پايان دوران قدرت‌ علمي ما را رقم مي‌زند.

از چندي پيش بيل و همسرش مليندا بنيادي را براي تحقيق درباره روش‌هاي مبارزه با ايدز ايجاد كرده‌اند كه بخش عمده‌اي از ثروت گيتس صرف آن خواهد شد. سال 2006، بيل اعلام كرد طي روندي 2 ساله از مديريت تمام‌وقت در مايكروسافت كناره خواهد گرفت و مسئوليت‌هايش را به 2 تن از مديرانش يعني ري اوزي و كريگ موندي، خواهد سپرد؛ اين فرآيند انتقال آرام هفته پيش تمام شد و بيل گيتس جايگاه خود را به عنوان امپراتور مايكروسافت ترك كرد.

اگرچه او هنوز مدير غيرعامل و مشاور ارشد پروژه‌ها باقي خواهد ماند؛ اما براي اولين بار در طي بيش از 3 دهه ديگر به جزييات همه امور نظارت نخواهد داشت.

هفته گذشته بيل از كار تمام‌وقت در مايكروسافت خارج شد و وقتش را به بنياد بيل و مليندا گيتس اختصاص داد، جايي كه بسياري ديگر از افراد برجسته همچون بيل كلينتون، بونو و ده‌ها چهره مطرح علاقه‌مند به مبارزه با ايدز در آن همكاري مي‌كنند.

بيل درباره لزوم اين انتقال گفت: من مدتي ثروتمندترين مرد سياره بودم و اين براي من مسووليتي كمرشكن ايجاد كرده است. اينك وقت آن است كه دين خود را ادا و ثروتم را براي تحقيقات در راه مبارزه با يكي از رام نشدني‌ترين دشمنان انسان صرف كنم.

با ترك مايكروسافت يا حضور نيمه‌وقت گيتس در آن، چالش‌هاي پيش روي اين شركت برجسته‌تر مي‌شود. رقابت‌هاي سنگين با اپل از يك سو و امپراتوري ديگري به نام Google پيش روي مايكروسافت است.

استيو بالمر قسم خورده است گوگل را شكست دهد و جستجو را از چنگ آن خارج كند. او در سخنراني‌هايش حتي حاضر نيست نامGoogle را به زبان آورد، اما به نظر مي‌رسد مايكروسافت با وجود چالش‌هاي پيش‌رو هنوز هم يكي از امپراتوري‌هاي دنياي كامپيوتر باقي مي‌ماند.

جدا از ديدگاه‌هاي ضد و نقيض كه درباره خدمت و خيانت بيل گيتس نوشته شده، نام او به عنوان يكي از كساني كه روش زندگي ما را بر اين سياره تغيير داد، در تاريخ ثبت خواهد شد. اگر باور نداريد، كامپيوتر خود را روشن كنيد تا به ميزان نفوذ امپراتوري بيل گيتس پي ببريد.

پوريا ناظمي