زلزله earth quake

[کارگر سایت]

زلزله earth-quake
زلزله earthquake


طبق آمار موجود در هر سال بيش از ۳ ميليون زمين لرزه در جهان روي مي دهد يعني در هر ۱۱ ثانيه يك زمين لرزه. ولي اغلب آنها ضعيف هستند.
امروزه بهترين نظريه اي كه در مورد دلايل وقوع زلزله ارائه شده است نظريه تكتونيك صفحه اي يا صفحه هاي زمين ساختي نام دارد. طبق اين تئوري لايه هاي سطح زمين از صفحه هايي تشكيل شده است كه روي لايه هاي نرم تر ديگري قرار گرفته است. حال اگر به دليلي اين صفحات بسيار عظيم كه تشكيل دهنده قاره ها هستند، به حركت درآيند (از يكديگر دور شوند، به سمت يكديگر حركت كنند يا ضمن حركت در خلاف جهت به يكديگر بمالند) زلزله رخ مي دهد و گسل هايي به وجود مي آيد. در مناطق حوالي اين گسل ها احتمال وقوع زلزله بيشتر از ساير مناطق است. هنگامي كه اين صفحه ها به حركت درآيند، انرژي آنها به صورت امواج زلزله آزاد مي شود. براي بررسي قدرت امواج زلزله از مقياس هاي متفاوتي استفاده مي شود كه از جمله آنها مي توان به مقياس ريشتر و مقياس مارسلي اشاره كرد. براي بيان بزرگي يا اندازه يا مقدار انرژي آزاد شده طي يك زمين لرزه از مقياس ريشتر استفاده مي شود. مقياس ريشتر لگاريتمي است، يعني با افزايش يك واحد در مقياس ريشتر دامنه موج زلزله ده برابر مي شود. يعني دامنه موج زلزله ۶ ريشتري ده برابر دامنه موج زلزله ۵ ريشتري است و دامنه موج زلزله ۷ ريشتري ۱۰۰ برابر دامنه موج زلزله ۵ ريشتري است. اما مقدار انرژي آزاد شده با افزايش يك واحد در مقياس ريشتر، ۷/۳۱ برابر مي شود. يعني مقدار انرژي آزاد شده در زلزله ۷ ريشتري هزار برابر زلزله ۵ ريشتري است.

شديدترين زلزله ثبت شده زلزله اي ۵/۹ ريشتري بود، هر چند كه احتمال دارد زلزله هاي شديدتري در تاريخ طولاني كره زمين روي داده باشد. معمولاً انسان نمي تواند زلزله هايي را كه كمتر از ۳ ريشتر قدرت داشته باشند، احساس كند. اما زلزله هايي كه ۴ ريشتر يا بيشتر قدرت داشته باشند، مي تواند خسارت هايي به بار آورد. البته قدرت زلزله يكي از عواملي است كه در ميزان خسارت وارده شده نقش دارد، اما عوامل بسيار ديگر از جمله ساختار لايه هاي زمين و استحكام بناهاي ساخته شده توسط انسان و فاصله آن از مركز زلزله نيزاز اهميت بسياري برخوردار است.
ميزان خسارت هاي وارد شده توسط زلزله را با مقياس ديگري كه مركالي نام دارد اندازه مي گيرند. نكته قابل توجه آن است كه به رغم همه پيشرفت هاي انجام شده در رشته هاي مختلف علوم، پيش بيني دقيق زلزله غيرممكن است و دانشمندان فقط مي توانند در مورد احتمال وقوع زلزله اظهارنظر كنند. حتي در صورت پيش بيني، مقابله با آن و جلوگيري از تخريب نيز از توان بشر خارج است، بنابراين شايسته است با اتخاذ تدابير ويژه، حتي المقدور از ميزان خسارت هاي وارده در صورت وقوع تصادف كاست.