ته‌ندروستی و..... - صفحه 3

**behnam5555** · #21 05-12-2011

به‌پێی توێژیینه‌وه‌یه‌كی زانستی ده‌ركه‌وتووه‌چاوه‌كانی مریشك له‌رووی بیناییه‌وه‌زۆر له‌چاوه‌كانی مرۆڤ و ئاژه‌ڵان به‌هێزتره‌، به‌تایبه‌ت بۆ ناسینه‌وه‌ی ره‌نگه‌كان كه‌توانای بینینی تیشكه‌كانی سه‌روی وه‌نه‌وشه‌یی هه‌یه‌.

له‌م باره‌یه‌وه‌دكتۆر (جۆزف كۆربۆ) كه‌له‌گه‌ڵ هاوكاره‌كانی له‌كۆلیژی پزیشكی زانكۆی واشنتن له‌(سانت لویس) له‌ویلایه‌تی میسۆری توێژیینه‌وه‌یه‌كیان له‌سه‌ر 5 مریشك ئه‌نجامداوه‌و ئه‌و لایه‌نه‌شاره‌وه‌ییه‌ی له‌تۆڕی چاوی مریشكدا بوونی هه‌یه‌، بۆیان ئاشكرا بووه‌.

له‌وتوێژینه‌وه‌یه‌ی كۆربۆ و هاوكاره‌كانی ده‌ركه‌وتووه‌كه‌توانای ئه‌و باڵنده‌یه‌(مریشك) له‌رووی بیناییه‌وه‌زۆر له‌مرۆڤ به‌هێزتره‌و ره‌نگه‌كانیش باشتر له‌یه‌ك جودا ده‌كاته‌وه‌.

دكتۆر كۆربۆ ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییه‌ی له‌چاوی مریشكدا هه‌یه‌، گه‌ڕاندۆته‌وه‌بۆ ئه‌وه‌ی كه‌ چاوه‌كانی به‌قۆناغه‌كانی
گه‌شه‌سه‌ندن دا تێ ناپه‌ڕێت، بۆیه‌ئه‌و تۆڕه‌ی له‌چاوی مریشكدا هه‌یه‌زۆر له‌وه‌ی له‌چاوی به‌شێكی زۆر له‌ئاژه‌ڵه‌شیرده‌ره‌كاندا هه‌یه‌، به‌هێزتره‌.

هه‌روه‌ها ده‌ڵێت تۆڕی چاوی مرۆڤ زۆر هه‌ستیاره‌به‌رامبه‌ر به‌ره‌نگی سور، شین، سه‌وز. به‌ڵام چاوه‌كانی مریشك له‌توانایدایه‌تیشكه‌كانی سه‌رووی وه‌نه‌وشه‌یی ببینێت، ئه‌ویش به‌هۆكاری ئه‌و به‌هێزییه‌ی له‌تۆڕی چاوه‌كانی دا هه‌یه‌

**behnam5555** · #22 05-18-2011

کونجی

به‌ووته‌ى توێژه‌ران ، خواردنى " كونجى" ده‌بێته‌هۆىدابه‌زاندنى پاڵه‌په‌ستۆى خوێن . ده‌نكى " كونجى " له‌%20تا25% پرۆتیین ،50% چه‌ورى ، و رێژه‌یه‌كى یه‌كسان ئه‌سید لینولییك و ئه‌سید ئۆلییك پێك هاتووه‌ ."

كونجى" سه‌رچاوه‌یه‌كى ده‌وڵه‌مه‌نده‌له‌ئاسن، رووى و به‌تایبه‌ت كالسیۆم به‌ژومار دێت و ئه‌و كه‌سانه‌ى كه‌حه‌زیان به‌شیر خواردنه‌وه‌نییه‌، ده‌توانن " كونجى " به‌مه به‌ستى دابینكردنى كالسیۆم ،ئاسن ، روى له‌شیان دابین بكه‌ن.

به‌ووته‌ى توێژه‌ران خواردنى " كونجى " جگه‌له‌وه‌ى نابێته‌هۆى به‌رزبوونه‌وه‌ى ئاستى چه‌ورى خوێن ،به‌لكو ده‌بێته‌هۆى دابه‌زاندنى كۆلسترۆلى ناو خۆین .ئه‌و منداڵانه‌ى كه‌گرفتى خواردنییان هه‌یه‌، ده‌توانن له‌گه‌ڵ مادده‌خۆراكییه‌كانى تر " كونجى" زیاد بكه‌ن و بیده‌نه‌منداله‌كانییان .به‌ووته‌ى توێژه‌ران ئه‌و كه‌سانه‌ى كه‌رۆژانه‌ چه ندگرام " كونجى " ده‌خۆن كالۆرى وچه‌ورییه‌كى زۆر و هه‌روه‌ها سوودێكى زۆر به‌له‌شیان ده‌گات

**behnam5555** · #23 06-06-2011

تاكو پێتان بكرێت خه‌يار بخۆن

خیار ناوی زانستییەكەی (Cucumis Sativus)ە، كە بە كوردی هارۆشی پێدەگوترێ، میوەیەكی گیاییە، مێژوویدۆزینەوەی بۆ وڵاتی هیندوستان دەگەڕێتەوە و لەوێوە بۆ ناوچەكانی جیهانگوازراوەتەوە، ئەو میوەیە نزیكەی بیست سەدە بەر لە زایین لەلایەنمیسرییەكانەوە سوودی لێوەرگیراوە. بەناوبانگترین ناوچەی بەرهەمهێنەریخیاریش ویلایەتی فلۆریدای ئەمەریكایە.
خیار لەبەشی میوە ساردەكاندایە و یارمەتیدەری هەرس كردنی خۆراك دەدات. خیارمێز هێنەرە و خوێن پاڵاوتە دەكات، سوپی خەیار میزگیران چارەسەر دەكات،خەیار بۆ توینویەتی باشە. گەر خەیار پارچە پارچە بكەی و لەسەر چین وگنجەكانی پێستی دابنێی پێست نوێ دەكاتەوە. بۆ پێستی چەور خەیار بە ئاویپاڵوێراو بشوون و لەسەر پێستتان دابنێین چەوری نامێنێ. خواردن و بۆن كردنی ودانانی خەیار لەسەر ناوچەوان دەبێتە هۆی كەمكردنەوەی ژانەسەر. دلۆپ دلۆپئاوی خەیار لە لوت كردن دەبێتە هۆی ئەوەی لووتت تووشی گیران نەیەت، هەروەهاخەیار بۆ كەم خەوی زۆر بەسوودە. ئەوانەی نەخۆشی شەكرەیان هەیە تاكو پێیاندەكرێ خەیار بخۆن.
بەڵام ئەوانەی كە گەدەیان تووشی ئازار بووە نابێ خەیار زۆر بخۆن، هەروەهائەوەی دڵە كزەیان هەیە، بۆ ئاگاداری زیاتر دەبێ هەمیشە خەیار بەرلەنانخواردن بخورێت.

**behnam5555** · #24 06-06-2011

ماست نه‌خۆشیه‌كانی‌ ده‌م‌و دان ناهێڵێت

توێژینه‌وه‌یه‌كی‌ نوێی ته‌ندروستی‌ له‌ژاپۆن ده‌ریخستووه‌ كه‌ به‌مه‌به‌ستی‌ به‌خشینی‌ ته‌ندروستێكی‌ باش بۆ ده‌م‌و دان باشتر وایه‌ ماست به‌كاربهێنرێت.
توێژینه‌وه‌كه‌ ڕوونیده‌كاته‌وه‌ كه‌ ماست به‌هۆی‌ بوونی‌ ترشه‌ڵۆكێكی‌ تایبه‌تییه‌وه‌، كاریگه‌ری‌ ده‌كات له‌دژی‌ نه‌خۆشیه‌كانی‌ ده‌م‌و دان كه‌ به‌هۆی‌ به‌كتریای‌ زیانبه‌خشه‌وه‌، زیانكی‌ گه‌وره‌ به‌پوك ده‌گه‌یه‌نێت‌و له‌داهاتووشدا له‌ده‌ستدانی‌ ددانه‌كانی‌ لێده‌كه‌وێته‌وه‌.
ئه‌و توێژینه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌سه‌ر 942 كه‌س ئه‌نجامدرا‌و هه‌ر دوو ڕه‌گه‌زی‌ گرته‌وه‌، ته‌مه‌نه‌كانیشیان له‌نێوان (40-90) سالاَن بوون، به‌ڕێژه‌یه‌كی‌ زۆر ماست‌و به‌رهه‌مه‌كانی‌ دیكه‌ی‌ شیریان به‌كار هێناوه‌، بۆیه‌ تیایدا ڕوونبووه‌ته‌وه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ ئه‌و كه‌ره‌ستانه‌یان به‌شێوه‌یه‌كی‌ كه‌متر بكار هێناوه‌، تووشی‌ نه‌خۆشیه‌كانی‌ ده‌م‌و دان بوون.

**behnam5555** · #25 08-06-2011

میوه‌ و که‌سایه‌تیی مرۆڤ

ڕه‌نگه‌ که‌سایه‌تی مرۆڤ له‌ ڕێگه‌ی حه‌زی زۆری له‌
خواردنی چ جۆره‌ میوه‌یه‌ک بێت، ده‌ربکه‌وێت.
ئه‌گه‌ر ده‌ته‌وێت بزانێت که‌سایه‌تیت چۆنه‌ و
ده‌گونجێت له‌گه‌ڵ ئه‌و میوه‌یه‌ی زۆر حه‌زت لێیه‌تی، ئه‌م بابه‌ته‌
بخوێنه‌ره‌وه‌ و بزانه‌ تا چه‌ند ڕاسته‌؟

پرته‌قاڵ:ئه‌گه‌ر كه‌سیك حه‌زی له‌ میوه‌ی پرته‌قاڵ بێت به‌و
مانایه‌ دێت كه‌ ئه‌و كه‌سێكی زۆر به‌ته‌حه‌مول و خاوه‌ن ئیراده
‌و توانایه‌، كاره‌كانتان به‌شێوه‌یه‌كی هێواش به‌رِێوه‌ده‌چن
به‌ڵام له‌ كۆتاییدا ئه‌نجامێكی باشیان ده‌بێت و له‌كارو
ئه‌ركی قورسیش ناترسن.

سێو: ئه‌و كه‌سانه‌ی حه‌زیان له‌سێوه‌ كه‌سایه‌تییه‌كی زۆر
هه‌ڵه‌شه‌و توندرِه‌وو بێته‌حه‌مولن و هیچ سڕێكیش ناشارنه‌وه‌،
ده‌توانن به‌شێوه‌یه‌كی زۆر خێرا برِیاربده‌ن و بیر له‌ڕابردوو
ناكه‌نه‌وه‌و حه‌زیشتان له‌ گه‌شتوگوزاره‌، ئه‌و كاته‌ی كه‌ له‌گه‌ڵ
خۆشه‌ویسته‌كه‌شتاندان ئه‌و خۆشییه‌ له‌ چاوتان به‌دیده‌كرێت.

مۆز:ئه‌وانه‌ی حه‌زیان له‌ مۆزه‌ كه‌سانی رۆحسووك و به‌به‌زه‌یین،
هه‌روه‌ها كه‌سێكی زۆر شه‌رمنن و زۆربه‌ی كاتیش به‌هۆی دڵ
پاكیتانه‌وه‌ تووشی كێشه‌ ده‌بن و كه‌سه‌كانی چوار ده‌وریشتان
سود له‌و كه‌سایه‌تییه‌تان وه‌رده‌گرن و بۆ ئه‌وه‌ی له‌و رێگه‌یه‌وه‌
ئازارتان بده‌ن.

گێلاس: ئه‌و كه‌سانه‌ی حه‌زیان له‌ گێلاسیشه‌ ژیان بۆیان زۆر بێ
وه‌فا نییه‌و كه‌سایه‌تییه‌كی به‌رزو نزمیتان هه‌یه‌ واته‌ میزاجین،
ئێوه‌ توانای هێزێكی خه‌یاڵی زۆر به‌هێزتان هه‌یه‌و حه‌زتان
له‌ئیشكردنه‌ له‌بواری داهێناندا، له‌ناختاندا كه‌سێكی زۆر راستگۆن،
به‌ڵام توانای ئه‌وه‌تان نییه‌ كه‌ ئیفاده‌ی بۆچوونه‌كانی خۆتان بكه‌ن.

ترێ: به‌شێوه‌یه‌كی گشتی ئێوه‌ زۆر كه‌سێكی ناسكن، به‌ڵام زوو زوو
هه‌ڵچوونتان ده‌بێت و پاش ماوه‌یه‌كی كه‌میش كۆتایی پێدێت،
هه‌موو شتێكی جوانیشتان خۆش ده‌وێت و هه‌روه‌ها كه‌سێكی
سۆسیال و ناخ گه‌رمن و هه‌ر ئه‌وه‌ش وایكردووه‌ له‌چوارده‌ورتان
خۆشه‌ویست بن، هه‌موو كارێك كه‌ ئه‌نجامیده‌ده‌ن خۆشی لێوه‌ر
ده‌گرن و حه‌زیش ده‌كه‌ن هه‌مان ئه‌و خۆشی و وزه‌یه‌ له‌گه‌ڵ
چوارده‌وره‌كه‌تان به‌شبكه‌ن، ئه‌و مرۆڤه‌ی له‌گه‌ڵ ئێوه‌ بێت هه‌رگیز
بێتاقه‌ت نابێت، چونكه‌ زۆر شتتان هه‌یه‌ بۆ ئه‌وانی پێشنیاز بكه‌ن.

قۆخ: كه‌سێكی زۆر بزۆكن و حه‌زتان له‌ ژیانه‌، هاورِێیه‌تیش
یه‌كێكه‌ له‌و به‌شه‌ی ژیانتان كه‌ هه‌رگیز ناتوانن وازی لێ
بهێنن و كێشه‌كان گه‌وره‌ ناكه‌ن و زۆر به‌زوویش چاره‌سه‌ری
بۆ ده‌دۆزنه‌وه‌.

هه‌نجیر: ئێوه‌ كه‌سێكی زۆر جددین و زۆر بیریش ده‌كه‌نه‌وه‌،
حه‌زتان له‌ سۆسیالبوونی خۆتانه‌ به‌ڵام به‌ رێژه‌یه‌كی
دیاریكراو و كه‌سێكی زۆر عینادیشن.

كاڵه‌ك: كه‌سێكی نه‌ترسن ئه‌و كێشانه‌ی به‌سه‌ریشتان دێن
به‌شێوه‌یه‌كی زۆر ئاسایی وه‌رده‌گرن و زۆر له‌سه‌ری نارِۆن و
كه‌سایه‌تییه‌ دڵخۆشكه‌ره‌ كه‌شتان وایكردووه‌ كه‌ مرۆڤ بۆ لای
خۆتان رابكێشن، له‌بواری كاریشدا وه‌ستان و له‌كاتی گونجاودا
برِیاری راست ده‌ده‌ن.

**behnam5555** · #26 08-06-2011

هه‌نار

یه‌کێک له‌ میوه‌ ده‌گمه‌نه‌کان له‌
وڵاتی سوید, هه‌ناره‌. سویدییه‌کان تا
ئه‌م دواییه‌ش هه‌ناریان پێ میوه‌یه‌
کی نامۆ بووه‌، شاره‌زاییان نییه‌ له‌
سود و چۆنیه‌تی خواردنی ، ته‌نانه‌ت
ناوه‌که‌شی ، ناوێکی سه‌یریان لێناوه‌
پێیده‌ڵێن ( نارنجۆکه‌ سێو granatäpple ). هه‌نارمیوه‌یه‌که‌ خه‌ڵکانی
ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست ئاشنان به‌ ڕواندن و به‌رهه‌مهێنانی .
سوده‌کانی هه‌نار:
ئه‌نجامی توێژینه‌وه‌ی زانایان ده‌ریخستووه‌:
- باشترین شته‌ بۆ له‌ناوبردنی یا که‌مکردنه‌وه‌ی ئه‌و چه‌ورییه‌ی
که‌ له‌ گه‌ده‌دا کۆده‌بێته‌وه‌ و ده‌بێته‌ هۆی چه‌ندین نه‌خۆشی.
- هۆکارێکی زۆر گرنگه‌ بۆ که‌مکردنه‌وه‌ی فشاری خوێن.
- که‌مکردنه‌وه‌ی مه‌ترسی به‌ تۆشبوونی نه‌خۆشییه‌کانی شێرپه‌نجه‌ ، له‌وانه‌
نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌ی پرۆتستات.

**behnam5555** · #27 10-12-2011

خواردنه‌وه‌ى قاوه‌ یان چا ڕاسته‌وخۆ
دواى نانخواردن به‌رگرى له‌ نه‌خۆشیه‌كانى دڵ ده‌كا

لێكۆلینه‌وه‌یه‌كى تازه‌ى زانستى له‌ ئه‌مریكا ده‌ریخستووه‌ ، كه‌ ڕاسته‌وخۆ خواردنه‌وه‌ى كۆپێك چا یان قاوه‌ دواى نان خواردن و به‌تایبه‌ت له‌لایه‌ن كه‌سانى به‌ته‌مه‌نه‌وه‌ ، ده‌كرێت ئاستى پاڵه‌په‌ستۆى خوێنیان سروشتى بێت و له‌ مه‌ترسی تووشبوون به‌ نه‌خۆشیه‌كانى دڵیش پارێزراوبن .

لێكۆلینه‌وه‌كه‌ ئاماژه‌ى به‌وه‌دا ، كه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ى رێژه‌یه‌كى باشی قاوه‌ به‌كارده‌هێنن ، ئه‌وا تێكراى مردن له‌لایان كه‌متر تۆمارده‌كرێت له‌چاو ئه‌وانى تردا ، چونكه‌ خواردنه‌وه‌ى قاوه‌و چا مرۆڤ كه‌متر تووشی مردن ده‌كات و به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌ ئاستى ته‌ندروستى چاڵاك ده‌كات .

له‌لای خۆیه‌وه‌ دكتۆر فایز فائق پسپۆری نه‌خۆشیه‌كانى دڵ ده‌لێت" خواردنه‌وه‌ى قاوه‌و چا دواى ته‌واوبوونى خواردن ، سوود به‌ كه‌سانى به‌ساڵاچوو ده‌گه‌ینێت ، به‌تایبه‌ت له‌ كه‌مكردنه‌وه‌ى پاڵه‌په‌ستۆى خوێن و چالاك كردنى ته‌ندروستى و هاوسه‌نگ كردنى فشارى خوێن .

هه‌روه‌ها كاریگه‌ریه‌كانى زیانبه‌خشیش كه‌م ده‌كاته‌وه‌ ، وه‌ یارمه‌تى ئاسان كردنى كارى هه‌رسكردنی خواردنیش ده‌دات .

فائیق ئاماژه‌شی به‌وه‌دا ، كه‌ چا و قاوه‌ مه‌ترسی تووشبوونى به‌ساڵاچووان به‌ نه‌خۆشی شه‌كره‌ كه‌م ده‌كاته‌وه‌و كه‌م خواردنه‌وه‌شی مرۆڤ زیاتر تووشی ئازاره‌كانى سینگ ده‌كات و ماسوولكه‌كانى دڵ لاواز ده‌كات .

**behnam5555** · #28 10-12-2011

كه‌مبوونى رۆنى ئێمێگا سێ له‌ له‌شى مرۆڤدا
ده‌بێته‌ هۆى تووشبوون به‌ گرفتى ده‌روونى

رێبوار حه‌مه‌لاو.. به‌ پێى هه‌واڵێكى ئاژانسى "یونایتدپرێس "،توێژه‌رانى فه‌ره‌نسى رایانگه‌یاند ، كه‌ كه‌مبوونى ئاستى " چه‌ورى ئێمێگا3 " له‌ ناو له‌شى مرۆڤ ده‌بێته‌ هۆى تووشبوونى گیروگرفت و كه‌مكردنه‌وه‌ كارایی نرونه‌كانى ده‌زگاى عه‌سه‌بى مێشك و له‌ ئه‌نجامدا ده‌بێته‌ هوى دروستبوونى هه‌ندێك كێشه‌ى تایبه‌ت له‌ ده‌روونى مرۆڤدا.

به‌ ووته‌ى توێژه‌رانى سه‌نته‌رى زانستى فه‌ره‌نسا ، كه‌مبوونى ئه‌سیدى چه‌ورى " ئێمێگا3 " له‌ نێوان عه‌سه‌به‌كانى مێشكدا گیروگرفت دروست ده‌كات كه‌ ئه‌و گرفتانه‌ وا ده‌كات كه‌ مرۆڤ تووشى خه‌مۆكى ببێته‌وه‌.

ئۆلیڤیا مانزونى سه‌رپه‌رشتیار له‌ سه‌نته‌رى توێژینه‌وه‌ى بوارى عه‌سه‌به‌كانى مێشك له‌ شارى مارسێى له‌ فه‌ره‌نسا له‌ فه‌ره‌نسا له‌و باره‌یه‌وه‌ رایگه‌یاند، نه‌بوونى هاوسه‌نگى له‌ رێژه‌ى ئه‌سیده‌ چه‌ورییه‌كانى ئێمگا 3 و 6 له‌ خواردنى رۆژانه‌ دا، پیشانى داوه‌ كه‌ هۆكارى سه‌ره‌كییه‌ بۆ گۆرانكارییه‌ ده‌روونییه‌كان و پێوسته‌ ده‌كات كه‌ ده‌رووننسان له‌ كاتى چاره‌سه‌رى گرنگى به‌و ده‌رمانه‌ بده‌ن.

هه‌روه‌ها توێژه‌ران پێشنیار ده‌كه‌ن پێوسته‌ به‌لاى كه‌مه‌وه‌ رۆژانه‌ یان هه‌فتانه‌ ئه‌و سه‌رچاوانه‌ى كه‌ ده‌وڵه‌مه‌ندن به‌ ئه‌سیدى "ئێمێگا3" به‌كار بێنن تا كو له‌ تووشبوون به‌ نه‌خۆشییه‌كانى ده‌روونى پارێزراو بن

**behnam5555** · #29 10-12-2011

نووستن له‌كاتى ڕۆژدا یارمه‌تى بۆژانه‌وه‌ى دڵ ده‌دات

له‌میانه‌ى لێكۆاینه‌وه‌یه‌كى تازه‌ى پزیشكیدا كه‌ توێژه‌ران له‌ په‌نسلڤانیا ئه‌نجامیان داوه‌ ، ده‌ركه‌وتووه‌ كه‌ نووستن له‌كاتى ڕۆژدا ده‌بێته‌ هۆى بووژاندنه‌وه‌ى دڵ و مۆلۆله‌كانى خوێن و یارمه‌تى كه‌مكردنه‌وه‌ى پاله‌په‌ستۆى بیرو هۆش ده‌دات .

توێژه‌ران ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن ، لاوازى بیرو هۆش كه‌ به‌هۆى كاركردنه‌وه‌ بۆ ماوه‌ى چه‌ند كاتژمێرێكى درێژو كه‌م نووستن چه‌نده‌ها كه‌س پێوه‌ ده‌نالێنن ، كاریگه‌ریه‌كى سلبی ده‌كاته‌ سه‌ر ته‌ندروستى مرۆڤ ، وه‌ قه‌له‌ق و شپرزه‌ى نووستن په‌یوه‌ندى به‌ كێشه‌كانى ته‌ندروستى و قه‌له‌وى و سوزداریه‌وه‌ هه‌یه‌ .

توێژه‌ران بۆ زانینى كاریگه‌رى نووستن له‌ ڕۆژدا بۆ سه‌ر ته‌ندروستى دڵ و مۆلۆله‌كانى خوێن ، تاقیكردنه‌وه‌یه‌كیان له‌سه‌ر 85 كه‌س ئه‌نجام داوه‌ ، وه‌ ئه‌و كه‌سانه‌یان كرد به‌ دوو گرووپه‌وه‌ ، گرووپی یه‌كه‌م له‌كاتى ڕۆژدا بۆ ماوه‌ى 60 خوله‌ك نووستن ، به‌لام گرووپی دووه‌م كارى نووستنیان له‌ ڕۆژدا ئه‌نجام نه‌دا .

دواتر بۆ توێژه‌ران ده‌ركه‌وت كه‌ گوڕانكایه‌كى زۆر له‌ بوارى فشارى بیرو هۆش و لێدانى دڵ و پاڵه‌په‌ستۆى ده‌روونى له‌ نێوان ئه‌م دوو گرووپه‌دا ڕوویداوه‌ ، وه‌ دووپاتیان كردووه‌ كه‌ نووستن له‌كاتى ڕۆژدا بۆماوه‌ى 45تا60 خۆله‌ك یارمه‌تى بۆژانه‌وه‌ى فشارى خوێن و مۆلۆله‌كان ده‌دات و سوود به‌ دڵ و فشارى ده‌روونى ده‌گه‌ینێت .

**behnam5555** · #30 10-12-2011

خواردنى هه‌موو جۆره‌ توو ده‌بێته‌ هۆى
دابه‌زاندنى چه‌ورى زیانبه‌خشه‌كانى ناو خوێن

به‌ پێى دوایین توێژینه‌وه‌ى زانایان ، ناوكانه‌ى ناو " توو" له‌ جۆرێك مادده‌ى " فیبر" پێكهاتوون كه‌ نا تاوێنه‌وه‌ و رۆڵێكى گرنگیان هه‌یه‌ له‌ دابه‌زاندنى چه‌ورى ناو خوێن. بۆیه‌ پزیشكان جه‌ختیان له‌ سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ هه‌موو جۆرێك " توو" ده‌وڵه‌مه‌ندن به‌ ئانتى ئاكسیدانه‌كان و به‌ تایبه‌ت تووى سوور به‌ هۆى بوونى مادده‌یه‌ك به‌ ناوى " ئانتۆسیانید" كه‌ تایبه‌تمه‌ندییه‌كى زۆرتر له‌ ئانتى ئاكسیدان له‌ خۆى گرتووه‌.

هه‌روه‌ها ئه‌و كه‌سانه‌ى كه‌ نه‌خۆشى شه‌كره‌یان هه‌یه‌ ده‌توانن ئه‌و میوانه‌ى كه‌ ره‌نگیان وه‌نوشه‌ بخۆن و به‌كار بهێنن .خواردنى ئه‌و جۆره‌ میوانه‌ ده‌بێته‌ هۆى دابه‌زاندنى كۆلسترۆلى زیانبه‌خشى ناو خۆین.میوه‌ " توو" سه‌رچاوه‌یه‌كى ده‌وڵه‌مه‌نده‌ له‌ شه‌كره‌ " گلۆكۆز" و كه‌سانى تووشبوو به‌ شه‌كره‌ ده‌توانن به‌ سانایی به‌ هیچ ئاسته‌نگێك میوه‌ى " توو" بخۆن.

له‌ ناو هه‌موو جۆرى میوه‌كاندا ، میوه‌ى " توو" سه‌رچاوه‌یه‌كى ده‌وڵه‌مه‌نده‌ به‌ ڤیتامینه‌كانى C و تووى تازه‌ له‌ جۆرى ووشكراوى باشتره‌.هه‌روه‌ها ئه‌و كه‌سانه‌ى كه‌ شه‌كره‌ى ناو خوێنیان دادبه‌زێت له‌ جیگاى به‌ كارهێنانى شۆكۆلات تووى ووشكراوه‌ به‌ كار بهینن وبه‌ هۆى ئه‌وه‌ى توو سه‌رچاوه‌یه‌كى ده‌وڵه‌مه‌نده‌ به‌ مادده‌ى فیبر ورێگه‌ له‌ دابه‌زینى شه‌كره‌.