اسپرينت - بزرگ‌ترين شبكه واي‌مكس سيار جهان

[دانه کولانه]

در دنياي آي‌تي كشمكش ميان دو يا چند فناوري هميشه باعث ارتقاي آن شده است؛ لينوكس و ويندوز، Blu-ray وHD-DVD، اكس باكس و PS3، ... و WiMAX و 3G، نمونه‌هايي از اين جنگ و ستيزند.

آنچه اهميت طرح شركت Sprint را افزايش مي‌دهد اين است كه اين شركت قصد دارد فناوري واي مكس را در قالب يك شبكه بي‌سيم موبايل و نه ثابت و در سرتاسر ايالات‌متحده ارائه دهد. در سوي ديگر، فناوري سلولي نسل سوم موبايل موسوم به 3G قرار دارد. شبكه‌هاي 3G توانايي ارائه اينترنت پرسرعت و ويديو روي گوشي‌ها و تجهيزاتي كه از اين فناوري پشتيباني مي‌كنند، را دارند. شبكه سلولي (cellular netwok)، يك شبكه راديويي متشكل از چندين سلول راديويي است كه هر يك توسط يك سايت سلولي سرويس‌دهي مي‌شوند. حجم انتقال داده بالا، نياز به انرژي كم و پوشش‌دهي خوب راديويي، از مزاياي شبكه‌هاي سلولي است.


اين فناوري در كشورهاي خاورميانه و از جمله ايران شناخته شده‌تر است. براي نمونه، شركت <اتصالات> امارات‌ عربي متحده‌ ارائه برنامه‌هاي شبكه‌هاي تلويزيوني روي گوشي‌هاي موبايل را با استفاده از فناوري نسل سوم شبكه‌هاي سلولي در دستور كار خود دارد كه در خبرهاي مربوط به آخرين نمايشگاه جي‌تكس نيز به آن اشاره شد.

واي‌مكس كه اينتل از آن پشتيباني مي‌كند و شركت اسپرينت روِياي آن را در سر مي‌پروراند، با همه سر و صدايي كه به پا كرده است، منتقداني نيز دارد. اسپرينت در پاييز سال گذشته ميلادي اعلام كرد كه قصد دارد يك شبكه سراسري واي‌مكس موبايل در ايالات متحده راه‌اندازي كند كه هزينه آن سه ميليارد دلار است.

اسپرينت ادعا كرده است كه شبكه واي‌مكس سيارش هم سريع‌تر و هم ارزان‌تر از شبكه‌هاي سلولي نسل سوم موبايل خواهد بود. آنگونه كه گفته شده است، اين شبكه در اواخر سال جاري ميلادي در شيكاگو و واشنگتن و در سال 2008 در سراسر اين كشور به بهره‌برداري خواهد رسيد.

Derek Kerton، سرپرست شركت مشاوره‌اي Kerton Group، مي‌گويد: <واي مكس بايد انبوهي از موانعي را پشت سر بگذارد كه در چشم حاميان آن كوچك جلوه مي كنند.آن‌ها بايد وعده هاي خود را به واقعيت بدل كنند.>

از سوي ديگر كميسيون ارتباطات فدرال (FCC)، اين شركت را به شدت تحت فشار قرار داده است تا يا محدوده امواجي را كه در سال 2005 براي راه اندازي پروژه واي‌مكس سيار خود به قيمت گزافي از طريق شركت Nextel (اين دو شركت در همان سال با هم ادغام شدند) تأمين كرده است، مورد استفاده قرار دهد يا روِياي واي مكس سراسري را فراموش كند.

شكل 1- يك آنتن بي‌سيم واي مكس، ساخت شركت RFS

اگر اسپرينت محدوده امواجي را كه در اختيار دارد رها كند، رقباي قوي‌ترش آن را تصاحب خواهند كرد، ولي اين تنها يك جنبه ماجرا است. از چهار كرير شبكه‌هاي سلولي در ايالات متحده تنها اسپرينت محدوده موج كافي براي انجام چنين پروژه بزرگي را در اختيار دارد. مايك رابرتز، يكي از تحليلگران ارشد گروه پژوهشي Informa Telecoms & Media، مي‌گويد: <اسپرينت در موقعيتي حساس و بي‌نظير قرار دارد؛ يا بايد از محدوده امواجي كه در اختيار دارد استفاده كند يا آن را از دست خواهد داد.>

لاك، پژوهشگر مؤسسه تحقيقاتي Pyramid Research، نيز مي‌گويد: <اگر ادعاهاي اين شركت به واقعيت بپيوندد، بسيار محتمل است كه سرويس‌هاي 3G ارائه شده توسط ديگر شركت‌ها را تحت تأثير خود قرار دهد.>

به همين دليل، حتي منتقدان واقع گرايي چون Kerton نيز اذعان مي كنند ريسكي كه اسپرينت به جان خريده است، ارزشش را دارد. او مي‌گويد: <من قدرت نمايي اسپرينت را مي‌ستايم، آن‌ها بي‌پروا هستند و اگر بخواهند، به روِيايشان خواهند رسيد و به برتري بي‌بديلي دست خواهند يافت.>

اسپرينت ادعا مي‌كند كه سرعت دانلود شبكه واي‌مكس سيار آن بين دو تا چهارمگابيت بر ثانيه و سرعت آپلود آن در حدود يك مگابيت بر ثانيه خواهد بود. چنين سرعتي دست كم چندين برابر بيشتر از آن چيزي است كه فناوري نسل سوم موبايل(3G) كه كريرهاي شبكه‌هاي سلولي، از جمله خود اسپرينت، هم اكنون مشغول ارائه و ارتقاي آن هستند، وعده‌اش را داده است. سرعت انتقال داده در شبكه‌هاي سلولي بين پنجاه تا پانصد كيلوبيت بر ثانيه است.

Kerton مي‌گويد: <ترديدها نسبت به قابليت‌هاي فني واي‌مكس بسيار بيشتر از وعده‌هاي حاميان اين فناوري است.> به عقيده وي اين فناوري با موانع زيادي مواجه است كه از آن جمله، قول‌هايي است كه درباره انتقال تجهيزات سلولي، استفاده از آن در ساختمان‌ها و برج‌ها و نيز ساخت تجهيزات راديويي كه بتواند در داخل لپ تاپ جا بگيرد داده شده است. به گفته وي اين فناوري در زمينه مصرف انرژي نيز با چالش‌هايي روبه‌رو است و آن‌ها در اين مورد حتي يك نشست هم براي سازگاري محصولات ديگر شركت‌ها با فناوريشان برگزار نكرده‌اند.

شايد دليل اين‌كه تب واي‌مكس و 3G در ايالات‌متحده بالا گرفته اين است كه واي مكس و 3G در اين كشور به يك اندازه مورد توجه شركت‌ها و كاربران هستند و موفقيت يكي از آن‌ها بر موقعيت ديگري تأثير خواهد گذاشت. لقمه‌اي كه اسپرينت برداشته به قدري بزرگ است كه اگر بتواند آن را ببلعد، جايگاه 3G در اين كشور متزلزل خواهد شد.Sprint Nextel به گونه‌اي برنامه‌ريزي كرده است كه تا سال 2008 تعداد مشتركان واي مكس موبايل خود را به صد ميليون نفر برساند!

شكل 2 - يك سايت سلولي راديويي‌

در كانادا نيز شركت نورتل، سازنده تجهيزات ارتباطي كه تاكنون در راه‌اندازي بيش از سيصد شبكه بي‌سيم در هفتاد كشور جهان مشاركت داشته است، با همكاري شركت‌هاي SAB و Netgo Wireless، بزرگ‌ترين شبكه واي‌مكس ثابت كانادا را راه‌اندازي كرد. سرعت انتقال داده‌ها در اين شبكه بين يك تا سه مگابيت بر ثانيه است.

با همه اين‌ها شبكه‌هاي سلولي نسل سوم نيز جايگاه خوبي در سراسر جهان دارند.

بسياري از كريرها و اپراتورهاي جهان به ارائه اين فناوري مي‌پردازند، گستره وسيعي از تجهيزات موبايل با آن سازگارند و قابليت‌هاي فعلي اين فناوري هم تأمين‌كننده بسياري از نيازهاي كاربران عادي و تجاري است. اين‌كه راه‌اندازي يك شبكه واي‌مكس گسترده براي بسياري از كريرها هزينه‌هاي زيادي در بر دارد، نيز جاي خود دارد.

Philip Solis، تحليلگر ارشد مؤسسه تحقيقاتي ABI Research، نيز عقيده‌اي ميانه‌روانه‌تر دارد. او در مصاحبه با سايت ديلي وايرلس درباره جايگاه سه فناوري بي‌سيم واي‌مكس، 3G و واي‌فاي مي‌گويد: <بايد اينترفيس‌هاي هوايي اين سه فناوري را مورد توجه قرار داد.(انتقال داده‌ها در اين سه فناوري در هوا و از طريق امواج انجام مي‌شود 3G ( فناوري ويژه wireless wide area network) WWAN)، واي‌مكس فناوري ويژه (wireless metropolitan area network (WMAN و واي‌فاي فناوري ويژه wireless local area network) WLAN) است.>

به عقيده وي هر يك از اين شبكه‌ها جايگاه خود را دارند و هيچ يك جاي ديگري را نمي‌گيرد. براي مثال، واي‌فاي مي‌تواند در ساخت شبكه‌هاي WMAN در مناطق شهري مورد استفاده قرار بگيرد. چون نيازي به دريافت مجوز استفاده از پهناي باند راديويي ندارد و نيز بسياري از لپ‌تاپ‌ها، PDAها و تجهيزات موبايل به خوبي با آن سازگارند، ولي شبكه‌هاي واي‌مكس بايد مجوز پهناي باند راديويي مورد استفاده خود را خريداري كنند. در عوض مي‌توان از واي‌مكس در يك شبكه WWAN و حتي در ساخت يك wireless regiona area technology) WRAT) در اطراف شهرها با استفاده از فركانس‌هاي پايين‌تر در پهناي باند هفتصد مگاهرتز استفاده كرد.

به عقيده Solis، فناوري، اكوسيستم و پوشش شبكه‌هاي سلولي نسل سوم (3G cellular) به دليل جاافتاده‌تر بودن آن نسبت به فناوري‌هاي نوظهورتر و نيز دسترسي‌پذيري بيشتر آن روي تجهيزات قابل حمل موبايل، بهترين راهبرد براي ساخت يك شبكه WWAN با كاركرد طولاني مدت است.

با اين حال دليل اين‌كه اپراتورهاي موبايل در كنار ارائه خدمات مبتني بر فناوري 3G، به واي‌مكس نيز روي آورده‌اند اين است كه شبكه‌هاي سلولي 3G در ارائه كاملاً همزمان خدمات ديتا به كاربرانشان در يك base station با محدوديت مواجهند. در چنين موردي، كارايي واي‌مكس بسيار بيشتر است و از كاربران بيشتري در يك base station پشتيباني مي‌كند.

نوكيا در سال 2008 فروش تجهيزات موبايل سازگار با واي‌مكس را آغاز خواهد كرد. فناوري نسل چهارم شبكه‌هاي موبايل(4G) آنگونه كه پيش‌بيني مي‌شود، تا سال 2012 ميلادي وارد عرصه خواهد شد. اسپرينت، واي مكس را به عنوان يكي از گزينه هاي4G برگزيده است.

با راه‌اندازي و گسترش اين فناوري‌ها، نيازها، كاستي‌ها و مزاياي بيشتري نمايان خواهند شد و شايد اين كشمكش را وارد مرحله تازه‌تري كند. البته فناوري به چنين كشمكش‌هايي نياز دارد!

منبع www