همه چیز در مورد قهوه، انواع قهوه، عربی، فرانسوی، اسپرسو، موکا، کاپوچینو، ترک، قجری، آموزش درست کردن انواع قهوه، تاریخ قهوه و قهوه خانه

[امیر عباس انصاری]

جذوه (قهوه جوش)

جذوه (به عربی: جذوة، به ترکی عثمانی: جذوه، به ترکی استانبولی: Cezve) ظرف گلدانی شکلی است که برای جوش آوردن و تهیهٔ قهوه ترک به‌کار می‌رود.
بدنه آن از فولاد ضد زنگ، برنج، مس و یا سرامیک ساخته شده‌است.
این ظرف دارای دسته‌ای بلند است که از سوختن احتمالی دست جلوگیری می کند. لبه دار بودن آن، ریختن قهوه در فنجان را آسان‌تر می‌کند.

جذوه (قهوه جوش)



نام جذوه در اصل از زبان عربی آمده‌است.
جذوة در عربی به معنی تکه‌چوب یا زغال‌سنگ مشتعل است و احتمالاً به دلیل شیوه گرم‌کردن این ظرف گلدانی شکل چنین نامگذاری شده‌است.


همه چیز در مورد قهوه، انواع قهوه، عربی، فرانسوی، اسپرسو، موکا، کاپوچینو، ترک، قجری، آموزش درست کردن انواع قهوه، تاریخ قهوه و قهوه خانه

[امیر عباس انصاری]

قوری قهوه‌ساز اسپرسو

قوری قهوه‌ساز اسپرسو، قوری موکا یا موکا پات نوعی ماشین قهوه‌ساز است که با گذراندن آب بسیار داغ و تحت فشار با بخار از میان قهوه آسیاب شده، تولید نوشیدنی قهوه می‌نماید.
این نوع قوری نخستین بار در سال ۱۹۳۳ توسط لوئیجی دو پونتی و برای شرکت آلفانسو بیالتی منحصراً" به ثبت رسید.
صنایع بیالتی این نوع قهوه‌ساز را تحت نام موکا اسپرسو تولید و روانه بازار کرد.

برای استفاده از این ماشین به یک وسیله حرارتی مثل اجاق گازی یا برقی نیاز است که مراحل تولید قهوه با استفاده از انرژی حرارتی این وسایل حرارتی تولید می‌گردد.

نمای کامل یک قوری قهوه‌ساز اسپرسو

موکا اسپرسو بیشتر در کشورهای آمریکای لاتین و اروپایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این قهوه ساز به عنوان یک طرح شمایلی در هنر صنایع مدرن و موزه‌های مربوط به طراحی و مدل‌های سه بعدی مورد توجه قرار گرفته است.

قوری قهوه‌ساز اسپرسو در اندازه‌های مختلف تولید شده است و از یک تا هجده نفره آن موجود است.
مدل‌های نخستین و حتی کنونی آن بیشتر از جنس آلومینیوم با دسته باکالیتی می‌باشند.

اجزاء

یک قوری قهوه‌ساز اسپرسو از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

1. محفظه نگهدارنده آب: این محفظه که در بخش زیرین قرار دارد، وظیفه نگهداری آب را بر عهده دارد. آب در این ظرف داغ شده و با فشار به سمت سبد قهوه رانده می‌شود.
2. سبد قهوه: این محفظه دارای دو بخش می‌باشد، یکی محفظه دایره‌ای شکل که قهوه آسیاب شده را درون آن می‌ریزند و دوم لوله‌ای متصل به محفظه سبد که در زیر آن جای دارد. این لوله در هنگام بسته شدن کامل قهوه‌ساز، درون آب درون محفظه نگهدارنده آب فرو می‌رود.
3. ظرف فراورده این ظرف که در بالای سیستم جای می‌گیرد و دارای یک دسته نیز می‌باشد وظیفه نگهداری نوشیدنی قهوه تولید شده را بر عهده دارد. در کف این ظرف فیییلتریی موجود است که دقیقا" در بالای سبد قهوه قرار می‌گیرد. میانه این ظرف لوله‌ای است که نوشیدنی تولید شده از آن گذر کرده و نهایتا" درون ظرف سر ریز می‌شود.

۱:دستگیره سرپوش ظرف فراورده
۲:منفذ لوله ظرف فراورده که نوشیدنی قهوه از آن فوران می‌کند.
۳: لوله ظرف فراورده برای هدایت قهوه تولید شده به ظرف فراورده
۴: ظرف فراورده
۵: دسته ظرف فراورده
۶: قهوه موجود در سبد قهوه
۷: لوله زیرین سبد قهوه که آب داغ را به بالا هدایت می‌کند.
۸: آب
۹: محفظه نگهدارنده آب
۱۰: خروجی نوشیدنی حاصل شده برای ریختن در فنجان پذیرایی
۱۱: نوشیدنی قهوه تولید شده که در ظرف فراورده انباشته شده است.
۱۲: سوراخ‌ها یا فیییلللتر زیر ظرف فراورده که ترکیب آب و قهوه از درون آنها به ظرف فراورده هدایت می‌گردد.
۱۳: سبد قهوه محل قرار گرفتن قهوه آسیای شده (پودر قهوه)
۱۴:منافذ ریز کف سبد قهوه که آب داغ از دورن آنها روی گرد قهوه پمپاژ می‌شود.

[امیر عباس انصاری]

اسپرسو

اسپرسو نوعی قهوهٔ غلیظ است که در اوایل قرن بیستم در میلان ایتالیا ابداع شده‌است. اسپرسو به وسیله ماشین قهوه ساز و با عبور دادن آب جوش با فشار از میان قهوهٔ آسیاب شده (به صورت دانه‌های ریزتر از قهوهٔ معمولی) تهیه می‌شود.
میزان کافئین موجود در اسپرسو ۲تا ۳برابر قهوه معمولی است.
در تهیه‌ی کاپوچینو حتما اسپرسو را بکار می‌برند ولی در تهیه‌ی کافه لاته این امر ناگزیر نیست.

هنگام تهیهٔ اسپرسو کف ملایمی به رنگ قهوه‌ای مایل به سرخ روی آن ایجاد می‌گردد.

[امیر عباس انصاری]

قهوه ترک

قهوهٔ ترک (به ترکی: Türk kahvesi) شیوه‌ای برای سرو قهوه است. دانه‌های برشته‌شده و سپس کاملاً پودرشدهٔ قهوه در قهوه‌جوشی به نام جذوه جوشانده و در فنجان سرو می‌شوند. دانه‌های پودرشدهٔ قهوه در فنجان می‌توانند ته‌نشین شوند و برای طعم‌دادن به قهوه از شکر استفاده می‌شود. این شیوهٔ سرو قهوه در خاورمیانه، شمال آفریقا، قفقاز و بالکان دیده می‌شود.

یک فنجان قهوهٔ ترک

پیشینه
برخلاف افسانه‌های قدیمی دربارهٔ خاستگاه آفریقایی قهوه که به‌کرات هم تکرار می‌شوند، قدیمی‌ترین مدارک مستدل موجود که به طرز غیر قابل انکاری بر نوشیدن قهوه دلالت دارند، تنها به اواسط قرن پانزدهم میلادی در خانقاه‌های یمن باز می‌گردند.
تا سال ۱۵۱۰ میلادی، قهوه در مراکز بزرگ اسلامی همچون قاهره و مکه در میان تمامی اقشار جامعه به یک نوشیدنی رایج تبدیل شده بود.
در دههٔ ۱۶۴۰ ابراهیم چپوی، تاریخ‌نگار عهد عثمانی از باز شدن اولین قهوه‌خانه در استانبول حکایت کرده‌است.


تا سال ۹۶۲ (۵۵–۱۵۵۴) در شهر قسطنطنیه و همچنین در سرتاسر قلمرو عثمانی، نشانی از قهوه و قهوه‌خانه نبود. در همان سال‌ها بود که مردی از حلب به نام حاکم و مردی از دمشق به نام شمس به شهر آمدند: هر کدام از آن‌ها مغازه‌ای بزرگ در منطقهٔ تحت‌قلعه باز کردند و قهوه تهیه و تدارک دیدند.

در این اواخر، نوشیدن سنتی قهوهٔ ترک به دلیل رشد فزایندهٔ دیگر نوشیدنی‌های داغ نظیر چای، قهوهٔ سریع، و دیگر شیوه‌های نوین نوشیدن قهوه کاهش یافته‌است.


رسومات و سنن
علاوه بر آنکه قهوهٔ ترک یک نوشیدنی روزمره در ترکیه به حساب می‌آید، جزئی از سنت ازدواج در این کشور نیز محسوب می‌شود. به عنوان پیش‌درآمدی بر ازدواج، خانوادهٔ داماد می‌بایست از خانوادهٔ عروس دیدار کنند و اجازهٔ ازدواج را از آن‌ها بگیرند. در حین مراسم خواستگاری، عروس می‌بایست برای مهمانان قهوهٔ ترک آماده و سرو کند. عروس در قهوهٔ داماد به جای شکر، نمک می‌ریزد تا شخصیت داماد را بسنجد. اگر داماد قهوهٔ نکمین را بدون بروز هیچ نشانه‌ای مبنی بر رنجش یا نارضایتی بنوشد، عروس فرض را بر این می‌گذارد که داماد خوش‌خلق و صبور است.
تجهیزات

قهوهٔ ترک معمولاً با استفاده از قهوه‌جوش کوچکی به نام جذوه، قاشق چای‌خوری، و دستگاه گرمازا آماده و در فنجان سرو می‌شود.

موارد مورد نیاز برای تهیهٔ آن شامل قهوهٔ کاملاً خردشده، گاهی اوقات هل سبز، آب سرد و در صورت نیاز شکر می‌باشند. برخی از فنجان‌های مدرن دسته دارند، حال آنکه فنجان‌های سنتی دسته نمی‌داشتند در نتیجه برای نوشیدن قهوه، فنجان را می‌بایست با نوک انگستان نگه می‌داشت و یا آنطور که بیشتر رواج داشت، فنجان را در ظرفی فلزی و دسته‌دار گذاشت و قهوه را نوشید.

به صورت سنتی، قهوه‌جوش از مس ساخته می‌شود و دسته‌ای چوبی دارد، با این وجود از دیگر فلزات همچون آلومینیوم به همراه پوششی نچسب نیز برای ساخت جذوه استفاده می‌کنند.

اندازهٔ قهوه‌جوش به‌گونه‌ای انتخاب می‌شود که متناسب با مجموع حجم فنجان‌های مورد استفاده باشد، زیرا استفاده از قهوه‌جوش بزرگ باعث می‌شود که اکثر کف حاصل به دیوارهٔ داخلی قهوه‌جوش بچسبد.
از قاشق چای‌خوری هم برای هم‌زدن و هم برای اندازه‌گیری میزان قهوه و شکر مورد نیاز استفاده می‌شود. ممکن است قاشق‌های چای‌خوری در برخی از کشورها بسیار بزرگ‌تر از اندازهٔ معمول قاشق‌های چای‌خوری در کشورهایی باشد که نوشیدن قهوهٔ ترک در آن‌ها رایج است. به طور معمول قسمت گودمانند قاشق‌های چای‌خوری، یک سانتی‌متر طول و نیم سانتی‌متر عرض دارد.

برای جوشاندن قهوه از حرارت نسبتاً کم استفاده می‌شود تا قهوه فوراً به جوش نیاید؛ زیرا که دانه‌های قهوه باید به اندازهٔ کافی در آب داغ بمانند تا مزهٔ خود را پس بدهند. در یک محیط مدرن، یک دستگاه گرمازای الکتریکی یا گازی مناسب است. منابع گرمازای سنتی شامل خاکه‌های نیمسوز زغال، و یا یک سینی با عمق ۱۰ سانتی‌متری است که پر از شن شده‌است. سینی بر روی مشعل قرار می‌گیرد و هنگامی که شن‌ها داغ شدند، قهوه‌جوش را درون شن‌ها قرار می‌دهند. بدین شکل گرما به طور مساوی و آرام‌تری به قهوه‌جوش منتقل می‌شود.

آماده‌سازی قهوهٔ ترک

قهوهٔ ترک به شیوهٔ خاصی از آماده‌سازی قهوه اطلاق می‌شود و نه نوع خاصی از قهوه.

در نتیجه برای آماده‌سازی قهوهٔ ترک نیازی به نوعی خاص و ویژه از دانه‌های قهوه نیست. دانه‌های قهوهٔ ترک تا بیشترین حدی که ممکن است خرد و کوبیده می‌شوند؛ ریزتر و خردتر از هر روش دیگری برای آماده‌سازی قهوه. برای آسیاب کردن قهوه، دانه‌های قهوه را در هاون می‌کوبند (روش سنتی و اصیل) و یا از آسیاب سنگی استفاده می‌کنند. اکثر آسیاب‌ها خانگی قهوه نمی‌توانند دانه‌های قهوه را به میزان کافی آسیاب کنند.

بهترین قهوهٔ ترک از دانه‌های قهوه‌ای آماده می‌شود که به‌تازگی برشته شده‌اند و درست پیش از جوشاندن، آسیاب شده‌اند. قهوهٔ آسیاب‌شده و برشته (مناسب برای آماده‌سازی قهوهٔ ترک) را می‌توان خرید و نگه‌داری کرد اما با گذشت زمان، طعم و مزه‌اش را از دست خواهد داد.

اگرچه روش‌های متفاوت و متنوعی در جزئیات آماده‌سازی قهوهٔ ترک وجود دارد ولی در کل، آماده‌سازی قهوهٔ ترک شامل فرو کردن قهوهٔ آسیاب‌شده در آب داغ (اما نه جوش) برای مدت زمان کافی است تا قهوه طعم و مزهٔ خود را پس بدهد. زیاد جوشاندن قهوه باعث می‌شود که قهوه مزهٔ نامطبوع «سوختگی» یا «جوشیدگی» بگیرد ولی با جوشاندن قهوه به صورت کاملاً مختصر می‌توان هم از این مزهٔ نامطبوع جلوگیری کرد و هم بدون حدس و گمان پی برد که چه زمانی قهوه به دمای مناسب رسیده‌است.

میزان آب سرد مورد نیاز را می‌توان از روی تعداد فنجان‌های قهوهٔ مورد نیاز تعیین کرد (هر فنجان تقریباً ۹۰ میلی‌لیتر) و به ازای هر فنجان آب، بین یک تا دو قاشق چای‌خوری قهوه نیاز است. معمولاً قهوه و شکر را از ابتدا درون قهوه‌جوش نمی‌ریزند، بلکه آن‌ها را به آب اضافه می‌کنند.

در ترکیه چهار درجه از شیرینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این چهار درجه از قرار زیرند:

1. ساده (ساده؛ بدون شکر)،
2. آز شکرلی (کم‌شکر؛ نصف قاشق چای‌خوری)،
3. اُرتا شکرلی (شکر متوسط؛ یک قاشق چای‌خوری)،
4. چُک شکرلی (پرشکر؛ یک‌ونیم یا دو قاشق چای‌خوری).

قهوه و شکر به میزان دلخواه را تا زمانی که قهوه کاملاً درون آب فرو رود و شکر کاملاً حل شود باید به هم زد. سپس قاشق را بیرون می‌آورند و قهوه‌جوش را روی حرارت ملایم می‌گذارند. اگر حرارت بالا باشد، قهوه به‌سرعت به جوش می‌آید و زمان کافی برای آنکه قهوه مزهٔ خود را پس دهد حاصل نخواهد شد. از این مرحله به بعد نباید قهوه را هم زد زیرا که کف حاصله از بین خواهد رفت. درست به محض اینکه قهوه به جوش آمد، قهوه‌جوش را از روی حرارت بر می‌دارند. معمولاً برای مدت زمان کوتاهی قهوه را از حرارت دور نگه می‌دارند، و سپس برای بار دوم و سوم آن را به جوش می‌آورند و در نهایت آن را در فنجان‌ها می‌ریزند.


به دست آمدن کلفت‌ترین لایهٔ کف ممکن، اوج هنر قهوه درست‌کردن به حساب می‌آید.

یک راه برای هرچه ضخیم‌شدن لایهٔ کف، ریختن قهوه به‌آرامی و بالابردن قهوه‌جوش حین قهوه‌ریختن است. بدون انجام این تکتیک‌ها، یکسان درآمدن ضخامت لایه‌های کف در همهٔ فنجان‌ها به‌آسانی امکان‌پذیر نیست. فنجانی که ضخیم‌ترین لایهٔ کف را دارد بهترین فنجان در نظر گرفته می‌شود.


قهوهٔ ترکی که خوب آماده شده باشد، کف ضخیمی رویش دارد (کُپوک در ترکی)، همگن است، و ذرهٔ قابل مشاهده‌ای از قهوه در کف یا مایعش وجود ندارد. می‌توان حدود ۲۰ ثانیه قهوه را در حالت جوش روی حرارت نگه داشت تا قهوه به‌خوبی طعمش را پس بدهد، اما در این صورت کف قهوه کاملاً از بین خواهد رفت. برای رفع این مشکل می‌توان کف قهوه را به محض جوش آمدن برداشت و درون فنجان‌ها ریخت و مابقی را حدود ۲۰ ثانیه جوشاند. در این صورت باید بسیار دقت کرد تا تنها کف را درون فنجان‌ها ریخت و نه ذرات معلق را.


نوشیدن
قهوهٔ ترک در حالی که بسیار داغ است نوشیده می‌شود و معمولاً با یک لیوان آب سرد سرو می‌شود تا دهان تازه شود و طعم قهوه بهتر حس شود. به‌صورت سنتی در کنار قهوهٔ ترک، راحت‌الحلقوم نیز سرو می‌شود. در جنوب شرقی و سواحل مدیترانهٔ ترکیه، ممکن است مغز پسته نیز به قهوه اضافه شود. تمام ذره‌های قهوه‌ای که در قهوه‌جوش موجود است درون فنجان‌ها ریخته می‌شود، اما همهٔ آن‌ها خورده نمی‌شود. لایهٔ ضخیم ذرات قهوه که در ته فنجان می‌ماند خورده نمی‌شود.

[امیر عباس انصاری]

آفوگاتو

آفوگاتو یک نوشیدنی برپایه قهوه است.
آفوگاتو معمولاً از مخلوط کردن یک شات اسپرسو داغ با بستنی یا ژلاتین وانیلی حاصل می‌شود.

[امیر عباس انصاری]

همه چیز در مورد قهوه، انواع قهوه، عربی، فرانسوی، اسپرسو، موکا، کاپوچینو، ترک، قجری، آموزش درست کردن انواع قهوه، تاریخ قهوه و قهوه خانه

آیس کافی

یخ‌قهوه یک نوشیدنی خنک است که در یکی از روش‌های تولید آن، با مخلوط کردن قهوه اسپرسو یا نسکافه با یخ به دست می‌آید و می‌توان به آن سیروپ آیریش، کارامل، عسل و یا خامه افزود.

این مواد را می‌توان در دستگاه مخلوط‌کن مخلوط کرد.

[امیر عباس انصاری]

کاپوچینو

کاپوچینو نوعی شیر قهوهٔ ایتالیایی است که مخلوطی از اسپرسو یا همان قهوهٔ پررنگ، شیر داغ کف کرده روی آن است. از پودر کاکائو و یا پودر دارچین جهت طعم‌دهی و تزیین روی کفِ شیر نیز استفاده می‌گردد.


دستور تهیه کاپوچینو:
این دستور برای ۲ فنجان است و هر فنجان آن ۶۰ کالری خواهد داشت.



مواد لازم:
قهوه دم کرده ۱ و یک دوم فنجان
شکر رژیمی ۱ قاشق چای خوری
شیر کم چرب ۱ فنجان



طرز تهیه:

۱-بعد از دم کشیدن قهوه،شیر و شکر را مخلوط کنید و به مدت ۲ دقیقه در مایکروویو بگذارید(بالاترین درجه).
۲-مخلوط شیر و شکر را در مخلوط کن به مدت ۱ دقیقه بزنید تا به خوبی کف کند.
۳-دو سوم فنجان‌ها را با قهوه دم کرده و باقی را با مخلوط شیر و شکر پر کنید.
می‌توانید روی کاپوچینو را با پودر قهوه یا دارچین تزیین کنید.

ریشه نامگذاری

"کاپوچین" نام فرقه‌ای از راهبان کاتولیک است که معمولاً چهرهٔ رنگ پریده‌ای دارند و کلاه سیاهی بر سر می‌گذارند.
ایتالیایی‌ها کف شیر و قهوهٔ پاشیده شده روی آن را شبیه راهبان کاپوچینو می‌دانند؛ به همین دلیل این نام را بر آن نهاده‌اند.

[امیر عباس انصاری]

کافه لاته

کافه لاته (به ایتالیایی: caffè e latte)‏ نام نوعی نوشیدنی با پایهٔ قهوه‌است که از ترکیب قهوهٔ اسپرسو با شیر تهیه می‌شود.


کافه لاته در لغت به معنای قهوه (کافه) و شیر (لاته) می‌باشد و برای تهیهٔ آن قهوهٔ اسپرسو را با شیر داغ یا جوشیده ترکیب کرده و رویش را با کف شیر می‌پوشانند.


این نوشیدنی معمولاً در فنجان یا لیوان شیشه‌ای بلند سرو می‌شود.


تفاوت کافه لاته با کاپوچینو معمولا در نسبت قهوه به شیر آن است بدین صورت که در کاپوچینو این نسبت‌ها مساوی است اما در کافه لاته قهوه به نسبت یک به سه شیر جوشیده اضافه می‌شود.



و نیز در در کاپوچینو حتما از اسپرسو استفاده می‌شود که در لاته این امر اجباری نیست.



دیگر آن که کف شیر در لاته حدود ۱۲ میلی‌متر است ولی در کاپوچینو ۲ سانتی‌متر است.

[امیر عباس انصاری]

کافه ماکیاتو

تزئین کافه ماکیاتو با کف شیر





کافه ماکیاتو (به ایتالیایی: Caffè macchiato)‏ یا اسپرسو ماکیاتو (به ایتالیایی: espresso macchiato)‏ نام نوعی نوشیدنی ایتالیایی با پایهٔ قهوه است که از ترکیب اسپرسو و مقدار خیلی کمی شیر (به صورت کف شیر) درست می‌شود.


در ایتالیایی کافه به‌معنای قهوه و ماکیاتو به‌معنای «خال‌خال»، «نشان‌دار» یا «لکه‌دار» شده است و در این نوشیدنی، اشاره به مقدار خیلی کم شیری دارد که پس از آماده‌سازی به صورت کف، در حد یک یا دو قاشق غذاخوری بر روی یک فنجان اسپرسوی داغ گذاشته می‌شود و آن را نشان‌دار می‌کند.

[امیر عباس انصاری]

لاته ماکیاتو

یک لیوان لاته ماکیاتو




لاته ماکیاتو (به ایتالیایی: Latte macchiato)‏ نام نوعی نوشیدنی قهوهٔ ایتالیایی است که از شیر جوشیده‌شده کف کرده و مقدار کمی قهوهٔ پررنگ (اسپرسو) تهیه می‌شود.




طرز تهیه

در زبان ایتالیایی لاته (Latte) به معنای شیر و ماکیاتو (Macchiato) به معنای خال‌خال، نقش‌دار یا لکه‌دار شده است و لاته ماکیاتو، معنای شیر نقش‌دار یا لکه‌دار شده را می‌دهد.


برای تهیهٔ این نوشیدنی در حدود ۲۴۰ میلی‌لیتر شیر داغ کف کرده را درون فنجان یا لیوان ریخته و روی آن را با مقدار کمی اسپرسو (در حدود ۴۵ میلی‌لیتر) «لکه‌دار» می‌کنند.


اسپرسو از لایهٔ کف‌مانند روی شیر عبور کرده و با حرکت به سمت پایین به سطح مایع آن می‌رسد و نوشیدنی‌ای سه لایه و سه رنگ (سفید-قهوه‌ای-سفید) را به‌وجود می‌آورد.