اخبار کوتاه بخش نجوم

[رزیتا]

چهارشنبه 17 خرداد را از دست ندهید!

عبور بعدی ناهید از مقابل خورشید 105 سال دیگر روی می دهد


تهران- مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: پس از هشت سال انتظار روز چهارشنبه 17 خرداد پدیده گذر سیاره ناهید و یا همان زهره را از مقابل خورشید خواهیم داشت كه تا 105 سال دیگر شاهد نمونه دیگری از آن نخواهیم بود.

مهندس 'مسعود عتیقی' روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: پدیده گذر سیاره ناهید (زهره) از مقابل خورشید در تهران در ساعت 5:48 دقیقه صبح روز چهارشنبه 17 خرداد مقارن با طلوع خورشید روی می دهد و تا ساعت 9:23 دقیقه همان روز ادامه خواهد داشت.

عتیقی با اشاره به اینكه پدیده گذر سیاره ناهید از مقابل خورشید تنها در زمان طلوع خورشید قابل مشاهده خواهد بود گفت: بر اساس اختلاف افق ها ساعت طلوع خورشید در شهرهای مختلف متفاوت است و بنابراین ساعت رویت این پدیده نیز متفاوت خواهد بود.

وی خاطر نشان كرد: در حقیقت سیاره ناهید به دور خورشید می چرخد اما در زمان گذر ما تنها بخشی از مسیر حركت سیاره به دور خورشید را مشاهده خواهیم كرد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری با اشاره به ساروس ها یا دوره های گذر كه به ترتیب 8 سال، 122 سال ، 8 سال و 105 سال هستند افزود: تازه ترین پدیده گذر سیاره ناهید از مقابل خورشید در سال 1383 خورشیدی روی داد و این در حالی بود كه منجمان جهان تكرار این پدیده را 122 سال پیش بینی كرده بودند، بدین معنی كه این پدیده در سال 1261 خورشیدی ( دوره قاجاریه) و هشت سال قبل از آن در سال 1253 رخ داده بود.

به گفته عتیقی، رصد بعدی گذر ناهید پس از سال 1391 در سال 1496 خورشیدی یعنی 105 سال دیگر امكان پذیر خواهد شد.

عتیقی گفت: در سال 1383 مراحل گذر را به طور كامل مشاهده كردیم اما امسال نیمی از مراحل گذر را مشاهده می كنیم كه علت آن این است كه با آغاز گذر خورشید در ایران هنوز طلوع نكرده است.

وی خاطر نشان كرد: اگر نگاهی به رویدادهای نجومی بیاندازیم مشاهده می كنیم كه هر سال تعدادی بارش شهابی، هر چند سال یك بار مشاهده یك دنباله دار و یا خسوف و كسوف خواهیم بود اما در مورد پدیده گذر زهره این انتظار بسیار طولانی است به نحوی كه برخی افراد در طول عمر خود هرگز چنین پدیده جذابی را مشاهده نخواهند كرد.

عتیقی افزود: با توجه به عبور سیاره ناهید از مقابل خورشید و خطرات ناشی از رصد مهر تابان ضروری است هر فرد رصدگر می بایستی دارای عینك مخصوص رصد این پدیده باشد و یا تلسكوپ و دوربین عكاسی و فیلم برداری خود را به ***** مایلار (ویژه رصد خورشید) مجهز نماید.

وی ادامه داد: بدیهی است رصد سیاره ناهید هنگام عبور با تلسكوپ مجهز به ***** و یا با چشم غیر مسلح و تنها با استفاده از عینك مخصوص رصد خورشید امكان پذیر است.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: این انجمن برای رفاه ساكنان پایتخت در صورت تامین زیر ساخت های لازم از سوی مسئولین ذیربط اقدام به رصد عمومی پدیده با ابزارهای استاندارد مجهز به ***** و عینك های رصد به طور رایگان اقدام می كند و از گروه های نجومی سایر شهرها برای اجرای چنین برنامه های رایگان عمومی دعوت به عمل می آورد.

عتیقی افزود: همچنین همایش یك روزه برای این گذر جهت عموم مردم به ویژه علاقه مندان نجوم در كشور و رصد تخصصی گروه پژوهش انجمن نجوم آماتوری ایران در شرق چین انجام می شود كه اخبار تكمیلی آن متعاقبا اعلام می شود.

[VAHID]

روسیه مرکز پرتاب جدید خود را که مخصوص ماموریت‌های سرنشین دار طراحی شده است، در خاک کشور خود خواهد ساخت. این پایگاه تا سال 2015 تکمیل می‌شود.

این مرکز پرتاب جدید که در نزدیکی مرز روسیه و چین در ناحیه‌ی «آمور»(Amur) قرار دارد، از سال ۲۰۱۵ آماده‌ی فعالیت خواهد بود.

روسیه از زمان ارسال اولین انسان به فضا تاکنون، برای ارسال ماموریت‌های سرنشین دار خود از پایگاه «بایکانور»(Baikonur) در قزاقستان استفاده کرده است.
مرکز پرتاب بایکانور قزاقستان به همراه مرکز فضایی کندی در ایالات متحده و مرکز «جیوکوان»(Jiuquan) در چین، تنها محل‌های پرتاب فضاپیماهای سرنشین دار به فضا هستند.
پس از فروپاشی شوروی سابق، روسیه پایگاه فضایی بایکانور را با مبلغ ۱۱۵ میلیون دلار در سال از قزاقستان اجاره کرد. بنا بر توافق دو کشور، قرار بود پایگاه بایکانور تا سال ۲۰۵۰ استفاده شود اما در ماه سپتامبر، سقوط یک موشک پروتون در نزدیکی یکی از شهرهای مورد بازدید رئیس جمهور قزاقستان، موجب بروز تردید در ادامه‌ی همکاری دو کشور شد. روسیه مراکز پرتاب بسیاری در خاک کشور خود دارد اما از هیچ یک از آن‌ها برای ماموریت‌های سرنشین دار استفاده نمی‌شود. روسیه قصد دارد تا سال ۲۰۱۸ اولین ماموریت سرنشین دار ارسالی از خاک کشور خود را انجام دهد.

[VAHID]

طبق محاسبات دانشمندان، ممکن است سيارکي نسبتا بزرگ در روز ۱۰ بهمن با سياره‌ي مريخ برخورد کند و ما بتوانيم براي نخستين بار شاهد برخورد يک سيارک با يک سياره‌ي سنگي باشيم.
«۲۰۰۷ WD۵» نام سیارکی جدید است که در محدوده‌ی داخلی منظومه‌ي شمسي پیدا شده است. این سیارک در طرح جستجوی ناسا برای سیارک‌هایی کشف شده که احتمال برخورد به زمین داشته باشند. ولی خطری از جانب این سیارک برای ساکنین زمین وجود ندارد. در عوض طبق محاسبات احتمال برخورد این سیارک با مریخ ۱ به ۷۵ است.

مریخ احتمالا قلمرو بعدی انسان خواهد بود و هم اکنون مطالعات بسیاری برای شناخت آن انجام می‌شوند. از جمله‌ی ساخته‌های بشر که در حال بررسی مریخ هستند می‌توان به مریخ نوردهای دوقلو و معروف ناسا، «روح» و «فرصت» و مدارگردهای بسیاری نظیر مدارگرد اکتشافی مریخ، سریع السیر مریخ و دیگر مدارگردها اشاره کرد. در واقع اکنون مریخ در کانون توجه مطالعات منظومه‌ای قرار دارد. با این حساب اگر سیارک تازه کشف شده به سمت مریخ رفته و به مریخ برخورد کند، می‌توانیم از تمام ابزارهای خود برای رصد این پدیده‌ی شگفت استفاده کنیم. پس از برخورد شومیکر لوی-۷ به مشتری تاکنون چنین پدیده‌ای را مشاهده نکرده‌ایم و البته این برخورد کاملا بی‌سابقه است چرا که این‌بار یک سیاره‌ی گازی مورد حمله قرار نمی‌گیرد بلکه یک سیاره‌ی سنگی میزبان سیارک می‌شود و می‌توانیم روند برخورد سیارک‌ها با سیارات سنگی یا اقمار را به طور زنده بررسی کنیم. این فرصتی است که تا بحال نداشته‌ایم.

۲۰۰۷ WD۵ هم اکنون بین زمین و مریخ قرار دارد و با تقریبا با سرعت ۳۰ هزار کیلو متر در ساعت به سمت مریخ پیش می‌رود. با این حساب اگر برخوردی پیش آید نیروی زیادی در حد نیروی برخورد عظیم «تونگوسکا» آزاد خواهد شد و یک دهانه‌ی جدید روی مریخ شکل می‌گیرد. ولی خوشبختانه هیچ یک از کاوشگران مریخ در معرض خطر نیستند. از جمله مریخ نوردهای دوقلو ناسا به اندازه‌ی کافی از مکانی که احتمال برخورد وجود دارد دور هستند.
مدتی است که بحث سیارکی دیگر با نام «آپوفیس» کاملا رسانه‌ای شده است و در روزنامه‌ها و مجلات و وبلاگ ها کم درباره‌ی آپوفیس مطلب نمی‌بینیم.
آپوفیس نام سیارکی است که در حال حرکت به سمت زمین است و در سال ۱۹۹۴ کشف شد. از آنجا که این جسم به سمت زمین حرکت می‌کند احتمال برخورد آن با زمین هم وجود دارد. محاسبات اولیه مداری آپوفیس نشان دادند که احتمال برخورد آپوفیس به زمین ۱ به ۴۵۰۰۰ است ولی محاسبات جدیدتر در چند سال گذشته این احتمال را بسیار بیشتر پیش بینی می کنند؛ ۱ به ۳۷. طبق پیش بینی ها ۱۰ بهمن امسال برخورد سیارک تازه کشف شده با مریخ اتفاق می‌افتد باید صبر کرد و دید که آیا برخوردی اتفاق می‌افتد یا خیر. اگر برخورد بین ۲۰۰۷ WD۵ و مریخ اتفاق بیافتد باید بیشتر به آپوفیس توجه کنیم و خطر آن را جدی‌تر تلقی کنیم.