اخبار کوتاه بخش نجوم

[VAHID]

نخستین تصاویر ارسالی فضاپیمای مسنجر از سیاره‌ی عطارد دریافت شدند. از ۳۰ سال پیش تاکنون هیچ ماموریت فضایی به منظور بررسی این سیاره‌ انجام نشده بود و این نخستین تصاویر پس از ۳۰ سال است.
دانشمندان آزمایشگاه فیزیک کاربردی در دانشگاه جان هاپکینز نخستین تصاویر فضاپیمای آمریکایی «مسنجر»(Messenger) را از نزدیکترین سیاره به خورشید دریافت کردند. این تصاویر با استفاده از سیستم دوگانه عکسبرداری از عطارد(MDIS) به منظور تعیین دقیق موقعیت فضایپما و ناوبری آن و از فاصله ۲.۷ میلیون کیلومتری سیاره تهیه شده‌اند.
ژانویه این فضاپیما از فاصله ۲۰۰ کیلومتری سیاره گذر خواهد کرد، که به منظور تصحیح مداری برای این گذر و جلوگیری از اتلاف سوخت، این تصاویر ارسال شده‌اند. در این تصاویر جزئیات کمی ثبت شده‌اند (۷۰ کیلومتر در پیکسل) ولی در اولین گذر از فراز سیاره دو دوربین WACو NAC فعالیت خود را شروع خواهند کرد که به ترتیب تصاویر با میدان دید ۱۰.۵ و ۱.۵ درجه ثبت خواهند کرد. دوربین واید این فضاپیما، قابلیت نوردهی زیاد برای ثبت ستاره های درخشان آسمان را نیز دارا است که به منظور تصحیح مداری فضاپیما به کار می‌رود و دوربین با میدان دید کم عوارض سطحی عطارد را آشکار خواهد ساخت.

تصاویر مسنجر در کنار گذر ۱۴ ژانویه، اولین تصاویری خواهند بود که بعد از اطلاعات مارینر ۱۰ در ۱۶ مارس ۱۹۷۵ ارسال می‌شوند.
این فضاپیما همچنین با استفاده از دوربین‌های فرابنفش ، فروسرخ و اشعه ایکس خود به بررسی این سیاره خواهد پرداخت.
یکی از جالب توجه‌ترین عوارض روی عطارد، حوضه برخوردی کالوریس است، که در حدود یک چهارم قطر عطارد اندازه دارد و مسنجر در ۱۴ ژانویه به بررسی این حوضه خواهد پرداخت. این فضایپما در مدت فعالیت خود، عوارض ناشناخته عطارد را بررسی خواهد کرد اما اطلاعات اولیه در ۱۴ ژانویه بدست خواهد آمد. اهداف اصلی ماموریت:
تهیه اطلاعات کامل از عناصر معدنی سیاره و نقشه برداری زمین شناسی.
عکسبرداری سراسری از سطح سیاره.
بررسی میدان مغناطیسی سیاره.
بررسی گرانش سیاره.

[VAHID]

تلسکوپ فضایی هابل تنها با پرتاب شاتل و انجام تعمیرات اساسی می تواند به حیات خود ادامه دهد.

تلسکوپ فضایی هابل تنها با پرتاب شاتل و انجام تعمیرات اساسی می تواند به حیات خود ادامه دهد.
تلسکوپ فضایی هابل طی روزهای گذشته شاهد از کار افتادن دومین ژیروسکوپ خود بود و اکنون با تنها ژیروسکوپ یدکی خود به حیاتش در فضا ادامه می دهد.
شبکه دیسکاوری با انتشار گزارشی ویژه خبر داد: تیم های کنترلی بر روی زمین در حال تلاش برای برطرف کردن نقص فنی به وجود آمده در تلسکوپ فضایی هایل هستند و این در حالی است که ناسا در قالب برنامه ای بی سابقه به دنبال اعزام خدمه انسانی با استفاده از شاتل برای تعمیر این تلسکوپ ارزشمند است.
از کار افتادن دومین ژیروسکوپ هابل دانشمندان را برای مهیا کردن شرایط ادامه حیات این تلسکوپ در محدودیت قرار داده است.
نکته جالب دراین خصوص این است که وصل شدن سیم فوق العاده باریکی (باریکتر از موی انسان) به ژیروسکوپ موجب فعالیت مجدد آن خواهد شد و به نوعی ارتباط زمین با عالم را تضمین خواهد کرد اما شرایط به گونه ای است که برای وصل شدن این سیم تنها چاره موجود اعزام فضانوردی به فضا و تعمیر ژیروسکوپ است.
نگرانی دیگر دانشمندان این پروژه آینده باتری های تلسکوپ فضایی هابل است.
به گفته دانشمندان پروژه هابل و بر اساس پیش بینی های صورت گرفته باتری های این تلسکوپ در سال ۲۰۱۰ میلادی از کار خواهند افتاد.
ناسا قصد دارد تا در ماموریت احتمالی اعزام فضانورد به سوی هابل این باتری ها را نیز تعویض کند.

[VAHID]

پنج شنبه۲۲ شهريور ۱۳۸۶
كاوشگر «آپورچونتی» در ماموریتی خطرناك و بدون بازگشت وارد دهانه آتشفشان مریخ می‌شود.

كاوشگر «آپورچونتی» در ماموریتی خطرناك و بدون بازگشت وارد دهانه آتشفشان مریخ می‌شود.
به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، این مأموریت قرار بود دو ماه قبل انجا شود اما به علت وزش طوفانهای شنی در سطح مریخ، فعالیت این مریخ‌نورد متوقف شد و این ماموریت به تاخیر افتاد.
مقامات آژانس فضایی آمریكا (ناسا) اعلام كردند: مریخ‌نورد «آپورجونتی» در سفری كه شاید برگشت نداشته باشد،‌ وارد بزرگترین دهانه آتشفشانی مریخ «ویكتوریا كراتر» خواهد شد و این مریخ نورد با انجام این مأموریت پرخطر، آثار و شواهدی در مورد تاریخ زمین‌شناسی این سیاره در اختیار دانشمندان قرار خواهد داد.
دانشمندان «آپورچونتی» را تا ارتفاع ۴۰ فوتی این آتشفشان به پایین می‌فرستند تا بتوانند اطلاعات بیشتری در مورد شرایط جوی اولیه این سیاره به دست آورند.
دانشمندان ناسا اعلام كردند:‌ این مریخ‌نورد ۶ چرخه، بعد از داخل شدن به دهانه این آتشفشان قادر نخواهد بود از ارتفاع این دهانه بالا بیاید و از آن خارج شود ولی اطلاعاتی كه این مأموریت در اختیار دانشمندان قرار می‌دهد، بسیار ارزشمند است.
كاوشگر «آپورچونتی» به همراه دوقلوی خود كاوشگر «اسپریت» از ژانویه ۲۰۰۴ بر روی این سیاره هستند و این دو كاوشگر توانسته‌اند اطلاعاتی درباره وجود آب بر روی این سیاره در گذشته در اختیار دانشمندان قرار دهند.
هزینه انجام مأموریت این دو كاوشگر در حدود ۹۰۰ میلیون دلار بوده است.

[VAHID]

6 آبان 1386
ماهواره‌های ناسا تصاویر جدید و استثنایی از آتش سوزی‌های اخیر در کالیفرنیا گرفته‌اند. اين تصاوير سرعت زياد گسترش آتش را به خوبي نشان مي‌دهند.
ماهواره‌های ناسا تصاویر جدید و استثنایی از آتش سوزی‌های اخیر در کالیفرنیا گرفته‌اند. دست کم ۱۴ حریق عظیم در حدود ۱۱۰۰ کیلومتر مربع از شمال لس آنجلس تا جنوب شرقی سن دیگو را سوزاند. در تصاویر٬ فعالیت آتش با نقاط قرمز نشان داده شده است. آخرین تصاویر ماهواره‌ای ناسا در ۳۰ مهر مهر ماه ٬۱۳۸۶ ضخامت و زبانه کشیدن و پخش شدن دود ناشی از این حریق را بر فراز اقیانوس آرام نشان می‌دهد.

بادهای سانتا آنا(Santa Ana) که سرعت بسیار زیادی دارند به گسترش آتش سوزی دامن می‌زنند.
بر طبق گزارش‌های خبری اخیر در حدود ۷۰۰ خانه ویران و صد ها هزار نفر از ساکنان منطقه مجبور به ترک خانه‌هایشان شده اند. در این تصاویر شعله‌های ناشی از حریق در مقیاس بسیار بزرگ نمایش داده شده است.

هواپیمای تحقیقاتی بدون سرنشین «ایخانا»(Ikhana) ناسا با پرواز بر فراز چندین حریق و به کمک تجهیزات تصویر برداری گرمایی-مادون قرمز٬ از نزدیک و از میان دود و غبار تصاویری با کیفیت بالا از نقاط داغ را ثبت کرده است. در این تصاویر سه بعدي، نقاط داغ به رنگ زرد مشخص شده است.
این تصویر سرعت و جهت بادها را نشان می‌دهد (بر اساس رنگ‌ها). رنگ سبز نمایانگر باد با سرعت‌های بالا است.

این دو تصویر به وضوح٬ سرعت رشد حریق را نشان می‌دهد.
سرعت باد در این مناطق در گستره‌ی ۵۰ تا ۸۰ کیلومتر بر ساعت اندازه گیری شده است.
این بادها رطوبت نسبی بسیار کمی دارند و به همراه شرایط خشک و بی باران این مناطق منجر به آتش سوزی‌های اخیر شده است.

[VAHID]

۱۸ شهريور ۱۳۸۶
مراحل ساخت تلسکوپ فضایی هرشل تا چند ماه آینده تمام خواهد شد. تلسکوپ فضایی هرشل٬ آینه‌ای به قطر 5/3 متر دارد و در زمان پرتاب خود در سال 2008 ٬ بزرگ‌ترین تلسکوپ فضایی خواهد بود.
مراحل توليد رصدخانه فضايي «هرشل»(Herschel) تا اواخر سال ۲۰۰۷ به ﭘايان خواهد رسيد. اين تلسکوپ مي‌تواند در ناحيه فروسرخ به بررسي نحوه تشكيل و تكامل ستاره‌ها و كهكشان‌ها ﺑﭙردازد.

رصدخانه فضايي هرشل مجهز به بزرگترين تلسكوﭖ فضايي حال حاضر است، آینه‌ای ۵/۳ متري كه امكان رصد در ناحيه فروسرخ دور و طول موج‌هاي زیر میلیمتری را فراهم مي‌كند.
اخترشناسان در نظر دارند با بررسي اين امواج بتوانند جهان سرد را بررسي كنند. آنها با استفاده از اين تلسكوﭖ خواهند توانست در اعماق آسمان به جستجو و بررسي نواحي تشكيل ستاره ها و مركز كهكشان‌ها و منظومه‌هاي سياره‌اي ﺑﭙردازند.
برای دستیابی به بهترین کیفیت تصویر٬ لازم است دریافت کننده‌های این تلسکوپ در دماهای بسیار کم کار کنند. براي دستيابي به اين هدف٬ هرشل طوري طراحي شده ‌است تا بتواند دستگاه های دریافت کننده امواج را در دماهاي بسيار ﭘايين (نزديك به صفر مطلق) نگه دارد. با به پایان رسیدن مراحل ساخت تمامی قطعات تا اواخر سال ۲۰۰۷ ٬ آزمایشاتی روی قسمت‌های مختلف آن انجام خواهد شد تا سرانجام تلسکوپ در اواسط سال ۲۰۰۸ به وسیله‌ی یک موشک آریان ۵ به فضا پرتاب شود.

[VAHID]

پس از برگزاری موفق هفت سال مراسم روز جهانی نجوم در ايران، در يکی از روزهای فروردين يا ارديبهشت، در جمعه ۲۳ شهريور ۱۳۸۶ نخستين برنامه روز نجوم تابستانه به صورت آزمايشی در برخی مراکز نجوم کشور و همگام با انجمن ها و مراکز نجوم در جهان برگزار می شود.
روز نجوم زمانی برای ترويج اخترشناسی و آشنا کردن عموم با زيباييهای آسمان شب و کاوش کيهان است. در اين روز اخترشناسان آماتور، پژوهشگران و ترويج دهندگان علم دست به دست می دهند تا سبب علاقه و آشنايي عمومی بيشتری نسبت به اين علم شوند. به کوشش شاخه آماتوری انجمن نجوم ايران در طی چند سال اخير اين برنامه در سراسر ايران گسترده شده و با همکاری گروه های نجوم در شهرهای مختلف برگزار شده است. اتحاديه نجوم که ارگان بين المللی بانی و هماهنگ کننده اين فعاليت است، در سال ۲۰۰۶ لوح تقدير بهترين برگزارکننده جهانی روز نجوم را به انجمن نجوم ايران به نمايندگی از جامعه نجوم ايران اهدا کرد. اين اتحاديه در سال جديد ميلادی پيشنهاد کرده است که روز دومی در تابستان نيز برای برگزاری روز نجوم اختيار شود تا کشورهايي که امکان برگزاری و شرايط اقليمی مناسب را در بهار ندارند بتوانند در اين برنامه مشارکت کنند.

با توجه به برگزاری گسترده روز نجوم در جمعه ۳۱ فروردين ۸۶ در بيش از ۱۰۰ نقطه ايران که جنبشی ملی و به ياد ماندنی برای ترويج اخترشناسی در ميان ايرانيان بود، برگزاری روز نجوم تابستانه، امسال از سوی انجمن نجوم ايران به صورت آزمايشی و محلی به گروه ها و مراکز مختلف نجوم در کشور پيشنهاد شده است، به خصوص با توجه به معذوريت برگزارکنندگان و شرکت کنندگان در ايام مبارک ماه رمضان مانند روز جهانی نجوم در بهار، اين مراسم در کشورهای اسلامی مانند ايران، که تعطيلی پايان هفته را جمعه می گيرند، يک روز پيش از روز اعلام شده اتحاديه نجوم برای کشورهايي با تعطيلی پايان هفته شنبه، برگزار می شود. اين روز زمانی برای خانواده ها و همه اقشار جامعه است تا بتوانند در فراغت روزی تعطيل در برنامه ها شرکت کنند. به همين سبب از سوی انجمن نجوم ايران برگزاری آزمايشي و غير سراسری روز نجوم تابستانه در سال ۱۳۸۶، جمعه ۲۳ شهريور پيشنهاد شده است. در شامگاه اين نخستين جمعه ماه مبارک رمضان هلال زيبای شب سوم ماه در افق غربی درخشش و زيبايي خاصی را به آسمان شامگاهی و به سفره افطار آسمانی روزه داران اهل علم و نجوم می‌دهد.
برخی از همکاران شاخه آماتوری انجمن نجوم ايران در تهران برنامه ای را در يکی از پارکهای عمومی شهر تدارک ديده اند و برنامه‌اي نيز شامگاه پنجشنبه ۲۲ شهريور در منطقه ۵ غرب تهران برگزار مي‌شود. در زنجان نيز منجمان آماتور اين شهر شامگاه جمعه در مقابل پرديسه مرکز تحصيلات تکميلي در علوم پايه زنجان برنامه‌اي را تدارک ديده‌اند.
انجمن نجوم ايران نهادی شامل دانشگاهيان و پژوهشگران نجوم در کشور است که به هماهنگی و پيشبرد اخترشناسی در ايران می پردازد. شاخه آماتوری اين انجمن با هئيت دبيرانی از فعالان نجوم آماتوری از سراسر کشور به ترويج عمومی نجوم و رشد و ارتقاء علمی نجوم آماتوری در سطح ايران می پردازد.

[VAHID]

چهارشنبه۲۱ شهريور ۱۳۸۶
شرایط بد جوی باعث شد تا پرتاب كاوشگر ماه ژاپن به تاخیر بیفتد.
شرایط بد جوی باعث شد تا پرتاب كاوشگر ماه ژاپن به تاخیر بیفتد . به نقل از خبرگزاری فرانسه، آژانس فضایی ژاپن اعلام كرد: هوای بد این كشور را مجبور كرد تا این كاوشگر كه قرار است به مدار ماه برود و اطلاعات مود نیاز دانشمندان را جمع‌آوری كند، را با تاخیر به فضا پرتاب كند.
سخنگوی آژانس فضایی ژاپن گفت: پرتاب این كاوشگر یك روز به تاخیر افتاد و این كاوشگر روز جمعه در ساعت ۱۰:۳۱ به وقت محلی (۱:۳۱ به وقت جهانی) به فضا پرتاب خواهد شد.
این ماموریت فضایی بعد از ماموریت آپولو كه توسط آمریكا انجام شد، بزرگترین پروژه‌ای است كه در زمینه كاوش بر روی ماه انجام شده است.
این كاوشگر شامل دو ماهواره است و قرار است در مدار ماه و در فاصله ۱۰۰ كیلومتری (۶۰ مایلی) ماه قرار بگیرد.
آژانس فضایی ژاپن اعلام كرد: این كاوشگر اطلاعاتی در مورد المان‌های شمیایی و تركیبات مواد معدنی این قمر جمع‌آوری خواهد كرد و همچنین به مطالعات در مورد وضعیت محیطی ماه و جاذبه آن كمك شایانی خواهد كرد.

[VAHID]

تسلکوپ‌هاي فضايي اسپيتزر و هابل در يک همکاري، موفق به کشف ۹ کهکشان بسيار جوان در دوران کودکي جهان شدند.
هابل و اسپیتزر در یک همکاری مشترک توانستند ۹ کهکشان بسیار جوان، کوچک و فشرده را در عالم جوان بعد از انفجار بزرگ کشف کنند. این کهکشان‌ها از میلیون‌ها ستاره ی جوان تشکیل شده‌اند اما با این حال چندین هزار بار از کهکشان راه شیری ما کوچک‌تر هستند.
در تصاویر، نگاه هابل و اسپیتزر را به دوران کودکی کیهان می‌بینیم. زمانی که جهان تنها یک میلیارد سال سن داشت. در این زمان کهکشان‌های کوچک بسیاری که پدید آمده بودند در شرایط خاصی با هم ادغام می‌شدند و کهکشان‌های بزرگ‌تر را می‌ساختند.

هابل، ستارگان جوان آبی رنگی را در میان این کهکشان‌ها آشکار کرده است که با واکنش‌های هسته‌ای که در مرکز آن‌ها اتفاق می‌افتد٬ در حال تولید عناصر اولیه‌ی کیهان هستند. سن این ستارگان جوان تنها چند میلیون سال است و به خاطر همین سن کم٬ به نظر نمی‌رسد که هنوز قادر به تولید کردن عناصر سنگین شده باشند. از سوی دیگر اسپیتزر نتوانست اثر خاصی از آنها ثبت کند زیرا بیشتر تابش آنها در طول موج‌های پر انرژی است و در طول موج فروسرخ (که اسپیتزر قادر به دیدن آن است) تابش چندانی ندارند. سه کهکشان از مجموعه ی کشف شده٬ اشکال منظمی ندارند و به صورت کشیده شده در کیهان دیده می‌شوند. علت این اشکال عجیب را می توان در کنش‌های گرانشی بین این کهکشان‌های جوان با هم دانست. زمانی که دو کهکشان با هم ادغام می‌شوند می‌توانند چنین اشکالی بسازند.

[VAHID]

در اثر برخورد یک شهاب‌سنگ در حوالی روستایی در پرو٬ در تعداد زیادی از ساکنین روستا علائم بیماری دیده شده است. طبق اعلام دانشمندان٬ عامل این بیماری دقیقا مشخص نیست و تحقیق در این باره کماکان ادامه دارد.
با برخورد شهاب‌سنگ در نزدیکی روستایی در کشور پرو٬ حدود ۲۰۰ نفر از افراد نزدیک به محل حادثه دچار سر گیجه٬ سردرد٬ حالت تهوع و مشکلات گوارشی شدند. افراد محلی و پلیس می‌گویند در محل حادثه بوی بدی را استشمام کرده‌اند اما عامل بیماری به طور قطع مشخص نشده است.

قطر دهانه‌ی برخوردی مذکور ۲۰ متر و عمق آن ۵ متر است.
دانشمندان عامل شهاب سنگی به وجود آورنده‌ی آن را تایید کرده اند. محل این برخورد در دامنه‌ی رشته کوه‌های آند و در نزدیکی مرز بولیوی است. «جاستینا لیماچ»(Justina Limache) يکي از اهالي ۷۴ ساله می‌گوید هنگامی که صدای غرش وحشتناکی را شنیده است به سرعت گله‌ی خود را ترک کرده و به داخل خانه٬ پیش نوه‌ی ۸ ساله‌ی خود شتافته است. وی می‌گوید بعد از برخورد شهاب‌سنگ٬ تا چند دقیقه بارانی از سنگ‌های کوچک بر سقف منزلش می‌باریده است و وی گمان کرده که هر لحظه امکان ریختن سقف وجود دارد.



«مودستو مونتویا»(Modesto Montoya)٬ یکی از اعضای تیم پزشکی محل می گوید:" احتمالا ترس علائم بیماری را تشدید کرده است."
در خانواده‌هایی که در نزدیکی محل برخورد زندگی می کنند هیچ اثری از آلودگی رادیو اکتیو دیده نمی‌شود. با این وجود نمونه هایی از خون٬ ادرار و موی افراد برای بررسی‌های بیش تر گرفته شده است.

بررسی‌های بیش تر درباره ی چگونگی آزاد شدن گازهای احتمالی و منشا حوادث پیش آمده٬ ادامه دارد.
به احتمال زياد با برخورد شهاب سنگ به سطح٬ مواد معدني زير سطح مانند گوگرد و آرسنيک گرم و تبخير و در نتيجه باعث بروز علائم بيماريشده‌اند.
]

[VAHID]

۴ آبان ۱۳۸۶
تصاوير جديد تلسکوپ فضايي چاندرا، باقي مانده‌ها‌ي يک انفجار ابرنواختري را ثبت کرده‌اند که خصوصيات عجيب و غير معمولي دارد. پخش ناهمگن مواد و محل غير عادي تپ‌اختر مرکزي از اين دسته‌اند.
شما در این تصویر شاهد جرمی زیبا با نام علمی بلندی هستید که هنوز برای منجمان رازهای فراوانی را در دل دارد، این جرم که یک باقی مانده ابرنواختری است، G۲۹۲.۰+۱.۸، نام دارد و با استفاده از تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا و تلسکوپ‌های زمینی ثبت شده است. قبلا در کتاب‌ها با ای‌گونه مثال‌ها زیاد برخورد کرده‌ایم، که چگونه یک ستاره پرجرم بعد از انفجار، باقی مانده‌ای ابرنواختری بر جا می‌گذارد. اما در حقیقت دانسته‌های جدید در این موضوع شگفت انگیزتر است.
تقریبا در وسط G۲۹۲.۰+۱.۸، تپنده ای (پالسار) وجود دارد که بر این سحابی می‌دمد، این موضوع با برسسی پرتوهای ایکس و به سبب برون ریزش این جرم آشکار شد. در حقیقت این جرم در حبابی مغناطیسی و حاوی ذرات پرانرژی که به واسطه چرخش سریع خود به وجود آورده، محاصره شده است. این تپنده باقی مانده همان ستاره ایست که دچار انفجار ابرنواختری شده بود.

شگفتی دیگر آن است که این تپنده اندکی در سمت پایین و چپ مرکز سحابی قرار دارد، و این بدان معناست که انفجار ابرنواختری به صورت مایل و نامتعادل انجام شده و این موضوع سبب شده تا تپنده‌ی باقی مانده در نقطه ای دیگر به جز مرکز قرار بگیرد. این امر می‌تواند توضیح خوبی بر جهت چرخش و موقعیت کنونی تپنده باشد. جنبه شگفتی آور دیگر، رشته ی درخشانی از پرتو X است که از میان استوا و مرکز این سحابی عبور کرده است.تصور می‌شود که ستاره، این حلقه از ماده را پیش از انفجارش به بیرون پرتاب کرده باشد. جهت یابی در این کمربند نیز نشان می‌دهد ستاره منفجر شده در قبل و بعد از انفجار دارای محور چرخش یکسان بوده است، و انفجار نامتقارن فقط صرف تغییر مکان تپنده شده است.

اخترشناسان متوجه شدند این باقی مانده، باریکه‌هایی از پرتو پرانرژی ایکس را از خود خارج می‌کند. اندیشه‌ها بر این است که این تابش‌ها منشا پرتوهای پرانرژي کیهانی هستند، نمونه‌های آن در بسیاری دیگر از باقی مانده‌های ابرنواختری مشاهده شده است. این احتمال وجود دارد که این باقی مانده اکنون بسیار کهن سال باشد و موضوعات فوق زمانی روی داده‌اند که باقی مانده ابرنواختری بسیار جوان بوده است.