شعر کردی با ترجمه فارسی

[micky]

با سلام و احترام
میخواستم در صورت امکان معنی اشعار (( یا رب شو زنده داران )) و ((تجلی طور)) از سرودهای سید صالح که استاد ناظری اونها رو توی آلبوم صدای سخن عشق اجرا کرده است رو زحمتشو بکشید.باتشکرفراون

[behnam5555]

لێم ببوره
مرا ببخش
ئه‌زیزه‌که‌م لێم ببوره‌ که‌ نه‌متوانی مۆمیک بم بۆت
عزیزم مرا ببخش که نتوانستم شمعی باشم برای تو
له‌ شه‌وانی تاریکیدا داگیرسێم بۆت
توی شبهای تاریک بسوزم برایت
که‌ نه‌متوانی گشت ئه‌ستێره‌کانی ئاسمان بینم
که نتوانستم ستاره های آسمان را بیارم
دانه‌ دانه‌ به‌سه‌ر تۆیا بیبارێنم
دونه دونه بر سر تو ببارونم
که‌ له‌ ناو هه‌ر گوڵێک ماڵێکم بۆت پێکنه‌هێنا
که توی هر گلی کلبه ای برایت نساختم
که‌ دڵی خۆمم وه‌ک دیاری بۆت نه‌هێنا
که دل خدرا مسل هدیه برایت نیاوردم
ئاخر گوڵم چیت بۆ بێنم
آخه گلم چی برایت بیارم
من چ شتێکت پێشکه‌ش که‌م
من چیرا بهت ببخشم
کاتێک ڕوخساری تۆ مانگه
وقتی روی تو مسل ماهه
ڕوناکی هه‌زاران مۆمیش له‌ ئاستیدا زۆر زۆر مه‌نگه
روشنا ای هزاران شمع هم برایت هنوز کمه
کاتێک چاوانت ئه‌ستێره‌ن
وقتی چشمهایت ستارن
گشت ئه‌ستێره‌کانی ئاسمان ئه‌گریه‌نن
همه ای ستاره های آسمان را به گریه می اندازن
لێوانیشت خونچه‌ی گوڵه‌
لب هایت خنچه ی گلن
که‌ سه‌رچاوه‌ی هه‌موو گوڵێک خونچه‌ی گوڵه
که منبع همه ی گلها خنچه ی گلن
هه‌زاران دڵ بۆته‌ دیلی عه‌شقی تۆ
هزاران دل عاشق شدن مست تو
دڵی من یه‌کجار بچوکه‌ که‌ ببێته‌ دیاری بۆ تۆ
دل من بسیار کوچک است که بشه هدیه برای تو

[behnam5555]

یادگاریه‌کانی تۆ


یادگاری های تو
ئه‌مشه‌و یادگاریه‌کانی تۆ ڕایانکێشام به‌ره‌و دنیایه‌ک له‌ جوانی
امشب یادگاری های تو مرا بردن طرف یک دنیا از زیبا ای
به‌ره‌و دنیای پڕ ئه‌فسانه‌و به‌ره‌و دنیای پڕ له‌ تۆیی
طرف دنیای آفسانه ای , طرف دنیای پر از تو ای
بۆ ئاسمانێک پڕ له‌ سۆزو بۆ زه‌مه‌نێک پڕ له‌ پاکی
طرف آسمانی پراز مهبت , طرف زمانه ای پراز پاکی
بۆ ژیانێک لێوان لێو له‌ خۆشه‌ویستی
طرف زندگی ای پراز دوست داشتن
ئازیزه‌که‌م یادگاریه‌کانت زۆر جوانن
عزیزم یادگاری هایت بسیار زیباهستند
پڕ ئه‌وینن ئێستاکه‌ وا دنیای منن
پراز عشق الان دنیای منن
هه‌مو شه‌وێک دێن و ئه‌مبه‌ن
همه شب ها میان و منرا میبرن
له‌ هه‌ر هه‌مو ناخۆشیه‌ک دورم ئه‌که‌ن
از همه ی بدی ها دورم میکنن
ئازیزی من من به‌س یه‌ک ئاواتم هه‌یه‌
عزیز من من تنها یک آرزو دارم
گوڵم ئه‌و ئاواته‌شم ئه‌وه‌یه‌
گلم آرزوی که دارم اینست که
که‌ یادگاریه‌کانت ئه‌مبه‌ن نه‌مهێننه‌وه‌
وقتی یادگاری هایت منرا میبرن برم نگردانن
یان ئه‌وه‌ی خۆشیان له‌گه‌ڵ منا بێنه‌وه
یا اینکه انها با من برگردن

[behnam5555]

ناتوانم پێناسه‌ت که‌م
نمیتوانم تعریفت کنم

دڵگیر مه‌به‌ ئازیزه‌که‌م که‌ ناتوانم
دل گیر نشو عزیزم که نمیتوانم
زو زو شعرت بۆ بنوسم
زود زود شعری برایت بنویسم
بڕوائه‌که‌ی که‌ ناتوانم پێناسه‌ت که‌م
باورمیکنی که نمیتوانم تعریفت کنم
گه‌ر هه‌زاران وشه‌ لێکده‌م
آگر هزاران کلمه بنویسم
ناتوانم باس له‌ دوریت که‌م
نمیتوانم چیزی آز دوریت بنویسم
به‌خوا وشه‌یه‌ک شک نابه‌م
بخدا کلمه ای نمیبینم
که‌ جوانیتی پێ ته‌عبیرکه‌م
که تعریف زیبا ی ترا با اون کنم
گوڵم ناتوانم پێتبڵێم
گلم نمیتوانم بهت بگم
هێنده‌ی چی ئازیزی له‌لام
آندازه چه چیزی عزیزی برایم
له‌ دنیادا شتێک نیه‌ وه‌ک تۆ خۆشه‌ویستبێت له‌لام
در دنیا چیزی نیست آندازه تو دوست داشتنی تر باشد برایم

[behnam5555]

به‌ کوردی

فرمێسکه‌کانی من بۆ تۆ

ئه‌گه‌ر ڕۆژێک هات و ویستت

نامه‌یه‌کی پر له‌ هه‌ستت

بنوسیت بۆ هاوڕییه‌کت

ئه‌و فرمێسکانه‌ی بۆ دوریت باراندومه‌

ئه‌ینێرم بۆت

هه‌موی بکه‌ ناوجافه‌که‌ت

هه‌مو هه‌سته‌ جوانه‌کانت

به‌ فرمێسکی چاوه‌کانم بنوسه‌وه‌

له‌وه‌مه‌ترسه‌ ته‌واوبێت

فرمێسکه‌کانی من بۆ تۆ

نه‌ ده‌ریایه‌و نه‌ زه‌ریایه‌

نه‌ک به‌ نوسینی نامه‌یه‌ک

به‌ نوسینی چه‌نه‌ها نامه‌ی پر هه‌ست و

چه‌نه‌ها ڕۆمانی درێژ

ته‌واو نابێت




به‌ فارسی


اشکهای من برای تو
اگر روزی امدو خواستی
نامه ای پر آز احساس
بنویسی برای دوستی
اون اشکهای که ریختم برای دوریت
میفرستم برات
همه اش را بریز داخل خدنویست
همه احساسات زیبایت را
با اشک چشمهایم بنویس
از این نترس که تموم بشن
اشکهای من برای تو
اندازه دریا و اقیانوس هاست
با نوشتن یک نامه نه
بلکه برای نوشتن چند نامه پر از احساس
چندان رومان بی پایان
تمام نمیشود .

[behnam5555]

چند شعر از کتاب "سلیمانیه و سپیده‌دم جهان" سروده شیرکو بیکه س/
ترجمه: محمد رئوف مرادی، مریوان حلبچه‌ای و امان جلیلیان/ بازسرایی: سیدعلی صالحی

ای بی‌نشان
در برابر چشم‌های آسمان
ابر را
در برابر چشم‌های ابر
باد را
در برابر چشم‌های باد
باران را
در برابر چشم‌های باران
خاک را
دزدیدند،
و سرانجام در برابر همه چشم‌ها
دو چشم زنده را زنده به گور کردند
چشم‌هایی که دزدها را دیده بود.
اگر
از ترانه‌های من اگر
گل را بگیرند
یک فصل خواهد مرد
اگر عشق را بگیرند
دو فصل خواهد مرد
و اگر نان را
سه فصل خواهد مرد
اما آزادی را
اگر از ترانه‌های من،
آزادی را بگیرند
سال، تمام سال خواهد مرد.


پایان رنج‌ها
بافنده‌ای
تمام عمر
ترنج و ابریشم می‌بافت
گل می‌بافت
اما وقتی مرد
نه فرشی داشت
و نه کسی
که گلی بر گورش بگذارد.


در اینجا
کوه شاعر است
درخت، قلم
دشت، کاغذ
رود، سطر
سنگ، نقطه
و من
که علامت تعجب‌ام!


شعر
شعر
آوای کبوتر است به وقت عشق
شعر
بال پروانه است به وقت باران
شعر
غبار ستاره‌ایست
که بر دشت‌ها و دامنه‌ها می‌بارد
و شعر
سرانگشتان کودکان است
در دوزخ کردستان
و در گورهای بی نشان رواندا.


نوشتن
آسمان
همیشه باران را نمی‌نویسد
باران
همیشه رود را،
رود
باغ را،
باغ
گل را،
و من
همیشه شعر ... شعر بزرگ خود را ... !



مرگ
هر شب می‌آید
بال می‌گسترداند بر خواب‌هایم
هر روز می‌آید
قدم‌های خسته مرا می‌شمرد مرگ،
و باز به جست‌و‌جوی نشانی تازه
تمامی‌ جیب‌هایم را می‌کاود.
همین!


پیانو
ناگهنان
پرتسوهای جان شاعران جهان
پرواز کردند،
چرخی زدند
و بعد به آرامی
فرود آمدند
و در صندوقی نظر کرده آرام گرفتند.
امروز به آن صندوق
پیانو می‌گوییم.


مهمانی
باران را به خانه دعوت کردم
آمد، ماند،‌ و رفت،
شاخه گلی برایم جا گذاشته بود.

آفتاب را به خانه دعوت کردم
آمد، ماند، و رفت،
آینه کوچکی برایم جا گذاشته بود.

درخت را به خانه دعوت کردم
آمد، ماند، و رفت
شانه سبزی برایم جا گذاشته بود.

تو را به خانه دعوت کردم
تو، زیباترین دختر جهان!
و آمدی
و با من بودی
و وقت بازگشت
گل و آینه و شانه را با خود بردی،
و برای من شعری زیبا
زیبا جا گذاشتی و من کامل شدم.


به یاد آر
به یاد آر
پرنده اگر پرواز می‌کند
فقط به خاطر آسمان آبی نیست

چشمه اگر می‌جوشد
فقط برای رسیدن به رودخانه نیست

درخت اگر سایه دارد
فقط به دلیل شاخ و برگ‌اش نیست

اسب اگر می‌تازد
فقط از ترس تازیانه راکب نیست

باد اگر می‌وزد
فقط برای رقص جنگل نیست
و تو اگر شعرهای مرا می‌خوانی
فقط به بهانه نام شیرکو بی‌کس نیست.


نقاشی
چهار کودک:
ترک، فارس، عرب
و کرد
تصویر مردی را کشیدند.

اولی دست‌هایش را
دومی سرش را
سومی میانه و پاهایش را
و چهارمی
تفنگی بر دوش اش.


دره پروانه‌ها
1
قطره قطره
باران می‌نویسد: گل
نم به نم
دو دیده من می‌نویسد: تو!
چه سال پر باران غریبی
چه اندوه دست و دل بازی
که این گونه
سنگ به سنگ
سرم را می‌شکند، شکوفه می‌کند
و برگ به برگ
سرانگشتان مرده‌ام را می‌تاسد، سیاه می‌کند.
و خود همچون گیاهکی بی پناه
به باد سپرده می‌شوم
تا در زمهریر ذهن تو زندگی کنم، زاده شوم

هوهوی باد

[micky]

با سلام
اگر امکان دارد زحمت بکشید و شعر زیر ( یارب) را به فارسی برگردان نمائید. باتشکر فراوان

يارب و رندان مسِ مي خانَت
و حق پرستان ديري ديوانَت

و يارب ياربِ شو زنده داران
كه زَي سوز دل عازيزم دعاي بيماران

و آوِ ديده ی، دل سوختگانت
عشّاقِ صادقِ دايم گريانت

همسران دردِم
لَسَر تا وپا آلوده ی دردم

مجنون سوخته ی بيابان گردم
لَعِشق ليلي و بي كس مِردِم

هجر دوست بردم و شراي مردم
كس نه مزار دردِم چه دردِم

باده ی مرادت گيان بدر كمانه
تا نار عشقم عازيزم بِدَي زبانه

[دانه کولانه]

این همون شعری بود که از یکی از البوم های شهرام ناظری خواستی ...
حالا اقا بهنام حتما کمکت میکنه
چند مصرعش رو که مطمئن باشم دچار اشتباه نشده ام برات میگم الان زحمت کلش رو اقا بهنام میکشه .

يارب و رندان مسِ مي خانَت
...
کلا توی این قسمت خدا رو داره به چیزهایی که مقدس و باارزش میدونه قسم میده .

کلا "و" در زبان کردی برای قسم دادن هست همونطور که در عربی هم همینطوره

والفجر . و تین . ......

در کردی هم وقتی میخوان مثلا قسم بخورن میگن : و علی . یعنی به علی قسم .

و شرف ...

بنابراین اکثر این واو ها به معنای قسم دادن هست ...



یارب تو را به رندان مست در میخانه-ات قسم میدهم
تو را به حق پرستان دیوانه-ات قسم میدهم (دیوانه یعنی اونکه معنویت و احساس رو جایگزین عقل و حواس دنیوی کرده )
به نظر میرسه انتخاب واژه حق پرستان اشاره ای داره به گروهی که به "اهل حق" یا یارسیان شناخته میشوند که در منطقه غرب زندگی میکنن
و باز به نظر میرسه این شعر رو یک شاعر اهل حق سروده باشه چون دور نیست که در زادگاه اقای ناظری هموطنان اهل حقمون بسیار هستند
اهل حق ها بسیار اهل ادب و شعر و موسیقی هستند و طنبور نوازی (تنبور) جز لاینفک زندگی اونهاست مقامات باستانی دارند و زبانشون قسمتی از کردی هورامی هست .


خداوندا تو را به "یارب یارب"گویی شب زنده دارانت قسم میدهم
تو را به سوز دل دعای بیماران قسم میدهم

(عازیزم که در شعر اوردین جز اصل شعر نیست و در اواز اضافه شده ) کز و کزه تقریبا معادل فارسی نداره تقریبا معادل با سوز شدید هست سوز صدا سوز دل و...
به همین خاطر نوعی از موسیقی و هوره ی کردی به کزه موسوم شده
فلانی خوب کزه میکنه ....
اگر ریشه یابی کرد شاید بشه گفت موسیقی و لحنی که در دعاها و درد دل های شبانه ی هر عاشق یا بیماری وجود داره شبیه کزه هست ....

خداواندا تو را به آب دیده ی دل سوختگانت
به عاشقین پاکباز و صادق و دائم گریانت قسم میدهم

[behnam5555]

يارب و رندان مسِ مي خانَت

و حق پرستان ديري ديوانَت

و يارب ياربِ شو زنده داران
كه زَي سوز دل عازيزم دعاي بيماران

و آوِ ديده ی، دل سوختگانت
عشّاقِ صادقِ دايم گريانت

همسران دردِم
لَسَر تا وپا آلوده ی دردم

مجنون سوخته ی بيابان گردم
لَعِشق ليلي و بي كس مِردِم

هجر دوست بردم و شراي مردم
كس نه مزار دردِم چه دردِم

باده ی مرادت گيان بدر كمانه

تا نار عشقم عازيزم بِدَي زبانه

باسلام خدمت دوستان عزیزم

دررابط باترجمه شعر بالا باید عرض کنم که :

1- شعر درکل سبک هورامی دارد ولی درجای جای شعر فوق لهجه کرمانشاهی دیده میشود.

2- در (كه زَي سوز دل عازيزم دعاي بيماران ) باید به این صورت نوشته شود :

کزه ی سوز دل دعای بیماران . ( ئازیزم ( عازیزم)به خاطر هماهنگی ترانه گفته شده وگرنه در اینجا اضافیست.

3- هجر دوست بردم و شراي مردم

كس نه مزار دردِم چه دردِم

باده ی مرادت گيان بدر كمانه

تا نار عشقم عازيزم بِدَي زبانه

صورت درست فوق به ای صورت میباشد :

هجر دوست بردم و شراي مردن

كس نمزانو دردِم چه دردن

باده ی مرادت گيان بدر كمانه

تا نار عشقم عازيزم بِدَي زبانه

باده ی مرادت بدر كمانه

تا نار عشقم بِدَي زبانه

همچنانکه اشاره شد ( گیان و عازیزم جهت همخوانی در آواز وترانه به ابیات اضافه شده.)

و اما ترجمه فارسی:

يارب و رندان مسِ مي خانَت

و حق پرستان ديري ديوانَت

یارب به رندان میخانه ات

به حق پرستان دیوانه دیرت

و يارب ياربِ شو زنده داران

كه زَي سوز دل عازيزم دعاي بيماران

به یارب یارب شب زنده داران

به سوز دل و دعای بیماران

و آوِ ديده ی، دل سوختگانت

عشّاقِ صادقِ دايم گريانت

به آب دیده دل سوختگانت

به عشاق صادق همیشه گریانت

همسران دردِم

لَسَر ( له سه ر) تا وپا آلوده ی دردم

دوستان دردم ؛ دوستان دردم

از سر تا پا آلوده دردم

مجنون سوخته ی بيابان گردم

لَعِشق ( له عیشق ) ليلي و بي كس مِردِم

مجنون سوخته بیابان گردم

از عشق لیلی بی کس وتنها مردم

هجر دوست بردم و شراي مردم ( مردن )

كس نه مزار (نمزانو ) دردِم چه دردِم ( دردن )

هجران دوست مرا به آستانه مرگ برد

کس نمی داند که درد من چه دردی است

باده ی مرادت گيان بدر كمانه

تا نار عشقم عازيزم بِدَي زبانه

باده مراد را به سوی من بگردان

تا آتش عشق زبانه بکشد

موفق باشید

[behnam5555]

به شێ له شێعری به رزی (ئیسماعیل)
دوکتور ڕه زا به را هه نی

به چاوه سووره کانت سوێند ئه خۆم ئیسماعیلی خۆشه ویستم
که هه تاو، ڕۆژێ، باشتر له و ڕۆژه ی که تۆ مردی تیشک ئه دا
به مووه سپییه کانت که بۆ ماوه ێکیش سوور بوون
که هه تاو ڕۆژێ که هه تاو ڕۆژێ که هه تاو ڕۆژێ
باشتر له و ڕۆژه ی که تۆ مردی تیشک ئه دا

ئه ی ناسیاوی من له باخه بنه و شه کانی لێوه یی و ماچدا!
ئه ی ڕاکشاوه له سه ر چرپایه فه نه ریکه ی خه سته خانه ی «مێهرگان»!
ئه ی ئازاد خوازی هه ژار له سه ر پلیکانه کانی دڵۆڤان!
ئه ی ئه سرینه بێ که سه سپاردراوه کان به سروه باخی شێت خانه!
ئه ی شاعیر تر له شێعره کانی خۆت و شێعره کانی ئێمه!
تۆ ئه ی به زایه چوو له زانکۆ کان، قوتابخانه کان، قاوه خانه کان، مه یخانه کان،
و له خۆشه ویستی ژن و مناڵ و هه ڤاڵه سپڵه کانێ وه ک ئێمه!
ئه ی هیوادار به م گومانه که کاتێ « ئیستالین» له شه قامی«چرچیل» ده ر که وێت
و «هه ڤاڵه» کانیشت بۆ چاره سه ری چورکه پێچه که ت تۆ به ره و مسکۆ بنێرن!

|...|

بیره وه ریه که ت ناشتاێکه له هه وه ڵین ڕۆژی ڕاپه ڕین خواردم
بیری مردنت،
ئاوه وسڵێکه که شه هیدێکی کون کون کراو له شۆرش دا پێمدا
له سه ر جێوبانه که ت هه ڵ مه سته
ئه ی که سێ که وشه کانت دانه دانه و ده سه ده سه له بیر چوووه
توخوا، هه ڵ مه سته له جێوبانه که ت!
-هه ر وه ک ئاسمانێ که باڵنده کانی خۆی به پۆل له بیر ئه کات
وه ک شه وێ که ئه ستێره کانی خۆی له بیر ئه کا-
هه ڵ مه سته له جێوبانه که ت!
ئه ی باوکی زامدار ی کۆتره کانی گریانی ئێران!
ئه ی شاعیره گه نجه که ی سی ساڵ له مه و به ر بۆ کرێکاران!
-کاتێ ئه بوایه له وان واژۆت بگرتایه که له شێعره که ت تێئه گه یشتن
که ئه و شێعرێ کرێکاره کانیش ئه فامن-
ئه ی شاربه‌ده‌ر له شانه سووتاوه که ی شافر به ره و قاحبه خانه ی تاران!
تاران، به ر له وه ی بمری، تۆی به قه برێکی بێ ناو دانا
هه ڵ مه سته له جێوبانه که ت ،
به ڵام به من بڵێ: قه بره که ت له کوێیه تا هه ورێشمێ له وشه کان به سه ریا بڕێژم!

ترجمه فارسی:

بخشی از شعر بلند " اسماعیل " دکتر رضا براهنی

قسم به چشم های سرخت اسماعیل عزیزم،
که آفتاب، روزی، بهتر از آن روزی که تو مردی خواهد تابید
قسم به موهای سفیدت که مدتی هم سرخ بودند
که آفتاب روزی که آفتاب روزی که آفتاب روزی
بهتر از آن روزی که تو مردی خواهد تابید.
. .
ای آشنای من در باغ های بنفش جنون و بوسه !
ای دراز کشیده بر روی تختخواب فنری بیمارستان " مهرگان " !
ای آزادی خوان فقیر بر روی پله های مهربان!
ای اشک های تنهای سپرده به نسیم باغ تیمارستان!
ای شاعر تر از شعرهای خود و شعر های ما!
ای تباه شده در دانشگاه، در مدارس، در کافه ها، میخانه ها
و در محبت زن و فرزند و دوستان نمک نشناسی چون ما!
ای امیدوار به این خیال که زمانی « استالین» در خیابان« چرچیل» ظهور خواهد کرد
و «رفقا» یت برای معالجه شاش بندت تو را به «مسکو» خواهند فرستاد!
.
|...|

یادت صبحانه ای است که در روز اول انقلاب خوردم
خاطره مرگت،
آب غسلی است که شهیدی سوراخ سوراخ شده در انقلاب را دادم
بلند نشو از رختخوابت!
ای که واژه ها را هم یک یک و هم دسته دسته فراموش کردی،
تو را به خدا، بلند نشو از رختخوابت!
-مثل آسمانی که پرنده هایش را فوج فوج فراموش می کند
مثل شبی که ستاره هایش را فراموش می کند-
بلند نشو از رختخوابت! .

ای پدر زخمی کبوترهای گریان ایران!
ای شعر خوان جوان سی سال پیش برای کارگران!
-وقتی که باید از آنان امضا می گرفتی که شعرت را می فهمند،
که شعری هست که کارگران هم می فهمند-
ای تبعید شده از شانه سوخته کویر به روسپی خلنه تهران!
تهران، تو را، پیش از آنکه بمیری، به گوری گمنام بدل کرد
بلند نشو از رختخوابت،
اما به من بگو: گورت کجاست تا ابریشمی از کلمات بر آن بریزم!