کشکول نکته ها

[behnam5555]

زندگي نامه دکتر محمد معين

وارث واژه ها

سيزدهم تيرماه مصادف با سالگرد درگذشت "محمد معين" استاد دانشگاه تهران و پدر فرهنگ فارسي است. او در روز نهم ارديبهشت ماه سال 1297 هجري شمسي در محله زرجوب شهر رشت به دنيا آمد. شش ساله بود که نخست مادرش طلعت و شش روز بعد پدرش ابوالقاسم را از دست داد و تحت سرپرستي پدر بزرگش محمدتقي معين العلما که از روحانيون مورد احترام زادگاهش بود، قرار گرفت.
سيزده ساله بود که پدر بزرگش را از دست داد و تنهايي پر مشقت و غمبار او همچنان ادامه يافت. تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در مدرسه شماره يک رشت به پايان رساند، سپس براي ادامه تحصيل به تهران آمد. دوره دوم متوسطه را در دارالفنون تهران گذرانيد. در دوران تحصيل هميشه شاگردي برجسته و ممتاز به شمار مي رفت زيرا علاوه بر استعدادي که در ادبيات فارسي داشت در عربي نيز داراي معلومات و اطلاعاتي بود که حتي معلمان و استادانش را به حيرت مي انداخت. در سال 1313 در شانزده سالگي ليسانس ادبيات فارسي و فلسفه و علوم تربيتي را از دانشگاه تهران گرفت و موضوع رساله او که به زبان فرانسه نوشته شد "لوكنت‌ دوليل‌ و مكتب‌ پارناس‌" بود . در سال 1314 پس از فراغت از تحصيل و انجام خدمت نظام به رياست دانشسراي مقدماتي اهواز منصوب شد در حالي که تنها 17 سال داشت ؛ سپس رياست دانشسراهاي وزارت فرهنگ(آموزش و پرورش فعلي) را به عهده گرفت و در همين زمان توانست دوره روانشناسي عملي، خط شناسي، قيافه شناسي و مغز شناسي را به صورت مکاتبه يي در آموزشگاه روانشناسي بروکسل بلژيک بگذراند و تصديق نامه آن دوره را کسب کند. در سال 1321 در سن 24 سالگي با نوشتن رساله " مزديسنا و تاثير آن در ادبيات فارسي" اولين کسي بود که در ايران به اخذ درجه دکتراي ادبيات فارسي نايل شد. در همين سال با بانو مهين اميرجاهد دختر امير جاهد(مدير سالنامه پارس) ازدواج کرد که ثمره اين ازدواج پنج فرزند است. بعد از اخذ دکترا به عنوان استاد کرسي " تحقيق در متون ادبي" دانشکده ادبيات دانشگاه تهران و استاد در دانش سراي عالي مشغول تحقيق و تدريس شد. در سال 1324 طبق تصويب مجلس شوراي ملي و توصيه علامه قزويني همکاري با علامه دهخدا را در تنظيم لغت نامه شروع کرد و معاون او در کار لغت نامه بود و پس از وي رياست سازمان لغت نامه را به عهده گرفت و با کمال دقت در انتشار اين اثر کوشيد.
دکتر محمد معين به زبانهاي اوستايي، پارسي باستان، پهلوي، عربي، فرانسوي، انگليسي، آلماني، لاتيني و سانسکريت آشنايي داشت و در مسافرتهاي متعدد از موسسات فرهنگ نويسي کشورهاي ديگر مانند لاروس در پاريس و بروکهاوس در ويسبادن ديدار کرد و از نزديک به روش کار آنان آشنا شد و در ملاقات با نويسندگان، شاعران، منتقدان و هنرمندان رشته هاي مختلف استفاده ها برد و يادداشتها برداشت و مدتي نيز در موزه هاي کشورهاي مختلف(آمريکا، انگلستان، فرانسه، سويس، آلمان، هلند، ايتاليا، سوئد، فنلاند، روسيه و کشورهاي ديگر) به مطالعه و تهيه يادداشت مشغول بود و پس از تهيه مواد اوليه که بيش از نيمي از عمر پر برکتش را صرف تحقيق و تتبع در لغت فارسي کرده بود به تدوين فرهنگ فارسي کنوني که به نام فرهنگ فارسي معين معروف است همت گماشت. قريب يک سوم جلد آخر آن رو به اتمام بود که مصادف با بيماري او شد و ادامه آن به همت دوست و همکارش مرحوم دکتر سيد جعفر شهيدي به پايان رسيد.
از آثار تاليفي معين مي توان به " ستاره ناهيد" يا "داستان خرداد و امرداد" ، " يوشت فريان مرزبان نامه( به فارسي و روسي)"،" يادنامه پورداوود"،" برگزيده شعر فارسي (دوره طاهريان، صفاريان، سامانيان، آل بويه)"،" قاعده هاي جمع در زبان فارسي"،"مزديسنا و ادب پارسي ( در دو جلد)"، " برگزيده نثر فارسي(دوره هاي سامانيان و آل بويه)"،" مفرد و جمع"،" تحليل هفت پيکر نظامي"،" اسم جنس"،" حافظ شيرين سخن (در دو جلد)"و " مجموعه مقالات (در دو جلد)" اشاره کرد و تحصيحات او شامل " برهان قاطع ( در 5 جلد)" ، " دانشنامه علايي ابن سينا"،" چهار مقاله نظامي عروضي"،" جامع الحکمتين ناصر خسرو"،" شرح قصيده فارسي خواجه ابوالهيثم"،" مجموعه اشعار دهخدا"،"جوامع اشعار دهخدا"،" جوامع الحکايات و لوامع الروايات محمد عوفي"،" عبهرالعاشقين روزبهان بقلي شيرازي" و " حواشي بر اشعار خاقاني" هستند و ترجمه هاي او نيز عبارتند از: "روانشناسي تربيتي"،" کتبيبه هاي پهلوي"،" خسرو کواتان و ريدک وي" و" ايران از آغاز تا اسلام".
معين در دوران فعاليت خود نشانها و افتخاراتي را کسب کرد که از آن جمله: نشان درجه دوم علمي در سال 1316، نشان درجه دوم علمي در سال 1321، نشان درجه دوم سپاس در سال 1327، نشان لژيون دونور، دريافت جايزه Tambour در سال 1322، دريافت نشان هنر و ادبيات از دولت فرانسه در سال 1340، دريافت نشان Order des palmes Academiques از ژنرال دوگل رئيس جمهور فرانسه هستند.
حسن انوري، فرهنگ پژوه معاصر، استاد بازنشسته دانشگاه تهران و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسي که تاکنون کتابهاي فراواني را در زمينه زبان و ادبيات فارسي تاليفات و تدوين کرده است يادداشتي را براي بخش کتاب خبرگزاري ميراث فرهنگي به رسم يادبود به زنده ياد معين و همه جامعه ادبي و فرهنگي ايران تقديم کرده است که متن آن در ذيل آمده است:
« مرحوم معين يکي از پژوهندگان پرکار بود که در عمر نسبتا" کوتاه خود آثار بسيار ارزنده اي به جامعه فرهنگي ايران عرضه داشت که من در اين گفتار کوتاه به سه مورد اشاره مي کنم: اول، تصحيح "برهان قاطع ": "برهان قاطع" کتاب لغتي است که در قرن 11 هجري قمري در دوران پادشاهان گورکاني در هند تاليف شده است و در زمان خود يکي از مهمترين فرهنگهايي بود که براي زبان فارسي تاليف شده و در قرن يازدهم در واقع بزرگترين فرهنگ فارسي بشمار مي رفت چرا که از جهت احتوا بر واژگان فارسي، پر واژگان ترين کتاب لغت محسوب مي شد. نسخه هايي از فرهنگ " برهان قاطع" که در دست بود و چاپ ايران و هندوستان اغلب مغلوط بود.
مرحوم دکتر معين، تصحيح بسيار جانانه اي از اين کتاب انجام داد که نه تنها اغلاط نسخه ها را تصحيح کرد بلکه اغلاط متن برهان را هم درحاشيه توضيح داد و علاوه براين، ريشه لغات را نيز از متون معتبر در حاشيه آورد به طوري که تصحيح برهان قاطع در زمان خود يکي از بهترين منابع ريشه شناسي زبان فارسي بود. جدا از اينها مرحوم معين سقطات برهان قاطع را نيز يادآور شد. بهرحال تصحيح ايشان نمونه والايي از برخورد با متون کهن بشمار مي رود.
اثر ديگري که از مرحوم معين در اينجا نام مي برم " چهار مقاله نظامي عروضي" است که از متون معتبر قرن ششم بشمار مي رود. او اين کتاب را به وجهي عالي تصحيح کرده و مشکلات آنرا در حاشيه و نيز در تعليقات مفصل يادآور شده است به طوري که حواشي و تعليقات استاد معين بر چهار مقاله چند برابر متن اصلي کتاب است.
اثر ديگري از معين که بايد نام برد " فرهنگ فارسي" در 6 مجلد است که 2مجلد از اين فرهنگ شامل واژگان زبان فارسي و 2 مجلد آخر اعلام است.
فرهنگ فارسي معين نخستين فرهنگي است در زبان فارسي که با متد جديد با عنايت به آوانگاري دقيق و هويت دستوري لغات و ريشه شناسي تدوين شده است، علاوه بر اين اصطلاحات علمي را نيز دارد و به ويژه در مورد دانش گياه شناسي، اطلاعات بسياري را در مورد گياهان در اختيار خوانندگان مي گذارد.»
عبدالرحيم جعفري، بنيانگذار موسسه انتشارات اميرکبير نيز خاطرات خود را که در طي همکاري خود با دکتر معين درزمينه چاپ فرهنگ او داشته، در کتاب " در جستجوي صبح" چنين بازگو کرده است: « من، دکتر معين را از تاليفات و آثارش مي شناختم و به دانش و علم و معلومات او واقف بودم ولي از نزديک با او آشنايي و مراوده نداشتم. دکتر معين سواي همکاري با انتشارات دانشگاه تهران و بنگاه ترجمه و نشر کتاب، در بخش خصوصي با کتابفروشي ابن سينا کار مي کرد. کتابهاي دستور زبان فارسي او را ابن سينا چاپ و منتشر کرده بود. با کتابفروشي زوار نيز همکاري داشت. کتابفروشي زوار از او چهار مقاله عروضي و يکي دو کتاب ديگر چاپ و منتشر کرده و همچنين پس از انتشار فرهنگ اميرکبير، "فرهنگ برهان قاطع" تصحيح دکتر معين را هم به نحو بسيار نفيسي چاپ و منتشر کرده و الحق براي حروفچيني آن زحمات بسياري متحمل شده بود. ولي متاسفانه دکتر معين با هر دو آنها اختلاف پيدا کرده و حتي با کتابفروشي زوار کارش به دادگستري کشيده و چاپ دوم " فرهنگ برهان قاطع" را که کتابفروشي زوار آن همه برايش زحمت کشيده بود بر اثر ناراحتي و بروز اختلافات به کتابفروشي ابن سينا واگذار کرده بود. اما بر خلاف انتظار دکتر معين، کتابفروشي ابن سينا هم براي تجديد چاپ آن کتاب نفيس به طريق افست، از زينکهاي ارزان قيمت استفاده کرده و کتاب به وضع بسيار نامطلوبي منتشر شده بود و دکتر معين هم از اين جهت و هم از جهت پرداخت حق التاليف از هردو آنها ناراضي بود.
دکتر معين تاليفات بسياري داشت. در حدود پانزده سال قبل از اين تاريخ هم کتاب " حافظ شيرين سخن" را توسط شرکت طبع کتاب منتشر کرده بود. در کار خود متبحر و علاقه مند و بر خلاف بعضي از همکارانش بي ادعا و متواضع بود، و باز بر خلاف بعضي از همکاران خود، اصلا" در سياست و بعضي از اموري که خارج از رشته تخصص و علاقه اش بود دخالت نمي کرد. کار سرپرستي " لغت نامه دهخدا" کار سنگيني بود و اين لغت نامه به همت او جزوه جزوه، هر جزوه در قطع رحلي باروکش کاغذي چاپ و منتشر مي شد. معاون او آقاي دکتر " سيد جعفر شهيدي" و عده اي از اساتيد و مدرسان دانشکده ها در رشته هاي مختلف با او همکاري مي کردند و چون به کار خود اعتماد داشت، در عين بي ادعايي به کار خود مي باليد و حق هم داشت. در ضمن اينکه خوش برخورد بود با کوچکترين ناملايمي از کوره در مي رفت. از کثرت کار عصبي و زودرنج بود. هيچ تفريح و عادت و اعتيادي نداشت. خانواده دوست بود، از محل کارش در دانشگاه يا لغت نامه يکسر به خانه مي رفت و پس از مختصر استراحتي به کار مي پرداخت و تا پاسي از نيمه شب غرق در کتاب و مطالعه و تحقيق و تاليف و نوشتن بود. آرام صحبت مي کرد. وقتي لبخند مي زد و صداي خنده اش کمي بلند مي شد، آدم خيلي خوشحال مي شد که او سرانجام لبخند به لب آورده يا خنديده است. هيچگاه دلش نمي خواست کسي از او دلگير و ناراحت شود.»

[behnam5555]

روايتي از جنگ جهاني دوم، شليك نخستين موشك V1 به لندن

67 سال پيش در روز 13 ژوئن سال 1944 ميلادي نخستين موشك V1 آلمان به شهر لندن اصابت كرد.اين نخستين بار در تاريخ جنگ هاي جهان بود كه يك شهر هدف يك بمب پرنده قرار مي گرفت.

پس از پياده شدن نيروهاي متفقين در سواحل نرماندي فرانسه ، آدولف هيتلر، رهبر آلمان نازي در آخرين تلاش هايش براي به دست آوردن كنترل اوضاع تصميم گرفت با بمباران هاي كوركورانه مردم بريتانيا را به وحشت بياندازد.
دانشمندان آلماني از سال 1942 براي توليد بمب هاي پرنده تحقيقات خود را آغاز كرده بودند.
پس از آزمايش موفقيت آميز موشك هاي V1 و V2 هيتلر دستور داد در مناطق پادوكاله و كوتانتن در خاك فرانسه بونكرهاي ضد بمب با سقف و ديواره هايي به ضخامت 5 متر احداث شوند كه در آنها سكوهاي پرتاب موشك هاي V1 و V2 و اين موشك ها نگهداري مي شدند.
آنگاه به دستور هيتلر اين موشك ها به طور انبوه توليد و انبار شدند.
نخستين موشك V1 در روز 13 ژوئن سال 1944 ميلادي به شهر لندن اصابت كرد.
از آن پس به مدت 3 ماه هر روز 70 موشك V1 به سوي شهر لندن پرتاب مي شدند اما به دليل سرعت نسبتا كم اين موشك ها ، هواپيماهاي بريتانيايي و پدافند هوايي لندن آنها را رديابي و در آسمان شكار مي كردند.

اما در جريان اين 3 ماه 6000 نفر از مردم شهر لندن توسط موشك هاي V1 آلماني جان خود را از دست دادند.
سرانجام به لطف ميشل هولار ، يك عضو نيروي مقاومت فرانسه كه محل 106 سكوي پرتاب موشك هاي V1 را يافت و اين اطلاعات را در اختيار متفقين قرار داد ، نيروي هوايي بريتانيا تك تك سكوهاي پرتاب را بمباران كرد و خطر موشك هاي V1 را برطرف كرد.
اما از روز 8 سپتامبر سال 1944 ميلادي موشك هاي جديدي لندن را هدف قرار دادند.موشك هاي V2 كه هر يك حامل يك تن مواد منفجره بودند.
سيستم هدايت V2ها دقيق نبود و اغلب آنها از مسير خود منحرف مي شدند.
در مجموع 1100 فروند موشك V2 به لندن اصابت كردند و 2700 نفر از مردم شهر لندن را به قتل رساندند.تا اينكه پرتاب V2ها نيز در 27 مارس سال 1945 ميلادي متوقف شد.
به اين ترتيب در روز 13 ژوئن سال 1944 ميلادي نخستين موشك آلماني V1 به شهر لندن اصابت كرد.
اين نخستين بار در تاريخ جنگ هاي جهان بود كه يك شهر هدف يك بمب پرنده قرار مي گرفت.با خاتمه جنگ جهاني دوم و شكست آلمان نازي اغلب دانشمندان موشكي آلماني توسط آمريكايي ها و روس ها اسير شده و با آنها به همكاري پرداختند.اين سرآغاز مسابقه براي فتح فضا بود.

جام جم

[behnam5555]

رنگ حقیقی درختان را ببینید/ تصویربرداری سه بعدی از جنگلهای گرمسیری

محققان از جنگلهای مناطق مختلف بر اساس ساختار شیمیایی درختها عکسهای سه بعدی به ثبت رسانده اند که در آنها می توان رنگ حقیقی درختان را مشاهده کرد.
به گزارش مهر، محققان در رصدخانه هوایی کارنگی از جنگلها در مناطق مختلفی از قبیل پاناما عکسبرداری سه بعدی کرده اند و در آنها بر اساس رنگ ساختار شیمیایی پوشش گیاهی این مناطق را آشکار کرده اند، رنگهایی که هیچ شباهتی به رنگ همیشگی درختان ندارند.
این نقشه ها می تواند به دانشمندان کمک کند تا از تنوع گونه های گیاهی و سلامت جنگلها در مناطق گرمسیری اطلاعاتی به دست آورده و اطمینان حاصل کنند. همچنین محققان این مرکز برای کنترل تنوع زیستی در جنگلها، میزان احتمال بروز آتش سوزی و خطر انقراض گونه ای خاص، شیوه های متعددی را ارائه کرده اند.
رنگهای مختلف در این تصاویر هیچ شباهتی به رنگهایی که در حالت عادی از درختان دیده می شوند، ندارد، اما به گفته محققان این رنگها، رنگهای حقیقی هستند که در نتیجه ساختار شیمیایی هر درخت در تصاویر به ثبت رسیده اند. برخی از این تصاویر تا حدی غیر زمینی به نظر می رسند که می توان آنها را به بخشی از سیاره مریخ نسبت داد:

جنگل آب نباتی
نقشه سه بعدی از جنگلهای پاناما - هر رنگ مرتبط با ساختار شیمیایی ویژه هر درخت است

جزیر سانتا کروز
این تصویر از جزیره سانتا کروز بخشی از تلاش محققان برای کنترل تنوع گونه های زیستی و
تخمین احتمال آتش سوزی در این منطقه ثبت شده است

آمازونِ پرو
نقشه جنگلهای گرمسیری در پرو

جزیره کوهالا در هاوایی

پارک ملی کروگر در جنوب آفریقا

پارک آتشفشانهای هاوایی

[behnam5555]

بارکدها ، چگونه ابداع شدند

به نظر می آید این روزها همه کالاهایی که در بازارهای عظیم در سرتاسر جهان توزیع می شوند دارای بارکد هستند اما تا کنون به این اندیشیده اید که این نوارهای تیره رنگ و فراگیر از کجا به وجود آمده اند؟

به گزارش مهر، بارکدها در پی مشکلی بنیادین که برای صنایع مختلف رخ داد به ابزاری فراگیر تبدیل شدند: صنایع بیشماری به سرعت بسیار بالای خواندن اطلاعات نیاز داشتند. اولین افرادی که برای مهار این مشکل اقدام کردند دو دانشجو از دانشگاه درکسل بودند که در سال 1952 برای ثبت نشانه ای به شکل چشم که امکان خواندن آن از هر زاویه ای امکان پذیر بود، اقدام کردند.
هدف ابتدایی آنها کالاهای فروشگاه های خوار و بار فروشی بود اما در این میان به فناوری برای خواندن این نشانه ها نیاز بود، اما این دو نتوانستند اسکنری مناسب نشانه های ابداعی خود بیابند.
دیگر صنعتی که به سرعت در خواندن اطلاعات نیاز پیدا کرد راه آهن بود. از این رو در سال 1959 تحقیقات خطوط آهن و مدیران توسعه این صنعت گرد هم آمدند تا راهی را برای شناسایی مالک قطارها و خواندن شماره سری قطارهایی که از خطوط راه آهن عبور می کنند، بیابند. در نهایت دو نفر به نام ها «دیوید کالینز» و «کریس کاپساملیز» سیستمی به نام «کارترَک» را ارائه کردند که متشکل از نور سفید زنونی بود که بر روی نوارهای افقی قرمز، سفید و آبی رنگی که در کناره خودروهای ریلی چسبانده شده بودند، می تابید و حسگری اطلاعات به دست آمده درباره عرض هر یک از این نوارها را جمع آوری می کرد تا در نهایت این اطلاعات را به اطلاعات مربوط به قطار مطابقت داده و آن را شناسایی کند.
پنج سال پس از این ابداع تمامی قطارهای آمریکای شمالی باید به این سیستم مجهز می شدند اما متاسفانه این ابداع به همان سرعتی که فراگیر شد، کنار گذاشته شد زیرا هزینه استفاده از آن بسیار بالا بود. با این همه صنایع دیگری نیز بودند که مطالعات خود را برای ابداع شیوه ای مشابه دنبال می کردند.
در سال 1967 نیز سیستمی مشابه نشانه های چشم مانند در فروشگاه ها و مغازه ها رایج شد که می توانست علاوه بر قیمت ها، نوع کالاها را نیز برای فروشنده تعیین کند اما سیستم اسکن کننده این نشانه ها همچنان دشواری هایی در پی داشت. زمانی که «کالینز» خالق ابداع «کارترک» و شرکتش دریافتند که قادر به یافتن ابزاری برای خواندن خطوط موجود در این نشانه نیستند، تصمیم به ابداع آن گرفتند.
آنها تصمیم گرفتند از لیزر برای خواندن سریع خطوط این نشانه استفاده کنند، لیزر ثابت هلیوم- نئونی وسیله خوانش مناسبی برای بارکدها به شمار می رفت زیرا بسیار سریع، دقیق و مقاوم بود. موفقیت بزرگ کالینز زمانی آشکار شد که شرکت جنرال موتورز از سیستم وی برای شناسایی موتورها و محورها در خط تولید خودروهای خود استفاده کرد.
خطوطی که به این سیستم مجهز شده بودند، از درصد خطای پایین تری برخوردار بودند و به علاوه این سیستم بسیار کم هزینه و سریع بود و از این رو بارکدها در میان صنایع مختلف به سرعت شهرت پیدا کردند. شرکتهای رقیب جنرال موتورز به سرعت استفاده از این سیستم را آغاز کردند و انجمن ملی زنجیره غذایی نیز آغاز به ارائه کدهای جهانی برای انواع غذاها کرد.
دیگر صنایع مانند صنایع بهداشتی و ورزشی نیز به این سیستم رو آوردند و توسعه بارکدها تا جایی پیش رفت که امروز این برچسبهای نوار مانند و کوچک را می توان در هر گوشه و کناری مشاهده کرد، حتی ناسا نیز از نمونه های سه بعدی بارکدها استفاده می کند که بر روی سطح اجسام می چسبند و می توانند اطلاعات مربوط به کیفیت و سلامت کالاها را به موبایل مشتریان ارسال کنند.

[behnam5555]

راز "آغا" بودن محمدخان قاجار/ چه کسی محمدخان را عقیم کرد؟


23 خرداد 1176 خورشیدی سالگرد کشته شدن محمدخان قاجار، پایه گذار سلطنت قاجار است.
اگر به تنها تصویر محمد خان قاجار نگاه کنید، برخلاف تمام شاهان قاجار که یا ریشی بلند و سبیلی مردانه و صورتی فربه، به چهره ای تکیده برمی خورید با چین وچروک های فراوان وفاقد ریش! آیا شاه قاجار مبتلا به بیماری بوده ویا از مشکلی رنج می برد.
در تاریخ آمده است که این چهره مردی است که اخته وآغا بوده است. در کتاب های تاریخ نوشته شده است: آغا محمد خان در سن یازده سالگی به دلیل اینکه چهره جذابی داشت توسط خواجگان حرمسرای عادلشاه - حاکم مشهد- در حال معاشقه با یکی از همسران وی دیده شد و به دستور عادلشاه که از بستگان محمود افغان بود - به روایتی پسر عموی محمود افعان بود - اخته گردید.
اخته کردن یا آغاشدن در تاریخ
Castration اخته کردن به حذف غدد جنسی اطلاق می‌گردد.در اروپا، آسیا وهند و آفریقا اسیران جنگی و همچنین سربازان را اخته می کردند تا میل بازگشت به خانواده را نداشته باشند.مردان وپسرانی که قرار بود در حرمسراها کارکنند را نیز اخته می کردند و به انها خواجه حرمسرا می گفتند.این رسم در عثمانی و اروپا و ایران متداول بود.
عقده های واخورده محمدخان
در آثار تاریخی آمده است:
انچه درباره آغا محمدخان قاجار واضح است قبل از بلوغ اخته شده بود ولی با آنکه تمایل جنسی نداشته ولی حرمسرای بزرگی داشت و شاید خلق ارام وکمی افسرده او باعث شده او بسیار کتاب بخواند و حتی در ستیزها کتابخانه خویش را با خود می‌برد.او بسیار متعصب وخشک بود و بسیار سنگدل وبی رحم بود وشاید دلیل آن عقده های وا خورده روانی وجنسی هر روز او باشد.
شاید همین اخته بودن باعث فجایع شهرکرمان باشد. در تاریخ اینگونه روایت شده:
در اواخر تابستان همان سال قشون آقا محمد خان به کرمان نزدیک گشت. همه مردم کرمان بر آن عقیده بودند که قشون شاه قاجار در سرمای زمستان کرمان دوام نخواهد آورد و سرانجام مجبور به ترک آن دیار خواهند شد و برای همین هر شب بر بالای ابروج کرمان مردم شعر می‌خواندند و فحش‌های رکیکی نسبت به شاه قجر خطاب می‌دادند و او را مورد تمسخر قرار می‌دادند این فحش ها خان قاجار را خشمگین تر کرد.
وی روزها از ببرون دروازه شهر مردم را تهدید می‌کرد که در صورتی که به این کار ادامه دهند، حمله سختی به آن شهر خواهد کرد و دیگر مثل بار قبل نخواهد بود. آقا محمد خان چنان به خشم آمد که پس از نفوذ به شهر که بر اثر خیانت تعدادی از نگهبانان روی داد، دستور داد که کوهی بلند از چشمان مردم کرمان پیش روی وی بسازند. بدستور وی تمام مردان شهر کور شدند و بیست هزار جفت چشم بوسیله سپاه قاجار تقدیم خان شد.(سر پرسی سایکس این تعداد را هفتادهزار جفت میخواند)همچنین آغامحمدخان سربازان خود را در تجاوز به زنان شهر آزاد گذاشت و جنایتی عظیم را رقم زد. اموال مردم به تاراج برده شد و حتی کودکان نیز به اسارت گرفته شدند.

[behnam5555]

عجیب‌ترین بازارهای سنتی جهان کدامند؟

بازار واژه‌ای فارسی است که ریشه آن در زبان پهلوی بهاچار است به معنای مکان قیمت‌ها.
به گزارش خبرآنلاین، بازارهای سنتی همواره به عنوان قسمتی از نمود فرهنگی هر قوم و ملتی مطرح بوده و هستند، بطوریکه به سادگی با مشاهده آنها می‌توان از گذشته‌های دور آنها اطلاعات مفیدی بدست آورد.
معمولا اینگونه بازارها را باید در کشورهایی با سابقه و عقبه تاریخی کهن و درازی جستجو کرد. کشورهایی که از گذشته‌ای دور تمدنی باستانی برخوردار باشند. زیرا چنین بازارهایی مسلسل‌وار دیروز را به امروز و فردا متصل می‌کنند.در اینجا به معرفی چند نمونه از آنها میپردازیم
بازار سنتی تبریز بزرگترین بازار سنتی مسقف جهان
بازار سنتی تبریز یکی از نمونه‌های منحصر به فرد از لحاظ معماری بوده و بزرگترین بازار مسقف جهان است. بازار تبریز خاطرات ناگفته فراوانی در دل خود دارد و کوچه‌پس کوچه‌های پیچ در پیچ آن، آشنای هر کودک و پیر تبریزی است.
مجموعه بازارتبریز که قدمت آن به قرن چهارم هجری- قمری می‌رسد، به‌عنوان یکی‌از زیباترین و بزرگترین بازارهای به هم پیوسته ، گواهی زنده بر اصالت تجارت و معماری در مشرق زمین است.
سبک معماری،آرایش مغازه‌ها،تیمچه‌ها، کاروانسراها،دالان‌ها،راسته‌ها ، انواع مشاغل و وجود تعدادی مدرسه و مسجد که پیشینه تاریخی دارند ، بازار تبریز را نمونه عالی یک محیط تجاری و معماری اسلامی و شرقی کرده است.
جایگاه و اهمیت تبریز در تجارت و کسب و کار، ایجاب می‌کرد بازاری بزرگ و مرکزی برای مبادله، فروش و انبار کالاهای شرقی و غربی به وجود آید که این امر در طول تاریخ تحقق پیدا کرد.
در طول تاریخ، بازار تبریز همواره مورد توجه جهانگردان ایرانی، عرب و اروپایی بوده و افرادی «همچون مقدسی» ، «یاقوت حموی»، «زکریا محمود قزوینی» و «ابن بطوطه»، «حمدالله مستوفی»، «اولیا چلبی»، «مارکوپولو»، «اودریک»، «کلاویخو»، «جان کارت رانت»، «کنتارینی»، «تاورنیه»، «شاردن»، «پیر ژوبر»، «فردریک ریچاردز» و «دورتی اسمیت» درباره آن مطالب ارزنده‌ای بیان کرده‌اند.
بازار شناور تایلند
تایلند که به نام ونیز شرق شناخته می‌شود به خاطر داشتن کانال‌ها و راه‌های آبی متعدد به این نام شهرت یافته است.
بنابر این وجود بازارهای شناور در آن دور از ذهن به نظر نمی رسد. تایلند بازارهای شناوری دارد که بازار «دمنوین سادواک ( Damnoen Saduak )»از معروف ترین آنها است. بازار «دمنوین سادواک» در ۱۰۹ کیلومتری جنوب بانکوک قرار دارد.
از آنجا که خاک اطراف کانال‌ها برای کشاورزی بسیار مناسب است کشاورزان در اطراف آن‌ها به کار و فعالیت مشغولند و مهمترین محصولی هم که در این بازارها به فروش می‌رسد محصولات کشاورزی است.
بازار پاکستان
بازار در بسیاری از شهرهای خاورمیانه و نیز در پاکستان به مرکز تجاری اصلی شهر اطلاق می‌شود که از آن برای خرید و فروش و نیز برای مبادله کالا استفاده می‌شود. بازارهای پاکستان به شکل کاملا سنتی اداره می شود و از لحاظ شکل ظاهری به بازارهای ایران بسیار شبیه است. کالا ها به شکل عمده در کنار هم چیده شده و اکثر محصولات داخلی پاکستان به صورت باز و کیلویی به فروش می رسد.
بازار سنتی هند
هند مسیر طولانی را در جهت توسعه و پیشرفت پیموده و الگوی توسعه‌ای هند به عنوان یکی از الگوهای جالب توسعه جهان همواره مورد توجه بوده و دانشمندان علم اقتصاد آن را مورد بررسی قرار داده اند. اما در کنار بازارهای پیشرفته مدرن امروزی هنوز هم بازارهای سنتی در کشور هفتاد و دو ملت وجود دارد. بازارهایی که بوی ادویه تازه و مخصوص هندی از هر سوی آن به مشام می‌رسد.
بازار سنتی استانبول
استانبول بازارها و مراکز خرید بسیاری دارد. معروف‌ترین این بازارها بازار بزرگ (Grand Bazaar) و بازار سبزی ( Spice Bazaar)است. با این وجود بازار سنتی استانبول برای بسیاری از ایرانی‌ها کاملا شناخته شده است و هرساله بسیاری از گردشگران ایرانی که به این شهر سفر می کنند بازدید از این بازار را هم حتما در لیست کارهایشان قرار می‌دهند. این بازار مخصوص محصول خاصی نبوده و به اصطلاح از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن یافت می‌شود. با این وجود باید مراقب باشید که کالای اصل بخرید و مارک‌های تقلبی نصیبتان نشود.
بازار عربستان
بازار عربستان در شهرهای «مکه مکرمه» و «مدینه منوره» برای بسیاری از ایرانی‌ها، جایی آشنا است. ده‌ها هزار ایرانی هر سال به شوق دیدار کعبه رو به سوی جزیره العرب می‌نهند و در راه بازگشت از زیارت خانه خدا - چه حج تمتع باشد و چه عمره - به سنت ایرانیان و بنا به سلیقه و وسع خویش، سوغاتی می‌خرند. سوداگران عرب نیز از این خصلت ایرانی‌ها بسیار خرسندند و از آن سودها می‌برند، به گونه‌ای که بسیاری از آنان در شهرهای «مکه مکرمه» و «مدینه منوره» نه تنها پول ایرانی را می‌شناسند و به کار می‌گیرند بلکه حتی، زبان فارسی را نیز به خوبی فراگرفته‌اند. شکل اداره این بازارها کاملا سنتی بوده و اگرچه شکل ظاهری برخی از آنها به تقلید از بازارهای غربی ساخته شده و معماری غربی دارد اما همچنان می‌توان چهره و وجهه سنتی واسلامی بودن را در آن‌ها مشاهده کرد.
بازار غذای تایلند
از نظر بین‌المللی آشپزی تایی مشهور است.تایی‌ها خوردن را دوست دارند. همانند سایر کشورهای جنوب شرق آسیا، ایستگاه‌های غذا در هر جایی از خیابان‌ها،فروشگاه‌ها و نمایشگاه‌های تایلند به چشم می‌خورد.
اما بازار های خیابانی فروش غذاهای تایی بسیار دیدنی است در این بازار ها همه جور جانوری کباب شده برای خوردن محیا است.
در این بازار ها که قدمت چندین ساله دارند انواع حشرات هم به صورت کباب شده بر روی چرخ دستی‌ها دیده می‌شوند که بعضی مردم علاقه زیادی به خوردن آن‌ها دارند. مانند: عقرب ،ملخ سوسک،مارمولک،هزارپا و غیره.

[behnam5555]

چرا نمک یُددار؟

استفاده از نمک یددار سبب پیشگیری از بروز گواتر و احتمالا توقف رشد بسیاری از گواترهای کوچک می ‌شود اما فراموش نکنید که مصرف زیاد نمک خطر پرفشاری خون را افزایش می ‌‌دهد و تبلیغ نمک یددار به این معنی نیست که ما مصرف آن را بالا ببریم.
نمک
سال ‌هاست که پزشکان و متخصصان از خانواده‌ ها می‌ خواهند که نسبت به مصرف نمک یددار اقدام کنند، اما هنوز هم برخی از خانواده‌ ها دقت لازم در این مورد را ندارند در حالی که فواید استفاده از این نمک برای سلامتی افراد خانواده بسیار اهمیت دارد.
بر همین اساس لازم است همه خانواده‌ ها بدانند که مهم ‌ترین منبع غذایی یُد را مواد غذایی دریایی مانند ماهی‌ های آب شور، میگو، صدف و جلبلک ‌های دریایی تشکیل می‌ دهد، اما مصرف نمک یددار مهم ‌ترین ‌موارد بهداشتی برای از بین بردن اختلالات ناشی از کمبود یُد محسوب می ‌شود که در این بین نمک ‌های تصفیه شده به دلیل خلوص بالا، میزان ید را بهتر و به مدت بیشتر حفظ می ‌کنند.
انسان یُد را از مواد غذایی، حیوانی و گیاهی دریافت می‌ کند و آن را به راحتی از راه دستگاه گوارش جذب و توسط غده تیروئید می‌ گیرد و مازاد آن را از راه ادرار دفع می ‌کند.
یافته‌ های پزشکی نشان می ‌دهد در مناطقی که خاک و آب آن دارای ید کافی نیست، میزان ید مواد غذایی برای صحت اعمال تیروئید کفایت نمی ‌کند.
پزشکان معتقدند نیاز مطلوب روزانه به یُد بین 100 تا 300 میکروگرم است که اگر مصرف ید روزانه به کمتر از 100 میکروگرم برسد، ممکن است گواتر بروز کند و در صورتی که به کمتر از 50 میکروگرم برسد به بروز اختلات دیگر ناشی از کمبود ید منجر خواهد شد. مطالعات انجام شده در ایران نشان می ‌دهد، گواتر در اکثر استان‌ های کشور وجود دارد، هر چند کم کاری تیروئید بسیار محدود و فقط در بعضی از مناطق کوهستانی گزارش شده است.
در مناطق کوهستانی اختلال در رشد جنسی(قد و وزن)، عقب ‌افتادگی روانی، کاهش ضریب هوشی، علائم نورولوژیک غیرطبیعی، کاهش شنوایی و اختلال در اعمال سایکوموتور گزارش شده است.
از نمک یددار تا بیماری گواتر
در اکثر موارد، تنها تظاهر کمبود یُد بیماری گواتر است، بزرگ شدن غده تیروئید به هر علت گواتر نامیده می ‌شود که علت اصلی این بیماری، کمبود یُد در مواد غذایی است و بزرگ شدن تیروئید، واکنش جبرانی بدن برای استفاده بیشتر از یُد وارد شده به بدن است.
در چند دهه ی اخیر، افزودن یُد به نمک طعام سبب پیشگیری و شاید ریشه کن کردن این نوع گواتر در بسیاری از کشورها از جمله کشور خودمان شده است.
از مصرف نمک‌ های تصفیه‌ نشده هم پرهیز کنید. نمک‌‌ های تصفیه ‌نشده
سرشار از انواع آلودگی است و حتی می ‌تواند منجر به سرطان ‌‌زایی در
افراد شود
متداول‌ ترین روش پیشگیری از بروز این بیماری، استفاده از نمک یُددار است که در همه ی سنین استفاده می‌ شود و به ‌جای نمک معمولی و به همان میزان مورد استفاده قرار می ‌گیرد، هیچ منعی برای استفاده از آن در بارداری وجود ندارد و در بعضی مناطق دنیا به آب آشامیدنی یا آرد نانوایی نیز یُد اضافه می ‌شود.
استفاده از نمک یددار سبب پیشگیری از بروز گواتر و احتمالا توقف رشد بسیاری از گواترهای کوچک می ‌شود.
نمک یُددار درست مصرف شود
دکتر نسرین امیدوار، متخصص تغذیه و رژیم درمانی می ‌گوید: مهم‌‌ ترین علامتی که میان مردم به عنوان کمبود ید شهرت دارد، بزرگ شدن تدریجی غده تیروئید و بروز بیماری‌ غم ‌باد یا گواتر است. علاوه بر آن باید گفت اگر خانم ‌های باردار در دوران بارداری به کمبود این ماده معدنی مبتلا باشند، خطر این که کودک شان دچار بیماری ‌‌هایی مانند عقب ‌افتادگی ذهنی شود، وجود دارد.
به هر حال، به دلیل این کمبود در کشور ما پس از بررسی‌‌ های مختلف، تصمیم بر این گرفته شد که ید به یک ماده غذایی پرمصرف و راحت یعنی نمک اضافه شود و در حال حاضر چند سال است که نمک ‌‌های کشور یددار شده‌ اند.
این برنامه، کمک‌ بسیاری کرده است که یُد موجود در بدن وضعیت بهتری پیدا کند و البته بررسی ‌هایی که روی میزان ید موجود در ادرار دانش ‌آموزان کشور هر چند وقت یک بار انجام می ‌‌شود، این موضوع را ثابت کرده است.
همچنین لازم است بدانید که در موقع پخت غذا هم هر چه دیرتر نمک اضافه
شود بهتر است، چرا که ید بیشتر حفظ می ‌شود و بر اثر حرارت از میان نمی‌ رود
اما دانستن چند نکته در مورد نحوه استفاده و نگهداری از نمک یددار ضروری است. مثلا فراموش نکنید که مصرف زیاد نمک خطر ابتلا به پرفشاری خون را افزایش می ‌‌دهد و این که نمک یددار خوب است به این معنی نیست که ما مصرف آن را بالا ببریم بلکه رعایت تعادل قدم اول است، زیرا همچنان یکی از توصیه‌‌ های سلامت در کشور مانند هر نقطه دیگر از دنیا، مصرف کم نمک است. از این رو، سر سفره نمکدان نگذارید و به همان نمکی که در حین پخت به غذا اضافه شده، بسنده کنید.
همچنین لازم است بدانید که در موقع پخت غذا هم هر چه دیرتر نمک اضافه شود بهتر است، چرا که ید بیشتر حفظ می ‌شود و بر اثر حرارت از میان نمی‌ رود.
علاوه بر تمام نکات یاد شده، مواد غذایی ‌‌ای هم وجود دارند که می ‌‌توانند مانع جذب ید باشند، مانند خانواده کلم و برخی ریشه‌‌ ها که معمولا مصرف خام‌‌ شان در مناطقی که شیوع کمبود ید فراوان است یا توصیه نمی‌ شود یا مصرف پخته شده‌ شان پیشنهاد می ‌شود.
نمک ‌های تصفیه نشده
از مصرف نمک‌ های تصفیه‌ نشده هم پرهیز کنید. نمک‌‌ های تصفیه ‌نشده سرشار از انواع آلودگی است و حتی می ‌تواند منجر به سرطان ‌‌زایی در افراد شود.
ناخالصی ‌های موجود در نمک‌ های تصفیه نشده شامل سرب، جیوه، آرسنیک، کادمیوم، فلور و سایر املاح سنگینی است که بر اندام‌ های داخلی بدن تأثیرات مخربی دارند.
نمک استخراج شده از معدن یا دریا، ناخالصی ‌های فراوانی دارد که عمده‌ ترین آن ها، سولفات کلسیم یا همان گچ است که به دلیل سفید بودن، قابل تشخیص از اصل نمک نیست.
تبیان

[behnam5555]

چند گویی که چو هنگام بهار آید
گل بیارید و بادام به بار آید

روی بستان را چون چهره ی دلبندان
از شکوفه رخ و از سبزه عذار آید

این چنین بیهوده ای نیز مگو با من
که مرا از سخن بیهوده عار آید

شصت بار آمد نوروز مرا مهمان
جز همان نیست اگر ششصد بار آید

هر که را شست ستمگر فلک آرایش
باغ آراسته او را به چه کار آید ؟

سوی من خواب و خیال است جمال او
گر به چشم تو همی نقش و نگار آید

" ناصرخسرو "

[behnam5555]

کشف توپ جنگي داوينچي در کرواسي

باستان‌شناسان در کرواسي موفق به کشف تنها توپ جنگي سه دهانه‌اي شدند که گفته مي‌شود با الهام از اختراعات «لئوناردو داوينچي» ساخته شده است.
به گزارش ميراث آريا (chtn)،‌ اين توپ برنزي که متعلق به اواخر قرن پانزدهم است، شباهت بسيار زيادي با طرح‌هايي دارد که در جزوات و کتاب‌هاي طراحي و نقاشي «داوينچي» موجود هستند.
اين سلاح 600 ساله در محوظه قلعه‌اي متعلق به قرن 15 ميلادي در بخشي از جنوب کرواسي که داراي روابط تجاري گسترده‌‌اي با ونيز بوده و در خط مقدم نيروهاي تدافعي عليه مهاجمان عثماني قرار داشته، کشف شده است.
نزديک بودن محل کشف اين توپ سه دهانه به مرز ونيز، باعث شد تا بيشتر باستان‌شناسان، محل اصلي ساخت آن را شهر ونيز بدانند که بعدها به اين کشور منتقل شده است.
طبق بررسي‌هاي صورت گرفته، کارشناسان اعلام کردند، اين توپ روي سکويي چوبي سوار بوده و به وسيله چند چرخ حرکت مي‌کرده است. در مقايسه با توپ‌هاي تک لوله سنتي آن دوره از عملکردي سريعتر برخوردار بوده زيرا سربازان مي‌توانستند در آن واحد سه گلوله به وسيله آن شليک کنند.
با اين وجود اگرچه تمام شکل و ظاهر اين توپ جنگي شباهت کاملي با نمونه‌هاي طراحي شده توسط «داوينچي» دارد اما باستان‌شناسان هنوز هم نسبت به تقليدي بودن ساخت آن از روي مدل‌هاي اين نقاش معروف عصر رنسانس ايتاليا مطمئن نيستند.

[behnam5555]

زندگی نامه الکساندر دوما (پدر)

الکساندر دوما (پدر)

نویسنده فرانسوی رمان‌های تاریخی و خالق آثاری چون سه تفنگدار، در ۵ دسامبر ۱۸۷۰ میلادی،‌ دیده از جهان فروبست. این نویسنده نزدیک به ۳۰۰ رمان و نمایشنامه و تعداد بی‌شماری مقاله نوشت و امروزه آثار او در یک مجموعه ۱۰۳ جلدی جمع‌آوری شده است.

الکساندر دوما، نویسنده فرانسوی و خالق ده‌ها رمان و نمایشنامه که اکثرا با مضمون تاریخی به نگارش درآمده‌اند، ۱۳۷ سال پیش در چنین روزی دیده از جهان فروبست.

الکساندر دوما با نام کامل الکساندر دوما داوری دولا پاتری، در سال ۱۸۰۳ در شهر کوچک «ویلر کوترت» در چهل و پنج مایلی پاریس متولد شد. پدر او ژنرال دوما، از ژنرال‌های ارتش ناپلئون امپراطور فرانسه بود.

الکساندر پس از اتمام تحصیلاتش چون دارای خطی زیبا بود ابتدا در یک دفترخانه به کار منشی‌گری پرداخت. وی جزییات انقلاب کبیر فرانسه را از دهان پدر خود شنید و بعدها در رمان های خود توانست صحنه های مهیج و مخوف آن را با قلم خویش مجسم کند. اسناد و مدارک و یادداشت‌های خصوصی نیز که در طی دوره‌های مختلف به دستش افتاد، او را در نوشتن رمان های متعددی از تاریخ فرانسه یاری کرد.

این نویسنده خیلی زود با آثار نویسندگان بزرگ، کتاب‌های تاریخی و نمایشنامه‌های رمانتیک آن دوره آشنا شد و به مطالعه آنها پرداخت.

اولین اثری که باعث شد نام او به عنوان نویسنده بر سر زبانها بی‌افتد، نمایشنامه «هنری سوم» بود که در سال ۱۸۲۹ به نمایش درآمد و موجب دوستی دوما با نویسندگان بزرگی چون ویکتور هوگو شد.

این نویسنده پس از «هنری سوم» موفقیت خود در عرصه نمایشنامه‌نویسی با یک درام عاشقانه به نام «آنتونی» کامل کرد.

دوما پس از یک رشته فعالیت سیاسی، در سال ۱۸۴۴، رمان «سه تفنگدار» را خلق کرد و در همین سال رمان دیگری با نام «کنت مونت کریستو» را منتشر ساخت؛ که این آثار بعد‌ها به معروفترین رمان‌های او تبدیل شدند.

وی در مدت ۴۰ سال، تعداد بی‌شماری رمان، نمایشنامه، مجموعه شعر و مقاله منتشر کرد. منتقدان اعتقاد دارند هیچ کدام از آثار او نظر ادبی با آثار ابتدایی او و رمان‌هایی چون «سه تفنگدار»، قابل مقایسه نیست و ناشران فرانسوی بیشتر به علت شهرت او این آثار را منتشر می‌کردند.

دوما در اوج شهرت کاخ بزرگی بنا کرد و آن را «مونت کریستو» نامید که این کاخ و تئاتر خصوصی آن میزبان جشن‌های بی شماری شد؛ اما او بر اثر اصراف در برگزاری میهمانی‌ها و جشن‌ها، به راحتی ثروتش را ازدست داد و در نهایت طلبکاران او کاخ «مونت کریستو» را به فروش رساندند.

وی در سال ۱۸۵۲ به نگارش خاطرات خویش مشغول شد،سپس در سال ۱۸۵۸ به روسیه سفر کرد و اندکی پس از آن به جزیزه سیسیل رفت.سپس به دسته «یوسف گاریبالدی»، آزادیخواه ایتالیایی ملحق شد و چهار سال همپای او به مبارزات سیاسی پرداخت.

دوما در سالهای پایانی عمر را با مشکلات مالی سپری کرد. وي سرانجام در ۵ دسامبر ۱۸۷۰ در سن ۶۸ سالگی، در تنهایی و فقر و بر اثر بیماری دیده از جهان فروبست.

آثار بی‌شمار این نویسنده هم‌اکنون در یک مجموعه ۱۰۳ جلدی جمع‌آوری شده‌اند

همه الكساندر دوماي نويسنده را با رمان تاريخي 10 جلدي‌اش - «سه تفنگدار» - مي‌شناسند، اما اين نويسنده فرانسوي در مدت نويسندگي‌اش بيش از 250 كتاب تاليف و منتشر كرد. او جزو يكي از معدود نويسندگان فرانسوي و در كل اروپايي است كه توانست با خلق فضاهاي كلاسيك كه به نوعي تاريخ كشورش را بازگو مي‌كردند و نيز توصيف جزء‌ به جزء صحنه‌هاي داستاني، برخي از فيلمسازان را تسليم كند؛ تا مغلوب داستان‌ها و رمان‌هايش شوند و آنها را با جادوي تصوير به مردم دنيا نشان دهند.

او را به واسطه احياي رمان تاريخي در فرانسه مي‌ستايند، هر چند كه قابليت‌هاي نويسندگي‌اش همواره محل مناقشه بوده است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دقيقا مشخص نيست كه اولين اثري كه از دوما به فارسي برگردانده و منتشر شده چه كتابي بوده است، چون او خود در فرانسه آثار زيادي را به صورت پاورقي مي‌نوشته و احتمالا از ميان آنها برخي مترجمان ايراني داستان‌هايي را انتخاب و ترجمه و در مجله‌هاي آن سالها منتشر مي‌كرده‌اند. اما به احتمال زياد با ترجمه‌اي كه ذبيح‌الله منصوري از «سه تفنگدار»ش انجام داد، اين نويسنده به خوانندگان فارسي‌زبان معرفي شد.

در اين ميان از آثار مهم او مي توان به «ژوزف بالسامو»، «لاله سياه»، «گودال جهنم»، «تبعيد شدگان»، «غرش توفان»، «قبل از توفان»، «كنت مونت كريستو»، «برج نسله»، «هنري سوم و دربارش» و تعداد بسياري نمايشنامه و داستان ديگر اشاره كرد.

او معروف‌ترين كتابهايش يعني «سه تفنگدار» و «كنت مونت كريستو» را در طول دو سال نوشت كه طرح اوليه آنها با راهنمايي استاد تاريخش - «آگوست ماكوت» - بوده است.

الكساندر دوما همانند قهرمان داستانهايش، زندگي پرماجرايي داشته است. او روستازاده‌اي است كه پدرش از افسران ارتش ناپلئون بوده، هرچند كه از آن كناره‌گيري مي‌كند. در انقلاب ژوئيه فرانسه شركت ‌كرد و پس از ابتلا به و با در سال 1832 و رفتن به ايتاليا براي درمان توانست با ثروتي كه از فروش كتابها و آثارش نصيبش شده بود، در حومه پاريس قصه‌اي به نام «مونت كريستو» بنا كند. او هم تقريبا همانند بسياري ديگر از نويسندگان اروپايي بسيار خوشگذران بوده، به‌طوري‌كه در سال 1851 از دست طلبكارانش ناچار به فرار مي‌شود و سپس دوباره به ايتاليا مي‌رود و در آنجا به حمايت از گاريبالدي و جريان استقلال‌طلبانه ايتاليا مي‌پردازد.

دوما كه لقب «سلطان پاريس» را به دنبال خود مي كشيد، درنهايت در پنجم دسامبر 1870 درگذشت. پسرش «الكساندر دومافيلذ» هم كه به كار نوشتن مشغول شد، به‌عنوان معلم اخلاق هيچ‌گاه شيوه زندگي پدرش را تاييد نكرد.

عباس پژمان - مترجم - درباره نگارش دوما و تاثيرش در داستان فرانسه قرن 19 در گفت‌وگويي به خبرنگار ايسنا توضيح داد: در قرن نوزدهم رمان از نوع رمانهاي دوما در فرانسه خيلي رونق داشت و واقعا مركز ادبيات داستاني فرانسه بود. تا قرن بيستم ما رمان را در دنيا مي‌توانيم در سه شاخه تقسيم‌بندي كنيم: رمانهايي كه به داستان‌پردازي اهميت مي‌دهند، رمانهايي كه به روان‌شناسي و روحيات قهرمانها توجه دارند و ديگر رمانهايي كه به خود شگرد داستان‌نويسي اهميت مي‌دهند.

پژمان افزود: در فرانسه شاخه سوم، يعني رمانهايي كه به نويسندگي و زبان اهميت مي‌دهند، در كارهاي گوستاو فلوبر ديده مي‌شوند. شاخه دوم در آثار استاندال و رمانهايي كه به داستان‌پردازي و فضاي داستان اهميت مي‌دهند در آثار دوما ديده مي‌شوند. الكساندر دوما يك داستان‌پرداز كم‌نظير است و شبيه او چه قبل و چه بعد از خودش كم داريم. به‌خصوص با آن حجم آثاري كه دوما دارد و همه‌شان فضاسازي خيلي قوي و تعليق دارند.

اين مترجم درباره تاثير اين داستان‌نويس در نويسندگان بعد از خود توضيح داد: متاسفانه رمان در قرن 20 و بعد از دوما كمتر به راه او رفت. در همان ابتدا در فرانسه، نويسندگان، داستان و داستان‌پردازي را از كارهاي خودشان كنار گذاشتند و شايد علت عمده‌اش پيدايش رقيب قدرتمند براي ادبيات يعني سينما بود، چون كاري كه رمان در چند صفحه و گاهي در يك كتاب انجام مي‌داد، سينما در چند ثانيه انجام مي‌داد. پس رمان به راهي رفت كه سينما نتواند با آن رقابت كند و بيشتر دنباله‌رو استاندال و فلوبر شد. اين‌گونه است كه تاثير دوما را در رمان بعد از او و به‌ويژه در قرن 20 كمتر مي‌بينيم.

عباس پژمان يادآور شد: البته در يكي دو دهه اخير باز رمان به داستان پردازي اهميت داده و شايد از راهي كه رفته بود، دچار كمي سرخوردگي شده است.

وي با تاييد اين‌كه برخورد خوانندگان با آثار دوما مثبت بوده است، گفت: «سه تفنگدار» او يكي از شاهكارهاي رمان دنياست و ما كمتر رماني را داريم كه اين‌قدر داستان‌پردازي‌اش قوي باشد و پركشش و با يك زبان خوب كه طرحش چندان پيچيدگي ندارد، به گونه‌اي كه خواننده 10 جلد را راحت بخواند. در كشور ما هم اين اثر چه قبل و چه بعد از انقلاب خوانندگان زيادي داشت و خيلي‌ها شايد از طريق اين رمان يا آثار ديگري از اين دست بود كه به مطالعه ادبيات داستاني علاقه‌مند شدند؛ اين كتاب همچنان خواننده دارد، با اين‌كه نزديك 15 سال از چاپ اولش مي‌گذرد.

وي گفت: آثار دوما هم عامه‌پسندند و هم خاص‌پسند، اما اين‌طور نيست كه دوما را بياورم در رديف دانيل استيل قرار دهيم. او يكي از نويسندگان بزرگ دنياست كه مي‌توانيم كار او را در رديف «هزار و يك شب» خودمان قرار دهيم كه هم ارزش ادبي دارد و هم خوانندگان عادي آن‌را مي‌خوانند.

او درباره نوع نگارش‌ها وارايه چنين آثاري در كشور خودمان اشاره كرد و گفت: در كشور ما هيچ‌وقت رمان آن‌قدرها از داستان‌پردازي قهر نكرد، بنابراين هنوز زود است كه رمان‌مان به راه‌هايي برود كه داستان‌پردازي را كنار بگذارد و تقريبا جز در كار عده معدودي هنوز اين اتفاق نيفتاده است.

پژمان در پايان با بيان اين‌كه در حال حاضرهنوز رمان نسبت به داستان كوتاه خواننده بيشتري دارد، متذكر شد: حتا الان تيراژ رمانها خيلي بيشتر از مجموعه داستان‌هاست؛ رمان تاثير بيشتري دارد و مدت بيشتري ذهن را درگير مي‌كند.

محمدرضا گودرزي - داستان‌نويس و منتقد ادبيات داستاني - هم در اظهارنظري درباره آثار دوما با اشاره به اين‌كه بين عامه‌پسند و مردم‌پسند تفاوت وجود دارد، عنوان كرد: بايد بين عامه‌پسندي و مردم‌پسندي فرق گذاشت كه به شمارگان و مخاطب گسترده‌تر اضافه مي‌كند، چون با اين تعبير، تولستوي هم مردم‌پسند مي‌شود، اما اصلا عامه پسند نيست. ولي آثار دوما هم مردم‌پسند است و هم مخاطب جدي دارد.

وي گفت: داستانهاي او جزو داستانهاي پرخواننده و مردم‌پسند است، به علت وجود تفاوت در بحث روايت‌شناسي بين توصيف و روايت. توصيف، حركت داستان را تند مي‌كند و كارهاي دوما بر روايت شتابان متكي است، يعني وقايع طوري گفته مي‌شوند كه ايجاد كشش و جذابيت مي‌كنند.

گودرزي اضافه كرد: برخي داستانهاي او در گروه داستان تاريخي مي‌گنجد، نه به معناي مطلق مستند اجتماعي، بلكه او از فضاي تاريخي سود مي‌برد، كه اين خود در خواننده علاقه ايجاد مي‌كند.

وي در ادامه درباره خواندن آثار نويسنده‌اي نظير دوما كه نوشته‌هاي پرحجمي دارد، در زمان كنوني، گفت: زمان خوانش و فرصتي كه خواننده براي يك كتاب مي‌گذارد، روزبه‌روز كمتر مي‌شود. يعني اگر پنج سال پيش خيلي راحت «سه تفنگدار» خوانده مي‌شد، آيا الان كسي هست كه فرصت داشته باشد اين جلدها را بخواند؟

او افزود: رمان به نوعي شيوه‌هايش پاسخ‌گوي نياز جامعه است. اما هر چه‌قدر داستانهاي كوتاه و اينترنتي به‌وجود مي‌آيند، خودبه‌خود آثار دوما ديگر پاسخ‌گو نيستند.

گودرزي درباره اين‌كه اين مساله به معني پايان پذيرفتن سبك نويسندگاني چون دوما است، گفت: ايجاد جذابيت، عاملي است براي جذب خواننده. الان هم نويسندگاني هستند مثل يوسا كه رمان مهم مي‌نويسند با ضرباهنگ تند ازجمله «جنگ آخرالزمان». آن سبك پايان نگرفته؛ وجود دارد، ولي آن حجيم‌نويسي چون ديگر موضوعيت ندارد، بايد در آثار كوتاه‌تر رعايت شود. دوران حجيم‌نويسي به پايان رسيده است. حتا قبلا تيراژ اين‌گونه آثار خيلي بالا بود، اما الان برخي‌هاشان در كتابفروشي‌ها مانده‌اند. هر چند كه انتشارشان قطع نشده است.

وي درباره خواندن آثار نويسندگاني از جمله دوما كه آيا مي‌تواند عامل ادامه مطالعه كتابهاي داستاني باشد، گفت: خواننده در ابتدا به سوي كتابهايي مي‌رود كه جذابيت داشته باشد و كارهاي انديشه‌يي كمتر مي‌خواند. خيلي‌ها علاقه به كتاب را با آثار دوما و ترجمه‌هاي مرحوم منصوري شروع كردند و «سه تفنگدار» را كامل خواندند؛ هر چند مرحوم منصوري ظاهرا امانتدار خوبي در ترجمه نبوده، اما خيلي از ما در علاقه‌مان به كتاب خواندن مديون نثر جذاب او هستيم.

همچنين رضا سيدحسيني در گفت‌وگويي با خبرنگار ايسنا در پاسخ به اينكه آيا سبك نوشتاري دوما بعد از خودش ادامه پيدا كرد، گفت: اين سبك اصلا ادامه پيدا نكرد. ادبيات اگر رشدي كرده است، وراي دوما و بالاتر از اين حرفهاست. آنهايي كه مثل فلوبر، بالزاك و كمي هم زولا تاثيرگذار بودند، باعث رشد شدند. درغير اين ‌صورت، دوما يك داستان تاريخي پرحادثه مي‌نوشت، كه نظير آن هم هميشه نوشته مي‌شود، ولي كارهاي او، به معناي اخص، ادبيات شمرده نمي‌شوند.

سيدحسيني افزود: در همان زمان دوما و بعد از او به‌غير از نويسندگان بزرگي كه نام بردم، نويسندگان و شاعران رمانتيسم آلمان هم تاثيرگذار بودند.

وي در پايان با بيان اين‌كه بي‌شك دوما نويسنده‌اي عامه‌پسند بود، يادآور شد: البته با اين وجود آثارش ارزش ادبي هم دارند، چون عامه‌پسند بودن، دليل نداشتن ارزش ادبي نيست.