درباره انواع شعر و صنايع شعر فارسی - شعر پارسی و انواع آن را بهتر بشناسیم

[ساقي]

شنیده‌اید که آسایش بزرگان چیست؟
برای خاطر بیچارگان نیاسودن
به کاخ دهر، که آسایش است بنیادش
مقیم‌گشتن و دامان خود نیالودن
همی ز عادت و کردار زشت کم‌کردن
هماره، بر صفت و خوی نیک افزودن
رهی که گمرهی‌اش در پی است، نسپردن
دری که فتنه‌اش اندر پی است، نگشودن‎

اعتصامی

.............

بر سر بازار جان‌بازان منادی می‌زنند
بشنوید ای ساکنان کوی رندی، بشنوید
دختر رز چند روزی هست از ما گم‌شدست
رفت، تا گیرد سر خود، هان و هان، حاضر شوید
جامه‌ای دارد ز لعل و نیم‌تاجی از حباب
عقل و دانش برد و شد، تا ایمن از وی نغنوید
هر که آن تلخم دهد حلوا بها جانش دهم
ور بود پوشیده و پنهان به دوزخ در روید‎


حافظ

[abadani]

و سعدي مي گويد:
از من بگوي حاجي مردم گزاي را
كو پوستين خلق به آزار مي درد
حاجي تو نيستي شتر است از براي آنك
بيچاره بار مي برد و خار مي خورد

[ساقي]

نشنیده ای که زیر چناری کدوبنی
بررست و بردمید بر او بر، به روز بیست

پرسیدازچنار که توچند روزه ای؟
گفتا چنار سال مرا بیشتر ز سی است

خندید پس بدو که من از تو به بیست روز
برتر شدم بگوی که این کاهلیت چیست؟

او را چنارگفت که امروز ای کدو
باتو مراهنوز نه هنگام داوری است

فردا که بر من و تو وزد باد مهرگان
آنگه شود پدید که نامرد و مرد کیست!!!

انوری

[abadani]

بر خيز كه شد بار دگر ابر بهار
از بهر صفاي بوستان و گلزار
چون چشم من و دهان تو لولو خيز
مانند كف راد ملك گوهر بار
عنصري

[ساقي]

همت من دست اگر از آستين بيرون كند
آسمان باشد كمان حلقه بر بازو مرا
....


فقيري پيشه كن ازاغنيا حاجت مخواه اينجا
كه ازدرويش،همت مي كند دريوزه شاه اينجا

...


ازهمت بزرگ به دولت توان رسيد
آري به فيل صيد نمايند فيل را

...


هرسري را درخورهمت كلاهي داده اند
افسر ديوانگان باشد به هامون آفتاب

...


ازصدف كم نتوان بود به همت زينهار
چون دهن باز كني گوهرشهوار طلب
...



بي سؤال،احسان به درويشان،سخاوت كردن است
لب گشودن رخنه درناموس همت كردن است

...


همت ما نيست كوته ، گربود منزل دراز
راه اگرخوابيده باشد،پاي ما در خواب نيست

...


سوداگر است هركه دهد زر به آبروي
آن كس كه بي سؤال دهد اهل همت است
..


ازهمت است هركه به هرجا رسيده است
بي بال وپر به عالم بالا پرنده كيست

..


همت مردانه مي خواهد گذشتن ازجهان
يوسفي بايد كه بازار زليخا بشكند

...

همت آن است كه موقوف نباشد به طلب
رگ ارباب كرم نيش تقاضا نخورد


....

صائب تبريزي

[امیر عباس انصاری]

سلام
با اجازه دوستان و عزیزان نام تاپیک رو ادیت کردم شد:

درباره انواع شعر و صنايع شعر فارسی - شعر پارسی و انواع آن را بهتر بشناسیم

اگر پیشنهاداتی هم دارین بدین (در مورد شیوه کار و فعالیت در این تاپیک و البته نام تاپیک و...)

ضمنا یه چیز کوچیک
من به وسعت شما عزیزان شعر شناس نیستم و انواع شعر را به خوبی نمیشناسم و توان گفتن شعر محدودی دارم
اما اینو می دونم که بزرگان هرکدام در صنعت شعر دارای مکتبی هستند

مثلا مکتب شعر در اشعار حضرت حافظ مکتب وصل است و مکتب شعر در اشعار حضرت مولانا مکتب هجر است

اول بیاییم در مورد مکاتب متنوع و مختلف شعر پارسی کنکاش و بحث کنیم و بعدش به معرفی انواع قالب و نوع و طبع متنوع اشعار پارسی چون نثر مسجع و غزل و چهارپاره و رباعی و... بشینیم

جای دوست همیشه عزیزمون کوروش کلانتر خیلی اینجا خالیه چون حقیقتا خیلی می توانست در این زمینه ها کمک کنه و اطلاعات فوق العاده خوبی از شعر پارسی داشتند
موفق باشیم یا حق

[abadani]

با تشكر از ناظر بخش موبايل كه نام موضوع يا همان تاپيك ادبي را ويرايش نمودند در باره مكاتب شما اگر مي توانيد موضوع جديدي ايجاد كنيد خوب است و اجازه بدهيد ما هم همين كار را ادامه دهيم چون مكتب شعري كه شما مي فرماييد از انواع شعر و صنايع شعر فارسي جداست و متفاوت است. در مورد نثر مسجع و انواع نثر هم چون باز با انواع شعر فرق دارد موضوع جداگانه مي طلبد يا اگر در همين موضوع باشد بايد ويرايش مجدد كنيم نام موضوع را. ضمنا حال كه مي فرماييد شعرا هر كدام مكتب شعري داشتند خواهش مي كنم في المثل نام مكتب شعري فردوسي را بفرماييد تا بدانيم و در موردش صحبت كنيم. به هر حال پيشنهاد حقير بعنوان ايجاد كننده موضوع همان ادامه كار به روش شروع است در آينده قطعا به گستردگي بيشتري در مطالب خواهيم رسيد اگر دوستان همت كنند
يا علي مدد

[امیر عباس انصاری]

بازم سلام
والله گفتم اطلاعات من زیاد نیست
اما عاشق کارهای دسته جمعی و ریشه ای و پایه ای هستم
مثلا تو بخش خودم یا تالار سیمبیان نمیزنم یا بزنم با کل مخلفاتش میزنم
و نظارت در فروم و مدیریت تالار مبایل رو با هم انجام میدم (اگه قابل باشیم)
در مورد مکتب شعر فردوسی فکر کنم مکتب شعر این بزرگوار مکتب شعر حماسی و آزادگی بوده

میدونی دوست عزیز شما میتونین روش خودتونو ادامه بدین اونم تا هر جا که دلتون خواست و ذوق شعر و طبع اشعارتون فضا داد
این خیلی عالی و پر از دوستی و محبت و معناست
ضمنا پیشنهاد من منافاتی با حرکت شما نداره
فقط کمی کاملترش میکنه

مثالی برای تکامل در فعالیت در این تاپیک از این حقیر:

در مکتب شعر پروین اعتصامی این شاعره فقید و بزرگوار مکتب استعاره وجود داره
و اشیاء و وسایل و موجودات و گیاهان و... پیام رسانان ادبی و معنوی و گویای پیام و مطالب شاعر هستند
مناظره های بین شخصیتهای این عزیز (سوزن و نخ و موسی سپید و موی سیاه و.. ) در لابلای اشعار پروین و سبک استعاره در این مناظره ها باعث خاص بودن و زیبایی و طروات اشعار این شاعره عزیز شده است

سبک شعر حضرت حافظ در وصال و انتظار وصال یار است و این انتظار وصل را حافظ راهی برای خلوص نیت و خالص شدن روح و والایی جان می نماید
و سبک اشعار حضرت مولانا در هجران و اندیشه در علت هجر و برداشتن این موانع فردی و جمعی هجر بین خویشتن خویش و یار است
وقتی که حضرت مولانا صحبت از اخلاقیات و رفتارهای نابخردانه آدمی می کند این رفتارها و گفتارها را در مقام اشعاری بدیهه و نکته گویی به دیدگان خواننده عرضه میدارد و چون در بطن حقیقت هم حقیقتهای دیگری نهفته... پس میشود هزاران بار اشعار حضرت را خواند و برداشت های متنوع و عالی داشت
آنکس است اهل بشارت که اشارت داند

پس کسی که دلی آگاه و جانی پر از عشق و روحی جستجوگر دارد معنای حقیقی شعر و پیام شاعر را از میان شعر برون کشیده و به مبحث کلام درونی خویش و دیگران عرضه میدارد

مثلا ما در پارسی داریم هر گردی که گردو نیست

از چه ای کل با کلان آمیختی
تو مگر از شیشه روغن ریختی

طوطی نادان فکر میکند هر کچلی مانند خود او کچل شده و حضرت مولانا مثل بالا را با یک بیت در ادامه یک داستان بیان می کند

و ادامه و ادامه و ادامه و.... مثنوی هفتاد من کاغذ و توان کم این حقیر

لطفا برداشتهای مثبت و نگرش شادمانه تری به روزگاران داشته باشیم
یاحق

[ساقي]

انواع شعر فارسی از لحاظ قالب یا صورت

1 - مثنوی

2 - قصیده و انواع آن

3 - غزل

4 - قطعه

5 - مسمط

6 - مستزاد

7 - ترجیع بند

8 - ترکیب بند

9 - رباعی

10 - دوبیتی

[abadani]

اول كه ساقي جان فرد يا تك بيتي را فراموش كردي بعنوان يازدهمي و بعد دوست بسيار گرامي و فرهيخته ام آقاي امير عباس انصاري: برادر جان حماسي محتواي شعري است كه فردوسي به قالب يا نوع مثنوي سروده است نه مكتب شعري او. بله گونه شعر فردوسي حماسي است وقتي صحبت از مكتب مي شود امري كلي تر را شامل مي شود مثلا بگوييم مكتب يا سبك شعري خراساني يا عراقي يا هندي كه سه سبك عمده شعر فارسي هستند (البته سبك بازگشت هم داريم كه به آن هم مي رسيم) حال در اين سبكها همه انواع يازده گانه شعر سروده شده اند اما مثلا سبك خراساني بدلايلي كه بعدا خواهم گفت براي بيان مضامين بزمي يا رزمي مناسبتر است و يا سبك عراقي براي بيان مضامين عاشقانه و عارفانه. در مورد پروين هم كه فرموديد مكتبش استعاره است باز بايد بگويم استعاره مكتب نيست استعاره، اعداد، اغراق، التفات، ايهام ، براعت استهلال،ردالصدر علي العجز و رد العجز علي الصدر و چند تاي ديگر از فنون و صنايع معنوي شعرند و نمي دانم چرا جناب عالي آنها را مكتب فرض فرموده ايد كه چه بسيار متفاوند از هم. اگر مي توانيد بجايي يا منبعي ارجاع دهيد تا اطلاعاتم را در اين خصوص تكميل كنم باعث سپاسگذاري است. موضوعات ادبي بسيار گسترده اند اگر بخواهيم پراكنده به بهانه كامل كردن مبحث به آنها بپردازيم براي دوستاني كه زمينه كمتري دارند كمي سرگردان كننده مي شود پس اجازه بدهيد به همين ترتيب با همكاري شما دوست و برادر گرامي و ساير دوستان پيش برويم هم من چيزهاي جديد ياد مي گيرم و هم پراكنده گويي نمي كنيم ضمن اينكه همانطور كه مي دانيد در ادبيات حرف حرف مي آورد در اين راه اگر كسي سئوال داشت حتي مي تواند بپرسد تا اگر بلد بودم جواب بدهم و همين طور انشاء الله بتوانيم معلومات عمومي خود را در ادبيات ارتقاء ببخشيم
بار ديگر از شما ممنونم
يا علي مدد