مولانا : خاموش پرگفتار ، اشعار مولانا ، اشعار حضرت مولوی

[273]

شوره زميني شوره زميني کز تو کشد او آب بهاري
سبزتر آمد سبزتر آمد از همه جاها کشت و گياهش
روي چو ماهت روي چو ماهت بست گرو دي با مه و اختر
گشت گروگان گشت گروگان ماه و سما را زلف سياهش
سلسله جنبان سلسله جنبان گشت برادر اين دل مجنون
چون بنشورد چون بنشورد آن مجنون کش شد سر ماهش

[ساقي]

دلا مشتاق دیدارم غریب و عاشق و مستم
کنون عزم لقا دارم من اینک رخت بربستم
تویی قبله همه عالم ز قبله رو نگردانم
بدین قبله نماز آرم به هر وادی که من هستم
مرا جانی در این قالب وانگه جز توام مذهب
که من از نیستی جانا به عشق تو برون جستم
اگر جز تو سری دارم سزاوار سر دارم
وگر جز دامنت گیرم بریده باد این دستم
به هر جا که روم بی تو یکی حرفیم بی‌معنی
چو هی دو چشم بگشادم چو شین در عشق بنشستم
چو من هی ام چو من شینم چرا گم کرده‌ام هش را
که هش ترکیب می خواهد من از ترکیب بگسستم
جهانی گمره و مرتد ز وسواس هوای خود
به اقبال چنین عشقی ز شر خویشتن رستم
به سربالای عشق این دل از آن آمد که صافی شد
که از دردی آب و گل من بی‌دل در این پستم
زهی لطف خیال او که چون در پاش افتادم
قدم‌های خیالش را به آسیب دو لب خستم
بشستم دست از گفتن طهارت کردم از منطق
حوادث چون پیاپی شد وضوی توبه بشکستم



مولانا
دیوان شمس
غزلیات

[فرانک]

[shokofe]

هفت پند از مولانا



در بخشیدن خطای ‏دیگران مانند شب باش

در فروتنی مانند زمین ‏باش

در مهر و دوستی مانند ‏خورشید باش

هنگام خشم و غضب مانند ‏کوه باش

در سخاوت و کمک به‏ دیگران مانند رود باش

در هماهنگی و کنار‏ آمدن با دیگران مانند دریا باش

خودت باش همانگونه که‏ مینمایی

پس از تعمق در این هفت‏ پند به این کلمات یک بار دیگر دقت کن :
شب ، زمین ، خورشید ،‏ کوه ، رود ، دریا و انسان

[mahmood70]

اي ساقي و دستگير مستان

* دل را ز وفاي مست مستان
..........................
اي ساقي تشنگان مخمور * بس تشنه شدند مي پرستان
..........................
از دست به دست مي روان كن * بر دست مگير مكر و دستان
..........................
سر رشته نيستي به ما ده * در حسرت نيستند هستان
..........................
چون قيصر ما به قيصريه ست * ما را منشان به آبلستان
..........................
هر جا كه ميست بزم آنجاست * هر جا كه ويست نك گلستان
..........................
يك جام برآر همچو خورشيد * عالي كن از آن نهال پستان
..........................
ديدار حقست مومنان را * خوارزم نبيند و دهستان
..........................
منكر ز براي چشم زخمت * همچو سر خر ميان بستان
..........................

گر در دل او نمي نشيند * خوش در دل ما نشسته است آن

[hossein]

چه دانستم که این سودا مرا زین سان کند مجنون
دلم را دوزخی سازد دو چشمم را کند جیحون

چه دانستم که سیلابی مرا ناگاه برباید
چو کشتی ام دراندازد میان قلزم پرخون

زند موجی بر آن کشتی که تخته تخته بشکافد
که هر تخته فروریزد ز گردش‌های گوناگون

نهنگی هم برآرد سر خورد آن آب دریا را
چنان دریای بی‌پایان شود بی‌آب چون هامون

شکافد نیز آن هامون نهنگ بحرفرسا را
کشد در قعر ناگاهان به دست قهر چون قارون

چو این تبدیل‌ها آمد نه هامون ماند و نه دریا
چه دانم من دگر چون شد که چون غرق است در بی‌چون

چه دانم‌های بسیار است لیکن من نمی‌دانم
که خوردم از دهان بندی در آن دریا کفی افیون

[ساقي]

عمر که بی‌عشق رفت هیچ حسابش مگیر
آب حیاتست عشق در دل و جانش پذیر

هر که جز عاشقان ماهی بی‌آب دان
مرده و پژمرده است گر چه بود او وزیر

عشق چو بگشاد رَخت سبز شود هر درخت
برگ جوان بردمد هر نفس از شاخ پیر

هر که شود صید عشق کی شود او صید مرگ
چون سپرش مه بود کی رسدش زخم تیر

سر ز خدا تافتی هیچ رهی یافتی
جانب ره بازگرد یاوه مرو خیر خیر

جمله ی جان‌های پاک گشته اسیران خاک
عشق فرو ریخت زر تا برهاند اسیر

ای که به زنبیل تو هیچ کسی نان نریخت
در بن زنبیل خود هم بطلب ای فقیر

چست شو و مرد باش حق دهدت صد قماش
خاک سیه گشت زر خون سیه گشت شیر

مفخر تبریزیان شمس حق و دین بیا
تا برهد پای دل ز آب و گِل همچو قیر



......
مولانا

[افسون 13]

ای نوبهار عاشقان داری خبر از یار ما
ای از تو آبستن چمن و ای از تو خندان باغها

ای بادهای خوش نفس عشاق را فریادرس
ای پاکتر از جان و جا آخر کجا بودی کجا

ای فتنه روم و حبش حیران شدم کاین بوی خوش
پیراهن یوسف بود یا خود روان مصطفی

ای جویبار راستی از جوی یار ماستی
بر سینه‌ها سیناستی بر جانهایی جان فزا

ای قیل و ای قال تو خوش و ای جمله اشکال تو خوش
ماه تو خوش سال تو خوش ای سال و مه چاکر تو را

[fatemiii]

داستان سه ماهی و آبگیر و صیاد مولوی

داستان سه ماهی و آبگیر و صیاد مولوی

در این داستان ساده و بسیار زیبا و پر معنی جناب مولانا رفتار افراد جامعه را بر اساس کیفیت ذهنی شان به سه دسته تقسیم میکند

جناب مولانا آدم ها را به سه دسته تقسیم میکند.

1. کسانی که "عقل کامل" دارند.

2. کسانی که "نیمه عاقل" اند.

3. کسانی که "کاملا غافل" هستند و اصلا عقل ندارند!

ما شرح داستان:


سه ماهي در آبگيري زندگي مي كردند .آن سه آبگیر و وطن خود را بسیار دوست داشتند. و به خوبی و خوشی در آن زندگی میکردند. چند ماهيگير به سوي آن آبگير رهسپار شدند ،

چون ماهيان مطلع و هوشمند ...................... بودند در صدد چاره جويي برآمدند

وقتی ماهیگیران با یکدیگر نقشه صید ماهی ها را میکشیدند ماهیها حرف های آنان را شنیدند و فهمیدند که به زودی جانشان در خطر می افتد.اما آنها آبگیر را خیلی دوست داشتند وترک آنجا برایشان خیلی سخت بود.

آن ماهي كه عاقل بود ، با خود گفت: "باید هر چه زودتر از اینجا فرار کنم و خودم را از مهلکه نجات دهم.او که آبگیر را خیلی دوست داشت اما جانش را عزیز تر از آبگیر دانست و تصمیم به ترک آبگیر گرفت . ، با خويشتن مي گفت من با اين دو ماهي مشورت نخواهم كرد زيرا به طور قطع اينان مرا در كار خود سست و دلسرد خواهند نمود ، زيرا محبت زاد و بوم و محل زندگي طبيعي ، جانشان را فرا گرفته و اين تنبلي و ناداني كه دارند ، به من سرايت خواهد كرد . دل از مشورت با آن دو ماهي بر مي كنم و راه نجات خودرا پيش مي گيرم . حالا وقت مشورت نيست چون محرم و آشناي آن بسيار كم است ماهي زيرك از آن آبگير چشم پوشيده و راه دريا را پيش گرفت

خواب خرگوش و سگ اندر پي خطاست ............................ خواب خود در چشم ترسنده كجاست ؟

آن ماهي عاقل پس از سختی های فراوان بالاخره به دریا رسید و دید که دریایی که از آن گریزان بود هزاران بار زیباتر و بزرگتر و امن تر از آبگیری بود که حاضر به دل کندن از آن نیست.
بينوا آن ماهي نيم عاقل تلخ كام شد و –

گفت آه من فوت كردم وقت را .................................. چون نگشتم همره آن رهنما !

من از او مشق نگرفتم ، ناگهان از من دور شد و رفت و بايد من با جديّت به دنبال او مي رفتم . اين حسرت چه فايده اي دارد ؟ -

بر گذشته حسرت آوردن خطاست........................................... باز نايد رفته ياد آن هباست

اين زمان سودي ندارد حسرتم........................ چون كنم چون فوت شد اين حسرتم !!

ماهي نيم عاقل وقتي از سايه و پيروي ماهي عاقل محروم شد ، با خود گفت : كه آن ماهي به دريا رهسپار شد و آزاد گشت و چنان رفيق نجات بخش از دست من رفت . حالا ديگر در بارهً او نبايد فكر كنم و بايد در فكر خودم باشم . راه نجات اين است كه خود را به مردن بزنم و شكمم را روي آب بر آورده و پشت به آب خود را به اختيار آب بسپارم و مانند خس بي اختيار روي آب حركت كنم ، اين مردن پيش از مرگ مرا از عذاب مرگ ايمني خواهد بخشيد و مردن پيش از مرگ امن جان آدمي است.
ماهي نيم عاقل همانطور كه فكر كرده بود عمل كرد و شكم بروي آب انداخت و آب هم اورا بي اختيار بالا و پائين مي برد . آن ماهيگيران اندوه بسيار خوردند كه دريغا ، ماهي بزرگتر مرده است . ماهي از گفتار صيادان شادمان گشته و براه خود ادامه داد و مي گفت : با اين بازي ، جان خودرا از مرگ رها ساختم . يكي از صيادان آن ماهي را از روي آب گرفت و با حسرت تفي بر سر ماهي انداخته و اورا به زمين انداخت ، ولي آن ماهي –

غلط غلطان رفت پنهان اندر آب................................ ماند آن ديگر همي كرد اضطراب

آن ماهي سوم مانند مار گزيده به چپ وراست جست و خيز مي كرد ، بلكه بتواند از دام مرگ بجهد و گليم خودرا بيرون بكشد . ولي صيادان دام گستردند و ماهي احمق به دام افتاد و حماقتش اورا بر سر آتش كشيد و به تابه اش انداخت .. از گرماي آتش مي جوشيد ، با خود مي گفت کاش به مشق ماهی عاقل عمل میکرد ، و اگر از عقل خودش نمیتوانست استفاده کند به از ماهی عاقل درس میگرفت و مانند او عمل میکرد

باز مي گفت او كه گر اين بار من.................................. وارهم زين محنت گردن شكن

مي نسازم جز به دريايي وطن................................. آبگيري را نسازم من وطن

ماهي احمق در ميان دام مرگ نذرها مي كرد كه اگر از اين مهلكه نجات پيدا كنم –

دامن عاقل بگيرم روز و شب ............................... تا نيفتم در چنين رنج و تعب

--------------------------------------

--------------------

-----

از این داستان وهر داستانی هرخواننده ای بر اساس زاویه دید خود برداشت خاص خود را دارد.هیچ برداشتی اشتباه نیست همانطور که هیچ برداشتی کامل نیست.

درسی که از این داستان میتوان گرفت جیست؟

تطبیقی این داستان با جامعه فعلی انسانها چه میتواند باشد؟

[افسون 13]

چندان بنالم ناله ‌ها چندان برآرم رنگها
تا برکنم از آینه هر منکری من زنگها

بر مرکب عشق تو دل می ‌راند و این مرکبش
در هر قدم می ‌بگذرد زان سوی جان فرسنگها

بنما تو لعل روشنت بر کوری هر ظلمتی
تا بر سر سنگین دلان از عرش بارد سنگها

با این چنین تابانیت دانی چرا منکر شدند
کاین دولت و اقبال را باشد از ایشان ننگها

گر نی که کورندی چنین آخر بدیدندی چنان
آن سو هزاران جان ز مه چون اختران آونگها

چون از نشاط نور تو کوران همی بینا شوند
تا از خوشی راه تو رهوار گردد لنگها

اما چو اندر راه تو ناگاه بی خود می‌شود
هر عقل زیرا رسته شد در سبزه زارت بنگها

زین رو همی ‌بینم کسان نالان چو نی وز دل تهی
زین رو دو صد سرو روان خم شد ز غم چون چنگها

زین رو هزاران کاروان بشکسته شد از ره روان
زین ره بسی کشتی پر بشکسته شد بر گنگها

اشکستگان را جانها بستست بر اومید تو
تا دانش بی‌حد تو پیدا کند فرهنگها

تا قهر را برهم زند آن لطف اندر لطف تو
تا صلح گیرد هر طرف تا محو گردد جنگها

تا جستنی نوعی دگر ره رفتنی طرزی دگر
پیدا شود در هر جگر در سلسله آهنگها

وز دعوت جذب خوشی آن شمس تبریزی شود
هر ذره انگیزنده‌ای هر موی چون سرهنگها