توضیح و بیان خواص گیاهان دارویی،سبزیجات و میوه جات

[hoobare]

تخم كرفس
Celery Seed

تخم كرفس، كه طعم تند و نشاط آور آنرا مي توانيد هنگام مصرف انواع ترشيها يا كلم شور بچشيد، داروي گياهي مفيدي نيز محسوب مي شود. تخم كرفس در طول قرنهاي متمادي، در سرتاسر جهان كاربردهاي متنوعي داشته است. بررسيهاي اخير علمي نشان داده است كه برخي مواد شيميايي موجود در تخم كرفس واقعاً مي تواند در درمان مشكلاتي نظير فشارخون بالا، ورم مفاصل و اضطراب مؤثر واقع شود. تخم كرفس در پيشگيري از سرطان نيز مؤثر است.

تخم كرفس ازديرباز براي درمان ورم مفاصل و اسپاسم عضله مورد استفاده بوده است. وجود چندين عنصر شيميايي در تخم كرفس از التهاب جلوگيري مي كند و درد را تسكين مي بخشد. ساير مواد شيميايي موجود، عضلات موجود در اسپاسم را آزاد مي كنند. تخم كرفس حاوي كلسيم است كه در شل كردن گرفتگيهاي عضله كمك مي كند.

برخي مواد شيميايي موجود در تخم كرفس خاصيت ضد باكتري دارد در حاليكه برخي ديگر ادرارآور است، بدين معنا كه به تخليه آب بدن در قالب ادرار كمك مي كند. اين كار باكتريها و مواد معدني را كه سبب تشكيل انواع سنگهاي مثانه و كليه ميشوند، شستشو مي دهد.

برخي از عناصر شيميايي موجود در اين گياه خاصيت كاهش فشار شديد رگها را دارند، بدين معنا كه در كاهش فشار خون مفيد واقع ميشود. تخمهاي كرفس حاوي مقدار معتنابهي كلسيم است كه اين عنصر نيز فشار خون را پائين مي آورد.

مصرف اين گياه در طب سنتي براي درمان نقرس و سنگهاي كليه سابقه طولاني دارد. اين ماده ميزان اسيد اوريك بدن را كاهش مي دهد.

تحقيقات بعمل آمده روي حيوانات آزمايشگاهي نشان مي دهد كه تخم كرفس از آسيب كبدي ناشي از مواد شيميايي سمي پيشگيري مي كند. اين ماده در طول قرنهاي متمادي بعنوان تونيك كبد مورد استفاده قرار گرفته است. تخم كرفس عضلات رحمي را تقويت مي كند كه به افزايش جريان خون قاعدگي منجر ميشود. ماده اي ديگر در اين گياه "ليمونين" است كه به عنوان يك آرامبخش خفيف عمل مي كند. كلسيم موجود در تخم كرفس اعصاب تحت فشار را آرام مي بخشد. اين گياه همچنين از ابتلا به سرطان پيشگيري مي كند. به عنوان مثال يكسري از عناصر شيميايي موجود در تخم كرفس از توليد تومور ها در حيواناتي كه در معرض مواد سرطان زا قرار گرفته بودند، جلوگيري نمود.

معرفي گياه
تخم كرفس، از همان گياهي تهيه ميشود كه شاخ و برگ آنرا مصرف مي كنيم يا در طبخ غذا استفاده مي كنيم. اگر هرگز شاخ و برگ آنرا در زيستگاه طبيعي اش مشاهده نكرده ايد بايد خاطر نشان ساخت كه كرفس نوعي گياه نازك و كشيده است كه طول آن به دو تا سه پا مي رسد. اين گياه داراي سه تا پنج برگ متشكل از بخشهاي متعدد و گلهايي داراي گلبرگهاي سفيد ريز است. تخم هاي كرفس از گلهاي اين گياه تهيه و خيلي ريز با رنگ قهوه اي سير با بوي قوي و خوشايند است.

تركيبات گياه
تركيبات اين گياه عبارتند از: روغنهاي سيال (از جمله آپول)، فلاونيدها، بورون، كلسيم، آهن، ليمونين، سديم، روي، ان-بوتيل، فاتاليد 3، اسيد آلفالينولنيك، b ادوسمول، گواكول، ايزوايمپراتورين، P - سايمين، ترپنين - 4- ال و آمبليفرون.

اشكال موجود
تخمهاي تازه يا خشك، انواع قرص، انواع كپسول، حاوي روغن تخم كرفس، عصاره تخم كرفس كه عناصر و تركيبات فعال آن بوسيله الكل يا گليسيرين استخراج شده است.

نحوه مصرف
* كپسول يا قرص روغن تخم كرفس: روزانه سه بار يك يا دو كپسول يا قرص، بنا به تجويز و دستور پزشك معالج.

* عصاره تخم كرفس: روزانه سه بار 1/4 تا1/2 قاشق چايخوري يا طبق دستور پزشك معالج (هميشه آنرا به هنگام مصرف غذا با انواع مايعات يا با آب مصرف كنيد، مگر اينكه پزشك معالج طور ديگري توصيه كرده باشد.)

* خود تخمهاي كرفس: براي تهيه چاي كرفس مقداري آب جوش روي يك قاشق چايخوري تخم تازه كوبيده شده بريزيد. قبل از خوردن بگذاريد به مدت 10 تا 20 دقيقه خوب دم بكشد. روزي سه بار آنرا ميل كنيد.

نكات احتياطي
* اگر باردار هستيد يا احتمال آنرا مي دهيد، از مصرف اين گياه بپرهيزيد.

* تخم كرفس، گياه طبي بي خطري است. اما بايد يك نكته را مدنظر قرار داد كه اگر از آن بعنوان ادرار آور استفاده مي كنيد، ابتدا با پزشك خود مشورت كنيد. مواد و داروهاي ادرار آور مي توانند پتاسيم بدن شما را كه ماده مقوي ضروري است، خالي كنند.

* همچنين، تخم كرفس را كه مستقيماً از مزرعه مي چينند مصرف نكنيد. اغلب تخم ها كه به قصد تكثير گياه بفروش مي رسند آغشته به مواد و عناصر شيميايي است و نبايد مصرف داخلي داشته باشد.

تداخل هاي احتمالي

تاكنون هيچ عارضه اي شناخته نشده است.

[hoobare]

توت مار
Black Cohosh

بيشتر از دو قرن پيش بومي هاي آمريكا كشف كرده اند ريشه گياه توت مار
(Cimiafuga Racemosa) در درمان بسياري از بيماريهاي زنان از جمله گرفتگي (كرامپ) دوره قاعدگي و گرگرفتگي، سردردها، تحريك پذيري و ساير علائم يائسگي مؤثر بوده است. از آنجا كه اين گياه بيشتر در درمان زنان مورد استفاده قرار مي گيرد، آنها توت مار را "زلف پير" خواندند. ناراحتي ناشي از يائسگي معمولاً با استفاده از داروي تركيبي هورمون زنانه استروژن درمان ميشود. استروژن ميليونها زن را در طول تغييرات زندگي كمك كرده است، هر چند غالباً داراي عوارض جانبي نيز است. جدي ترين عارضه جانبي آن خطر ابتلا به سرطان سينه است (بسياري از زنان از سرطان سينه آنقدر وحشت دارند كه رنج يائسگي بدون درمان را تحمل مي كنند) تعداد معدود اما فزاينده اي از زنان كه درصدد آرامش بدون عوارض جانبي استروژن بودند به فوايد توت مار پي بردند. گياه درماني مي تواند همانند استروژن، موجب آرامش باشد بدون اينكه عوارض جانبي جدي در پي داشته باشد.

توت مار در درمان ناراحتيهاي زير مؤثر بوده است:

* ناراحتي قبل از قاعدگي.

* قاعدگي دردناك.

* گر گرفتگي.

* سردرد ناشي از يائسگي.

* تپشهاي قلبي ناشي از يائسگي.

* عصبيت و تحريك پذيري ناشي از يائسگي.

بوميهاي آمريكا از اين گياه براي درمان ساير عوارض غيرمربوط به قاعدگي يا يائسگي استفاده مي كردند. دانشمندان امروزه بتوانائي توت مار در درمان يك سري بيماريها خوشبين هستند. اما اين عده از دانشمندان فوايد آنرا در درمان كامل اين بيماريها به اندازه اثر آن در درمان قاعدگي و يائسگي مطالعه نكرده اند. ساير حالاتي كه ميتوان با مصرف اين گياه درمان كرد شامل موارد زير است:

* التهاب، مانند آرتريت و روماتيسم.

* فشار خون نسبتاً بالا.

*احتقان تنفسي ناشي از سرماخوردگيها.


میزان مصرف
ميزان مصرفي روزانه اين دارو 40 ميلي گرم است. اگر تنتور توت مار را مصرف مي كنيد، اين ميزان با 2 ميلي ليتر 3 بار در روز با آب يا چاي برابر خواهد بود. ممكن است انواع كپسول يا قرص آنرا ترجيح دهيد. مصرف 2 عدد كپسول يا قرص با ميزان مصرفي روزانه توصيه شده برابر خواهد بود. بمنظور تهيه نوشيدني اين دارو، 20 گرم از ريشه خشك شده آنرا با 1 ليتر آب مخلوط كنيد، سپس آنرا بجوشانيد و بعد از آن به مدت 20 الي 30 دقيقه آنرا تا زماني كه ميزان آب موجود در آن تا 1/3 كاهش يابد، بهم زنيد. سپس آنرا از صافي عبور دهيد، رويش را بپوشانيد و در يخچال يا هواي خشك و خنك نگه داريد. مايع مزبور را مي توان تا 48 ساعت نگه داشت اگر ميزان مصرفي توت مار شما متفاوت است، طبق دستورالعمل توليد كننده يا پزشك خود عمل كنيد. همانند اغلب داروها و تقويت كننده ها، به پزشك خود علاقه خود را مبني بر مصرف توت مار ابراز كنيد. بايد پس از شش تا هفت هفته مصرف، بهبود خود را حاصل كنيد. مصرف آنرا بمدت شش ماه ادامه دهيد.

[hoobare]

نكات احتياطي
تحقيقات بعمل آمده در آلمان نشان داده است كه عوارض جانبي جدي از توت مار بر جاي
نمي ماند. به نظر نمي رسد كه مصرف دارويي آن سبب افزايش خطر سرطان زنان گردد، هر چند بايد قبل از مصرف آن در صورتي كه سرطان داشته ايد يا در زمره افراد در معرض خطر بالاي ابتلا به سرطان هستيد با پزشك معالج خود مشورت كنيد. در صورت شيردهي يا باردار بودن از مصرف توت مار اجتناب ورزيد. مصرف توت مار سبب تحريك انقباضها و تولد نوزاد نارس مي گردد.

در پاره اي از بيماران كه ميزان مصرفي بالايي داشتند عوارض جانبي از قبيل موارد زير گزارش شده است:

* درد شكم، اسهال، سرگيجه، سردرد، دردهاي مفاصل، تهوع، ضربان قلب كند، لرزش، ضعف بينايي و استفراغ.

توت مار سياه را با توت مار آبي كه نوعي گياه طبي و مشابه آن است اشتباه نگيريد. اما دانشمندان هنوز توت مار آبي را بطور كامل مطالعه نكرده اند و بي خطر بودن آن هنوز قطعي نيست.

تداخل هاي احتمالي
از آنجا كه توت مار سياه مثل استروژن عمل
مي كند، عوارض جانبي آن اگر توأم با داروهاي هورموني مصرف شود به مراتب بيشتر است. اگر قرض ضد بارداري مصرف مي كنيد يا تحت درمان جايگزيني هورمون (HRT) هستيد، از مصرف توت مار اجتناب ورزيد.

[hoobare]

جينكو
Ginkgo Biloba

بيشتر از چهارصد مورد تحقيقات منتشر شده در باره عصاره جينكو انجام گرفته است كه اين مطالعات تحقيقاتي گياه مزبور را در زمره بهترين مورد گياهي تحقيق شده در ميان داروهاي گياهي قرار داده است. اين گياه متداول ترين داروي گياهي در آلمان و فرانسه است و در ميان پنج مورد پر نسخه در آن كشورها قرار دارد. عصاره جينكو به درمان ناراحتيهاي گردش خون بويژه نارسائي خون در مغز كه سبب از دست دادن قدرت حافظه، وزوزگوش، اختلال هوشياري، سردرد و افسردگي بويژه در افراد مسن مي گردد، كمك مي كند. اين گياه داراي خواص ضد اكسيدي قوي نيز است و از آسيب ديدگي سيستم عصبي مركزي، قلب و عروق و همچنين از اثرات پيري جلوگيري مي كند.

عصاره جينكو روند جريان خون را از طريق تقويت رگهاي خون و كاهش چسبندگي پلاكتهاي خون (كه جريان خون را حتي در صورت وجود سختي رگها تسهيل مي كند)، بهبود مي بخشد. اين گياه نه تنها به بهبود روند جريان خون به مغز كمك مي كند بلكه جريان خون به اندامها را افزايش مي دهد و در پيشگيري يا درمان بيماريهاي قلبي و سكته مغزي مؤثر واقع ميشود. اين گياه همچنين در پيشگيري از آسيبهاي مغزي افرادي كه پا به سن مي گذارند فوق العاده مؤثر واقع ميشود. براساس برخي از مطالعات جزيي معلوم گشته است كه عصاره جينكو مي تواند ناتواني ناشي از جريان مختل خوني را كمتر كند. اين عصاره همچنين مي تواند برخي از علايم پيش قاعدگي، به ويژه احتباس مايعات بدن را كاهش دهد.

معرفي گياه
جينكو قديمي ترين گونه درختي است. اين گياه از قدرت سازگاري فوق العاده اي، برخوردار است به طوري كه حتي در عصر يخبندان و بمب اتمي هيروشيما، بقاي خود را حفظ كرد. يك درخت واحد ژينكو مي تواند تا 1000 سال عمر كند و ارتفاع آن به 120 پا برسد. اين گياه داراي شاخه هاي كوتاه با برگهاي پنكه اي است و ميوه غيرخوراكي داراي بوي تندي توليد مي كند. ميوه اين گياه حاوي تخم داخلي خوردني است. هر چند كه طب گياهي چين در طول قرنهاي متمادي هم از برگ جنيكو و هم از تخم آن استفاده كرده است، ليكن تحقيقات كنوني روي عصارة ‌جنيكوي استاندارد معطوف شده است كه از برگ آن حاصل ميشود. عصارة‌ مذكور فوق العاده غليظ و به مراتب مؤثر تر از ساير فرآورده هاي حاصل از ساير برگها است.

تركيبات گياه
جنيكو مركب از "گليكوزيد جنيكو"، چندين نوع مولكول "ترپين" مختص اين گياه (گينكوليد و بيلوباليد) و اسيدهاي عالي است. تصور مي رود مولكولهاي ترپين خاص باعث ميشود جنيكو از خاصيت مبارزه با بسياري از اثرات پيري برخوردار باشد. اين ويژگي ترپين شامل بهبود گردش خون، كاهش تورم و حفاظت از آسيب ديدگي سلولهاي مغز در اثر كمبود اكسيژن
مي گردد.


اشكال موجود
عصارة جنيكوي استاندراد شده بايد حاوي 24 درصد گليكوزيد فلاون جنيكو (عصاره 50:1) و 6 درصد لاكتون ترپين باشد. چندين نوع مختلف عصاره جنيكوي تجاري در ايالت متحده قابل دسترسي است. انواع كپسولها وتنتور اين گياه دارويي نيز يافت مي شود.

[hoobare]

نحوة‌ مصرف
عصاره جنيكو بخش اعظم آسيبهاي ناشي از پيري بويژه صدمات وارده بر سيستمهاي جريان خون و عصبي را ترميم مي كند. عصاره مزبور همچنين سبب تقويت رگهاي خوني مي شود. در نتيجه غالباً براي افراد مسن تر كه از علايم زوال عقل نظير اختلال هوشياري، از دست رفتن حافظه انواع سردرد، افسردگي و وزوز گوش رنج مي برند، توصيه ميشود. پزشك معالج شما قبل از توصيه عصاره جنيكو تشخيص خواهد داد كه اين حالات به اختلال جريان خون مغز بستگي دارد يا به حالتي ديگر. بيماراني كه از گرفتگيهاي پا ناشي از نارسايي جريان خون رنج مي برند نيز در اثر مصرف عصارة جنيكو سيستم جريان خون و سيستم عصبي را تقويت و از آنها مراقبت مي كند، در پيشگيري از بيماري و سكته قلبي و شروع زوال عقل نيز مؤثر واقع ميشود. بروز نتايج اوليه چهار تا شش هفته طول مي كشد، اما بايد فراتر از اين زمان جمع آوري نتايج حاصله تداوم يابد. در طول شش ماه اول نبايد انتظار تغييرات زيادي داشت.

* مصرف روزانه دو تا سه بار عصارة 50:1 استاندارد جمعاً به ميزان 120 ميلي گرم حاوي 24 درصد گليكوزيد فلاون. اگر به بيماري زوال عقل شديد يا آلزايمر مبتلا هستيد، مي توانيد ميزان مصرفي روزانه را به 240 ميلي گرم برسانيد.

* انواع كپسول گياه خشك حاوي 10 ميلي گرم عصاره استاندارد (1 تا 3 كپسول روزي سه بار).

* تنتور (1:5): 2 تا 4 ميلي ليتر روزي سه بار.

* عصاره مايع 01:1): 1 تا 3 ميلي ليتر روزي سه بار.

نكات احتياطي
عصاره جينكو خيلي بي خطر و عوارض جانبي آن خيلي نادر است. در موارد معدودي عوارضي نظير ناراحتي مجراي معده اي- روده اي، انواع سردرد و سرگيجه گزارش شده است. اما تصور نميشود عصارة جينكو سبب تغيير ضربان قلب و فشارخون يا تغيير ميزان كلسترول و تري گليسريد گردد. از آنجا كه اين عصاره از تجمع پلاكتهاي خوني (چسبندگي) جلوگيري مي كند، پاره اي نگرانيها وجود دارد كه مبادا جينكو سبب افزايش خونريزي داخل مغزي شود. عصارة مزبور را با احتياط بيشتر با ساير عوامل رقيق كننده خون نظير (كومادين) مصرف كنيد. ميوه جينكو را با دست جابجا نكنيد يا آنرا قورت ندهيد.

كميسيون آلماني E گزارش مي دهد كه حساسيت بيش از حد نسبت به فرآورده هاي جينكو تنها دليل شناخته شده اجتناب از مصرف عصارة آن است.

اگر باردار هستيد بايد در مصرف جينكو احتياط كنيد، چون ما اطلاعات مؤيد اثرات عصاره جينكو در دورة بارداري دسترسي نداريم. از تجويز عصارة مزبور به نوزادان و كودكان پرهيز كنيد.

تداخل هاي احتمالي شناخته شده نيست.

[hoobare]

خار مريم

نحوة مصرف
خار مريم از آسيب ديدگي كبد در اثر مواد شيميايي خطرناك و الكل جلوگيري مي كند. سيلي مارين ضد اكسيد به مراتب قويتر از ويتامين C , E عصاره هاي استاندارد خار مريم در درمان سيروز كبدي، هپاتيت B مزمن، بيماريهاي الكلي مزمن كبد و آسيبهاي وارده بر كبد در اثر مواد سمي مؤثر است.

سيلي مارين مؤثرترين عامل خنثي كننده مسمويت مرگ بار ناشي از خوردن قارچ سمي است. عصاره استاندارد اين گياه مي تواند در صورت مصرف آن 10 دقيقه بعد از خوردن قارچهاي مرگبار (Amanito Phalloides) از مسموميت مربوط پيشگيري كند. اگر قارچ شمي خورده ايد يا هرگونه ماده سمي مصرف كرده ايد فوراً هميشه خود را به پزشك برسانيد.

اگر با مشكلات و ناراحتي كبد دست به گريبان هستيد يا اگر الكل زياد مصرف مي كنيد (يا در گذشته زياد مصرف مي كرديد) پزشك معالج شما احتمالاً مصرف خار مريم را توصيه خواهد كرد.

اين گياه مي تواند در رفع عارضه كبد در صورت مصرف زياده از حد استامينوفن (مسكن غير آسپيريني) مؤثر باشد. گياه خار مريم همچنين در افزايش ميزان جريان صفرا مؤثر است و به كاهش علايم بيماري پسوريازيس كمك مي كند. لازم است از كپسولهاي استاندارد استفاده كنيد. اين توصيه بدان خاطر است كه سيلي مارين موجود در تخم خار مريم را نمي توان به راحتي جذب كرد. سيلي مارين در صورت متمركز بودن به سرعت وارد سيستم بدن شما ميشود و اين ماده به صورت كپسول از فشردگي بيشتري برخوردار است. از مصرف عصاره هاي الكل اجتناب كنيد. ميزان مصرفي توصيه شده اين گياه عبارت از مصرف روزانه 12 تا 15 گرم گياه خشك (200 تا 400 ميلي گرم سيلي مارين) است. اگر بنا به آسيب ديدگي كبد از خار مريم استفاده مي كنيد (آسيب ديدگي ناشي از الكل،‌ انواع دارويا مواد شيميايي)، ميزان توصيه شده مصرف روزانه سه بار 120 ميلي گرم گل خار مريم (حدود سه كپسول) است. شكل جديدي از خار مريم به نام كمپلكس سيلمارين- فسفوتيديل كولين نيز وجود دارد. اين نوع ماده دارويي بهتر از خار مريم استاندارد جذب بدن ميشود. در آزمايشهاي باليني اين داروي جديد به تنهايي بهتر از سيلمارين در درمان اختلالات كبد عمل كرده است.

فسفاتيديل كولين به عنوان عنصر اساسي در غشاء سلول به سيلمارين كمك مي كند تا به راحتي به غشاء سلول بچسبد. اين حالت از ورود و نفوذ مواد سمي به درون سلولهاي كبد جلوگيري مي كند. دوز مصرفي توصيه شده از كمپلكس سيلمارين-فسفاتيديل كولين عبارت است از مصرف روزي 2 بار 100 تا 200 ميلي گرم.

نكات احتياطي
سازمان دارو و مواد غذايي آمريكا خار مريم را به عنوان يك مكمل غذايي منظور كرده است و از اينرو هيچ محدوديتي در استفاده از آن وجود ندارد. اگر طبق دستور مصرف، اين گياه دارويي را مصرف كنيد هيچ خطري متصور نيست. گاهي اوقات اين گياه اثر ملين خفيف دارد. اگر چنين حالتي رخ دهد، مقداري از مواد فيبري نظير قند، پسيليوم، سبوس جو يا پكتين ميل كنيد. مصرف اين نوع فيبر بايد از شلي مدفوع و هر نوع ناراحتي گوارشي را برطرف كند.

تداخل هاي احتمالي
خار مريم را مي توان در كنار ساير گياهان دارويي، مكملهاي غذايي وداروها مصرف كرد. بايد از پزشك معالج خود در خصوص ميزان مصرف خار مريم در صورت ابتلا به اختلال و ناراحتي كبد يا هر نوع وضعيت درماني حاد سؤال كنيد

[hoobare]

آویشن (آویشن باغی)
Thymus vulgaris
Thyme
Lamiaceae

معرفی و گیاهشناسی
آویشن یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی و ادویه ای است. به طوری که مصریان و یونانیان باستان از آویشن برای درمان بیماریها خود استفاده می کرده اند. در کتب مذهبی از آویشن به عنوان گیاه مورد علاقه ی حضرت موسی (ع) یاد شده است. آویشن در سال 2006 میلادی به عنوان گیاه دارویی منتخب سال برگزیده شد. همچنین گیاه دارویی منتخب سازمان بهداشت جهانی ( W.H.O ) می باشد.
گیاهی است از خانواده ی نعناعیان Lamiaceae. جنس Thymus دارای گونه های مختلفی است که 14 گونه ی آن بومی ایران هستند.
آویشن T.vulgaris گیاهی است بومی نواحی شرقی مدیترانه با عدد کروموزومی 30= ۲n ، گیاهی چند ساله با بوته های متراکم و پر شاخه ، ریشه ی مستقیم و کم و بیش چوبی با انشعابات فراوان ، ساقه ی مستقیم و چهار گوش دارد که ارتفاع بوته معمولاً بین 20 تا 50 سانتی متر است. پائین ساقه چوبی است در حالی که قسمت های فوقانی آن سبز رنگ بوده و انشعابات فراوانی دارد. برگ ها کوچک ، متقابل و کم و بیش نیزه ای شکل و بدون دمبرگ هستند.
برگها پوشیده از کرک های خاکستری رنگ و حاوی اسانس هستند. گل ها کوچک ، کامل و به رنگ های سفید ، صورتی و ارغوانی مشا هد می شوند . گل ها از سال دوّم رویش در اواسط اردیبهشت ظاهر می شوند.
میوه فندقه ( شیز و کارپ چهار فندقه ) به رنگ قهوه ای تیره به طول 2-1 میلی متر است که داخل میوه چهار بذر به رنگ قهوه ای تیره وجود دارد. بذر آویشن بسیار ریز است و وزن هزار دانه ی آن 25/0 تا 28/0 گرم است . بذرهای آویشن 2 تا 3 سال قوه ی نامیه ی خوبی دارند. در شرایط اقلیمی مناسب 14 تا 20 روز پس از کاشت سبز می شوند.
سه جنس در خانواده ی نعناعیان به نام آویشن معروف هستند که بهتر است با اینها بیشتر آشنا شویم :
۱- جنس Zataria
۲- جنس Ziziphora
۳- جنس Thymus
جنس Zataria که گونه ی معروف اش Z.multiflora است ، به آویشن شیرازی یا برگ پهن معروف است. گیاهی است که در جهان پراکندگی محدودی دارد و بیشتر در ایران ، افغانستان و پاکستان می روید. شکل گل و برگ هایش با آویشن باغی T.vulgaris متفاوت است . آویشن شیرازی برگ های پهن تری دارد و کاسه گل اش تخم مرغی شکل با 5 دندانه ی مساوی است . ( در حالی که T.vulgaris دارای سه دندانه ی کوتاه در لبه ی بالایی کاسه ی گل و 2 دندانه بلند در لبه ی پائینی کاسه ی گل است. )
جنس Ziziphora که به کاکوتی یا آویشن برگ باریک معروف است و شباهت زیادی به T.vulgaris دارد.

[hoobare]

نیازهای اكولوژیكی
آویشن گیاهی است بومی مناطق مدیترانه ای و در طول رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد. این گیاه خشکی دوست بوده و به سهولت قادر به تحمل کم آبی و خشکی است . آویشن به حالت غرقابی حساس است و این امر موجب خشک شدن گیاه می شود. خاکهای سبک حاوی ترکیبات کلسیم خاک های مناسبی جهت کشت آویشن است. PH مناسب خاک برای کاشت آویشن 5 تا 8 می باشد.
كاشت، داشت، برداشت
کشت آویشن از طریق بذر یا از طریق رویشي امکان پذیر است. کاشت بذر به صورت مستقیم و غیر مستقیم صورت می گیرد. زمان مناسب برای کشت مستقیم بذر ، فروردین ماه است. بذور به فاصله ی40 تا50 سانتی متر روی ردیف و فاصله ی بین ردیف 50 سانتی متر کشت می شوند. عمق کاشت حداکثر 5/0 سانتی متر است و برای هر هکتار زمین 5 تا 6 کیلو گرم بذر نیاز است.
کشت غیر مستقیم بذر در نیمه ی دوّم اسفند ماه در خزانه ی هوای آزاد صورت می گیرد. بذور در ردیف هایی به فاصله ی 25 تا 30 سانتی متر کشت می شوند.هنگامی که ارتفاع نشاء ها به 10تا 15 سانتی متر رسید ، آنها را می توان به زمین اصلی ( به فاصله ی ردیف 50 سانتی متر و فاصله ی بوته ها روی ردیف 25 سانتی متر ) منتقل کرد.
تکثیر رویشی آویشن از طریق تقسیم بوته است. به این صورت که پس از خارج کردن بوته های دو ساله و سالم و عاری از هر گونه آلودگی قارچی ، آنها را به 2 یا 3 قسمت تقسیم می کنند و در زمین اصلی کشت می کنند. فصل پائیز یا بهار زمان مناسبی برای این کار است. بهترین روش برای ازدیاد و تکثیر آویشن ، تقسیم بوته است.
وجین علفهاي هرز ضروری است. در صورت آبیاری زیاد ، پوسیدگی ریشه و بیماری های قارچی مشاهده می شود. علف هرز سس Cuscuta spp ( کاسکوتا ) در مواردی به مزارع حمله می کند که با وجین کردن یا استفاده از محلول پاشی سولفات آهن می توان با آن مبارزه کرد.
در سال اوّل رویش فقط یک بار محصول را می توان برداشت کرد. در حالی که از سال دوّم رویش به بعد، 2تا 3 بار می توان اقدام به برداشت پیکر رویشی آویشن کرد. اولین برداشت همزمان با آغاز گل دهی (اواسط بهار)، دومین برداشت در آغاز دومین مرحله ی گل دهی (اواسط تابستان) و سومین و آخرین برداشت نیز در اواسط پاییز ( آبان ماه ) صورت می گیرد. گیاهان از فاصله ی 10تا 15 سانتی متری از سطح زمین برداشت می شوند. و تحقیقات نشان می دهد اگر پیکر رویشی آویشن در ظهر ( هنگام تابش آفتاب ) برداشت شود، نسبت به برداشت آنها در روزهای غیر آفتابی ، دارای اسانس بیشتری خواهد بود.

[hoobare]

فرآوری
اسانس آویشن از گیاه تازه و به روش تقطیر با آب استخراج می شود . طی یک پژوهش، خشک کردن گیاه آویشن در دمای 35 درجه موجب کاهش میزان اسانس آن می شود. اسانس آویشن از سر شاخه های گل دار گیاه استحصال می شود. وزن هر میلی لیتر اسانس 9/0 تا 95/0 گرم است. این اسانس بی رنگ با بوی مطبوع و طعم تند است. از هر 100 کیلوگرم گیاه تازه، تقریباً 5/1 تا 2 کیلوگرم اسانس استحصال می شود. اسانس آویشن که به اسانس تیم ( Thyme ) معروف است دارای فنل هایی مثل تیمول و کارواکرول ( 40 درصد ) و دارای سیمن ، لینا لول ، پینن و .... است . تیمول و کارواکرول مهمترین اجزاء اسانس هستند .
خواص و کاربرد
آویشن دارای اثرات ضد قارچی و ضد باکتریایی قوی است و این خاصیت به دلیل وجود تیمول و کارواکرول در اسانس آویشن است. مشخص شده است که اسانس آویشن دارای اثرات ضد اسپاسم ، ضد سرفه و خلط آور است . پماد حاصل از اسانس آویشن برای درمان برخی بیماری های پوستی کاربرد دارد . شستن سر با محلول رقیق اسانس آویشن سبب افزایش جریان خون در پوست سر و قوی شدن غده های مو و در نتیجه جلوگیری از ریزش مو می شود. در علم آروماتراپی (رایحه درمانی یا عطر درمانی) از اسانس آویشن استفاده می شود. داروهای گیاهی زیر از گیاه آویشن هستند که در بازار موجود می باشند : 1- شربت توسیان ، ضد سرفه و خلط آور ، محصول شرکت گل دارو 2- قطره توسیون ، ضد سرفه و خلط آور ، محصول شرکت باریج اسانس 3- قطره توسیگل ، ضد سرفه و خلط آور ، محصول شرکت گل دارو 4- قطره تیم آرتا ، ضد سرفه و خلط آور ، محصول شرکت ایران داروک
5- شربت و قرص تیمکس ، ضد سرفه و خلط آور ، محصول شرکت ایران داروک
6- محلول دهان شویه پرسیکا ، محصول شرکت پور سینا

[hoobare]

تاثیر گیاه آویشن بر عفونت های قارچی دهان


محققان کشورمان برای نخستین بار در کشور موفق شدند, تاثیر گیاه آویشن بر عفونت‌‏های قارچی دهان را به اثبات برسانند.


محققان کشورمان برای نخستین بار در کشور موفق شدند, تاثیر گیاه آویشن بر عفونت‌‏های قارچی دهان را به اثبات برسانند.
به گزارش ایلنا, دکتر بیت‌‏اللهی, مدیر این پروژه که قرار است, جزییات آن در "هفتمین جشنواره دندانپزشکی شهید دکتر احمد هدایت" ارائه دهد, افزود: در پژوهشی که به منظور ارزیابی آثار ضدقارچی داروهای گیاهی بومی ایران (آویشن ZATARIA MULTIFLORA ) بر قارچ‌‏های دهان انجام شد, آثار مثبت این گیاه دارویی در درمان عفونت‌‏های قارچی ناشی از دندان مصنوعی مورد تاکید قرار گرفت.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس یافته‌‏های این پژوهش که در مجله PHYTHOTHERAPY RESCARCH نیز به چاپ رسیده است. محققان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران, آثار ضدقارچی ژل آویشن را در مقایسه با داروی استاندارد MICONAZOLE برعفونت‌‏های قارچی ناشی از "دست دندان" (دندان مصنوعی) بررسی کرده‌‏اند.
دکتر بیت‌‏اللهی با اشاره به اینکه این پژوهش روی 24 بیمار مبتلا به عفونت‌‏های قارچی ناشی از دندان مصنوعی انجام گرفته, تصریح کرد: یافته‌‏های این پژوهش بیانگر آن است که ژل آویشن التهاب و قرمزی مخاط زیر "دست دندان" را در این بیماران بسیار بهتر و موثرتر از داروی MICONAZOLE کاهش داده‌‏اند.
وی گفت: نتایج حاصل از این بررسی و پژوهش‌‏های مشابه می‌‏تواند, در جهت تولید داروهای ضدقارچی قابل رقابت با نمونه‌‏های مشابه خارجی راهگشا باشند.
این پژوهشگر ادامه داد: با توجه به وجود منابع غنی گیاهان دارویی در ایران, امکان تولید انبوه این داروی گیاهی وجود دارد