تندرستی و طب چینی

[ساقي]

ملیت کره

نگاهی اجمالی به وضعیت طب سنتی ملیت کره در چین

طب سنتی ملیت کره ، سیستم پزشکی سنتی است که بر اساس فرهنگ ملیت کره ، ضمن جلب تئوری علم طب و دارو های سنتی چین در تلفیق با تجربیات عملی برای پیشگیری و درمان بیماری ها شکل گرفته و توسعه یافته است. نام اختصاری آن ، طب سنتی ملیت کره می باشد.

از قدیم الایام ، بین ملیت کره با ملیت " هان " نژاد اصلی مردم چین رفت و آمدهای دوستانه طویلی برقرار بوده و هر دو طرف از یکدیگر تأثیر پذیری داشته اند. روابط فرهنگی میان دو طرف برقرار بوده و علم پزشکی آنها توسعه یافته است. همگام با جذب و کاربرد معلومات طب سنتی ملیت هان ، اطبای ملیت کره همچنان با تلفیق فرهنگ ملیت خود و روش های درمانی محلی ، تئوری " طب سی سیان " را که از تئوری تا تشخیص و درمان بالینی خصوصیات خاص خود را دارد ، طراحی کرده و آن را بتدریج به طب سنتی ملیت کره تبدیل کرده اند. نماینده این علم پزشکی اثر " حفظ سلامتی و تأمین عمر طولانی طب شرقی " است که در قرن 19 م میلادی ، " لی جی ما " تألیف کرده است .

منشا طب و داروی سنتی ملیت کره

داروهای مورد استفاده ملیت کره از لحاظ سرمنشاء به دو بخش تقسیم می شود. یکی از آنها داروهای سنتی چین ( داروهای ملیت هان ) و دومی داروهای روستایی می باشد.

طب سنتی ملیت کره که بطور گسترده معلومات طب سنتی چین را جذب کرده است ، بسیاری داروهای سنتی چینی را برای پیشگیری و درمان بیماری ها بکار می برد. برای نمونه 271 نوع داروهای " سی سیان " ، از داروهای سنتی چین بدست آمده است.

1297 نسخه دارویی که در" نسخه پر ارزش سی سیان طب شرقی " جمع آوری و ضبط شده است، بیش از 1500 نسخه دارو جمع آوری و ثبت شده در " راهنمای نسخه های طبی هان " ، 15 نوع و بیش از 1400 نوع مواد دارویی در " نمونه های طب خاوری " ، 41 نوع و 515 نوع مواد دارویی ضبط شده در اثر " مجموعه نسخه های الحاقی دارویی " همه آنها از داروهای سنتی چینی جذب شده است.

داروهای روستایی تاریخ نسبتا طولانی دارد ، بخصوص پس از سال 1949 ، کارهای کشف ، جمع آوری و پژوهش طب و داروسازی ملیت ها بطور گسترده انجام گرفته است. مثلا ریشه نوعی گیاه دارویی چینی بنام " Root of balloon flower " ، این ماده دارویی وقتیکه با مرغ در حرارت کم پخته می شود ، برای معالجه خون ریزی رحم زنان مؤثر است. علف " وان نیان سون " پس از جوشاندن بمدت زیاد با آب به خمیر شکل در می آید برای درمان بیماری سردی زنان و حفاظت سلامت کبد مؤثر و سودمند است.

با ریشه نوعی گیاه دارویی بنام " دوهوی " نوشابه درست می شود که برای درمان رماتیسم قابل استفاده است ؛ گل نر ساقه ذرت دارویی برای درمان استسقاء کبد و بیماری های دیگر بکار می رود. این نوع داروها اکثرا داروهای ملیت کره را در اشغال دارد. علاوه بر این ، بسیاری داروها مانند ریشه نوعی گیاه دارویی بنام " Root of purple flowered peucedanum " را مردم برای سیاه کردن موی سر و درمان درد کمر بکار می برند. پودر کربنات آهک با فرمول CaCO3 برای درمان خون ریزی جراحی مناسب است.

...

[ساقي]

ملیت جوان

نگاهی اجمالی به وضعیت طب سنتی ملیت جوآن

ملیت جوآن پرجمعیت ترین اقلیت ملی در چین است. پس از سلسله " تان " بتدریج طب سنتی ملیت جوآن با سبک خاص
ملیتی و تحت نفوذ طب سنتی ملیت " هان " شکل گرفت. در کتاب های پزشکی دوران سلسله های " تان " و " سون " ( سال های 618 – 1279 میلاد) بعضی نسخه های دارویی رایج در جنوب " سلسله جبال پنجگانه کوهستانی چین " ( در برگیرنده استان های " گوان دونگ " و" گوان شی " ) برای دفع مسمومیت و درمان بخار بد بوی جنگل های منطقه گرمسیری یا منطقه مجاور گرمسیری ، رایج شد. در طبقه بندی کتاب های پزشکی به " نسخه دوای جنوب سلسله جبال پنجگانه کوهستانی چین " اشاره شده است که نشاندهنده جایگاه طب و داروی اقلیت های ملی جنوب چین از جمله طب و داروی ملیت جوآن در علم طب و داروهای کشوری است.

دوران سلسله های " مین " و " چینگ " ( سال های1368 –1911 میلادی ) ، مصادف با دوران توسعه طب سنتی ملیت جوآن بود. طب سنتی ملیت جوآن در یادداشت های کتاب " خلاصه داروهای گیاهی به قلم " لی شی جن " و تاریخچه های مکان های مختلف استان " گوان شی " مورد اشاره قرار گرفته است. در این دوران ارگان های آموزشی محلی در زمینه طب و دارو شناسی دایر شد و پزشکان و دارو شناسان زیادی از میان ملیت جوآن پرورش یافتند.

باوجود آنکه یادداشت های کتبی در باره طب سنتی جوآن وجود نداشت ، اما از طریق تدریس استادان و ارتباطات شفاهی از طریق شاگردان و غیره این طب توسعه یافت. از هزاران سال پیش تاکنون تعداد زیادی نسخه های طبی محرمانه و نسخه های پزشکی مؤثر طب و داروهای ملیت جوآن در میان مردم پخش شده است. این برای پیشرفت طب سنتی چین مهم است.

داروهای طب سنتی ملیت جوآن

داروی ملیت جوآن ، داروهای ملیتی در حال توسعه بوده و هنوز سیستم کامل آن شکل نگرفته است و اساسا مخلوطی از داروهای ملیتی وبومی است.

مردم ملیت جوآن در منطقه گرمسیری واقع در جنوب " سلسله های جبال پنجگانه کوهستانی چین " سکونت دارند. در این منطقه منابع حیوانی و گیاهی فراوانی وجود دارد. بعلت آنکه مردم ملیت جوآن گوشت حیوانات وحشی از جمله مار، موش و پرنده کوهستانی را مصرف می کنند، داروهای حیوانی نیز مورد استفاده جامع تر است.

خصوصیت دیگر داروهای ملیت جوآن رفع مؤثر مسمومیت و حتی در مقیاس گسترده است. برای نمونه دفع مسمومیت مار و حشرات ، مسمومیت غذایی و یا دارویی ، زهر تیر و غیره. داروی مشهور مار گوان شی ، از داروهای مهم ملیت جوآن بحساب می آید. داروهای ملیت جوآن بر اساس یک حقیقت ساده تولید می شود اینکه هر نوع از مسمومیت ها شیطانی است و حتما داروی مناسبی برایمقابله با آن وجود دارد.

..

[ساقي]

ملیت اویغور

نگاهی اجمالی به وضعیت طب سنتی ملیت مغول

طب سنتی ملیت مغول طب سنتی ای است که از طرف ملیت مغول در پراتیک درمانی درازمدت بتدریج شکل گرفته و توسعه یافته است و با تاریخ دیرینه و موضوع غنی نتیجه تجربیات و چکیده عقل و درایت مردم ملیت مغول در مبارزه با بیماری ها بوده و نیز یک علم پزشکی دارای ویژگی های خاص ملی و خصوصیات چشمگیر محلی می باشد. در جریان تشخیص و درمان بیماری ها با این طب شفابخشی خوب و اقتصادی و ساده است.

تئوری

اساسی طب سنتی ملیت مغول

طب سنتی ملیت مغول با ارتباط سه رشته برنامه مغولی " حه یی " ، " شی لائو " و " با داگن " پدیده های فیزیولوژی و پاتولوژی بدن انسان را تشریح می کند. " حه یی " ، به نیروی محرکه کارکردهای گوناگون فیزیولوژی اشاره دارد. هر تفکر ، زبان ، حرکت و فعالیت کارکرد امعاء و احشاء توسط آن ترتیب داده می شود. اگر کارکرد " حه یی " غیر عادی باشد ، باعث تضعیف کارکرد امعاء و احشاء می شود و علائم غیر طبیعی در هوش و حواس رخ می دهد و فرد دچار بیخوابی ، ضعف حافظه و غیره می شود.

" شی لای " معنای حرارت دارد. حرارت بدن ارگانیسم ، انرژی گرمای هر جهاز بافتی و مشوق روحیه و غیره است. اگر " شی لائو" زیاد کار کند ، فرد مبتلا به بیماری می شود. برای نمونه تلخی دهان ، ترش کردن ، دیوانگی و عوارض دیگر. " پادگن " به نوعی ماده مخاطی در بدن اشاره می شود که دارای خصوصیات خنک کنندگی می باشد. اگر تعادل کارکرد " پادگن" از بین رود ، به غیر از علائم سرمای معمولی ، مشکلات دیگری در بدن رخ می دهد.

روش های خاص درمان طب سنتی ملیت مغول

روش درمان با خونگیری

در محلی معین مجرای رگ بریده و یا سوراخ می شود و خونگیری انجام می گردد. از این طریق خون بیماری جذب می شود و درمان و پیشگیری از بیماری ها صورت می گیرد. روش درمان با خونگیری برای درمان بیماری های گرم ناشی از خون و" شی لائو " مناسب است. برای نمونه درمان آماس کورک ، دمل ، بیماری نقرس ، سل و غیره. این روش به دو اقدام آمادگی قبل از عمل جراحی و خونگیری تقسیم می شود.

روش درمانی از طریق بادکش کردن و سوراخ کردن

این روش روش درمانی برونی است که بادکش کردن در آن با خونگیری تلفیق می شود : اول محلی روی بدن برای بادکش مشخص می شود . سوزن زنی انجام می شود و سپس بادکش می شود تا خون های کثیف از بدن خارج گردد و حرکت خون عادی شود. درمان بیماری با این روش ساده در بخش های عضلاتی ، با ارتجاع زیاد ، بدون موی بدن و سر انسان و فرورفتگی و برآمدگی استخوان انجام می شود. خصوصیات این روش عبارت است از : شفابخشی سریع ، درمان در کوتاه مدت ، سادگی ، فقدان درد و غیره

فن درمان با سوزاندن گیاه و دود دادن آن در نقاط مناسب بدن

این نوع درمانی یک شیوه درمانی به شکل سوزاندن گیاهان در برخی نقاط مناسب پوست بدن انسان و دود دادن آن است و روش مخصوص معالجه مغولی نیز سوزاندن لوله گیاهی بنام " کنگر بای شان " و گیاهی بنام " سی خه لیو " و غیره است.

روش درمان با شیر مادیان

درمان با شیر مادیان نوعی روش درمانی غذایی سنتی ملیت مغولی است که بدنسازی و روش های درمانی گوناگون را شامل می شود. بخصوص برای درمان شوک پس از زخمی شدن ، خفگی و درمان بیماری های قلبی ، پژوهش ها ثابت می کند در شیر مادیان عناصر مفیدی برای بدن وجود دارد. برای نمونه قند ، پروتئین ، چربی ، ویتامین و غیره خاصه میزان محتوای ویتامین " سی " نسبتا زیاد است. به غیر از این ، اسید آمینه ، اسید لاکتیک ، مخمر ، ماده معدنی ، ماده معطر و عناصر دیگر نیز در آن موجود است.

فنون طب سنتی ملیت مغولی برای شکسته بندی استخوان

این روش درمانی با خصوصیات ملیتی است که اطبای شکسته بند در سلسله های مختلف با بهره گیری از تجربیات درمان شکستگی های گوناگون استخوان ، در رفتگی استخوان یا مفصل و صدمات عضلات و رباط ها از آن استفاده کرده اند. فن شکست بندی طب سنتی ملیت مغول شامل بازگردندان استخوان به حالت عادی ، مالش و ماساژ، درمان با داروهای جوشانده ، مراقبت و آموزش درمانی ، دفع مسمومیت ، بهبود سیستم های بدن و درمان عضلات و مفاصل است.

...

[ساقي]

ملیت تبت

نگاهی اجمالی به وضعیت طب سنتی تبتی



طب سنتی ملیت تبت بحش مهمی از تشکیلات طب و داروی سنتی چین و طب سنتی اقلیت های ملی است که ملیت تبت قسمت عمده آن محسوب می شود و در روند درمانی درازمدت خلق شده و توسعه یافته است و بطورعمده در مناطق تبتی نشین رواج دارد. این مناطق عبارت است از: ناحیه خودمختار تبت ، استان های چینگ های ، سی چوان و گان سو؛ در کشورهای هند ، نپال و مناطق دیگر آسیای جنوبینیز طب سنتی ملت تبت رایج است.

طب ملیت تبت در فلات چینگ های و تبت شکل گرفته است و دارای ویژگی های چشمگیر ملیتی ، اجتماعی و طبیعی می باشد. فلات چینگ های -- تبت از مناطق سرد سیر می باشد و ارتباط آن با خارج بسیار کم است. از اینرو، طب سنتی تبتی در درازمدت خصوصیات ذاتی خود را حفظ کرده است. برای نمونه انواع حیوانات و نباتات در فلات چینگ های -- تبت نسبتا کم است و به این سبب داروهای سنتی ملیت تبت اکثرا از حیوانات و نباتات ضد سرما که در محیط کوهستانی با اکسیژن کم می روید ، تهیه می شود.



در تبت ، بدلیل آنکه اندیشه مذهبی بودا در زمینه های مختلف اجتماعی نفوذ کرده و به نیروی قدرتمند روحی تبدیل شده است ، طب سنتی تبتی نیز از زمان بنیادگذاری دارای رنگ مذهبی بودای تبتی بوده است.



تئوری اساسی طب سنتی ملیت تبت طب سنتی تبتی در جریان تولید و یک فرایند درازمدت ، به یک سیستم نظری خاص تبدیل شده است.



تئوری درباره " سه عامل "



تئوری طب سنتی تبتی بر آن است که در درون بدن انسان سه عامل بزرگ " لون " ، " چی بائو " و " په گین" ، هفت پایه مادی خوراک مرغوب ، خون ، گوشت ، چربی ، استخوان ، مغز استخوان ، عصاره و ادرار، مدفوع و عرق وجود دارد. سه عامل بزرگ تغییرات هفت پایه مادی و سه خاصیت مذکور را شکل می دهد. تحت شرایط فیزیولوژی معمولی ، سه عامل فوق بر یکدیگر متکی و عامل یکدیگر بوده و همآهنگی و تعادل متقابل را حفظ کرده اند. زمانی که هر یکی از این سه عامل و یا چند عامل به هر دلیلی دچار اختلال شود ، بیماری های " لون " ، " چی با " و " په گین " رخ خواهد داد و برای درمان آنها به تعدیل و تنظیم سه عامل مهم است.



" لون" ، قوه محرکه برای حفظ فعالیت فیزیولوژی بدن انسان می باشد و ماهیت آن با " انرژی " طب سنتی ملیت " هان " شبیه است و معنی آن از " انرژی " طب سنتی چین گسترده تر است ؛ " چی بائو " به زبان چینی ، جرأت و یا گرم مزاجی معنا می دهد و دارای همین ماهیت می باشد.



کارکرد های عمده آن تولید انرژی ، حفظ حرارت بدن انسان و تقویت کارکرد معده ، بهسازی رنگ چهره ، جرآت دادن به انسان و افزایش عقلانیت می باشد ؛ " په گین " به زبان چینی " آب دهان" معنا می دهد و ترکیبی از آب دهان و بزاق در طب چینی است و با اخلاط چهارگانه بدن ، و مواد دیگر مایع در بدن ارتباط فشرده دارد. در باره دلیل ابتلا به بیماری ها ، طب سنتی تبتی چنین نظریاتی دارد حاکی از اینکه اگر همآهنگی و تعادل " لون " ، " چه با " و " په گین " از بین رود ، انرژی اصلی درونی بدن انسان آسیب می بیند و بدین ترتیب ، به سلامت انسان ضرر می رسید. از این جهت هدف از درمان تعدیل و تنظیم سه عامل و همآهنگی مجدد آنهاست.



تشریح بدن انسان و فیزیولوژی آن



عادات ملی و آداب و رسوم مردم تبت باعث شده است ، طب سنتی تبتی تشریح بدن انسان و فیزیولوژی آن را نسبتا عمیق درک کند. بر اساس طب سنتی تبتی ، اعضای بدن انسان به پنج ارگان درونی و اعضای ششگانه مجوف و توخالی بدن تقسیم می شود. پنج ارگان درونی انسان قلب ، جگر، طحال ، ریه و کلیه ها است.



اعضای ششگانه مجوف و توخالی در بدن روده بزرگ ، روده باریک ، معده ، مثانه ، کیسه صفرا و " سان موسیو " را شامل می شود. در عصر باستان ، طب سنتی تبتی با تشبیهات گوناگون به صورت خیالی کارکرد های فیزیولوژیک هر عضو را تعریف می کرد ، برای نمونه : قلب مانند پادشاه بر تخت سلطنت می نشیند ، در مرکز قفسه سینه بدن انسان جای دارد ؛ ریه ها مانند وزیران و شاهزادگان دور پادشاه جای گرفته است ؛ جگر و طحال مانند ملکه و سوگلی امپراطور نزدیک امپراطور هستند و با همدیگر ارتباط فشرده دارند ؛ کلیه ها مانند بلند ترین ستون فقره یک اطاق مهم است. بدون آن بدن نمی تواند مانند یک عمارت محکم پا برجا بماند و مقاومت داشته باشد. بر این اساس، ارتباط طب سنتی تبتی در روزگار قدیم با بدن نسبتا علمی بوده است.



روش های خاص درمانی طب سنتی تبتی

درمان با دارو



پزشکان تبتی طرفدار استفاده از موادی هستند که اثر دارویی را بیشتر می کند. برای نمونه شکر سفید برای درمان بیماری های گرم مورد استفاده قرار گیرد. با شکر قهوه ای رنگ می توان بیماری های سرد را درمان کرد.



علاوه بر این ، شیوه های خوردن داروها نیز باید مشخص شود. مثلا داروی قرص مانند چینی معمولا همراه با آب گرم خورده می شود ، برای معالجه بیماری سرد قرص با آب گرم خورده می شود و برای بیماری گرم برخلاف آن ، با آب سرد مصرف می شود. برای بیماری های دیگر قرص با آب ولرم خورده می شود.




شیوه معالجه " جیو "

نوعی معالجه در طب چینی است که در آن با استفاده از اتش زدن لوله کاغذای تهیه شده از برگ های ریز نقاط معین عصب بدن انسان را دود می دهند.



طرز تهیه وسیله " جیو " به این قرار است : برگ های خشک شده " برنجاسف " خرد خورد و با آن لوله های کاغذی پر می شود. هنگام معالجه سرلوله را روشن می کنند و دود آنرا به نقاط معین بدن بیمار می دهند .



برگ های " برنجاسف " از مواد عمده برای تهیه لوله " جیو " در طب سنتی تبتی محسوب می شود. این نوع شیوه درمانی معمولا برای درمان بیماری های گرم مورد استفاده قرار نمی گیرد بلکه بیشتر برای درمان بیماری های سرد بخصوص بیماری های معده ، سوء هاضمه ، تجمع آب در بافتهای بدن ، استسقاء ، اختلال اعصاب ، بیماری صرع ، ضعف حافظه و غیره مورد استفاده است. در طب سنتی تبتی برای انجام این شیوه درمانی معمولا نقاط مشخص مناسب بدن انتخاب می شود.



روش درمانی قی کردن



این روش درمانی است که بر اساس آن با استفاده از داروی خوراکی ، فرد بیمار قی می کند. علایم عبارت است از : سوء هاضمه ، برآمدگی شکم در معده و یا قفسه معده ، خوردن سهوی غذای سمی و یا انگل در بدن ، " په گین " های گوناگون در معده ازجمله خلط بنفش ، خلط خاکستری و غیره ، با روش درمانی فوق بر طرف خواهد شد. سالخوردگان و افراد ضعیف المزاج ، زنان باردار و کودکان نمی توانند از این روش استفاده کنند. اگر خوراک سمی خورده شده ، بتدریج از بدن خارج شود ، نیازی به قی کردن نیست.



شیوه مصرف داروهای مالیدنی



مرهم نهادن ، از شیوه های ویژه درمان در طب سنتی تبتی است. از طریق مرهم نهادن روی پوست عوارض بیماری درونی بدن درمان می شود. این کار ساده است. بر اساس نظریه طب سنتی تبتی ، شیوه درمان از طریق مرهم نهادن برای تقویت مزاج مفید است. برای بیماری هایی چون زمختی پوست ، کمبود خون و ضعف بدن به دلیل خونریزی ، خستگی مفرط ، بی خوابی و غیره . می توان از مرهم های معمولی استفاده کرد .



روش درمان از طریق حمام دارویی




روش درمانی طب سنتی تبتی از طریق حمام با دارو یک روش درمانی طبیعی با ویژگی خاص محسوب می شود. آبهای دارویی معمولی مانند سرچشمه های آب گرم ، سرچشمه های گرم آب معدنی گوگرد دار، سرچشمه گرم سنگ " هانشوی"، سرچشمه گرم " سنگ فنشی " ، سرچشمه گرم " وو لین جی" و سرچشمه گرم سنگ آهک است.



روش حمام به دو نوع حمام آبی و حمام مالیدن دارو تقسیم می شود که هر یک از آنها خصوصیاتی دارد. درمان بیماری های مناسب از طریق پنج نوع سرچشمه گرم طبیعی فوق الذکر بهترین نتیجه را حاصل کرده است. نقش این روش درمانی گوناگون است. ظاهرا تأثیرات آن رفع گرمای مخفی شده در عضلات و در درون مغز استخوان می باشد ؛ مالیدن روش درمانی ایفا می کند. در روش استفاده از دارو با روش مالش ، داروهای جوشانده و ترکیبی در داخل کیسه ای قرار داده شده و سپس بر روی بدن بیمار و یا محل های درد بدن قرار داده می شود تا درمان کامل گردد.





persian.cri.

[sattar_d]

با سلام ساقی عزیز! من مدتی هست که به کار طب سنتی مشغول هستم.چند سال پیش در سفرم به پاکستان آن را فرا گرفتم .الان اشتیاق فراوانی به یاد گرفتن طب سنتی چینی دارم .دوست دارم به کشور چین رفته ،آن را یاد بگیرم. لطفاً مرا راهنمایی کنید.