کورته چیروک

[behnam5555]

دووكەڵ



گاردۆنێكی لە دوو لاوە كون كردووە و پەتێكی لێ گرێداوە.لە ملی كردووە و بنێشت و نوقڵ و كاكائۆی لە نێو گاردۆنە پەلەكەدا ڕیز كردووە. هەر دەڕوا و لەبەرخۆیەوە بە دەنگە منداڵانەكەی زۆر لە سەرەخۆ ئەوەندەی كە هەر خۆی گۆێی لێ دەبێ دەڵێ: «بنێشت، نەقوڵ، كاكائۆ، كاكائۆ، بنێشت، نەقوڵ...» دەستە كز و ڕەقەڵەكەی بە بنی گاردۆنەكەوە گرتووە و چاوە ڕەشەكانی بە وردی بە خەڵكدا دەگێڕێ و بە شەرمەوە جارجار سەری هەڵدێنی و دایدەخاتەوە. ئارەقەیەكی ڕوون بە لاجانگە گەنم رەنگەكەیدا شۆڕ بۆتەوە. نەرم لە دوولاوە بەرەو چەناگە وردیلەكەی دادەخزێن. سەرلووتە چكۆلەكەی دووسێ دڵۆپە ئارەقەی وردی دەرداوە و دەڵێی شەونمە و لەسەر وشكە گەڵایەكی ئەرخەوانی نیشتووە. هەناسەی سوار بووە، سیخەی سینگی لە گەڵ دەنگە منداڵانەكەی تێكەڵ بووە و دەڵێی سەدان شەقاو هەڵاتووە و هەر ئێستا دەخنكێ. ڕەگی ملە باریكەكەی هەستاوە و هەست دەكەی شین هەڵگەڕاوە. لە بازاڕی چاكەچكۆلە هاتەدەرێ و نەرم نەرم بە شۆستەی شەقامی گەورەدا بایدایەوە و بەرەو فەلەكەی ئەسكەندەری ڕۆیی. سیخە سیخی سینگی هەروا لەگەڵ نوقڵ و كاكائۆ و بنێشت و دەنگە منداڵانەكەی تێكەڵ دەبێ. كابرایەكی ڕەشی سەرماشوبرنجی جگەرەیەكی بە لێوەوەیە و بەرەو ڕووی دێ. كابرا خێرا خێرا مژ لەجگەرەكەی دەدا و دووكەڵەكەی دەردەداتەوە. ئەمیر بە دیتنی كابرا چاوە ڕەشەكانی زیت كردەوە و بە قەڵەمبازێكی ورد و منداڵانە بازیدا ئەو بەری قاناوەكە و ڕاوەستا. كابرای جگەرەكێش بەلایدا تێپەڕی و بای دەمەونیوەڕۆ دووكەڵ و بۆنی خڵتەكەی ئاوقای ئەمیر كرد و وەكۆخەكۆخی خست. بە هەنگاوە وردیلەكەی دیسان بازی دایەوە سەر شۆستەكە و پاڵیدا بە دیواری بەینی دوو دووكانەوە. كوخە پیرانی پێ كرد و ئازای ئەندامی وەسەر ئارەقە گەڕا. كابرای دووكاندار دەستی لە سەر شانی دانا و گوتی:
«مامە چكول گیان ئەوە سەرمات بووە ؟»
ئەمیر ئاوڕی دایەوە كابرا جگەرەیەكی بە لێوەوە بوو. ئەمیر بە دینی جگەرەكەی لێوی داچڵەكی و لەناكاو وەك چۆلەكەیەك كە خۆی لە چنگی باشوو ڕاپسكێنێ هەڵات و دیسان بەقەڵەمبازە وردیلەكەی لە قاناوەكە پەڕییەوە. چەند شەقاو بە سەر شەقامەكەدا ڕۆیشت و دیسان بازی دایەوە سەر شۆستەكە. كۆخە چنگی لە گەرووی گیر كردبوو و ئەوەندەی تری ئارەقە پێدەردابوو و هەرا كردنی لەبیر بردبۆوە. چاوی لە بنێشت و نوقڵەكانی بڕیبوو و نەرم نەرم هەنگاوی دەنا و سیخەی سینگی لەگەڵ ترپە و خشپەی كەوشە ئیسپۆڕتەكانی ئاوێتە دەبوو. هێندە كۆخیبوو سپیایی چاوی سوور هەڵگەڕابوو و گلاركە ڕەشەكەی چاویشی خورمایی دەنواند. نەدەگریا، بەڵام دوو ڕیز ئارەقە و فرمێسك لە بەر پێڵووی چاوییەوە دادەخزان و لە هەر دوو لاوە دادەگەڕان بۆ سووچی لێوی و دەیانویست زمانە ویشك هەڵگەڕاوەكەی تەڕكەنەوە. لە دەوری فەلەكەی ئەسكەندەری تۆزێ ڕاوەستا. تازە خەریك بوو پشووی بێتەوە بەر خۆی چەند گاردۆنی پڕ لەجووجەڵەی زەرد و سوور سەرنجی ڕاكێشا و هەنگاوی بێ ئیختیار بەرەو لایان خوشی.
كابرای خاوەنی جووجەڵەكان پشتی نابوو بەدیوارەكەوە هەڵترووشكابوو. ئەمیر لەلای جووجەڵەكان ڕاوەستا و چاوی تێبڕین. جووجەڵەكان خێراخێرا دەنووكیان لە كادار و وردە گەنمەكەی بەر دەمیان دەدا و چینەیان دەكرد. ئەمیر لە دڵی خۆیدا گوتی: «بریا منیش جووجەڵە بایەم بەس نییە مریشك و كەڵەشێر و جووجەڵە جگەرە ناكێشن.» كابرای جووجەڵە فرۆش دەستی كرد بە گیرفانی پانتۆڵەكەیدا بەستەیەكی جگەرە دەرهێنا و لە گیرفانەكەی دیكەشی شەمچەكەی دەرهێنا. جگەرەی نا بەلێویەوە. ئەمیر هەروا چاوی لە جووجەڵەكان بڕیبوو دانەیەكی سووریان لەگەڵ بوو بە دەنووك لە هەموویانی دەدا و نەیدەهێشت لە جێی خۆیان بسرەون. كابرای جگەرەفرۆش لقە شەمچەی دەرهێنا و هەڵیكرد. ئەمیر هەركە گوێی لەخشەی شەمچەكە بوو داچڵەكی و سەری هەڵێنا. كابرای جگەرە فرۆش خەریك بوو جگەرەکەی داگیرسێنێ، هێشتا گڕی لقە شەمچەكە نەگەیشتبووە جگەرەكە ئەمیر پێی پێوەنا و وەك ئاسكی سڵۆك بازیدا ئەوبەری قاناوەكە و دوور كەوتەوە. دەوری فەلەكەكەی لێدا و لەسەر سەكۆی بەردرگای بانگی مەسكەن دانیشت. لەدەستی ڕاستی سەكۆكە كوڕێكی لاو ماشێن و تفەنگ و بووكەباخەی منداڵانەی دەفرۆشت. چاوی لەسەر ماشینێكی پۆلیسی گیرسایەوە و چرا سوورەكەی وەك كارەبا ئەمیری كێشا بۆ لای خۆی. هەستا و چوو لە پەنای ماشێنەكە ڕاوەستا و چاوی لە ماشینەكە نەترووكاند.
ئەمیر لە ژوورە چكۆلەکەی ماڵێ دانیشتووە دایكی لە ئاشپەزخانەكە خەریكی چێشت لێنانە و ئەوینی خوشكی بە گاگۆڵكێ بە نێو ژوورەكەدا دەگەڕێ و گڕوگاڵ دەكا. ماشێنە پۆلیسییەكەی قورمیش كردەوە و لە سەر فەرشەكە دایدەنێ. ماشێنەكە بە ئاژیر لێدان دەچێ بۆ لای ئەوین، كەلێی نزیك دەبێتەوە ئەوین بە دەستە خڕپنەكانی ماشێنەكە دەگرێ و ناهێڵێ بڕوا. هەڵدەستێ و دەچێ لەبەر دەستی ئەوین لای دەبا و دەیهەوێ دیسان قورمیشی بكاتەوە. ئەوین دەست دەكا بەگریان.
- «كاكە ئەو ماشێنە پۆلیسییە بەچەندە؟».
كابرایەك دەستی كوڕەكەی گرتبوو لە پەنا ئەمیر ڕاوەستابوون.
-«دووهەزار و پێنج سەد خاڵەگیان.»
كابرا دوو هەزار و پێنج سەدەكەی دایەدەست كوڕە لاوەكە و ماشێنەكەی هەڵگرت. كوڕەكە خێرا ماشێنەكەی لەدەستی باوكی ڕاپسكاند و لە پێشییەوە هەڵات. هەتا دوور كەوتەوە ئەمیر هەر چاوی لە كوڕە و ماشێنەكەی باوەشی بوو.
-«كاكە گیان سەعات چەندە؟»
-«سەعات دوازدە و نیوە.»
بە بیستنی دوازدە و نیو داچڵەكی و چاوی لە گاردۆنەكەی ملی كرد و دەستێكی لەگیرفانی دا. پارەكانی دەرهێنا و بژاردی بایی چوارسەد و پەنجاتمەنی فرۆشتبوو. بەپەلە بەرەو ماڵێ پێی پێوەنا. بە شەقامی گەورەدا بەرەو ژوور ڕۆیشت و پاشان بە شەقامی هێمندا داگەڕا. گەیشتە بەر سۆپرماركێتەکەی نادری. لەبەر شووشەبەندەكەی ڕاوەستا و چاوی لەكەل وپەلی دووكانەكە بڕی. دەمانچە ئاوییەكە لەوێ نەمابوو. دوێنێ لەگەڵ باوكی چووبوون بۆ كڕینی فاف و ماكاڕۆنی چاوی بەو دەمانچە ئاوییە كەوتبوو. چەندەی پێخۆشبوو بۆی بكڕێ ، پڕی بكا لە ئاو و لە دایكی و ئەوینی خوشكی گرێ و ئەوینی خوشكی بەپڕیشكەی ئاوەكە قریشكەی پێكەنینەكەی لەماڵەكەدا دەنگ بداتەوە. دوێنێ كە چاوی بە دەمانچەكە كەوتبوو زۆر لەباوكی پاڕابۆوە بۆی بكڕێ بەڵام بۆی نەكڕیبوو. ئەمیر گوتبووی: «كاكە ئەو دەمانچەیە بەچەندە؟»
نادری گوتبووی:«حەوسەت تمەن.»
كاتێک دەستیان دابووە فاف و ماکاڕۆنییەکان و هاتبوونە دەرێ، باوکی گەڕابۆوە بۆ نێو دووکانەکە. ئەمیر لەخۆشیانا خەریک بووبوو شاگەشکە بێ. بەدوای باوکیدا هەڵاتبۆوە بۆ نێو دووکانەکە و دەستی دابووە دەمانچە ئاوییەکە. بەڵام بە مۆڕەیەکی باوکی لە جێی خۆی دانابۆوە. نادری بەستەیەکی جگەرەی وێنستون دابووە دەست باوکی ئەمیر و هەزار و دووسەت تمەنی لێوەرگرتبوو.
کابرایەک لە دووکانەکەی نادری هاتەدەرێ و جگەرەیەکی قاوەیی بە لێوەوە بوو. ئەمیر هەرکە چاوی پێی کەوت لە جێی خۆی داچڵەکی و بەچەند هەنگاوی سووک و سرک هەڵات و دوور کەوتەوە. گاردۆنەکەی ملی و بنێشت و نوقڵەکانی و سیخەسیخی سینگی لەگەڵ خۆیدا برد و بەدوو سێ کۆڵاندا بایدایەوە و گەیشتەوە ماڵێ. لەدەرگای دا و دایکی هات دەرگاکەی بۆ کردەوە. دایکی باوەشی پێداکرد و ڕوومەتە سوێرەکەی ئەمیر لێوی کزاندەوە. دایکی گاردۆنەکەی لەملی داماڵی و دەستی گرت و بردی بۆلای شێرەئاوەکە. شێرەکەی بۆبەردایەوە و ئەمیر دەست و دەموچاوی شوشت. پاشان بەلۆی لەچکەکەی دایکی دەموچاوی سڕی. بەدوای دایکیدا چووە پێشخانەکە و چاوی بە کەوشەکانی باوکی کەوت. ئەمڕۆ باوکی لەپێش ئەودا هاتبۆوە. هەمیشە هەوڵی دەدا لە پێش باوکیدا بگاتەوە ماڵێ و هەتا ئەو دێتەوە دایکی نان و چایی بداتێ و کاتێک باوکی دێتەوە ئەو خۆی لە حەوشە بخافڵێنێ و بۆن و دووکەڵی جگەرە وەکۆخەکۆخی نەخات. بەڵام ئەمڕۆ بەلای جووجەڵە و ماشێنی پۆلیسییەوە خافڵا و ئاوا وەدرەنگ کەوت. ئەو ڕۆژانەی کەلەدوای باوکی دەگەیشتەوە ماڵێ دەبوو هەتا سەعات دوو و نیو و سێ، ئەو کاتەی باوکی دەڕۆیشتەوە بۆسەر کارەکەی لە حەوشە خۆی بەخیز و خۆڵوخاکەوە بخافڵێنێ و نەچێتە ژوورێ. بەڵام ئەوە هەر بۆ نیوەڕۆیانی هەواخۆشی بوو. ئەو ڕۆژانەی دانی پاش نیوەڕۆش دەچووە قوتابخانە باشبوو سەعات یازدە و نیو نانی نیوەڕۆی دەخوارد و دەڕۆیشت. بەڵام شەوانە و زستانانەش ئەگەر دانی بەیانیان لە قوتابخانە بوایە، سەعات دوازدە و نیو دەهاتەوە و ناچار بوو ئەو دووکەڵ و بۆگەنە جگەرەیەی باوکی تامڵ بکا و بەدەم کۆخە و هەناسەسوارییەوە نان و چاییەکەی بخوات. هەتا بەیانیش لەنێو جێگاکەیدا لەبەر ژانی سینگی جینگڵ بدات. کە دایکی دەرگای هاڵەکەی کردەوە و چووە ژوورێ، دووکەڵ و بۆنی جگەرە هاشاوڵی هێنا بۆ کەوشکەندەکە و خۆی کرد بەقوڕگی ئەمیردا و لەگەڵ هەناسەی گەرم و سیخەسیخی سینگی باوەشیان بەیەکدا کرد. بە پەلە گەڕایەوە بۆ حەوشە و چوو لە سووچی دیواری حەوشە و ئاودەستەکە دانیشت. دەستی بە سینگییەوە گرت و کۆخە پیرانی پێکرد. زگی لەبرسانا قۆڕەی دەهات و سینگ و گەرووە بریندارەکەی دەتگوت بیباری پێوەکراوە. سەری نا بەدیوارەکەوە و خەیاڵی ماشێنە پۆلیسییەکە بردی بۆ دەوری فەلەکەی ئەسکەندەری.
دایکی نان و چایی دا بە باوکی ئەمیر و باڵنجێکی بۆدانا ڕاکشێ. پاشان چوو لەچێشتخانەکە بابۆڵەیەکی بۆئەمیر کرد و ڕۆیی بۆ حەوشە. ئەمیر لە جێگای هەمیشەی خۆی بوو. سووچی دیواری حەوشە و ئاودەستەکە. کاتێک دایکی بە بابۆڵە هێڕەڵماسییەوە گەیشتەلای، ئەمیر بەلادا هاتبوو. دایکی لە پەنایدا دانیشت و سەری ئەمیری کردە سەر ڕانی خۆی. ئارەقەی ڕوومەتە گەنم ڕەنگەکەی عەرزەکەی تەڕکردبوو. بە لەپی دەستی قوڕەکەی لە ڕوومەتی سڕی و دەستی نایە سەر سینگی ئەمیر و فرمێسک بە چاویدا هاتە خوارێ.
دوای سەعاتێک باوکی ئەمیر لەژوورێوە گوڕاندی:
ـ کاڵێ! پاکەتی جگەرەکەمت لە کوێ داناوە؟!

ئەمین گەردیگلانی

هاوینی 1387

[behnam5555]

خولیای برسییەک


دیسان لێو بە بزە و جوانتر لە ڕۆژان خۆی کردەوە بە دووکانەکەتدا و بە نازێکی کچانەوە تەوقەی لەگەڵ کردی. چوو لەسەر کورسیی پەنا سۆبەکە دانیشت و بەگەرمە چاکوخۆشیتان کرد. دیسان وەک ڕۆژان نەتدەزانی لە کوێوە دەست پێبکەی و چۆن باسێکی تازەی لەگەڵ دامەزرێنی. بە دەست و چاو خەریکی کاری و زەنگیانە و مەلیلەکان و پووڵەکەکان لەسەر مێزەکە ئەمباروبار دەکەی و بە تەرازووە چکۆڵەکە دەیانکێشی و بەستە بەستە لەسەر قەفەسەکە دایاندەنێی و هێندێکیش لە نێو جامخانەکەدا دادەنێی.
ـ دەی شەهێن خانم ئێستا دیار نیی، بووی بە گوڵە گەزیزە، دەزانی لە کەنگێوە نەهاتووی؟
شەهێن بە نازێکی تێکەڵ سرکی و خۆشیرین کردنێکی کچانەوە لێوە ناسک و سوورەکەی شیلە بزەیەکی تێگەڕا و گوتی:
ـ چۆن دیار نیم؟ پێرێ لێرە بووم. لە بیرت نییە؟
ـ دەنا من پێموابوو، چەند حەوتووە نەهاتووی، ئاخر من...
لەو کاتەدا ژنێک و کچێک ھاتنە ژوورێ و بە سڵاوێک هەودای باسەکەتان پسا. چاو بە زەنگیانە و پووڵەکەکاندا دەخشێنن و لە چەند ڕەنگ هەڵدەبژێرن. بۆیان دەپێچییەوە و پارەکەی دەدەن و خواحافیزی دەکەن. لەگەڵ شەهێن دوو بەدوو دەمێننەوە. دیسان خۆت بە کەلوپەلەکانەوە خەریک دەکەی و لەگەڵ ئەوەی لەبنەوە باشووی چاوت لەسەر کوڵمەی ناسک و برۆ ڕەشەکانی شەهێن جارجارە لەنگەر دەگرێ و بە باڵ لێکدانێک دوور دەکەوێتەوە و دیسان بۆ شوێنەکەی خۆی دەچێتەوە، لە قسەیەک دەگەڕێی کە بتوانێ ببێتە کلیلێک بۆ کردنەوەی دەرگای دڵی ئەو شۆخە نازەنینە. زمانێک بە لێوتدا دێنی و لەگەڵ ئەوەی چاو لە چاوی جوان و ڕەشی دەبڕی دەڵێی:
ـ ئەمانەش دەڵێی کات قاتە، لە وەختی وادا خۆ دەکەن بە ژوورێدا، بریا مشتەریی ئاوام هەر نەبوایە.
شەهێن لەگەڵ ئەوەی هەڵدەستێ و دەچێ بۆلای قەفەسەکان و بەستەیەک پووڵەکە دادەگرێ و چاوی لێدەکات و دایدەنێتەوە دەڵێ:
ـ ئەی تۆ ئەو دووکانەت بۆ چی داناوە؟ ماڵومنداڵ بە چی بەخێو دەکەی ئەگەر مشتەریت نەبێ؟
بە نازێکەوە ناوقەدە زراوەکەی بادەدا، بە باڵتە تیسکدارەکەیەوە کە بە دووگمەیەک لە ژێر مەمکیدا دایخستووە دەچێ لەسەر کورسییەکە دادەنیشێتەوە. حەزت دەکرد هەتا ئێوارە هەروا بە بەردەمتدا هاتوچۆ بکات و سەیری بەژنوباڵا جوان و وردیلەکەی بکەیت و پەپوولەی چاوت لەسەر هەموو بەرز و نزمییەکانی بەژن و باڵای بنیشێتەوە. تفی دەمت قووت دەدەیەوە و چاو لەو بەستە پووڵەکەیە دەکەی کە شەهێن دەستی لێدا بوو و دەڵێی:
ـ ئەو پووڵەکەیەت پێ جوانە. ئەگەر کراست کڕی لەو پووڵەکەیەی بۆ بەرەوە.
شەهێن بزەیەکی هاتێ و گوتی:
ـ جا دەرس خوێندن کوا دەرفەتی ئەوەی بۆ هێشتوومەوە کراس بکڕم و پووڵەکە و زەنگیانەی لێدەم. ئەم دەرسانەش هێندە گرانن.
چاوێکی لە جانتاکەی سەر کۆشی کرد کە کتێبەکانی تێدا بوو، تۆش لەگەڵ ئەو چاوت لەسەر جانتا ڕەشە بریقەدارەکەی گیرسایەوە. گوتت:
ـ دەی هەتا کەنگێ تەواو نابێ، هەر دەبێ بخوێنی؟ ئەی کەنگێ...
لەو کاتەدا کابرای داڵاندار هاتە ژوورێ بۆ وەرگرتنی مانگانەکەی. دوو هەزارتمەنت پێدا و بە هیوا بووی بڕواتە دەرێ. بەڵام کابرا چوو بۆ لای کوورەکە و لە نزیک شەهێن ڕاوەستا و لەگەڵ ئەوەی چاکوچۆنی لەگەڵ کرد دەستی بەسەر کوورەکەدا گرت و گەرمی کردەوە. چاوێکی لە تۆ کرد و پاشان لە شەهێنی ڕوانی و گوتی:
ـ کوڕە نازانی دوێشەو بە چ مکافاتێک ڕۆژم کردەوە. جاتۆ خودا ئەوە کەسپە من هەمە؟ خۆ لە ترسی ئەو خوێڕی و موعتادانە ناوێری چوار هەنگاو دوور کەویەوە. هەتا دەچییە ئەو سەری بازار و دێیەوە ئەمسەر، نابێ بە هیوای خۆت بی. دەبێ چاوێکت بکەیە چوار چاو و ئاگادار بی. دەنا لە پشتەوە چەقۆیەکت لێدەن هەروا دەچێ.
خوداخودات بوو زوو تەواوی کات و بڕوا. بەڵام دیار بوو ئەو پەلەیەی لە تۆیە لەو نییە و دڵی نایە پەنا سۆبە گەرمەکە بەجێ بێڵێ. کڵاوەکەی سەری ئەمبارەوبار کرد و گوتی:
ـ دوو دانە لەو بەڕەڵڵایانە بەو سەرمایەی دوێشەو هەر لەو پەنا دەڕابە و سووچی کۆڵانانە مۆتەمۆتیان بوو. هەرچی خۆم لێ نابەڵەد دەکردن و وام دەنواند کە نەمدیون، نە ئەوە بوو بڕۆن، نە ئەوە بوو دەستبەکار بن. باوەڕ بکە هەتا ڕۆژی پاک لە ترسی ئەو جووتە نەمتوانی بچمە ژووری نگابانییەکەم و وچانێک بدەم.
شەهێن چاوە جوانەکانی زیت کردەوە و بە بزەیەکی تۆزێ منداڵانەوە گوتی:
ـ ئەیەڕۆ، جا بە تەنیا چۆن دەوێری؟ بۆ کەسێکی دیکە پەیدا ناکەی بەیەکەوە نگابانی بدەن؟
کابرای داڵاندار دیار بوو ئەو پرسیارەی زۆر پێخۆشە، لە لایەکەوە جێی گەرمی دەست کەوتووە و خۆی لێ دەخافڵێنێ، لەلایەکی تریشەوە بە گوێی تۆدا دەدا کە کرێی مانگانەکەی کەمە. تۆزێ خۆی خوار دەکاتەوە و دەڵێ:
ـ جا دادە گیان ئەوە کوا بەشی دوو کەس دەکا ئەو کۆڵانە چل و حەوت دووکانی لێیە، کۆڵانەکەی ئەو بەریش پەنجا و چوار دووکان، بیست و سێ دووکانیش لەم کۆڵانەی تەنیشت،هەمووی دەکاتە سەد و بیست و چوار دووکان. وەرە شەو هەتا بەیانی خەو لە چاوت نەکەوێ و بە ترس و دڵە خورپەوە نیگابانی بدەی بۆ دووسەد و چل و هەشت هەزار تمەن.
لەو کاتەدا کابرایەک خۆی کرد بە دووکانەکەدا و شانی کابرای داڵانداری گرت:
ـ ماڵت بە قوڕێ نەگیرێ لە کوێی سەعاتێکە لێت دەگەڕێم. وەرە بابچین ئەو بارەی میرزا عەزیز خاڵی کەین. بە جووت خوداحافیزیان کرد و چوونە دەرێ.
هەناسەیەکی ئاسوودەت هەڵکێشا و چاوێکت لە شەهێن کرد، سەری داخستبوو و خەریکی مۆبایلەکەی بوو. هێندێک خۆت هەڵگوشی و بە کۆخەیەکی چکۆلە گەرووت ساف کرد و گوتت:
ـ شەهێن خانم ئێستا کورتە نامەشمان بۆ نانێری. جا هاوڕێیەتی ئاوا دەبێ؟
شەهێن دیسان نازێکی بە چاوە ڕەشەکانی کرد و لێوی وەک خونچە کۆکردەوە و قامکە شووش و سپی و نینۆخە پەمەییەکەی بە مۆبایلەکەیدا ناو گوتی:
ـ بڕوا بکە ئەم ئیرانسێڵە بەرگە ناگرێ. بە دوو سێ ڕۆژ جارێک پارە کۆدەکەمەوە کارتێک بکڕم، بەشی هیچ ناکا.
خۆت بە زەنگیانەکانەوە خەریک کردەوە و بیرت لەوە دەکردەوە چۆن درێژە بەقسە بدەی لە گەڵیدا و ئەو ڕازەی کە وەکوو بارێک لەسەر دڵت قوورسایی دەکا بیدرکێنی. مۆبایلەکەت دەرهێنا و کورتە نامەیەک کە ژومارە تەلەفوونێکی نەناس بۆی ناردبووی دۆزیتەوە و لێی چوویە پێشێ و بۆت خوێندەوە:
«دنیا باخێکە، تەمەن گوڵێکە، ژیان ساتێکە
خۆشەویستی تۆش هەموو کاتێکە»
شەهێن دیسان لێوە قەیتانییەکەی بە بزەیەکی مانادار گەشایەوە و گوتی:
ـ کێ بۆی ناردووی؟ بڵێی کچ بێ یان کوڕ؟
چاوێکت لە چاوی کرد و هەناسەیەکت هەڵکێشا، زۆری نەمابوو فرمێسک بە چاوتدا بێتە خوارێ. تەواو دڵت پڕ بووبوو، پێشت بە گریانەکەت گرت و گوتت:
ـ جا تازە کێ ئاوڕ لە من دەداتەوە. ئەوەتا چاو لە ڕیشم کە چەندەی لقی سپی تێکەوتووە.
دەستێکت برد بۆ ڕیش و لاجانگت و ڕوومەتت بۆلای ئەو سووڕاند. لەگەڵ هەناسەیەکی تر گوتت:
ـ خۆ کچانیش هەتا گەنجی سەر چەور و پۆپۆلی هەبێ کوا جوابی ئێمە و مانان دەدەنەوە؟ داخوا کێیە ویستوویەتی بەو کورتە نامەیە سەر بخاتە سەرم.
شەهێن تۆزێ خۆی ئەمباروبار کرد بسکە خورماییەکەی بە لەپی دەستە ناسکەکەی خستەوە ژێر لەچکەکەی و بە شیلە بزەیەکەوە، گوتی:
ـ کچان دەبێ قوڕاخۆریش بن، تۆ ئاوڕیان لێ بدەیەوە. جا لەتۆ چاکتر؟ دەنا تۆ سەدی وەک منت...
لەو کاتەدا ژنێک هاتە ژوورێ و داوای نیو مەتر دەسماڵی موژگانی ئەرخەوانیی کرد و بەپەلە بۆت بڕی و داتە دەستی. چاوەڕێ بووی ژنە بڕوا بەڵام چوو بۆ لای قەفەسەی زەنگیانە و پووڵەکەکان و هەر جارێ بەستەیەکی دادەگرت چاوی لێدەکرد و دایدەنایەوە. تۆش لەگەڵ ئەوەی خەیاڵ هەڵیگرتبووی چاوت لە شەهێن دەکرد و کە ئەویش چاوی لە تۆ دەکرد، بە چاو ئاماژەت بە ژنەکە دەکرد و سەرت ڕادەوەشاند. ژنە ئاخری زۆر بە کاوەخۆ خوداحافیزیی کرد و ڕۆیشت. مات و بێدەنگ چاوت لە زەنگیانەی سەر مێزەکە دەکرد و دڵیشت هەر لەلای شەهێن بوو و چاوەڕێ بووی ئەمجارەیان ئەو سەری قسە دامەزرێنێ. بەڵام دیار بوو هیچ ناڵێ و کایەی بە مۆبایلەکەی دەکرد.
ئێوارە بوو نزیک بانگی شێوان، کاتی ئەوە بوو دووکان داخەی. شەهێن شۆخوشەنگ و ڕووخۆش خۆی کرد بە دووکانەکەدا و یەکسەر هات دەستی لەگەڵ لێکدایەوە و لێوی نا بەلێوتەوە و ماچی کردی. تۆش وا تاسابووی فریا نەکەوتی ماچی بکەیەوە و لێت دوور کەوتەوە. وەها شڵەژا بووی و لە ناخیشەوە شاد بووی. دەستت دەلەرزی و تەنانەت قسەشت بۆ نەدەهات. دەتگوت زمانت شکاوە. شەهێن بە نازێکی کچانە و تایبەتی خۆیەوە لێت هاتە پێشێ و دەستی گرتی. وەهای قامکە لەرزۆکەکانت گوشی، قرچەی یەسکەکانی هات و ژانێکی وشکی لە ئێسکی قامکە باریکەکانت ئاڵاند. دیسان لێوی نا بە لێوتەوە و گوتی:«دووکانەکە داخە با بڕۆین». دەستی گرتی و ڕایکێشای بۆ دەرێ. بێ ئەوەی زمانت بگەڕێ. خۆشت نەتزانی چۆنت دووکانەکە داخست و لەگەڵی ڕۆیشتی. دەستی خستە نێو دەستت. بە شەقامەکەدا داگەڕان و نەتزانی چۆن گەیشنە پارک و لەسەر چیمەنی بن دارەکان دانیشتن. هەستت بە چێژێکی ڕۆحی دەکرد و جوانیی شەهێن وای لێکردبووی قسەت بۆ نەدەهات. تەنیا ئەو بوو قسەی دەکرد و لێوی دەجووڵا. بەڵام هیچی لێ حاڵی نەدەبووی. لە پشت سەرتەوە گرمەی ماشێنێک هات. ئاوڕت دایەوە لۆرییەک بە شەقامەکەدا تێپەڕی. کە ملت وەرسووڕاندەوە شەهێن لەلات نەمابوو. هەرچی گەڕای و چاوت گێڕا نەتدۆزییەوە. وەها دڵت ڕێک گوشرا و خەم دایگرتی، کەوتییە دڵە کوتێ و هەناسەت سواربوو. خەریک بوو دەخنکای و لەترسانا خەبەرت بۆوە.
تۆزێ بیرت کردەوە و خۆت بەکەل و پەلەکانەوە خافڵاند و دەتویست ئەو خەونەی بۆ بگێڕیەوە. یان خەونەکانی تر کە دیتبووت. چونکە شەو نەبوو خەونی پێوە نەبینی و بەشێوەیەک لێی دانەبڕێی. هەر لەو خەونەیاندا کە شەهێنت لێ ون بووبوو و لەتاوانا خەریک بوو هەناسەت ڕاوەستێ و داچڵەکیبووی. لەگەڵ داچڵەکینەکەت خێزانت خەبەری بووبۆوە و گوتبووی: «بیسمیللا ئەوە چیبوو قادر بۆ وا داچڵەکیی؟» تۆش دەستت کردبۆوە ملی و لەگەڵ ئەوەی باوەشتان بە یەکدا کردبۆوە و یەکترتان ماچ کردبوو گوتبووت: «هیچ نەبوو، لە خەوما لە سەربانێکی بەرز بەربوومەوە.»
ئێستاش کە بیرت لە خەونەکە دەکردەوە وەک ئەو کاتەی نێو خەونەکە شڵەژابووی و کەوتبوویە دڵە کوتێ. هەرچی هەوڵت دەدا نەتدەزانی چۆن دەست پێ بکەی و چیی پێ بڵێی.
شەهێن زڕەیەک لە مۆبایلەکەیەوە هەستا. دەری‌هێنا بە بزەیەکەوە خستییەوە نێو جانتاکەی. چاوێکی لە کاتژمێرەکەی کرد و هەستا سەرپێ. لەگەڵ هەستانەکەی ئەو تەزوویەک بە دڵتدا هات. چونکە حەزت نەدەکرد بڕوات و بەجێت بێڵێ. ئەگەرچی ئەو کاتانەی لێت دوور بوو هەر لەگەڵ ئەودا دەژیای و ساتێک لە بیرت نەدەچۆوە. تەنانەت لە کاتی خەویشا خەونت پێوە دەدی. شەهێن لەگەڵ ئەوەی لێت نزیک بۆوە و ڕوخساری بە بزەیەکی شیرین گەشایەوە گوتی:
ـ ئەگەر ئیشێکت نەبێ دەڕۆم. دەستی لەگەڵ لێدایەوە و کاتێک دەستە نەرم و شلەکانی لەگەڵ دەست و قامکەکانی تۆ تێکەڵ بوو، خەونەکەت وەبیر هاتەوە کە چۆن دەستی گوشیبووی و قرچەقرچی لە قامکەکانت هێنا بوو. حەزت دەکرد دەستت بەرنەدات و هەتا ئاخری تەمەن هەروا دەستت بە دەستییەوە بێ. هێشتا مەلی دەستی لە هێلانەی دەستت نەهاتبووە دەرێ، کوڕێکی بەلەباریکە بە پانتۆڵێکی تەنگەوە خۆی کرد بە ژوورێدا و بێ ئەوەی سڵاو بکات ڕووی لە شەهێن کرد و گوتی:
ـ ئەرێ تۆ لە کوێی دوو سەعاتە لەو سەر شەقامە چاوەڕێتم.
شەهێن لەگەڵ بزەیەکی نەرم و شیرین چاوێکی لێ قرتاند و گوتی:
ـ لەلای خاڵە قادر دانیشتم، ئەمڕۆ زوو دەرسەکەمان تەواو بوو، خۆ نەدەکرا لەسەر ئەو شەقامە ڕاوەستم هەتا تۆ دێی. خۆ دووسێ جار نووکەم بۆ کردی پێموابوو دەزانی لێرەم.
کوڕە بێ خوداحافیزی چووە دەرێ و شەهێنیش لەگەڵ ئەوەی بە دوایدا چووە دەرێ، بە بزیەکی مانا دارەوە دەستی بەرز کردەوە و بە نازێکی کچانەوە گوتی:
ـ خوداحافیز.
لاقت بێ ئیختیار بەرەو دەرگای دووکانەکەی کێشای و چۆلەکەی نیگات بە دوادا بەڕێ کردن. لەو سەری کۆڵانەکە شەهێن بە کوڕە گەیشتەوە و دەستی یەکیان گرت و بە شەقامەکەدا سەرەو خوار داگەڕان.

ئەمین گەردیگلانی

بەھاری 1389

[behnam5555]

خمخۆرکی خوێن ( 1 )


«نە ئەوەیە ئەم شەوگارە کۆتایی پێ‌بێ، نە ئەوەشە ئەم خەونە دوابڕاوە دەستم لە کۆڵ بکاتەوە. چبکەم؟ پەنا بۆکێ بەرم؟ چیم لەدەست دێ؟ تەنیا خەم و دڵەڕاوکێم بۆ ماوەتەوە. بەدەست خۆم نەبوو، ئەو قسەیە بەرچاوی تاریک کردم، هۆش و بیرم لا نەما...»
دانیشتووە و لەبەر خۆیەوە ورتەی دێ، هەرتاوێ پەیتووکەی چاوی لەسەر شوێنێک دەنیشێتەوە. جاروبار دەکەوێتە دڵەکوتێ و دڵی هێندە بە پڕتاو لێدەدا جەستەی لەگەڵیدا دەلەرێتەوە. جاری وایە هەست دەکا سییەکانی ماسیون و لەنێو قەفەسەی سینگیدا جێیان نابێتەوە. دەکەوێتە هەناسەبڕکێ و نیخەنیخی سینگی لە ژوورەکەدا دەنگ‌ دەداتەوە.
«دە بمخنکێنە دەی! دە کارێک بکە هەناسەم ڕاوەستێ! ئاخەر من نازانم بۆ زیندووم؟ ئیتر ژیانم بۆچییە؟ دنیا بەبێ ئەشق و خۆشەویستی بەکاری چی دێ؟ هیچ هیوایەکم نەماوە. ئیتر باوەڕ بەچاوی خۆشم ناکەم. ئاخ، نازانم بۆ...»
دوو ڕیز فرمێسک بەسەر ڕوومەتیدا دەخوشێن و لە لقە زبرەکانی ڕیشیدا ڕێگە دەکەنەوە و لەبەر ملیدا خۆیان حەشار دەدەن. هەناسە سواربوونەکەی دڵی توند کردووە و بۆغمە و ئۆناقیش ئەوەندەی ‌تر گەرووی ڕێک دەگوشن. گەرمایی‌یەک مێروولە بە بەری پێی دەکات و بە ڕەفیچکەیدا هەڵدەگەڕێ و لەگەڵ خوێنی شادەماری، خۆی دەگەیێنێتە لاجەسەری و کاسی دەکات. هەست دەکا کاسەسەری بۆته مەنقەڵی و لێوڕێژە لەپشکۆی گەش و خەریکە گڕوگەرمایی بە مل و بڕبڕەی پشتیدا شۆڕە دەکاتەوە و ئیسکی ڕان و بەلەکی دەکاتە بۆڕیی ئاور. بەڵام ئەو تاوویاوە سووتێنەرە بۆ ساتێکە و لە چاوترووکانێکدا دەبێتە چەقوچۆ، لەرز و تەزوویەک سەرتا پای دادەگرێ و هەست دەکا هەر ئێستا هەموو لوولاکەکانی دەست و لاقی لەبەریەک دەچن و قرچەدەکەن. دەکەوێتە لێوەلەرە و شەقەشەقی کاکیلکەی لەژوورەکەدا دەنگدەداتەوە. هەڵدەستێ پەنجێرەکە پێوەدەدا و بە لەرزە لەرز سێ چوار لێفە و بەتانی دێنێ، گوڵۆپەکە دەکوژێنێتەوە، لێفەکان بەخۆیدادەدا و لە سەرلا تەنیشت خۆی کوشمەڵە دەکا.
بە کۆڵانی پڕلە بەفر و شەختەدا تێدەپەڕێ و خۆی دەگەێنێتە بەردەرگای ماڵی سۆما، دەرگای حەوشەکە کەلێنێکی پێدراوە و پەنجەرەی سەوزی ژوورەکەیان دیارە. دەچیتە ئەوسەری کۆڵانەکە و دەگەڕێتەوە، چاوێک لە حەوشە و پەنجێرە سەوزەکە دەکاتەوە. سەری سۆما بە قژێکی ئاڵۆزاوەوە لەسەر بەفری بەرپەنجێرەکە داندراوە و هەر دوو چاوە شینەکەی زیت کردۆتەوە و سەیری کۆڵانەکە دەکا. هەست دەکا چاوی لەلاقی ئەو بڕیوە، سەردادەخا و چاو لەلاقی خۆی دەکا، تا ئێستا بەسەر بەفر و شەختەدا هەنگاوی دەنا، کەچی ئێستا هەتا ئەژنۆی لە خوێن و کەفدا نوقم بووە و جار لەگەڵ جار خوێنەکە خەریکە دێتە سەرێ و توند دەبێتەوە. سەیری حەوشەکە دەکاتەوە، سەری سۆما هەروا لەسەر بەفرەکەیە، ئەمجارەیان چاوی قووچاندووە و برژۆڵە ڕەشەکانی هاتوونەتە سەر ڕوومەتی، دەمی داچەقاندووە و زمانی دەرکێشاوە. وزاقێک لە خۆی دەدات و دەیهەوێ بچێ بۆلای، گریان ئەوکی گرتووە و لەگەڵ هاوارێک لە سینگیدا قەتیس ماوە. نەدەتوانێ هاوار بکات نەدەشتوانێ هەنگاو هەڵێنێتەوە. خوێنە خەستەکە هەتا سەرووی چۆکی هاتووە و بۆتە خمخۆرکێکی هەڵلووشەر. دادەنەوێ و دەستێک دەبا بۆ خوێنەکە بزانێ لاقی بۆئاوا تێی‌گیراوە، کە دەستی دەکا بەنێو خوێنەکەدا هەتا مەچەکی دەچێتە خوارێ و هەرچی هەوڵ دەدا بۆی دەرنایەتەوە. هەروا بە دانەواوی دەمێنێتەوە و لەجێی خوێ جووڵەی لێ‌دەبڕێ. خوێنە خەستەکە لەپەستا دێتە سەرێ و دەگاتە سەرووی ڕانی، دەستە تێ‌چەقیوەکەشی هەتا سەرووی هەنیشکی دەکەوێتە ژێرەوە. سەری هەڵێنا و سەیری حەوشەکە کرد، سەری سۆما هەروا لەسەر بەفری سپیی بەر پەنجێرەکەیە، ئەمجارەیان بسکە کاڵەکەی خاو و شانەکراو بە هەردوو لادا لادراوە، خەتی نێوەڕاستی سەری وەک برووسکەی شەوەزەنگێکی هەوروهەڵا بریقەی دێ. چاوە شینەکانی هەڵێناوە، برژۆڵە ڕەشەکانی وەک قولاپ هەڵگەڕاونەتەوە و گەلاوێژ ئاسا دەدرەوشێنەوە. لێوە سوورەکەی بزەیەکی شیرینی لێ‌نیشتووە، دەتگوت پێدەکەنێ و هەر ئێستا قاقایەک دەکێشێ پڕ بە گەرووی حەوشە و کۆڵان و ئاسمانی شارەکە. حەزی نەدەکرد چاوی لەسەر هەڵگرێ. هێندە جوان بوو پێی‌خۆش بوو سەد چاوی تری هەبوایە و سەیری سۆمای بکردایە. خوێنە خەستەکە هەروا دێتە سەرێ و گەیشتۆتە چەناگەی و تەنیا لە دەمی بۆ سەرێ بەدەرەوەیە، بڕێکی تر دێتە سەرێ و دەگاتە لێوی، نازانێ خوێن و کەفەکە دێتە سەرێ یان خۆی تێهەڵدەچەقێ. ئیتر ناتوانێ ملیشی بۆ هیچ لایەک وەرسووڕێنێ. حەز دەکا جارێکی تر چاو لەسەری سۆما بکاتەوە و بزە شیرینەکەی ببینێ، بەڵام ناتوانێ. کە تۆزێک چاوی بەرز دەکاتەوە ئاپۆرەیەک ژن و پیاو دەبینێ هەموو قامکیان بۆ لای ئەو ڕاداشتووە و چاوی پڕ لە ڕق و بێزاریان تێ‌بڕیوە. خوێنەکە دەگاتە دەمی و لەبن مەڵاشووی توند دەبێ، تامێکی سوێر و بۆگەن ناخی دادەگرێ. سەردەکەوێ و کونە لووتەکانی و گوێچکەی پڕ دەکا. هەناسەی دەرنایە و چاوی پڕ دەبێ لە سووراییەکی خەست.
دادەچڵەکێ، لێفەکان لە خۆی دەکاتەوە، سەرتاپای لە ئارەقێکی ساردا خووساوە. خەریکە لە گەرمانا دەسووتێ. هەڵدەستێ گڵۆپەکە هەڵدەکات و پەنجێرەکە دەکاتەوە. سەیری حەوشە چۆڵەکە و دارەتووی پڕ پەلک و گەڵا دەکا. سەری بۆ ئاسمان بەرز دەکاتەوە و سریوەی ئەستێرەکان سەرنجی ڕادەکێشن. هەموو ئەستێرەکان دەبنە چاوی سۆما و سریوەیان دێ. گەرووی وشک بووە، خەریکە لە توونیانا بخنکێ. دەچێتە چێشتخانەکە و پەرداخێک ئاو لە بەفرە چاڵەکە تێدەکا و دەیخواتەوە. دێتەوە ژوورەکەی چەقوچۆیەک دیسان وەلەرزینی دەخاتەوە. پەنجێرەکە پێوە دەداتەوە. لێفەیەک بە شانیدا دەدا و پشت دەنێ بە دیوارەکەوە و ئەژنۆی لە باوەش دەگرێ. سەر دەکاتە سەر کڵاوەی چۆکی و دەست دەکا بە گریان.
سەری هەڵدێنێ چاو بە چوار دەوری ژوورەکەدا دەگێڕێ. هاوارێک لە گەروویدا پەنگی خواردۆتەوە. پێی عەیب نەبوایە پڕ بە ژوورەکە و حەوشەکە و کۆڵانەکە و شارەکە دەینەڕاند. سەری کردەوە سەر کڵاوەی ئەژنۆی و دەستی کرد بە گریان.
تازە لە سەفەر هاتبۆوە، هێشتا جانتاکانی نەکردبۆوە و سۆما و دایکی و برا چکۆلەکەی هەموویان شاد و لێو بە بزە لەلای دانیشتبوون و بەخێر هاتنەوەیان پێدەگوت. دیار بوو توونیەتی. بێ ئەوەی هیچ بڵێ سۆما هەستا و چوو لە چێشتخانەکە پەرداخێک ئاوی ساردی بۆ هێنا. هێشتا بە تەواوی ئاوەکەی نەخواردبۆوە مۆبایلەکەی زڕەی لێ هەستا و دوای ئەوەی پەرداخە ئاوەکەی خواردەوە و لێوی سڕی، مۆبایلەکەی دەرهێنا و بە گوێیەوەنا.
ـ بەڵێ فەرموو.
دوای چاکوچۆنی و هێندێ قسەوباس لەپڕ گرژ بوو. سپی هەڵگەڕا و زمانی کەوتە تەتەڵە کردن و بە جارێ ڕەنگی هەڵبزرکا.
دایکی دەستێکی کێشا بە سینگیدا و بە ڕووخسارێکی شیواو و دڵی پەرۆشەوە گوتی:
ـ ئەیەڕۆ چبووە شێرکۆ گیان؟ هەواڵی چییان پێدای؟
سۆما کە پەرداخە بەتاڵەکەی لێ وەرگرتبۆوە هەروا بە پێوە ڕاوەستا بوو و ئەویش بەسەر سوڕمانەوە چاوی لە مێردەکەی بڕیبوو، دەستی بە ڕوومەتیەوە گرتبوو و بە چاوێکی پڕ لە پرسیارەوە گوتی:
ـ شێرکۆ پێمان ناڵێی چبووە؟ ئەوە کێ بوو؟
شێرکۆ بە چاوی ڕقەوە لە سۆمای ڕوانی و لەگەڵ ئەوەی لێوی دەکرۆشت گوتی:
لەمن دەپرسی؟ یانی نازانی چبووە؟
سۆما شڵەژا و حەپەساو پەرداخەکەی لەدەست کەوتە خوارێ، ڕەنگی هەڵبزرکا و لەگەڵ ئەوەی کەوتبووە دڵە کوتێ، خەیاڵ هەڵیگرت: "یانی ئەوە، بڵێی چیی پێ گوتبێ؟ بەڕەڵلای هیچووپووچە هەڕەشەکەی خۆی بردەسەر." ترساو و ڕەنگ بزرکاو تفەکەی قووت دایەوە و گوتی:
ـ شێرکۆ چبووە؟ تۆخودا پێمان بڵێ، کێ مردووە؟ ئەو تەلەفۆنە کێ بوو؟
ـ کەس نەمردووە، پێت خۆش بوو کێ بمرێ. خۆت بمری چۆنە؟!
سۆما کەئەوەی بیست چۆکی نووشتایەوە و لەپەنای خەسووی دانیشت. یەکسەر بیری چوو بۆ لای کەریمی جیرانیان. کەریم چەند جار پێی گووتبوو: «سۆما ئەوەی پێت دەڵێم دەیکەی چاکە دەنا قووڕێکت بۆ دەگرمەوە هەتا ئاخری تەمەنت هەر بیشێلی. یان وات بۆ تێدەچێنم شێرکۆ سەرت بتاشێ و وەدەرت نێ.»
دایکی لەگەڵ ئەوەی خەم و ترسێک دڵی ڕێک‌دەگوشی گوتی:
ـ ڕۆلە گیان، ئەوە چ قسەیەکە تۆ دەیکەی؟ دەبیڵێ دەی دڵم تۆقی، بزانین چبووە، بۆ پێمان ناڵێی؟

دریژه ی هه یه

[behnam5555]

خمخۆرکی خوێن ( 2 )

شێرکۆ هەستا بە نێو ژوورەکەدا سووڕێکی لێدا و لەگەڵ ئەوەی دەیویست شاڵاو بۆ سۆما بەرێ، لەبەر خۆیەوە ورتەی دەهات و تفی لە دار و دیوارەکە دەکرد.
سۆماش جار لەگەڵ جار لە خەسووی دەچووە پێشێ و وای خۆی پێوە نووساند بوو دەتگوت هەر ئێستا دەچێتە باوەشی، سەری نابوو بە شانی خەسوویەوە و دەگریا و شۆڕشی برا چکۆلەشی لەولاوە سەری داخستبوو. جار جار سەری هەڵدێنا و لە کاکی و لە سۆما و دایکی دەڕوانی. حەپەسا و منداڵانە دەیڕوانی و نەیدەزانی چبووە و بۆ ئاوا دەکەن.
شێرکۆ دوای ئەوەی زۆری نەڕەنەڕ کرد و جنێوی دا، لە دایکی و براکەی و ژنەکەی مۆڕدەبۆوە و هەر جارەی دەیویست هۆمەن بۆ یەکیان بەرێ و وەک گورگی هار هەڵیاندڕێ. بە ڕقەوە دەستی کرد بە گیرفانیدا و مۆبایلەکەی دەرهێنا. ژومارەیەکی گرت و نای بە گوێیەوە و لێوی خۆی گەست:
ـ عەلۆ، کاک عەلی هەتا ماڵی ئێمە وەرە.... لەسەری مەڕۆ... زووکە هەتا ئێرە وەرە.
دایکی کەوتبووە دڵە کوتێ و سۆماش لەو خراپتر. هەردووکیان ڕەنگی مردوویان لێ نیشتبوو. سۆما دەمی وشک بووبوو و دەتگوت خۆڵەمڕەی تێکراوە بە زۆر زمانێکی بە لێویدا هێنا و گوتی:
ـ شێرکۆ دە پێمان بڵێی چبووە؟ کاکە عەلیمت بۆ چییە وا بانگت کرد بێ بۆ ئێرە؟ چبووە؟ بۆ پێمان ناڵێی؟
شێرکۆ مۆڕەیەکی لێکرد و بەرەو دەرگاکە ڕۆیشت. چووە دەرێ و شەق پێوەیدا لەوانەبوو شووشە و تایەکانی بکەونە خوارێ. دایکی شێرکۆ سەری سۆمای بە سینگییەوە گوشی و هەردووکیان دایان لە پڕمەی گریان.
دوای چەند خولەکێک عەلی لە دەرگای دا شێرکۆ کە هەر لە حەوشە دەهات و دەچوو خێرا دەرگاکەی لێکردەوە و دوای ئەوەی هێندێکیان قسە کرد هەردووکیان وەک گورگی برسی بەرەو ژوورێ ملیان پێوەنا. شێرکۆ خۆی کرد بەژوورێدا و عەلیش بەدوایدا. سۆما و دایکی و براکەی هەر سێکیان بە پێوە ڕاوەستا بوون. شێرکۆ هۆمەنی بۆ سۆما برد، قژی گرت و بە ڕاکێش ڕاکێش بردیە دەرێ. دایکی هەرچی هاواری کرد و ڕوومەتی خۆی ڕنی و پاڕایەوە کەڵکی نەبوو. عەلی سۆمای برد و دەرگای حەوشەکەی بە توندی پێوەدا.

**

لێفەکەی لە شانی کردەوە، چووە بەر پەنجێرەکە و چاوی لە ئاسمان بڕی، دیسان لە هەموو سووچێکی ئاسمانەوە چاوی سۆما ترووسکەیان دەهات و چاوەبڕکێنەیان لەگەڵ دەکرد. ئاراوقارای لێ هەڵگیرابوو، نەیدەزانی چبکا؟ دوو حەوتوویە لەو ژوورەدا خۆی زیندانی کردووە و دایکی ڕۆژی جارێک بەزۆر نان و ئاوی بۆ دێنێ و دەرخواردی دەدا. هەرچی گوشار بۆ مێشکی خۆی دێنێ و بیری لێدەکاتەوە نازانێ چۆن بڕوا بکات.
«باشە ئەوە کێ بوو ئەو ڕۆژە تەلەفۆنی بۆ کردم، وێدەچوو ئاشنا بێ. زۆر خۆمانە پێی گوتم: شێرکۆ، شتێکت پێدەڵیم باوەڕ دەکەی بیکە نایکەی کەیفی خۆتە. چونکە ئابڕووی منی پێ‌ناچێ و گوێشم لێ نییە. دەڵێم با گەڕەکەکەمان پیس نەبێت و ژنان شووی لێ‌هەڵنەکێشن. لەو ماوەیەدا کە لە ماڵێ نەبووی زۆربەی کات ماڵی ئێوە و بەتایبەت ژنەکەتم دەخستە ژیر چاوەدێری. ژنەکەت هەر ڕۆژی بەدەست یەکێکەوەبوو، چەند جار لەگەڵ منیش چاوەچاوی کرد بەڵام من قەت ویژدانم ڕازی نابێ لە ژنی مێرددار نزیک ببمەوە، ئەویش ژنی دەروجیران...»
تاسابوو، ئەوە دەبێ کێ بووبێ؟ دۆست بوو یان دوژمن؟
دایکی چەند جار گریابوو، سوێندی بۆ خواردبوو کوتبووی: «ڕۆڵە گیان تۆ بۆ خەریکی خۆت لەنێو دەبەی و ئەو ژنە بەستەزمانەشت ئاوا لێکرد؟ ئەو ژنە خۆ هیچی نەکردووە، مەگین بەر دەرگای حەوشەکەی گەسک دابێ دەنا پێی لەو ماڵە نەچۆتە دەرێ. تەنانەت لەو ماوەیەدا تۆ لەماڵێ نەبووی سەری لە ماڵی باوکیشی هەڵنەهێناوە.
خەونەکەی سەعاتێک لەمەوبەری وەبیر هاتەوە، خوێنەکە. ڕۆچوونەکەی بەنێویدا. چاوێکی لەدەستی خۆی کرد، ئەو دەستەی قژی سۆمای پێ‌گرتبوو.
نەیدەزانی چبکا. وەک شێت بەنێو ژوورەکەدا دەهات و دەچوو. لەبەر خۆیەوە قسەی دەکرد، دەگریا، لەرزی لێ‌دەهات و بەهەردوو دەستی سەری خۆی دەگرت. «نازانم من بۆ ئاوا دەرهەڵبووم . ژیانی خۆمم وێران کرد؟» وەبیری هاتەوە قژی سۆمای دابووە دەست عەلیی برای. عەلی کە قژی گرتبوو و بەڕاکێش ڕاکێش بردبوویە دەرێ گوتبووی: « تۆی ئابڕووبەرەی ڕووڕەش بۆ سەربڕین چاکی، کوڵکەی سەربەخوێن.»
دیسان جەستەی گەرم داهاتەوە و هەستی دەکرد هەر ئێستا ئێسکی لەشی دەسووتێن و پێست و دەمارەکانی دەتوێنەوە. ئازای ئەندامی لە ئارەقەدا شەڵاڵ بووبوو. خەم و گریان و تاویاو و چەقوچۆ یەک لەدوای یەک لە جەستە و ڕۆحی وەردەهاتن. سەری لە سەر کڵاوەی چۆکی هەڵگرت و چاوی لە سوچی نیوە تاریکی ژوورەکە بڕی.
« شێرکۆ گیان نازانی چەندەم خۆش‌دەوێی، دەڵێم بڵێی لە دنیادا ژنێکی تر هەبێ بەقەد من مێردەکەی خۆی خۆش بوێ؟ شێرکۆ بەو خودایە سەعاتێکم لێ‌دوور بی پێم بە ساڵێکە. توخودا قەتم لێ‌دوور مەکەوە...»
پەپوولەی ماچەکانیان باڵیان لە باڵی یەک دابوو و بە ئاسمانی ئەشقێکی وەنەوشەییدا فریبوون.
شتێکی قورس، گڵمتکێکی ڕەق، لە گەروویدا گیری کردبوو، نە گریانەکەی دەردەهات نە دەیتوانی هاوار بکا. سەری کردەوە سەر چۆکی.
کۆخەیەکی ویشک پیرانی پێ‌کرد، سۆما لەخەو ڕاچەنی و دەستی خستە سەر شانی: «چییە؟ بۆ ئاوا دەکۆخی؟» لە جێگاکەی دەرپەڕی و بە پەلە چوو پەرداخێک ئاوی هێنا کردی بە دەمییەوە.
لەپڕ بۆغمە قورسەکەی گەرووی ڕەوی و کوڵی گریانێک، ئاو و ئاور پێکەوە لە چاو و سینکیدا تەقینەوە. وەها دای لە قوڵپەی گریان ژوورەکە دەنگی دایەوە. دایکی بە هەڵەداوان هات بۆ ژوورەکەی و باوەشی پێداکرد. سەری کردە سەر ڕانی خۆی و لە گەڵ ئەوەی فرمێسک بە چاویدا دەهاتە خوارێ گوتی:
ـ شێرکۆ گیان! من ئەمڕۆش چوومەوە بۆلای سۆما. لەو ڕۆژەوە پێم لێ نەبڕیوە. هەموو شتێکی بۆ من و دایکی باس کرد. تۆ واتکردبوو لە خۆت نەمدەوێرا هیچت پێ‌بڵێم. خۆ بە کاری ئەوە نەدەھاتی قسەت لەگەڵ بکەم. تۆ نەتهێشت سۆماش قسەیەک بکات. ڕۆڵە گیان هەر ئەو لە تۆ چاکترە، دەیگوت خۆم بە شێرکۆ دەڵێم چیبووە. بەیانی بچۆ بۆلای.
کە خەبەری بۆوە سەری لە سەر کوشی دایکی بوو. دایکیشی پاڵی بە دیوارەکەوە دابوو و خەوی لێ‌کەوتبوو. وڵات ڕووناک بووبۆوە و گزنگی بەرە بەیان لە سەر لقی دارەتووەکەی دابوو و چۆلەکە لەنێو لق و گەڵاکانیدا جریوە و جووکەیان دەهات. هەستا سەر پێ و دەرپەڕی بۆ دەرێ. دایکی بە تەقەی دەرگاکە لە خەو ڕاچەنی:
ـ شێرکۆ!
شێرکۆ لە دەرگای حەوشە چووە دەرێ و بە پڕتاو ڕۆیشت بۆ گەڕەکی باخی قازی و خوی کرد بە کۆڵانەکەی ماڵی خەزووریدا. کە گەیشتە بەر دەرگای ماڵەکەیان، دەرگای حەوشەکە کەلێنێکی پێ‌درابوو. چووە ئەوسەری کۆڵانەکە و گەڕایەوە. چاوێکی لە حەوشەکە کرد، تایەکی پەنجێرە سەوزەکە کرابۆوە و سۆما سەری کێشابووە دەرێ. کە چاوی بە شێرکۆ کەوت چاوە شینەکانی بریقەیان لێوە هات و لەگەڵ بزەیەکی شیرین ئەستێرەی گەلاوێژیان وەبیر شێرکۆ هێنایەوە. شێرکۆ دڵۆپێک فرمێسک بە سەر ڕوومەتیدا خزی و خۆی کرد بەنێو ڕیشە زبرەکەیدا. بێ ئیختیار سەری داخست و چاوی لە بەر پێی خۆی کرد.

ته واو

ئەمین گەردیگلانی

ھاوینی1389

[behnam5555]

گۆمە گێژە


دیسان وەک هەمیشە هاتبۆوە قەراغ گۆمەکە. لەسەر گابەردی پەنا کەندەڵانەکە دانیشتبوو و چاوی لە گێژ و خول و تەندوورەی گۆمەکە و شینایی مەیلەوسەوزی بڕیبوو. کەسێک نەیناسیبایە و چاوی پێی بکەتایە پێی وابوو خۆی لە ڕاوی نقە و ماسی خۆش کردووە یان تۆڕی تێخستووە و چاوەڕوانی ئەوەیە بارێکی ماسی پێوەبێ. ئەوە بووەتە کاری هەموو ڕۆژێکی و لە بەیانییەوە هەتا ئێوارێ دەچێ لەسەر ئەو بەردە دادەنیشێ و زەق زەق دەڕوانێتە گۆمەکە و کاس و وڕ و بێ جووڵە، وەک داوەڵ لەوێ دەچەقێ. ڕۆژی وایە هەتا تاریکان لەوێ دەمێنێتەوە و هەر جارەی کەسێکی نێودێ یان خزمێکی دەچن دەیهێننەوە بۆ ماڵێ. تەنانەت لە چلەی زستان و تۆف و بەند و سەغڵەتیشدا دەچوو، بەڵام خەڵکی نێودێ چاویان لێ خافڵ نەدەکرد و نەیاندەهێشت سەرما بیبا و دەچوون دەیان هێنایەوە. ئەمڕۆش بەو گەرمای هاوینە خۆی گەیاندبۆوە لای گۆمەکە و چاوی لە ئاوە شینەکەی بڕیبوو. بایەکی گەرم هەڵیکردبوو برینجەی دەخستە سەر لێوی دەروای مەندی چۆمەکە. بەستێنی چۆم پڕە لە خیز و بەردی ئاوەسوو، بنچکی گزیچار لە چەند جێوە لەدەوری چۆم و بنگەڕ و بە تایبەت لێواری گۆمەگێژە ڕواون و سێبەری خۆیان بە پووشی زەردەڵ و ڕمڵی نەرم و وشک بەخشیوە. گۆمە گێژە تەنیا گۆمێکە لەم مەڵبەندە کە بەهاران تەنانەت مەلەوانی شارەزاش ناتوانێ خۆی لێدا. بەڵام هاوینان کە ئاو لە کەمی دەدا هێندێک لە لاو و گەنجە پڕ وزەکان بۆ خۆدەرباز کردن لە گەرما دەخزێنە باوەشی و ململانی لەگەڵ گێژاوی شین و پڕ تەوژی دەکەن.
ڕەحمانی پووربەگم کە خەڵکی ناوچە لە دوای ئەو کارەساتە بە ڕەحمانە شێت دەیانناسی، لە کاری مەزرا و خەلە و خەرمان بووبووە و بە ڕۆژدا لە نێو باخە سێو و گوێزەکەیدا ڕایدەبوارد و چاوەڕوانی گەیشتنی باخەکەی بوو. مەزرا و باخەکەی لە نزیک چۆمەکە و جیرانی گۆمە گێژە بوو. ئەو لە دارای دنیا تاقە کوڕێکی بوو کە دنیا و ڕووناکی و هەناسەکێشانی تەنیا لەبەر ئەو دەویست و هەموو جوانی و خۆشی و هیواکانی ژیانی لە چاوی ئەو کوڕە تاقانەیەیدا دەدی. کاوە تاقانە کوڕەی دایک و بابی و تەنانەت تاقانە لاوی گوندەکەش بوو بۆ ژیری و جوانچاکی و، گەورە و بچووکی گوندەکە ئەویان بە قەد دایک و بابی خۆش دەویست.
ڕەحمانە شێت لەبن سێبەری چڕی دار گوێزێک خۆی لە گەز دابوو، مریشک و جووچک و کەڵەشێر کە لە بەهارێوە لەو نێو باخەدا کولانەی بۆ دروست کردبوون و بە گیاوگژی ناسک و کرم و کوللە پەروەردە بووبوون لە دەوری دەهاتن و دەچوون و فڕووج و باڕۆکە بە نێو جۆگەلە و دێراو و شیلەگەدا یەکتریان هەڵدەبڕی و قیڕەقیڕ و پڕژەی باڵیان ڕەحمانە شێتی خەنی کردبوو. جارجار سەری هەڵدەبڕی و چاوی لێدەکردن و لە دڵی خۆیدا تەڕەکەبابی چەوری زستانێی دەهاتە بەرچاو و دەمی ئاوی تێدەگەڕا. قاوەڵتوونێکی درەنگە و زۆری ئیشتیای چایی کردووە. هەستا سەر قوون دانیشت، کە سەری هەڵێنا دیتی لە ڕێگای خوار باخەکەوە خێزانی و کوڕەکەی بۆ لای ئەو دەهاتن. بە پەلە هەستا و ئاورەکەی هەڵکرد و کترییە ڕەشی نایە سەری. کە ژنەکەی و کوڕەکەی گەیشتنە لای، کترییە ڕەش کەوتە گیزەگیز. خێزانی چاییەکەی دەم کرد و سێ بە سێ نان و چاییان خوارد.
کاوە دوایین قومی لە چاییەکەی دا و گوتی:
ــ باوە نایەی بچین بۆ گۆمە گێژە مەلەیەک بکەین؟
باوکی کە زۆری حەز لێبوو و لە خودای دەویست لەگەڵ کوڕە تاقانەکەی هێندێک یاریی قڕنەگۆمە بکات گوتی:
ــ بۆ نایەم ڕۆڵە گیان. جا لە مەلە خۆشتر هەیە. بەڵام جارێ ئاوەکەم لەو پەڵە وێنجەیە ئاژین کردووە، تەواو بێت دەچین.
کاوە چاوێکی لە دایکی کرد و گوتی:
ــ باشە باوە من و دایکم دەچین بۆ لای گۆمەکە، لە بن داربییەکە دادەنیشین من تۆزێ مەلە دەکەم هەتا تۆ دێی. با دایکیشم بمبینێ چۆن مەلێ دەکەم و ئیتر بە منداڵم نەزانێ.
ڕەحمانە شێت کە دەیزانی کوڕەکەی وەک بێچووە مراوی وایە و لە منداڵییەوە کوڕی چۆم و گۆمان بووە و لە دەریاشدا دەبێ پشتی لێ بکاتەوە گوتی:
ــ باشە کوڕم ئێوە بچن منیش تاوێکی تر دێم.
ڕەحمانە شێت دەستی دا پێمەڕەکەی و چوو بۆلای شێلگە ئاوەکە و خێزانی و کوڕەکەی بەرەو لای گۆمەکە داگەڕان.
خەریک بوو شێلەگەکە هەڵبڕێ و بەرێکی تر ئاو لە وێنجەکە ئاژین بکات، کەڵەشێرە لارییەکەی کە لەسەر سەربانی کولانەکە قیت ڕاوەستا بوو دووجاری خوێند. ڕەحمانە شێت ئاوڕی دایەوە و بە دیتنی کەڵەشێرەکە بسکەی سمێڵی هات و بیری ڕۆیشت بۆ لای ئەو چوارسەد هەزار تمەنەی خلەی قاوەچی پێیدا بوو و بۆ شەڕە کەڵەشێری دەویست. بەڵام ڕەحمانە شێت بەو قیمەتە پێی نەدابوو و داوای پێنج سەد هەزار تمەنی کردبوو. بۆیە چاوێکی لە کەەشێرەکە کردەوە و لە دڵەوە خۆی بە قوربانی لاق و ملە درێژەکەی و تەنانەت دەنگە ناخۆشەکەی کرد. بەڵام لەگەڵ ئەوەدا کە تاسەی پێنجسەد هەزارتمەنەکە بزەی خستبووە سەر لێوی بلووکی ڕەشی دیواری کولانەکە موچۆڕکێکی بە دڵیدا هێنا و هەناسەیەکی هەڵکێشا.
بەهارێ تازە یەکەم بەری وێنجەکەی دووریبوو، بە زەحمەتێکی زۆر بەرد و بلووکی هێنا و لە نزیک چارداخەکە ئەو کولانەیەی دروست کرد و بڕیاری دا کەڵەشێرێک و دووسێ مریشک بکڕێ و بە خێویان بکات. شەوێک هەتا نیوە شەو لە ماڵێ بە دار و تەختە و تەنەکە دەرگایەکی بۆ دروست کرد و بەیانی کاتێک بە دەرگاوە گەیشتە مەزرا و چوو بۆلای کولانەکە، دێڵە سەگێک لە کولانەکە هاتە دەرێ. کە چاوی لێکرد شەش تووتکی وردیلەی چاو نەپشکووتوو لە نێو کولانەکەدا بوون. شەوێ دێڵەسەگ هاتبوو لە نێویدا ترەکیبوو. ڕەحمانە شێت لە داخانا لێوی خۆی گەست و چوو پێمەڕەکەی هێنا، تووتکەکانی هێنا دەرێ و بردی لەو بەری جۆگەکەوە لە بن بەردێک داینان و هاتەوە بەربووە قوڕگرتنەوە و دەرگا تێگرتن. چوارچێوەی دەرگا چکۆلەکەی تێگرت. تای دەرگاکەی بە دیواری چارداخەکەوە هەڵسەپارد. پاشان دەستی دا ماڵەغان و هەتا نیوەڕۆ خەریکی دوورینی گیاوگژی نێو باخەکە بوو. خەریک بوو دوایین قەرخ لێبدا دیتی سەگەکە خۆی کرد بە نێو کولانەکەدا. ماڵەغانی دانا و بە پەلە چوو بۆ لای کولانەکە کە دانەوی و تەماشای کرد دێڵەسەگەکە تووتکەکانی هێنابۆوە نێو کولانەکە و لەسەریان وەرکەوتبوو. زۆری حەول دا دەریکاتە دەرێ بەڵام دێڵەکە تووتکەکانی بەجێ نەدەهێشت و نەدەهاتە دەرێ.
ڕەحمانە شێت لێوی خۆی گەست و بە پەلە چوو بۆ نێو چارداخەکە. شەمچەیەکی هێنا و لەلای جێ ئاورەکە باوەشێکی دار و چرپی هەڵگرت و بە دەرگای کولانەکەیەوە ناو هێندێ نەوتی لێ پڕژاند و ئاوری تێبەردا. ئاوری چرپی و میچی کولانەکە بڵێسەی کێشا و گڕمەشقاڵ بەرز بۆوە. دێڵە سەگ بە پڕتاو دەرپەڕی و دوای ئەوەی سووڕێکی بە دەوری کولانەکەدا لێدا خۆی کردەوە بە نێو ئاورەکەدا، چەند چرکە لە نێو کولانەکەدا بوو دیسان دەرپەڕییەوە دەرێ، تووکی کلکی و پشتی هەمووی هەڵپڕووزا بوو. دیسان دەورێکی بە دەوری کولانەکەدا لێدا و خۆی کردەوە بە ژوورێدا، بەڵام ئاورەکە وەهای گرتبوو و بڵێسەی بەرز بووبۆوە کە ئیتر توانای نەبوو بێتەوە دەرێ. بۆکڕووز و بۆچرووک لەگەڵ دووکەڵێکی ڕەش و چەور باخەکە و دۆڵی پشتەوەی داگرتبوو و وەک مژ بەسەر دارەکانەوە ڕاوەستا بوو. ڕەحمانە شێت پاڵی بە چارداخەکەوە دابوو و چاوی لەو دیمەنە دەکرد. چاوی لە دۆزەخێک بڕیبوو کە حەوت زیندەوەری دیار و سەدانی نادیاری دیکەی تێدا دەسووتا. دەستی لە گیا دروون هەڵگرت و مات و دڵتەنگ ڕۆیشتەوە بۆ ماڵێ. شتێکی ڕەق و سارد دڵی ڕێک دەگوشی و ئازارێک لە ناخەوە هەڵیدەچۆقاند. ئۆناقێک لە شێوەی پەشیمانی چنگی لە ئەوکی گیر کردبوو، وزەیەکی دیکەش لە ناخەوە هانی دەدا و وای لێدەکرد خۆی بە تاوانبار نەزانێ، وەزەی تاوان و بێ تاوانی لەسەر دڵی کەوتبوونە ململانێ و زۆران و لەوانە بوو دڵی لە لێدان بخەن، جارجار دڵی بە پڕتاو لێدەدا و گوێی لە زرمەی دەبوو کە خۆی بە دیواری ڕەقی سینگیدا دەکێشا. چاوی لە ڕەشەوە دەهات و سەری گێژی دەخوارد، دڵی تێکەڵ دەهات و دەتگوت گۆشتی برژاوی سەگی خواردووە و دوای تێرخواردن بە زۆری دەرخواردی دەدەن. دوو چنگی ڕەش و سپی بە زۆر گۆشتی برژاوی نیوە سووتاویان لە زاری دەئاخنی و دەسەڵاتی هیچی نەبوو. کە گەیشتەوە ماڵێ تووشی تاوویاو و چەقوچۆیەک بوو ددانی وە ددانی نەدەکەوت بەو گەرمای بەهارە دەتگوت قڕی هات لە سەرمانا و لێوی وێک نەدەکەوتەوە داوا بکا سێ چوار لێفەی پێدادەن. دەروجیران وەسەرگەڕابوون و هەر کەسەی شتێکی دەگوت و دەرمانێکی بۆ دەدۆزییەوە:
ــ برا ماندوو بووە و ئارەقەی کردووە، حەتمەن سەهۆڵاوی خواردۆتەوە.
ــ کچێ دایکم تۆ دەڵێی چی، بێت و نەبێ ئەوانگەل دەستیان لێ وەشاندووە.
ــ گەرم دایپۆشن ئارەقە بکات چاک دەبێ.
ــ نا کاری وانەکەن بیبەن دوو گۆزەی ئاوی سارد بەسەردا کەن چاک دەبێ.
گوێی لەو دەنگانە دەبوو تارمایی حەشاماتێکی دەدی کە بەر دەرگا و پەنجەرەی ژوورەکەیان تەنیبوو، دەتگوت دەنگیان لە چەند کۆڵان ئەو لاوە دێ و هیچیان لێ حاڵی نەدەبوو.
بەیانی بە دەنگی خێزانی خەبەری بۆوە کە بە خات فاتمی جیرانیانی دەگوت:
ــ خوشکێ نازانی چ دەردێکی کێشا، شەوی ئەم شەو ڕاواندی و هاواری کرد. خۆ هیچیشی لێ حاڵی نەدەبووین. بەری بەیانی خەوی لێ کەوت و جارێ هەڵنەستاوە.
کە لە نێو جێگاکەی هەستا و چاوی لە دارودیواری ژوورێ کرد، تازە وەبیری هاتەوە لە کوێیە و دوێنێ چی ڕوویداوە.
هەناسەیەکی قووڵی هەڵکێشا و هەستا سەرپێ، هەرچی خێزانی تکای لێکرد و لێی پاڕایەوە، گوێی نەدایە و ڕۆیشت بۆ مەزرا. خێزانی نەیتوانی کەمتەرخەم بێ و گوێی پێ نەدا. وەدوای کەوت بۆ مەزرا و چەند خولەکێک دوای ئەو گەیشتە لای چارداخەکە و دیتی لە پەنا دیواری ڕەش و دووکەڵاویی کولانەکە دانیشتووە و هەر دوو دەستی بە لاجە سەرییەوە گرتووە.
ــ ئەیەڕۆ پیاوەکە خەمی ئەو کولانەیەتە؟ جا ئەو کولانەیە بۆ ئەوە دەبێ خەمی بۆ بخۆی، کوڕە گوێی مەدەیە هەر ئەمڕۆ من و تۆ و کاوە گیان پێکەوە خاوێنی دەکەینەوە و چوارچێوەیەکی دیکە بۆ دەرگاکەی دروست بکە تێی دەگرینەوە و دوو لق داروچرپی بخەوە سەربانەکەی، خەم بۆ شتی وامەخۆ.
ڕەحمانە شێت بوغزێک گەرووی ڕێک گوشی و چاوی لە ژنەکەی کرد بەڵام هیچی نەگوت.
ــ پیاوەکە بڵێی کێ ئاوری تێبەردابێ؟ جا چاک بووە ئەو خودا غەزەب لێگرتووانە چارداخەکەشیان ئاور تێبەرنەداوین. ئاخەر بڵێ هیچ و پووچانە ئەو کولانەیە چ ڕێگایەکی لە ئێوە گرتبوو، ئاورتان تێبەر داوە! ئەرێ ڕەحمان بڵێی کاری کێ بێ.
ڕەحمان چاوێکی لە چاوی ژنەکەی کرد و فرمێسکی قەتیس ماو لە چاویدا بریقەی هات و ویستی شتێک بڵێ، بەڵام ژنەکەی بە بزەیەکی تێکەڵ بەسەر کۆنەوە گوتی:
ــ ئەیەڕۆ ڕەحمان! ئەوە بۆچی دەگریی، دیوەخان و ماڵەکەت سووتاوە؟ کوڕە عەیبە، یەکێک بێت بۆ ئێرە بزانێ بۆ ئەو کولانەیە دەگریی ئابڕوومان دەچێ. خەڵک تەواوی ماڵ و حاڵەکەی دەسووتێ وەک تۆ ناکا.
ڕەحمان چاوێکی لە خێزانی کرد و ئیتر هیچی نەگوت.
خێزانی لەچکەکەی لە پشت سەری توند کرد، قۆڵی هەڵماڵی و دەستی دا پێمەڕەکە، چاوێکی لە مێردەکەی کرد کە هەروا هەڵترووشکا بوو، گوتی:
ــ هەستە دەی هەستە، پیاوی بە غەیرەت، هەستە هەر ئێستا پێکەوە خاوێنی دەکەینەوە و چی زۆرە داروچرپی هەر ئەمڕۆ یەکجاری سەرەکەی دەگرین و گڵەبان و قوڕەبانیشی دەکەین، ئێوارەش لە ماڵێ چوارچێوەی دەرگاکەی بۆ دروست بکەوە، ئەوەتا دەرگاکەی هیچی لێ نەهاتووە بە دیواری چارداخەکەوە هەڵپەسێردراوە.
ڕەحمان تەکانێکی لە خۆیدا و هەستا. هەتا نیوەڕۆ خاوێنیان کردەوە و سەربانەکەیان گرت و وەک پێشووی لێهاتەوە بەڵام جیاوازییەکی هەبوو ئەویش دیوارە ڕەشەکەی بوو، بەرد و بلووکەکان وا ڕەش داگەڕابوون بە هیچ شتێک سپی نەدەبوونەوە.
شێلەگەکەی گوێستەوە و چاوێکی لە گۆمە گێژە کرد، ژنەکەی لە بن داربییەکە دانیشتبوو و کوڕەکەشی کراس و پاتۆڵەکەی داکەندبوو و بە شۆرتێکەوە لەسەر کەندەڵانی ژوور گۆمەکە ڕاوەستا بوو دەیویست خۆی بخاتە نێو ئاوەکەوە. زەردەیەکی گرت و لە دڵەوە خۆی بە قوربانی بەژن و باڵای کرد. لەبەر خۆیەوە گوتی: «بابت بە قوربانت بێ مەلەوان. لە دەریاش سڵ ناکات. کوڕی بابی خۆیەتی. لە هەموو جۆرە مەلەیەک شارەزایە.»
پێمەڕەکەی بە دارێکەوە هەڵپەسارد و چوو مریشک و کەڵەشێرەکانی کۆ کردەوە و هەموویانی لە کولانەکە کرد و دەرگای لێ داخستن.
چاوێکی لە گۆمە گێژە کردەوە و ویستی بۆ لای ژن و کوڕەکەی وەڕێ بکەوێ. کوڕەکەی دیار نەبوو و دیارە خەریکی مەلە کردنە و لە نێو گۆمەکە دایە. لەپڕ دیتی خێزانی لەبن دارەکەوە بە هەڵە داوان هەڵات بۆ لای گۆمەکە. پێی سەیر بوو، بۆچی دەبێ ئاوا شڵەژابێ، چ قەوماوە. کەخێزانی گەیشتە لای گۆمەکە دیار بوو بە دەست و دەم هاوار دەکات و هەڵدێتە قەراغ ئاوەکە و دێتەوە دەرێ و بە هەر دوو دەستی بانگی ئەم دەکات و هەڵدەبەزێ. ڕەحمان کە ئەو دیمەنەی دی ئەژنۆی شکا، نەیدەزانی چ بکا. چۆن خۆی بگەێنێتە گۆمەکە. سەرەوخوار هەڵات بەڵام هێزی ئەژنۆی نەبوو هەموو جارێ چۆکی دەنووشتایەوە و سەرەنگرێ دەبوو. ئەو مەودایە ئەگەرچی نزیکەی دووسەد مەتر دەبوو بەڵام هێندە دوور بوو، نەدەگەیشتێ و ساڵەڕێیەک دەبوو. لاقی کەوتە قوڵکەیەکەوە و دەمەوڕوو کەوت، بە هەر دوو دەستی خۆی گرتەوە و هەستایەوە، بە دەم هەڵاتنەوە چاوی هەر لە گۆمەکە و خێزانی بوو کە هەڵدەهاتە نێو ئاوەکە و دەهاتەوە دەرێ، بەڵام نەیدەوێرا خۆی بخاتە نێو گۆمەکەوە. نزیک تر دەبۆوە، بەڵام دەتگوت دیسان مەوداکە کێشی دێ و نابڕێتەوە. دڵی وا بە پڕتاو لێی دەدا لەوانە بوو سینگی کون بکات، هەموو جارێ هەناسەی ڕادەوەستا و هاسکەهاسک و هەناسەبڕکێ ئەوەندەی دیکە دەستی لە بینی توند دەکرد و لەوانە بوو بیخنکێنێ. بە قووڵایی ئاودڕی سەر ڕێگاکەیدا داگەڕا و لەوبەر هاتەوە سەرێ و بە دەم هەڵاتنەوە چاوی لە گۆمەکە کردەوە، نزیکەی پەنجا مەترێکی مابوو بگاتێ. بووبووە مردوویەکی بزۆک، بابردەڵەیەک بوو بێ ئیختیار با دەیڕفاند و جووڵان و هەنگاونانی لە دەست خۆیدا نەمابوو. سینگ و دەروونی سووک و خاڵی بووبوو و دەتگوت بۆتە بووکەباخەیەکی مردووی نێو بەتاڵ یان، فوودانەیەکی سووک بەدەم باوە. بە دەم هەڵاتنەوە هەر چاوی لە گۆمەکە بوو، بڕوای بە چاوی خۆی نەدەکرد ئەمجارەیان خێزانی لە قەراغ ئاوەکە نەبوو سەگێکی دی ئاڵۆز و پەشۆکاو هەڵدێتە نێو ئاوەکە و دێتەوە دەرێ. لەناکاو دیتی سەگەکە خۆی خستە نێو قووڵایی گۆمەکەوە و لە چاو ون بوو.

ئەمین گەردیگلانی

[behnam5555]

کورته‌ چیرۆکێک بۆ تێگه‌یشتن
_______________________
کوڕێک چوو بۆ داوای کچێک،کاتێک کچەکە حاڵی کوڕەکەی زانی ووتی بە مەرجێک شووت پێ دەکەم کە دایکت بۆ ئاهەنگی مارەبڕین نەیەت!! کوڕەکە زۆر پەشۆکا و نەی دەزانی چی بکات،بۆیە بیری کردەوە کە ڕاوێژ بکات بە هاوڕێیەکی کە زۆر خۆشی دەویست و سیقەی پێ بوو. کاتێک بە هاوڕێکەی ووت،هاوڕێکەی ووتی:بۆ ئەم مەرجەی داناوە؟! کوڕەکە بە شەرمەوە وەڵامی دایەوە و ووتی:کاتێک تەمەنم

١ساڵ ...بوو باوکم مرد،ئیتر دایکم بەخێوی کردم بۆیە ناچار بوو جل و بەرگی خەڵکی بشوات تا ئێمەی پێ بەخیو بکات بۆیە من زۆر شەرمەکەم لە کارەکەی دایکم و دەمەوێت ژیانێکی تازە دروست بکەم. هاوڕێکەی ووتی: تەنها داوایەکم هەیە لێت،بڕۆ دەستی دایکت بشۆ ئینجا سبەینێ وەرەوە وەڵامی خۆمت پێ دەڵێم!! بۆیە کوڕەکە کاتێک گەڕایەوە خێرا بانگی دایکی کرد و ووتی دەمەوێت دەست بشۆم،کاتێک دەستی دایکی دەشۆرد بینی دەستەکانی دایکی چرچ بووە و هەمووی برین و زامە لەو کاتە کوڕەکە دەستی کرد بە گریان و هەردوو دەستی دایکی تێر ماچ کرد، هەر لەو کاتە خۆی پی نەگیرا تا سبەینێ چاوەڕی بکات و بڕواتەوە بۆ لای هاوڕێکەی بۆیە خێرا تەلەفونی کرد بۆ هاوڕێکەی و ووتی:زۆر سوپاست دەکەم هاوڕێکەم هەرگیز دایکم ناکەم بە قوربانی کچی خەڵک لە کاتێکدا دایکم خۆی کردە قوربانی بۆ ئێستای من و بەختەوەریم ئەوەی ڕێزی دایکی نەگرێت لە ژیانیدا ئەوە کەس لە ژیاندا ڕێزی ناگرێ

[fatemiii]

خۆشەویستی و پێڵاو
دوای ئەوەی كوڕێك بۆ ماوەی 2 ساڵ پەیوەندی خۆشەویستی لەگەڵ كچێكا ئەبێت
وای لێیەت ئەم كوڕە تەنانەت جلەكانیشی بە دڵی كچەكە لەبەر ئەكات
ڕۆژێك داوای لێ ئەكات جووتێك پێڵاو قاوەی بكڕێت
كوڕە خۆی حازر ئەكات و ئەڕوا بە دوای ئەو ڕەنگ و مۆدێلەیا بگەڕێت كە خۆشەویستەكەی داوای كردووە..
لە ڕێگا كوڕێكی هاوڕێی ئەبینێت و ئەكەونە قسە كردن
كەسەیری قاچی هاوڕێ كەی ئەكات هەمان پێڵاوە كە كچە داوای لێ كردووە.
كوڕە قسە ناكات
ئەكەوێتە لێ كۆڵینەوە لەو مەسەلەیە
سەیر ئەكات كچەی خۆشەویستی لەگەڵ هاوڕێ كەشی پەیوەندی خۆشەویستی هەیە
لە یەك كاتا كچێك پەیوەندی خۆشەویستی لەگەڵ 2 كوڕا هەیە و جوتێك پێڵاو ئاشكرای ئەكات.

ئێوەش ئاگاتان لە پێڵاوەكانتان بێت

[behnam5555]

چاكه‌ی‌ بكه‌ و به‌ ئاوی داده‌ !!

خه‌لیفه‌ی‌ به‌غدا غوڵامێكی به‌ ناوی‌ ((فه‌تح)) هه‌بوو . فه‌تح زۆر نه‌جیب و راستكار بوو . هه‌ر بۆیه‌ش خه‌لیفه‌ به‌ كوڕی‌ خۆی‌ دانابوو و له‌ ئه‌ولادی‌ خۆی‌ زیاتر خۆشی ده‌ویست. رۆژێ‌ خه‌لیفه‌ فه‌رمانی دا كه‌ فه‌تح ده‌بێ فێری‌ مه‌له‌كردن بێت. مه‌له‌وانی كوشته‌كار هاتن له‌ دجله‌ دا فێری‌ مه‌له‌ی‌ بكه‌ن. هه‌رچه‌ند كه‌ فه‌تح جوان فێری‌ مه‌له‌كردن نه‌ببوو، وای‌ ده‌نواند كه‌ ته‌واو فێر بووه‌. تا ئه‌وه‌ی‌ كه‌ رۆژێك بڕیاری‌ دا به‌ ته‌نیا و بێ مامۆستا، له‌ دجله‌دا مه‌له‌ بكات. فه‌تح بۆ سه‌ر ئاوه‌كه‌ چوو و به‌ ته‌قڵه‌یه‌ك خۆی‌ به‌ رووباره‌كه‌ دادا. رێژه‌وی‌ به‌ خوڕی‌ ئاوه‌كه‌ له‌ گه‌ڵ خۆیدا بردی‌. فه‌تح، په‌له‌قاژه‌یه‌كی زۆر كرد به‌ڵام بێ سوود بوو. به‌ ناچار خۆی‌ به‌ ره‌وتی رووبار سپارد و به‌ ده‌م ئاوه‌كه‌دا رۆیشت. رووبار ده‌یلرفاند و ده‌یگرفاند و فه‌تحی له‌ گه‌ڵ خۆیدا ده‌برد. دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ ماوه‌یه‌ك له‌ گه‌ڵ ره‌وتی رووباردا رۆیشت، له‌ لاپاڵێكی چۆمه‌كه‌ به‌ سه‌ر كه‌لێنێك داكه‌وت كه‌ شه‌پۆله‌كانی ئاو به‌ په‌نایه‌كه‌وه‌ دروستییان كردبوو. به‌ دژواری‌ خۆی‌ گه‌یانده‌ ئه‌و كه‌لێنه‌ و له‌ وێ‌ لێی دانیشت و له‌ به‌ر خۆیه‌وه‌ وتی: (( هه‌رچی خوا بیكات ئه‌و باشه‌، تا ئێره‌، ئه‌وا له‌ مردن رزگاریم بوو.))
فه‌تح حه‌وت رۆژ له‌و شوێنه‌ مایه‌وه‌. رۆژی‌ یه‌كه‌م كاتێك خه‌لیفه‌ بیستی كه‌ فه‌تح به‌ ئاوی‌ دجله‌ دا چووه‌ و نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌، له‌ سه‌ر ته‌خته‌که‌ی هاته‌ خوار و له‌ هه‌رده‌که‌‌ دانیشت و وتی: ((هه‌ركه‌س فه‌تح به‌مردوویی بدۆزێته‌وه‌ و بیهێنێته‌وه‌، هه‌زاردیناری‌ خه‌ڵات ده‌كه‌م.)) سوێندیشی خواردكه:‌ ((هه‌تا كاتێك كه‌ فه‌تح بۆ لای‌ من نه‌هێننه‌وه‌ و به‌ چاوی‌ خۆم نه‌یبینم، هیچ شتێك ناخۆم.))
مه‌له‌وان خۆیان به‌ رووبار دادا. له‌ گه‌ڵ ره‌وتی به‌ رێژه‌وی‌ ئاودا بناو بوون. مه‌له‌یان كرد و له‌ پێناو دۆزینه‌وه‌ی‌ فه‌تحدا به‌ سات نه‌وێستان. كه‌س هیوای‌ به‌ زیندوو مانی فه‌تح نه‌مابوو، تا حه‌وت رۆژ گوزه‌را.
له‌ حه‌وته‌مین رۆژ دا، به‌ رێكه‌وت یه‌كێ له‌ مه‌له‌وانه‌كان سه‌ری‌ به‌و كه‌لێنه‌ داكرد كه‌ فه‌تح په‌نای‌ بۆ بردبوو و ساغ و سڵامه‌ت له‌ وێ‌ چاوی‌ به‌ فه‌تح كه‌وت. زۆری‌ پێ خۆش بوو و وتی: (( لێره‌ چاوه‌ڕوان به‌، تا به‌له‌مێك بینم و رزگارت بكه‌م.))
ئینجا به‌ پڕتاو بۆ لای‌ خه‌لیفه‌ چوو و وتی: ((ئه‌ی‌ خه‌لیفه‌! ئه‌گه‌ر فه‌تح به‌ زیندوویی بێنمه‌وه‌، چیم خه‌ڵات ده‌كه‌ی‌؟))
وتی: (( پێنج هه‌زار دینارت ده‌ده‌مێ.))
مه‌له‌وان نه‌ڕاندی‌: (( دۆزیمه‌وه‌، به‌ زیندوویی ! ))
به‌له‌میان برد و فه‌تحیان به‌ زیندوویی و به‌ سه‌ڵامه‌تی بۆ لای‌ خه‌لیفه‌ هێنایه‌وه‌. خه‌لیفه‌ به‌ڵێنی خۆی‌ برده‌ سه‌ر و ئه‌وه‌ی‌ بڕیاری‌ دابوو، به‌ مه‌له‌وانی به‌خشی. ئینجا ده‌ستووری‌ به‌ وه‌زیر دا: ((بۆ خه‌زانه‌ بچۆ و له‌ هه‌ر شتێك كه‌ تێی دایه‌، به‌ شوكرانه‌ی‌ سه‌ڵامه‌تی فه‌تح نیوه‌ی‌ به‌ سه‌ر فه‌قیر و هه‌ژاراندا ببه‌شه‌وه‌.)) ئینجا، به‌ نۆبه‌دارانی ده‌رباری‌ وت: ((نان و خوان بێنن، فه‌تح حه‌وت رۆژه‌ دمی له‌ هیچ نه‌داوه‌.)) فه‌تح وتی: ((ئه‌ی‌ خه‌لیفه‌ ! من تێرم.))
خه‌لیفه‌ وتی: ((به‌ ئاوی‌ دجله‌ !)) وتی: (( نا، من له‌و حه‌وت رۆژه‌ دا برسی نه‌ماومه‌وه‌، چونكوو هه‌موو رۆژێک‌ بیست نان له‌ سه‌ر سینیه‌كی گه‌وه‌ره‌ به‌ ئاوه‌كه‌ دا ده‌هات و منیش به‌ هه‌ر دژواریه‌ك بوو، به‌ره‌و لای‌ خۆم ده‌مكێشا و دوو یا سێ نانم لێ ده‌خوارد. له‌ سه‌ر هه‌ر نانێك نووسرابوو: (( محه‌ممه‌د كوڕی‌ حوسێن ئه‌لیسكاف، هه‌ر بۆیه‌ش من برسی نیم و به‌ زیندووییش ماوم.)) خه‌لیفه‌ به‌ بیستنی ئه‌و به‌سه‌رهاته‌ی‌ به‌ سه‌ر فه‌تح هاتبوو،فه‌رمانی دا له‌ ته‌واوی‌ شار دا جار بده‌ن: ((ئه‌و كه‌سه‌ی‌ نان له‌ دجله‌ ده‌هاوێت، كێیه‌ ؟ بۆ ده‌ربار بێت. خه‌لیفه‌ ده‌یهه‌وێ‌ رێزی‌ لێ بگرێت.)) فه‌رمان به‌ڕێوه‌ بردرا. رۆژی‌ دوایی كابرایه‌ك بۆ ده‌ربار هات و وتی: ((من ئه‌و كه‌سه‌م كه‌ نان له‌ دجله‌ ده‌هاوێت.))
خه‌لیفه‌ وتی: ((به‌ڵگه‌م بده‌یێ تا باوه‌ڕت پێ بكه‌م كه‌ راست ده‌كه‌ی‌.))
كابرا وتی: ((به‌و نیشانه‌ی‌ كه‌ له‌ سه‌ر هه‌ر نانێك ناوی‌ من نووسراوه‌.))
خه‌لیفه‌ وتی: ((نیشانت راسته‌، ئێستا پێم بڵێ بزانم له‌ كه‌یه‌وه‌ نان له‌ دجله‌ ده‌هاوێی ؟ ))
كابرا وتی: ((یه‌ك ساڵه‌.))
لێی پرسی: ((مه‌به‌ستت له‌و كاره‌ چ بووه‌ ؟))
كابرا وڵامی دایه‌وه‌: ((بیستبووم كه‌ چاكه‌ی‌ بكه‌ و به‌ ئاوی داده‌، تا له‌ كاتێكی نادیاردا پاداشی ئه‌و چاكه‌یه‌ت وه‌ربگریه‌وه‌ و منیش وام كرد. ئه‌وه‌ی‌ هه‌مبوو نان بوو، هه‌موو رۆژێ‌ هه‌ندێ‌ نانم له‌ سه‌ر سینیه‌كی گه‌وره‌ داده‌نا و به‌ ده‌م ئاومه‌وه‌ ده‌دا.
خه‌لیفه‌ وتی(ئه‌وه‌ی‌ بیستبووت،به‌ جێت هێنا و ئیستاش پاداشی چاكه‌كه‌ت وه‌رده‌گریه‌وه‌.))
خه‌لیفه‌، له‌ نزیك ده‌روازه‌ی‌ شاری‌ به‌غدا، چه‌ند پارچه‌ زه‌ویه‌كی پێ به‌خشی. كابراش له‌ سه‌ر زه‌ویه‌كانی كاری‌ ده‌كرد و له‌ ده‌سكه‌وت و بوونیه‌تیشی به‌شی هه‌ژارانی ده‌دا .

سه‌رچاوه‌ : په‌ڕتووكی قابووسنامه‌

وه‌رگێڕانی بۆ سه‌ر زمانی كوردی‌ : هێرش بێتووشی

سه‌رده‌شت – هه‌ینی (5/11/1386)ی‌ هه‌تاوی

[behnam5555]

هێی دز ژیانت کامه‌یه؟

ژان ماری گۆستاو

وه‌رگیڕانی : هه‌رمان وه‌تمانی

ــ پێم بڵێ له کوێوه ده‌ستی پێکرد؟
نازانم، ئیتر نازانم، زۆری لێ لاداوه، ئیتر بیره‌وه‌رییه‌که‌م له‌و کات نییه. من له وڵاتی پورته‌غاڵ له دایک بووم، له ئیریسیرا، ئه‌و کات گوندێکی بچووک بوو که ڕاوچیانی ماسی له‌وێ ده‌ژیان، له نزیکه‌ی لیسبوون، سپی سپی، له قه‌راغ زه‌ریا، پاشان باوکم به هۆی هێندێک کێشه‌ی سیاسی ناچار بوو ئه‌وێ به‌جێ بێڵێ و له‌گه‌ڵ دایکم و پوورم نیشته‌جێی فه‌ڕانسا بووین. من ئیتر باپیرم نه‌دیته‌وه، به‌ڵام چاکم له بیره ڕاوچی ماسی بوو، چیرۆکی بۆ ده‌گوتم، ئیدی تازه به زبانی پورته‌غاڵی قسه ناکه‌م. وه‌کوو شاگرد به‌ننایه‌ک ده‌گه‌ڵ باوکم کارم ده‌کرد، پاشان ئه‌و مرد و دایکم ناچار بوو کار بکا، من چوومه کۆمپانیایه‌ک که کاری نۆژه‌ن کردنه‌وه‌ی بینا کۆنه‌کانی ده‌کرد، هه‌موو شتێک باش بوو، ئه‌و کات وه‌کوو هه‌موو که‌س بووم، کارم هه‌بوو، ژیانی هاوبه‌شیم پێک هێنابوو، چه‌ند هه‌ڤاڵ و براده‌رم هه‌بوو، له بیری سبه‌ی دا نه‌بووم، بیرم له نه‌خۆشی و ڕووداو و به‌سه‌رهاته‌کان نه‌ده‌کرده‌وه. زۆرم کار ده‌کرد و پاره که‌م بوو، ته‌نیا ده‌مزانی به‌خته‌وه‌رم. پاشان فیری کاری ئه‌لکتریکی بووم، مه‌داره ئه‌لکتریکی‌یه‌کان و که‌ل‌و‌په‌لی ناوماڵم چاک ده‌کرده‌وه و ڕۆشناییم هه‌ڵداوه‌سی. سیم کێشیم ده‌کرد، ئه‌و کاره‌م زۆر پێ خۆش بوو، کارێکی باش بوو.
ئه‌وانه‌ی ده‌یانڵێم ئه‌وه‌نده دوورن که جاری وایه له خۆم ده‌پرسم ڕاسته؟ ئه‌و کات به ڕاستی به‌م چه‌شنه بووه؟ بڵێی ئه‌وانه خه‌یاڵێک نه‌بن که ئه‌و کات بۆ خۆم ساز ده‌کرد؟ ئه‌و کات هه‌موو شتێک ئاوا ئاسایی بوو، شه‌وێ کاتژمێر حه‌وت ده‌گه‌ڕامه‌وه ماڵێ که ده‌رگام ده‌کرده‌وه هه‌وای گه‌رمی ماڵێ له ناوچاوانی ده‌دام، قیژه و هه‌رای مناڵه‌کانم گوێ لێ ده‌بوو و ده‌نگی هاوسه‌رم که ده‌هاته لام و ماچی ده‌کردم. چوون ماندوو بووم، به‌ر له خواردنی شیو له‌سه‌ر ته‌خت ڕاده‌کشام و چاوم له‌و سێبه‌رانه ده‌کرد که گوڵۆپ له به‌ری مێچی ده‌نه‌خشاند. بیرم له هیچ نه‌ده‌کرده‌وه، ئه‌و کات داهاتوو نه‌بوو، هه‌روه‌تر ڕابردوو، ته‌نیا ئه‌وه‌نده‌م ده‌زانی به‌خته‌وه‌رم.
ــ وه ئێستا؟
ئاخ، ئێستا هه‌موو شتێک گۆڕاوه، لێره‌وه به دوا سامناکه، ئه‌م گۆڕانه له ناکاو بوو، کاتێک که به هۆی وه‌رشکست بوونی کۆمپانیا کاره‌که‌م له ده‌ست دا ده‌یانگوت به‌رپرسه‌که‌ی تا ملان چۆته نێو قه‌رزه‌وه. هه‌موو شتێک ڕه‌هنی بوو. ئه‌و ڕۆژه‌ی که به‌رپرسی کۆمپانیا هه‌ڵات هه‌قده‌ستی سێ مانگمان پێ قه‌رزدار بوو. ڕۆژنامه‌کان سه‌باره‌ت به‌م باسه لێدوانیان هه‌بوو، به‌ڵام تازه که‌س نه ئه‌وی دێوه و نه ئێمه‌ش پاره‌که‌مان. به‌م جۆره هه‌موو هاتنه‌وه سه‌ر سیفر. ئه‌وه له چاڵێک ده‌چوو که هه‌موو تێی که‌وتین. هێندێک نازانم چییان لێ به‌سه‌ر هات، وا بزانم چوونه شوێنێکی تر که ئاشنایان هه‌بوو و ده‌یانتوانی یارمه‌تییان بده‌ن. سه‌ره‌تا وام ده‌زانی هه‌موو شتێک جێبه‌جێ ده‌بێ، دیسان کارم بۆ په‌یدا ده‌بێ، به‌ڵام هیچی به هیچ نه‌بوو.
خاوه‌ن کۆمپانیایه‌کان ته‌نیا ئه‌و که‌سانه‌ی سه‌ڵت بوون و خه‌ڵکی هه‌نده‌ران دایانده‌مه‌زراند. له‌به‌ر ئه‌وه‌ی که به هاسانی ده‌یانتوانی له ده‌ستیان ڕابکه‌ن، بۆ کاره ئه‌لکترییه‌کانم جه‌وازی پیشه‌م نه‌بوو، ئاوا که‌س کاری نه‌ده‌دامێ، چه‌ند مانگان هه‌ر ئاوا ڕۆیشت و من ده‌ست به‌تاڵ بووم. تێر کردنی زگ و دانی پاره‌ی خوێندنی کوڕه‌کانم دژوار بوو، ژنه‌که‌م نه‌یده‌توانی کار بکا، حاڵی باش نه‌بوو، ته‌نانه‌ت بۆ کڕینی ده‌وا و ده‌رمانیش پاره‌مان نه‌بوو. پاشان یه‌کێک له هه‌ڤاڵانم که تازه زه‌ماوه‌ندی کردبوو کاره‌که‌ی به قه‌رز دامێ و من سێ ماوه‌ی مانگ چوومه به‌لژیک و له کوره‌خانه کارم کرد، سه‌خت بوو، به تایبه‌ت که ناچار بووم ته‌نیا له هۆتێل بمێنمه‌وه، به‌ڵام پاره‌یه‌کی چاکم وه‌چه‌نگ که‌وت، به‌و پاره‌یه توانیم ماشێنێک بکڕم، وانێت پێژۆیه‌ک، ئێستاش ماومه. ئه‌و کات وام بیر ده‌کرده‌وه که له‌وانه‌یه بتوانم به وانێتێک که‌ره‌سته‌کانی بینا هه‌ڵگرم یان سه‌وزی بفرۆشم. به‌ڵام بارودۆخ زۆر دژوارتر بوو، چوون هیچم بۆ نه‌مابۆوه. ته‌نانه‌ت ئه‌و وامه‌ی وه‌رم گرتبوو له ده‌ستم دا. خه‌ریک بوو له برسان ده‌مردین، وه‌ها بوو که بڕیارم دا. سه‌ره‌تا به خۆم ده‌گوت ئه‌و دۆخه به‌رده‌وام نابێ، ته‌نیا تا ئه‌و کاته‌ی که بڕێکم پاره دێته ده‌ستی و کارێک په‌یدا ده‌که‌م. ئێستا سێ ساڵ تێپه‌ڕ بووه، ده‌زانم که تازه ئه‌و بارودۆخه ناگوڕدرێ. ئه‌گه‌ر ژن و منداڵه‌کانم نه‌بوان له‌وانه بوو بمتوانیبا بڕۆم، نازانم بۆ کوێ، کانادا، ئوستڕالیا، شوێنه‌که‌ی گرینگ نییه، ته‌نیا گۆڕینی شوێن، گۆڕینی ژیان...
ــ ده‌زانن؟
منداڵه‌کانم؟ نا، نا، هیچ نازانن، نابێ پێیان بڵیی، زۆر چکۆله‌ن، سه‌ریان له‌وه ده‌رناچێ که باوکیان بۆته دز، سه‌ره‌تا نه‌مده‌ویست به خێزانم بڵێم. پێم گوت که ئاخری کارێکم دیته‌وه، نیگابانی شه‌و له ئه‌نبارێکی که‌ره‌سته‌ی بینا. به‌ڵام ته‌واوه‌تی ئه‌و شتانه‌ی ده‌مهێناوه ده‌یدیت، ته‌له‌ویزیۆنه‌کان، گۆشییه‌کانی ته‌له‌یفوون، که‌ل و په‌لی ناوماڵ، ئه‌و شتانه‌ی بۆ ڕازاندنه‌وه و جوانکردن به کار ده‌هاتن، قاب و قاچاغی زێو، چوون هه‌موویانم له گاڕاژ ئه‌نبار ده‌کرد، ئاخرێکه‌ی شکی کرد. هیچی نه‌گوت، به‌ڵام ده‌مدیت له هێندێک شت دوو دڵ بوو. ده‌یتوانی بڵی چی؟ گه‌یشتبووینه جێگایه‌ک هیچمان بۆ فه‌وتان نه‌مابوو. یان ده‌بوو ئه‌وه‌ی بکه‌ین یان له شه‌قام سواڵ... نا، هیچی نه‌وت. به‌ڵام ڕؤژێک که سه‌رقاڵی به‌تاڵ کردنی که‌ل و په‌لی پشت ماشێن بووم و چاوه‌ڕێیئه‌و کابرایه بووم که ماڵی دزێتی ده‌کڕێوه،هاتنه گاڕاژه‌وه، زۆر زووئه‌و کابرایه‌مدیتبۆوه، بیری لێ بکه‌وه، بێ ئه‌وه‌ی خۆی له مه‌ترسی باوێ پاره‌یه‌کی زۆری له ته‌نگه‌ی باخه‌ڵی نا. دوکانێکی که‌ل و په‌لی کاره‌با و ناوماڵی له شاری هه‌بوو و دوکانێکی تری ئه‌نتیکه فرۆشی له شوێنێکی تر، وا بزانم له ده‌وروبه‌ری پاریس. هه‌موو شتێکی یه‌ک له ده‌ی نرخه‌که‌ی ده‌کڕی، بۆ ئه‌نتیکه‌که‌کان پاره‌یه‌کی زۆرتری ده‌دا، به‌ڵام هه‌موو شتێکیشی نه‌ده‌ویست. ده‌یوت ده‌بێ ئه‌رزشی مه‌ترسییه‌که‌ی هه‌بێ. ڕۆژێک سه‌عاتێکی پاندۆلی نه‌کڕی، سه‌عاتێکی پاندۆلی کۆن، وتی سێ چوار سه‌عاتی وه‌ک وه‌ی له دنیادا هه‌یه و له‌وانه‌یه ئاوا به دندوکه‌وه بێ. سه‌عاته‌که‌م دا به خێزانم، به‌ڵام حه‌زی لێ نه‌بوو، دڵنیام چه‌ند ڕۆژ دوایه له سه‌تڵی زبڵی هاویشت، له‌وانه‌یه له ترسان.
ئه‌رێ ده‌موت، ئه‌و ڕۆژه که سه‌رقاڵی به‌تاڵ کردنی پشتی وانێت بووم، گه‌یشتێ، چاوێکی لێ کردم، حه‌ولی دا بزه‌ی بێتێ به‌ڵام زۆر چاک هه‌ستم به‌وه کرد که دڵ په‌شۆکاوه، ته‌نیا گوتی، جوان له یادمه، وتی: جێی مه‌ترسی نییه؟ حه‌یا دایگرتم، پێم گوت نا و داوا لێکرد بڕوا، چوونکابرای کڕیاربه‌ زووانه ده‌گه‌یشتێ و نه‌مده‌ویست بیبینێ.
نا، نامهه‌وێ منداڵه‌‌کانم ئه‌و شتانه بزانن، زۆر چکۆله‌ن، وا ده‌زانن وه‌کوو جاران کار ده‌که‌م، پێم وتن شه‌وانه کار ده‌که‌م و بۆیه ده‌بێ شه‌وانه بڕۆمه ده‌ر و ڕۆژانه‌ش تاوێک بنووم.
ــ حه‌زت له‌و ژیانه‌یه؟
نا، هه‌رگیز سه‌ره‌تا حه‌زم لێی نه‌بوو، به‌ڵام ئێستا ده‌توانم چ بکه‌م؟
ــ هه‌موو شه‌وێ ده‌چی ده‌رێ؟
شوێن ده‌زانێ، هێندێک کۆڵان هه‌ن که له ماوه‌ی هاوین‌دا که‌سیان لێ نییه، هێندێک شوێنی دیکه زستانان به‌م جۆره‌یه. جاری وایه ماوه‌یه‌کی زۆر وه‌ده‌ر ناکه‌وم، ده‌بێ چاوه‌ڕوان بم، چوون ده‌زانم ئه‌گه‌ری قۆڵ به‌ست کرانم هه‌یه. به‌ڵام جاری وایه له ماڵێ بۆ جل و به‌رگ و ده‌رمان پێویستمان به پاره‌یه، کرێ خانوو و پاره‌ی کاره‌با له جێی خۆی. ده‌بێ له ئاست کاروباره‌کان وریا بم. وه‌شوێن مردووه‌کان ده‌که‌وم.
ــ مردووه‌کان؟
به‌ڵی، ده‌زانی کاتێک که رۆژنامه‌کان ده‌خوێنێوه و ده‌بینی که‌سێکی پاره‌دار مردووه، ده‌توانی ڕۆژی به خاک ئه‌سپاردنی بچی و سه‌رێک له ماڵه‌که‌ی بده‌ی.
ــ زۆرتر ئاوا کار ده‌که‌ی؟
یاسایه‌کی تایبه‌تی نییه، هێندێک کار هه‌ن که به‌س به شه‌و جێ به جێیان ده‌که‌م، له کووچه چه‌په‌که‌کان دا، چوون ده‌زانم ئاوا ئاسووده‌ترم، جاری وایه ده‌توانم ئه‌و کاره‌ی به ڕۆژ جێ به جێ بکه‌م، لای ئێواره‌یه‌ک، زۆرتر حه‌ز ناکه‌م به ڕۆژ کار بکه‌م، تا شه‌وێ چاوه‌ڕوان ده‌بم، ته‌نانه‌ت به‌ره‌به‌یانی، ده‌زانی، نێوان کاتژمێر سێ و چوار باشترین کاته، چوون ئیتر که‌سێک له شه‌قام نییه، ته‌نانه‌ت پۆلیسه‌کانیش له‌و سه‌عاته‌دا خه‌وتوون، به‌ڵام ئه‌گه‌ر که‌سێک له ماڵه‌وه بێ هیچ کات ناچم.
ــ چۆن ده‌زانی که‌سی لێ نییه؟
وه‌ختێک عاده‌تت گرت ئه‌وه زۆر زوو بۆت ڕوون ده‌بێته‌وه، له تۆز و خۆڵی به‌ر ده‌رگا ڕا، گه‌ڵاو وشک بووه‌کان و یان له ڕۆژنامه‌کانی که له ناو مجری نامه‌کان دا هه‌ڵچنراون.
ــ به ده‌رگادا ده‌چێ ژوور؟
کاتێک ڕاحه‌ت بێ ئه‌رێ، قفڵی ده‌شکێنم و یان که‌لک له شاکلیل وه‌رده‌گرم، ئه‌گه‌ر نه‌کرا حه‌ول ده‌ده‌م به په‌نجه‌ره‌دا بچم. هه‌میشه ده‌سته‌وانه‌ی تێده‌که‌م، بۆ ئه‌وه‌ی جێ قامکم نه‌مێنێته‌وه و برینداریش نه‌بم.
ــئاژیری خه‌ته‌ر چی؟
ئه‌گه‌رله جۆری دژواربێ، بێ خیاڵی ده‌بم، به‌ڵام زۆرتر ساده‌ن، زوو ده‌یانبینمه‌وه و سیمه‌کانیان هه‌‌ڵده‌پاچم.
ــ چیت پێ باشه هه‌ڵیگری؟
کاتێک ده‌چییه ناو ماڵی که‌سێکی نه‌ناسراو دروست نازانی چیت وه‌چه‌نگ ده‌که‌وێ، به‌س ده‌بێ زوو عه‌مه‌ل بکه‌ی، بۆیهه‌یه که‌سێک به‌دوته‌وه بێ، ده‌ی هه‌رچی باش بێ و زوو بفرۆشرێ هه‌ڵیده‌گری، ته‌له‌ویزیوون، زه‌بت، که‌ل و په‌ل و قاب و قاچاغی زێو، شتی جوان، گوڵدان و په‌یکه‌ره‌کان به‌و مه‌رجه‌ی زۆر ده‌ست و باڵی پیاو نه‌گرن.
ــ زێڕ و گه‌وهه‌ر؟
نا، زۆر که‌متر، دوای ئه‌وه‌ش خه‌ڵک کاتێک وه‌ده‌ر ده‌که‌ون زێڕ و گه‌وهه‌ره‌کانیان به‌جێ ناهێڵن. سه‌یره ئه‌وه‌یه شوشه‌ی خواردنه‌وه‌ش چاک ده‌فرۆشرێ. خه‌ڵک زۆر سرنج ناده‌نه ژێرخانی ماڵه‌کانیان، قفڵی پاراستن لێناده‌ن و زۆریان ئاگا له‌وه‌ نییه که چ دێته پێش. ده‌بێ زوو هه‌موو شتێکی بار بکه‌ی و تێقولێنی، چاکه ماشێنم هه‌یه، بی وی ناتوانم ئه‌و کاره بکه‌م. ده‌بوو چووبامه نێو گرووپێکه‌وه و بووبامهگانگه‌سته‌رێکیباش. حه‌زم له‌وه نییه، پێم وایه ئه‌وان ئه‌و کاره‌ی بۆیه ده‌که‌ن وه‌ڕه‌ز نه‌بن، ده‌نا نیازیان چییه؟!. ده‌یانهه‌وێ ده‌وڵه‌مه‌ند بن. دزی گه‌وره گه‌وره ده‌که‌ن، که‌چی من ئه‌و کاره‌ی بۆیه ده‌که‌م له برسان نه‌مرم. بۆ وه‌ی ژن و منداڵه‌کانم شتێکیان هه‌بێ بیخۆن، جل و به‌رگیان هه‌بێ، بۆ وه‌ی منداڵه‌کانم بتوانن بخوێنن و کارێکی باشیان وه‌چه‌نگ که‌وێ.
هه‌ر سپه‌ی کارێکی په‌یدا که‌م تازه دزی ناکه‌م. دیسان ده‌توانم شه‌وانه ئاسووده بێمه‌وه ماڵی و به‌ر له‌ خواردنی شیو له‌سه‌ر ته‌خت ڕاکشێم و بڕوانمه سێبه‌ره‌ نه‌خشاو‌ه‌کانی به‌ری میچی. بێ ئه‌وه‌ی بیری شتێک بکه‌مه‌وه، بێ ئه‌وه‌ی بیری داهاتوو بکه‌مه‌وه، بێ ئه‌وه‌ی له شتێ بترسێم...
وا هه‌ست ده‌که‌م بۆشاییه‌کی گه‌وره که‌وتۆته ژیانم، له پشت ئه‌وه‌ش هیچ شتێک نییه، وه‌کوو دێکۆڕێک، خانوویه‌کان، خه‌ڵک، ماشێنه‌کان، وا هه‌ست ده‌که‌م هه‌مووی ده‌سکردین، وا هه‌ست ده‌که‌م ڕۆژێک پێم ده‌ڵین ئه‌وانه هه‌ر هه‌مووی گاڵته و قماره و هی که‌س نین... بۆ وه‌ی بیر له‌و شتانه نه‌که‌مه‌وه دوا نیوه‌ڕۆ ده‌چمه شه‌قام و هه‌روا ده‌ڕۆم، ڕێ ده‌پێوم، ڕی ده‌پێوم، له کاتی گه‌رما، له ژێر باران، هه‌ست به نامۆیی ده‌که‌م، ده‌ڵیی هه‌ر ئێستا به شه‌مه‌نده‌فه‌ر گه‌یشتوومێ و که‌س له شاری دا ناناسم، که‌س.
ــ ئه‌ی هه‌ڤاڵ و براده‌ره‌کانت؟
ئای، براده‌ره‌کانم، کاتێک که گرفتێکت هه‌یه و براده‌ره‌کانت ده‌زانن کاره‌که‌ت له کیس چووه و ئیتر پاره‌یه‌کت بۆ نه‌ماوه سه‌ره‌تا زۆر دڵسۆزن، به‌ڵام دوایه ده‌ترسن بچی پاره‌یان لێ وه‌ربگری، ئه‌و کاته که... ده‌ی خۆ تۆ زۆر گوێ ناده‌یه‌ی و ڕۆژێک ده‌بینی که که‌ست به به‌ره‌وه نه‌ماوه، تازه که‌س ناناسی، ده‌ڵێی به ڕاستی بێگانه‌‌یه‌کی و تازه له شه‌مه‌نده‌فه‌ر هاتوویه‌ خوار.
ــ پێت وایه بارودۆخه‌که وه‌ک جارانی لێبێته‌وه؟
نازانم... جاری وایه هه‌ست ده‌که‌م ئه‌و ناخۆشییانه ته‌واو ده‌بن و من دیسان له به‌ننایی یان ئه‌لکتریکی دا کار ده‌که‌مه‌وه، گشت ئه‌و کارانه‌ی ئه‌و کات ده‌مکردن... به‌ڵام جاری واشه به خۆم ده‌ڵێم ئه‌و حاڵه قه‌ت قه‌ت ناگۆڕێ. چوون سامانداره‌کان خۆ ده چاره‌ڕه‌شان ناگه‌ینن، گاڵته‌یان پێ ده‌که‌ن، سامانه‌کانیان بۆ خۆیان هه‌ڵده‌گرن و له خانووبه‌ره گه‌وره‌کانیان دا قه‌پاتیان ده‌که‌ن، ئه‌تۆش بۆ وه‌ی شتێکت هه‌بێ، بۆ پارۆ نانێک، ده‌بێ بچێ ناو ماڵه‌کانیان و بۆخۆت هه‌ڵی گری.
ــ که بیر له‌وه ده‌که‌یه‌وه بوویته دز چ هه‌ستێکت هه‌یه؟
ده‌ترسم، دڵه خورپه دامده‌گرێ، ئه‌و فکره ده‌مکوژێ، جاری وایه شه‌وانه وه‌ختی شیو ده‌گه‌ڕێمه‌وه ماڵێ و ئیتر وه‌ک ئه‌و وه‌ختانه نییه. شیو ته‌نیا چه‌ند سانده‌ویچی سارده که ده‌گه‌ڵ تماشا کردنی ته‌له‌ویزیون ده‌یخۆم، منداڵه‌کان ده‌نگیان لێ ده‌ر نایه، خێزانم چاوم لێ ده‌کا به‌ڵام ئه‌ویش هیچ ناڵێ، دیاره زۆر ماندوویه، له چاوه خۆڵه‌مێشی و غه‌ماوییه‌کانێوه دیاره. وه‌بیر ئه‌و شته‌ی دێمه‌وه یه‌که‌م جار پێێ وتم، کاتێک پرسی جێی مه‌ترسی نییه؟ پێم وت نا. به‌ڵام ئه‌وه ڕاست نه‌بوو. چوون باش ده‌زانم ڕۆژێک، ڕۆژێکی شووم، گرفتێک دێته ئاراوه. پێشتر سێ چوار بار هێنده‌ی نه‌مابوو بگیرێم، ته‌قه‌یان لێ کردم. سه‌رتاپا ڕه‌شم پۆشی بوو به ده‌سته‌وانه و ده‌مامکی ڕه‌شه‌وه، نه‌یانتوانی لێم ده‌ن، چوون له تاریکی دا نه‌یانده‌دیتم. به‌ڵام ئاخری هه‌ر لێم ده‌ده‌ن، دڵنیام، له‌وانه‌یه ئه‌م شه‌و، له‌وانه‌یه سبه‌ی شه‌و، کێ چووزانێ؟ له‌وانه‌یه پۆلیسه‌کان قۆڵبه‌ستم که‌ن و چه‌ند ساڵ له گرتووخانه‌دا بم. له‌وانه‌شه کاتێک که ته‌قه‌م لێ ده‌که‌ن نه‌توانم زوو هه‌ڵێم و بکوژرێم، مه‌رگ، بیر له ژنه‌که‌م ده‌که‌مه‌وه. له فکری خۆم دا نیم، من هیچم ناوێ، گرینگ نیم، بیر له‌وی ده‌که‌مه‌وه و هه‌روه‌تر منداڵه‌کانم چییان لێ به‌سه‌ر دێت؟ له‌م دنیایه‌دا کێ بیریان لێ ده‌کاته‌وه؟ کاتێک له ئیریسیرا ده‌ژیام بابه گه‌وره‌م زۆری ئاگا له من بوو. ئه‌و شێعره‌ی که زۆر جار بۆی ده‌خوێندمه‌وه ئێستاش له بیرمه، له خۆم ده‌پرسم بۆچی ئه‌وه‌یان زیاتر له‌وانی دیکه له یادم ماوه، له‌وانه‌یه چاره‌نووس وای دانابێ، بڕێک پورته‌غاڵی ده‌زانی؟ ئاوا بوو، گوێ بده‌یه:
...
...
...
هێی دز! هێی دز!
ژیانت کامه‌یه؟
خواردن و خواردنه‌وه
خولانه‌وه‌ له شه‌قام،
نیوه شه‌و بوو
که دز هات
سێ جار لێی دا
له ده‌رگای ناوه‌ندی.

ژێده‌ر:
La ronde et autre faits divers, Gallimard,1982
وه‌رگێڕان بۆ فارسی: ئه‌سغه‌ر نووری

[behnam5555]

"په‌نا به‌ خوا له‌تاو شه‌یتان"

ئه‌یگێڕمه‌وه‌، با وایش بیر وه‌که‌ن بڕوام نه‌ماوه‌، شێت بووم یا شه‌یتان چووه‌ته‌ کڵێشه‌مه‌وه‌. گێژم، کاسم. نازانم یا نا ئه‌زانم چ هێزێکه‌ هه‌رچی به‌ره‌و پێش ئه‌چم شکم پتر ده‌کا و پرسیاری زیاتر گێژم ئه‌کا؟! له‌ به‌ر درگای بیمارستان هه‌مووی ئه‌و به‌سه‌رهاتانه‌ی ئه‌م چه‌ند ڕۆژه‌ی ڕابردوو یا نا بڕێکیانم دێته‌وه‌ بیر که‌ موبایله‌که‌م زه‌نگ ئه‌خوا.

ئه‌و ڕؤژه‌ چووم بۆ که‌ره‌ج به‌ شوێن دایکم و خوشکما، له‌ ناو مێترۆ کتێبی دنیای سووفی ئامۆندسێنی یووستین گۆردێرم ئه‌خوێنده‌وه‌ که‌ له‌گه‌ڵی ئاشنا بووم. ئێستا ئه‌و بوو -به‌دیع- وتی له‌ تاران چه‌ند شه‌و میوانت ئه‌بم. نازانم بڵێم به‌خێر بێی، نه‌ڵێم، کوڕه‌ میوان هه‌ر مه‌رامێکی بێ حه‌بیبی خوایه‌، کێشه‌ ئه‌وه‌یه‌ خۆیشم سه‌رم له‌و ژانه‌سه‌رانه‌ ئه‌خورێ.

باسه‌که‌مان له‌ فه‌لسه‌فه‌ و کۆمه‌ڵگای ده‌ور و به‌ر یا ره‌شید وته‌نی کۆمه‌ڵه‌گای ده‌ور و به‌ره‌وه‌ به‌ره‌و دین و عیرفان چوو و ئه‌و زوو ڕای خۆی ده‌ربڕی و من زوو هه‌ستم پێ کرد که‌ به‌هاییه‌ (له‌وه‌ی که‌ وتی به‌ باوه‌ڕی من هه‌تا دنیا دنیایه‌ پێغه‌مبه‌رانی پاش موحه‌ممه‌دیش(ص) دێن) له‌ وریایی خۆم نه‌بوو به‌ڵکوو ئه‌م ماوه‌ هاوکارێکم که‌ به‌هایی بوو زانیاری باشی له‌و بوواره‌وه‌ پێ دابووم، به‌ کورتی ئه‌و ڕؤژه‌ شوکور بۆ خوا ئیمانه‌که‌م به‌ ساغی گه‌یانده‌وه‌ ماڵ.

زۆرم به‌ دایکم وت مه‌یه‌ کوڕه‌ جارێکه‌ مه‌یه‌ بۆ تاران له‌ باوکم پاڕامه‌وه‌، هیچ سوودی نه‌بوو نازانم بۆ ئه‌موت مه‌یه‌. ئه‌مڕۆ له‌ سه‌ر کاره‌وه‌ ته‌له‌فوونم بۆ کرد، پاش حه‌وت هه‌شت زه‌نگ :

_ ئه‌لۆ فوئاد گیان زوو خۆت بگه‌یێنه‌وه‌ ماڵ پێم وا بێ ده‌ستم شکاوه‌.

_ به‌ چی...؟

_ هه‌ڵاتم ته‌له‌فوونه‌که‌ به‌رز وه‌که‌م له‌ سه‌ر سرامیکه‌کان هه‌ڵخزام و که‌وتم.

_ باشه‌ وا هاتم.

ئێستا پاش ئه‌وه‌ی بۆ سێ بیمارستانی دیکه‌ش چووی لێره‌ گیرساوییه‌وه‌ که‌ تایبه‌ت به‌ شکاوی و ئێسک و چوارپه‌له‌، دوکتور ئه‌ڵێ ئه‌بێ عه‌مه‌لی که‌ی ده‌ستی خراپ شکاوه‌. بیرت هه‌ر لای نازانی خۆشت چییه‌ و وڕ به‌ ده‌وری خۆتا ئه‌سووڕێیته‌وه‌. چۆنه‌ ئه‌بێ دایکت بێت و تۆ له‌و شاره‌ زل و زه‌به‌نه‌ سه‌ر له‌و بیمارستانه‌ ده‌ر بێنی و چاوت به‌ چه‌ند دۆست بکه‌وێ و دیسان له‌و حاڵه‌ که‌ له‌وانه‌یه‌ جار و بار نوقمت کا و ون بی و دیسان میوان بیته‌وه‌، میوانی بیره‌وه‌رییه‌کانی خۆت، میوانی چاره‌نووس، ئه‌و جار ئه‌و دۆسته‌ تازه‌ش خزمی ڕفیقێکی کۆنت بێ... ئای که‌ سه‌یره‌.

زۆر شت هه‌یه‌ قورسه‌ له‌سه‌ر شانت، ئه‌زانی چییه‌ به‌ڵام ناتوانی بیڵه‌ی یا نابێ بیڵه‌ی، خه‌ڵک به‌ شێتت ئه‌زانن، لێت دوور ئه‌که‌ونه‌وه‌، لێت ئه‌ترسن، ته‌نانه‌ت جاری وایه‌ خۆیشت له‌ خۆت ئه‌ترسی یا گه‌مه‌ به‌ خۆت ئه‌که‌ی، باوه‌ڕ به‌ خۆشت ناکه‌ی، ئیتر خه‌و و خه‌یاڵه‌کانت له‌ گه‌ڵ ژیانی ئاسایی بۆ جیا ناکرێته‌وه‌، خه‌و به‌ که‌وشه‌وه‌ ئه‌بینی که‌وشی سپی له‌و که‌وشه‌ یێسیکه‌نه‌ کوره‌ییه‌کان، ئه‌و که‌وشانه‌ی له‌مێژه‌ بۆ ئه‌سڵه‌که‌ی ئه‌گه‌ڕێی.

ئێستا شه‌و دره‌نگه‌، خه‌وم دێ خه‌وێ که‌ ڕه‌نگه‌ خه‌ون ببینم، ئه‌خه‌وم پاشماوه‌ی چیرۆکه‌که‌تان به‌یانی بۆ ئه‌گێڕمه‌وه‌ ئه‌گه‌ر مام، به‌ڵێن ناده‌م ئه‌گه‌ر خه‌ونیشم دی پێش هه‌موو که‌س بۆ ئێوه‌ی وه‌گێڕم، تۆ بڵه‌ی خه‌و به‌ چییه‌وه‌ ببینم؟! به‌یانی بۆتان ئه‌گێڕمه‌وه‌.

خه‌وم دی، خه‌وێ که‌ ئه‌زانم چی بوو به‌ڵام ناتوانم بیڵێم یا کاتێ ئه‌مه‌وێ بیڵێم له‌ بیرم ئه‌چێته‌وه‌ و ئیتر نایێته‌وه‌ بیرم.

سبه‌یشه‌و میوانم هه‌یه‌ میوانی زۆر، هه‌ر یه‌که‌و له‌ لایێکه‌وه‌، دڵم نایێ به‌ هیچیان بڵێم نه‌یێن، ئه‌مڕۆ دایکم له‌ بیمارستان هێناوه‌ته‌وه‌ بۆ ماڵ.

وه‌ڕه‌ز نه‌بووم به‌ڵام له‌مه‌ولا ئه‌بێ میوانه‌کانم به‌ نۆبه‌ بێن، په‌توو سه‌رین و قاپ و قاچاخم که‌مه‌.

جاری وایه‌ میوانی وایشت بۆ دێ که‌ ئه‌بێ ئاوێنه‌ بکڕی، ئیتر ناته‌وێ بۆ تماشا کردنی خۆت بچییه‌ ناو ئاسانسۆڕه‌که‌ و له‌ ئاوێنه‌که‌یدا تماشای باڵای خۆت بکه‌ی، ئه‌گه‌ر خۆشت به‌دزییه‌وه‌ بچی پێت عه‌یبه‌ به‌ میوانه‌که‌ت بڵێی بچۆ له‌ ئاسانسۆڕه‌که‌دا تماشای باڵای خۆت بکه‌. له‌وانه‌یشه‌ له‌ناکاو ئاسانسۆڕه‌که‌ بچێته‌ نهۆمی سه‌ره‌وه‌، به‌رده‌م درگای ماڵی جیرانه‌که‌ت و دوای ئه‌وه‌ی درگا ئه‌کاته‌وه‌ چاوی به‌ میوانه‌که‌ت بکه‌وێ، جا ئه‌گه‌ر کاتیش نیوه‌شه‌و یا سه‌رله‌به‌یانی بێ و دراوسێ ترسه‌نۆکه‌که‌ت وه‌بوورێ ئه‌مجار وه‌ره‌ و کۆی که‌ره‌وه‌. ئێستایش له‌ خه‌جاڵه‌تی ئه‌و دوو جاره‌ی له‌ ئاسانسۆڕه‌که‌دا لێت ترسابوو ئاره‌قی سارد ناو چاوانت ئه‌گرێ.

جاری وایه‌ حه‌ز ئه‌که‌ی ده‌ورت پڕ بێ له‌ میوان به‌ڵام ناچاری جوابیان که‌ی و دڵیان له‌ خۆت بڕه‌نجێنی به‌ڵام تۆ ئه‌و کاره‌ت نه‌کردووه‌ و ناشیکه‌ی. جاری وایه‌ ئه‌بێ کارێ بکه‌ی که‌ خه‌ڵک و دۆست و ئاشنا لۆمه‌ت بکه‌ن یا ته‌نانه‌ت دایکت باوکت، به‌ڵام ئه‌وان نازانن تۆن له‌ بیری چی دای، چی به‌ دڵتا دێ، ئه‌گه‌ر بیڵه‌ی به‌ شێتت ئه‌زانن لێت ئه‌ترسن ئه‌ڵێن جنۆکه‌ی له‌گه‌ڵه‌. ته‌نانه‌ت ناوێری خه‌ونه‌کانیشت وه‌گێڕی ئه‌گه‌ریش بته‌وێ جاری وایه‌ ده‌مت ئه‌بێته‌ ته‌ڵه‌ی ته‌قیو.

ئێستا ئێوه‌ش به‌ شێتم ئه‌زانن به‌ڵام من پێتان ئه‌ڵێم جارێکی تر ئه‌م چیرۆکه‌ مه‌خوێننه‌وه‌ چون له‌ خۆتان ئه‌ترسن و ئه‌که‌ونه‌ گومان، گومان له‌ هه‌موو شتێ ... ته‌نانه‌ت له‌ که‌وشه‌کانتان، له‌ میوانه‌کانتان، له‌ خه‌وێ که‌ ئه‌یبینن له‌ شتێ که‌ ئه‌یزانن به‌ڵام ناتوانن بیڵێن و ئه‌گه‌ریش بیڵێن خه‌ڵک به‌ شێتتان ئه‌زانن. گرینگ ئه‌وه‌یه‌ هه‌موومان که‌م و زۆر ئه‌وجۆره‌ بیر و هه‌ستانه‌ به‌ زه‌ین و دڵماندا دێ و که‌ یه‌کێک نهێنیێکمان پێ ئه‌ڵێ لێی ئه‌ترسین، به‌شێتی ئه‌زانین یا وا هه‌ست ئه‌که‌ین جنۆکه‌یه‌ یا شه‌یتان چووه‌ته‌ ناخی.

" فوئاد جه‌هانی " بانه