غزلیات حافظ با قابلیت جستجو (فارسی و انگلیسی)

[زکریا فتاحی]

You, who are so proud of your name
If you are not in love, then shame!
Befriend not lovers, who are insane,
If sane sobriety is your fame.
Your head is sober from the wine of Love
Drinking grape juice is your game.
Melancholic face and painful cries,
Make lovers' pain, somewhat tame.
Hafiz, let go of infamy and name,
Seek more wine, your drunkenness inflame.

ای که دایم به خویش مغروری
گر تو را عشق نیست معذوری
گرد دیوانـگان عشق مـگرد
کـه به عقل عقیله مشهوری
مستی عشق نیست در سر تو
رو کـه تو مست آب انـگوری
روی زرد اسـت و آه دردآلود
عاشـقان را دوای رنـجوری
بـگذر از نام و ننگ خود حافظ
ساغر می ‌طلب که مخـموری

[زکریا فتاحی]

In the spring, open your heart to joyous infusions
Like flowers open up, or stay in muddy collusions.
I cannot tell you to befriend this, or drink that
Wit and wisdom display your own solutions.
Strings of the harp sing out the same advice
When worthy, you will reach your conclusions.
Each blade of grass speaks of its life's tale
Alas if self-absorbed you're free from inclusions.
Worry not, else you will lose your precious now
If stuck in day's and night's revolutions.
Though fears are strewn upon the path of Love
Pass easy if free from destination's confusions.
O Hafiz, if fortune upon you smiles
Become prey to that Witness of illusions.

نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی
کـه بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی
من نگویم که کنون با که نشین و چه بنوش
کـه تو خود دانی اگر زیرک و عاقل باشی
چنـگ در پرده همین می‌دهدت پند ولی
وعظـت آن گاه کند سود که قابل باشی
در چمن هر ورقی دفتر حالی دگر اسـت
حیف باشد که ز کار همـه غافـل باشی
نـقد عـمرت بـبرد غصه دنیا به گزاف
گر شب و روز در این قصه مشکـل باشی
گر چه راهیست پر از بیم ز ما تا بر دوست
رفـتـن آسان بود ار واقف مـنزل باشی
حافـظا گر مدد از بخت بـلـندت باشد
صید آن شاهد مطـبوع شـمایل باشی

[زکریا فتاحی]

The fame of your virtuous deeds
Like my love have reached a peak
Joy is what everyone needs
Neither can fade, nor are weak

Wine, imagination will find
Is outside the realm of mind
No metaphor of any kind
Can transcend wine-speak

My purpose will come about

On the day that I find out
You granted without a doubt
The union that I seek

When with you, I stay

A year is just like a day
And the times you are away
A moment, a year-long streak

A vision of your face
In my dreams I trace

In my wakefulness I chase

My dreams to have a peek

Your grace on my heart bestow
As your love & kindness grow
My weakness will clearly show
Like a crescent, lean & meek

Hafiz, don't groan & blame
If for union you aim
Not for a day or a week;
Of separation you must reek.

بـگرفـت کار حسنت چون عشق من کمالی
خوش باش زان کـه نـبود این هر دو را زوالی
در وهـم می‌نگـنـجد کاندر تـصور عقـل
آید بـه هیچ مـعـنی زین خوبـتر مـثالی
شد حـظ عمر حاصل گر زان کـه با تو ما را
هرگز بـه عـمر روزی روزی شود وصالی
آن دم که با تو باشم یک سال هسـت روزی
وان دم که بی تو باشم یک لحظه هست سالی
چون مـن خیال رویت جانا بـه خواب بینـم
کز خواب می‌نـبیند چشمـم بـجز خیالی
رحـم آر بر دل مـن کز مـهر روی خوبـت
شد شـخـص ناتوانـم باریک چون هـلالی
حافـظ مکن شکایت گر وصل دوست خواهی
زین بیشـتر بـباید بر هـجرت احـتـمالی

[زکریا فتاحی]

O heart, the street of Love is no more your promenade
You've packed your belongings and just sit in the shade.
Polo stick in your hands, yet you don't play the ball
The Royal hawk on your arm, yet will not hunt or raid.
Your boiling blood flows through your veins and heart
Yet you let the vision and image of your Beloved fade.
In spite of the fragrant breeze, you let your temperament freeze
The wind goes to your friend's house, yet behind you've stayed.
From this garden you don't pick any roses for yourself
Because of the thorns that now you avoid and degrade.
A hundred perfumes, you've kept stored up your sleeves
Yet not one upon the Beloved's hair you've sprayed.
You've thrown the gentle cup and tender wine away
And not think when drunk, what will come to your aid.
If slaves of everyone the Wise King has made
Hafiz, you won't yield and succumb to this trade.

ای دل به کوی عشق گذاری نمی‌کـنی
اسـباب جمـع داری و کاری نمی‌کنی
چوگان حکـم در کف و گویی نـمی‌زنی
باز ظـفر به دست و شکاری نمی‌کـنی
این خون کـه موج می‌زند اندر جـگر تو را
در کار رنـگ و بوی نگاری نـمی‌کـنی
مشکین از آن نشد دم خلقت که چون صبا
بر خاک کوی دوست گذاری نـمی‌کـنی
ترسـم کز این چمن نبری آسـتین گـل
کز گلشنـش تحمـل خاری نمی‌کـنی
در آسـتین جان تو صد نافه مدرج اسـت
وان را فدای طره یاری نـمی‌کـنی
ساغر لطیف و دلکش و می افکنی به خاک
و اندیشـه از بلای خماری نـمی‌کـنی
حافـظ برو کـه بـندگی پادشاه وقـت
گر جملـه می‌کنـند تو باری نمی‌کـنی

[زکریا فتاحی]

A traveler in a strange land
Took a stranger by the hand,
You will only see clarity of the wine
If for forty days you let it stand.
God keep us from the dervish’s cloak
That conceals an idol in every strand.
Though virtue needs no recognition
Let helping the needy be your errand.
O you, the owner of the harvest
Keep your harvesters from reprimand.
Where has all the joy gone?
Why is the pain of love so bland?
Every chest is gloomy, dark and sad;
Let love’s flame in hearts be fanned.
Without the finger of lovers
For golden rings there’s no demand.
Though Beloved seems to be so harsh
The lover accepts every command.
Walk to the tavern and I will ask,
Have you seen the end you have planned?
Neither Hafiz’s heart is in lessons so grand
Nor the teacher can fully understand.

سـحرگـه ره روی در سرزمینی
همی‌گـفـت این معـما با قرینی
که ای صوفی شراب آن گه شود صاف
کـه در شیشـه برآرد اربـعینی
خدا زان خرقـه بیزار اسـت صد بار
کـه صد بت باشدش در آسـتینی
مروت گر چه نامی بی‌نشان اسـت
نیازی عرضـه کـن بر نازنینی
ثوابـت باشد ای دارای خرمـن
اگر رحـمی کنی بر خوشـه چینی
نـمی‌بینـم نـشاط عیش در کس
نـه درمان دلی نـه درد دینی
درون‌ها تیره شد باشد کـه از غیب
چراغی برکـند خـلوت نـشینی
گر انگـشـت سـلیمانی نـباشد
چـه خاصیت دهد نقـش نـگینی
اگر چـه رسم خوبان تندخوییسـت
چـه باشد گر بـسازد با غـمینی
ره میخانـه بـنـما تا بـپرسـم
مال خویش را از پیش بینی
نـه حافـظ را حضور درس خـلوت
نـه دانشـمـند را علـم الیقینی

[زکریا فتاحی]

In the land of the Magi, none like me, can be lost
Pawned my gown in a place, in another, my books, I must.
My heart, mirror of the King, is all covered with dust,
I pray for a clear word, light up the path that I must.
I repent, no more wine, from the beautiful seller;
Drinking wine, without that face, is but lust.
Narcissus may mock your ways, you keep calm,
Insight, blind-in-the-heart, will not trust.
None but candle can speak of this tale,
Why, the moth, in this tale, only goes bust.
My tears run from my eyes, streaming down,
To grow beauty by my side, this is my cost.
Bring me a vessel of wine; without my friend,
My eyes, flood like the sea, with heart's disgust.
I praise my Beloved, speak to me of no other,
For wine and Beloved, I fear none I distrust.
Infidel played the reed beside the gates of the Tavern.
What a lovely song, played, in my heart, the morning gust.
If Godliness comes from what Hafiz has
Alas, if after today, morrow ain't lost.

در همه دیر مغان نیست چو مـن شیدایی
خرقـه جایی گرو باده و دفـتر جایی
دل کـه آیینـه شاهیسـت غـباری دارد
از خدا می‌طلبـم صحـبـت روشـن رایی
کرده‌ام توبـه بـه دست صنـم باده فروش
کـه دگر می نـخورم بی رخ بزم آرایی
نرگـس ار لاف زد از شیوه چشم تو مرنـج
نروند اهـل نـظر از پی نابینایی
شرح این قصـه مگر شمـع برآرد بـه زبان
ور نـه پروانـه ندارد به سـخـن پروایی
جوی‌ها بستـه‌ام از دیده به دامان که مـگر
در کـنارم بـنـشانـند سـهی بالایی
کـشـتی باده بیاور که مرا بی رخ دوست
گـشـت هر گوشه چشم از غم دل دریایی
سـخـن غیر مـگو با من معشوقه پرست
کز وی و جام می‌ام نیست به کـس پروایی
این حدیثم چه خوش آمد که سحرگه می‌گفت
بر در میکده‌ای با دف و نی ترسایی
گر مسلـمانی از این است که حافـظ دارد
آه اگر از پی امروز بود فردایی

[زکریا فتاحی]

Salutations to the day of friendship’s delight
To the pupils that have seen the light.
Greeting the heart of the righteous, bright,

To the candle of the sanctuary of the right.

From among my friends, I see none remain
Bring wine for my heart, bleeding, contrite.
From the abode of the Magi don’t turn away

There, you will find the key to your plight.
Bride of the World, in goodness, extreme
Has taken infidelity to extreme height.
If my tired heart has no more resolve,
From heavy hearted will seek no respite.

Where do they sell that intoxicating wine
So false piety I can leave, and take flight.
Unfaithful friends broke their promises

As though it was in their own spite.
If you let me, O spirit of avarice
In begging clothes I’ll rule with kingly might.

I’ll teach you the alchemy that causes bliss
From bad friends take flight, take flight.

Hafiz be content with the hardships of fate
In your night, divine light is out of your sight.

سـلامی چو بوی خوش آشـنایی
بدان مردم دیده روشـنایی
درودی چو نور دل پارسایان
بدان شمـع خـلوتـگـه پارسایی
نـمی‌بینـم از همدمان هیچ بر جای
دلـم خون شد از غصه ساقی کجایی
ز کوی مغان رخ مـگردان کـه آن جا
فروشـند مفـتاح مشکـل گشایی
عروس جهان گر چه در حد حسن است
ز حد می‌برد شیوه بی‌وفایی
دل خسته من گرش همتی هسـت
نـخواهد ز سـنـگین دلان مومیایی
می صوفی افکن کـجا می‌فروشـند
کـه در تابـم از دسـت زهد ریایی
رفیقان چنان عهد صحبت شکستـند
کـه گویی نبوده‌ست خود آشـنایی
مرا گر تو بگذاری ای نـفـس طامـع
بـسی پادشایی کـنـم در گدایی
بیاموزمـت کیمیای سـعادت
ز همـصـحـبـت بد جدایی جدایی
مـکـن حافـظ از جور دوران شکایت
چـه دانی تو ای بـنده کار خدایی

[زکریا فتاحی]

Drink wine and spread flowers

Of Fate what do you seek?

The rose said in early hours

Nightingale, what do you speak?

In the garden take your seat

Both Beloved & bearer greet

Breath in flowers and wine replete

Lip to lip and cheek to cheek

Let flowers strut their stuff

In the garden sing and laugh

And call the spruce's bluff

Let your stature rise and peak

The Rose bud's smiling face

Whose attention will it grace

Whom do you wish to embrace

O Rose bud, tender & meek?

In the marketplace today

Your buyers willingly pay

Be alert and stash away

Riches in your lucky streak

The candle flame of Goodness

The wind of Fate will caress

Commit and your art bless

With goodness shine and reek

Each curl of your hair

Is priceless and so rare

Seek joy and joy spare

And gently take a peek

In the garden of the King

Birds use their feather & beak

Nightingales gaily sing

Hafiz, the poetic geek

می خواه و گل افشان کن از دهر چه می‌جویی
این گفـت سحرگه گل بلبل تو چـه می‌گویی
مسـند بـه گلستان بر تا شاهد و ساقی را
لـب گیری و رخ بوسی می نوشی و گل بویی
شـمـشاد خرامان کن و آهنگ گلستان کن
تا سرو بیاموزد از قد تو دلـجویی
تا غنچـه خندانـت دولت به کـه خواهد داد
ای شاخ گـل رعـنا از بـهر کـه می‌رویی
امروز کـه بازارت پرجوش خریدار اسـت
دریاب و بـنـه گـنـجی از مایه نیکویی
چون شمـع نـکورویی در رهگذر باد اسـت
طرف هـنری بربـند از شـمـع نـکورویی
آن طره که هر جـعدش صد نافـه چین ارزد
خوش بودی اگر بودی بوییش ز خوش خویی
هر مرغ بـه دستانی در گلـشـن شاه آمد
بلـبـل بـه نواسازی حافـظ به غزل گویی