شعر كردي ...

[behnam5555]

چي‍ژوان

عه شقت بوو به ئاگر
وه كوو كونه يار كه تامه زروي
ديتني ياره
له ئاميزي گرتووم
جه سته م ده سووتيني
به لام ئازيزه كه م
زور له ميژه
من روح ودلم هينا بو چيژواني چاوه كه توو
قوربانيم كرد
(ئاسوته نهایی)

[behnam5555]

شێعرەو چێولای

من جە کۆگاو کیسەیمەنە
روێم قرتنێ
ساڵێم کەردێ باڵاگەردان
تا سعاتە بزۆ چرکێ
بڕوایچت بۆ /کام خەڵوەتا
ھەناسێوە
تا ئەوپەڕوو دار گۆچانێ
را بژمارۆ.
رۆحێ مانیا و
ھەسارێوە سەرگۆ مەمەی
وزۆ وەیلوو ئاوێزانی سەلیبێوی
ـــــ گۆچ ـــــ
دا تۆیچ واچە
دارھەنارێ ئی بناری
مرخەش نیشۆ زەیتوونێوە
تا زاڕۆڵێ زوان دزیا
گنو ژمارەو حەوت رکاتەو سەرنەوایۆ
وێچت دیەن
شعرەکامنە
چەمی راسیم حونجی کەروو
تا بیمارسان دەرمان گێرۆ و
زامێوە سەرد،
کریۆ سەرواو پورەواتەی
وێچت دیەن ئەی فڵانی
شعرەکامنە
زوانیم مدەو حەوت کەلیمێ
تا مەدرەسە
ساوێ وزۆ ساکوو گەچی
پەی میدادێ تاتە مەڕیای
وێچت دیەن
دڵم شۆکەش نیشۆ گڕکان
تا ئەدالێ
دوور جە خەموو قاقوولێوە و شرێخەو پیای
کۆرپێ وزۆ گۆرانیە
ئەی نەدیەنت / شیعرەکامۆ تەغارتەغار گەنمە ناڵۆ
تا گوناحە
نەپڕووزنۆ یاگە ماچەو سەفەرێوە ؟
ــ ئەی بە تۆ چێش؟! ــ
ئەرێ کاکە/ھەرپاسەنە
تا ئەوپەڕش
خیابان ھەر
شەرم و شەھوەت
عەشقی کەرا بە قەڕاپوو پەپوولێوە جە وشکەڵی
نانێ داخە و سێخێ کەباب
مەگەر جەرگۆ وەزا شێعرە و
شار گردش ھەر ھەراسان/ چنگێ فێڵێ باربوو
ــ گاوگێرەکەم نەقیزە ـــ
من خزوونە کانوو چەمام
تا سەرشانێ گۆرانیێ مەیلەو شێعرێ وزوو سارا
پەڕتاسۆخ
جە بەرزەخوو چەمەڕایی
ــ جەرگ جەرگ جەرگ ! ــ
تۆیچ نەواچی و نەوانیوە
من ھەر جموو جم جم جم
تا ئەلحەدەو گەنجێوەنە
وەڵاتێوە جە کەلیما چەمێ رەژیا
ـ حەدحەدحەد ـ
حەدت چێشا پیس و پۆخڵ
ھەڵای وەرمت وەرمێ وزۆ
یاگەپایێ
کوا نیشانکرد ماچۆ منرە و تۆیچ ھەوانتە
گردما ھەرسی و س س س
گردما ئاخێ و خ خ خ
گردما عەزا و ززز
گرد چەمەری ری ری ری
کۆتەڵکۆیچ من وزووش شێعرە و
تۆنە بەحاڵ دەنگ مدۆوە
ـ دەنگ دێ دەنگ دێ ـ
را، کۆریایۆ واچێ تا پار
قۆچێ چەرمە+قەڵەمێوە+بەزمێوە تەر
مژنانە! ــ نانێ نانە.... ـ
فات و فیتوو کام کوڵەچی
یاونارە وەیل چۆخەڕانک؟!
ئەھا بدیە.... سەرحەدێوە
تەمەلوولا و دڵ تەمیۆرە
ــ ئەی نەپەرسات ــ
بۆ گنە را
سەبای وردورد وێزۆوە وێش ــ دیوان ــ
منیچ ھەڵای قسێ رێسوو
چزێ تاڵێ جە تارێخی
پۆ ئەفسانەو شابازاوە
چنیۆ داستان ــ چین چین چین ـــ
خۆ ماچینیچ عەشقێوەنە حەکایەتا
بیستوون ھێشتا تیسکێ قژاو کناچێوە
کوا ژاکیا
من خەریتەو پاڵایانە
نەخشێ کێشوو
تا زاڕۆلێ سەروو فەرشوو جوغرافیایۆ
پرخەو ھەرسێ ھۆرچڵاکنۆ
وەرمێوەتەر واچۆ وێشەرە / تا ئەولایچ ھەر ئارام
ئەی نەوینات
تەختەسیاوە ــ تای کرژی مەینەت دووبارە باوا ـــــ
چە بێ خەبەر؟!
ئەئی شێعرێ/کوڕلێوەنە کەروو ئاھەنگ/من
گورج و کەمێ عەشقی واچۆ
کەیفوو وێشا با کناچێ پوو ئاسمانۆ
سمڵی شانۆ/ سینەش شاھۆی کەرۆ قەڵغان
خۆ وەڵاتوو ئی بالۆرێ
پێسە تڵفێ
لکۆ شۆتوو مەیلەو مەنەیش!
حەسرەت چە رەق
کۆرێ زیکروو ئەڵقەرێزا کەرۆ شارۆ
خانەقا
لاتەنیشتوو ئا مەڕاوە
خەڵوەتخانەو نویشتیوە/ جە حەیرانی و حەوت سەفەرەی
وزۆنە ساز
تا دڵداری وێشرە نازۆ
دەسێ و سینە


بلا گەلوو جۆماڵ چنیەی
وەھاروو ١٣٨٩ک.ە

[behnam5555]

بنواڕه‌ به‌ لێواری شه‌وی ئه‌و سه‌ده‌دا
داواره‌ به‌ مل زیخ و چه‌وی ئه‌و سه‌ده‌دا


تا تاقه‌تی هاواری چیا سه‌ربکه‌وه‌
هه‌ڵنیشه‌ به‌ پژ به‌رز و نه‌وی ئه‌و سه‌ده‌‌دا


نه‌سره‌وتنی ئه‌و پێله‌ بئاڵێنه‌ له‌ خۆ
هه‌ڵتۆزه‌ به‌ بێ‌وازی خه‌وی ئه‌و سه‌ده‌دا


تا نووکی زه‌لان تا ته‌وه‌ره‌ی هاژه‌ بڕۆ
که‌م خول به‌ به‌ بن جه‌غز و گه‌وی ئه‌و سه‌ده‌دا


حه‌یرانێ به‌ خه‌مگه‌ی ته‌ژی ئێواره‌ چڕه‌
هه‌ڵبێژه‌ به‌ تۆرانی وه‌وی ئه‌و سه‌ده‌دا


تا ماتی چلووره‌ و هه‌ره‌سی که‌ژ بفڕه‌
هه‌ڵتۆفه‌ به‌ بۆرانی که‌وی ئه‌و سه‌ده‌دا


سووتانه‌ گڕی قه‌فقه‌فی بارووته‌ به‌ بیر
پڕژێنه‌ پرووشێ به‌ ته‌وی ئه‌و سه‌ده‌دا

[behnam5555]

زنجی پێکه‌نین

سه‌رنجم خسته‌ له‌نجی پێ كه‌نینت

چه‌مێكه‌و خوڒ له‌ گه‌نجی پێ كه‌نینت

چه‌نێ گێژیم ڒژاوو لێژیم قڵم بوو

له‌ جه‌زرو مه‌ددی له‌نجی پێ كه‌نینت

حوزورم كاس و په‌نهانم له‌ خۆما

موتوربه‌ی ده‌م له‌ بنجی پێ كه‌نینت

به‌ به‌سته‌ی ئاهه‌وه‌ خوساوه‌ سینه‌م

له‌ ژێر ئاوه‌نگی زنجی پێ كه‌نینت

درۆیه‌ ده‌م ده‌راوێكه‌ و بناری

چه‌قینێكه‌ له‌ زه‌نجی پێ كه‌نینت

هه‌وارێكیش زه‌مه‌ن ناگاته‌ چاوت

به‌سه‌ حه‌جمێم له‌ زنجی پێ كه‌نینت

[behnam5555]

وێنه‌ى شه‌پۆل به‌ چاوى با

(1)
دڵم زۆر شێواوه‌
نازانم چى بكه‌م
كه‌مێ وشه‌ ده‌خه‌مه‌ به‌ر با.
(2)
با شه‌ڕ به‌ دنيا ده‌فرۆشێت
من چاوم بۆ نيگاى باران هه‌ڵخستووه‌
حه‌زم نه‌كرد ئه‌و پڕشنگه‌ بكه‌وێته‌ نێو ده‌رياوه‌
له‌به‌ر دۆزينه‌وه‌ى ژيان.
(3)
ئه‌وه‌ى ده‌كه‌وێ
با نييه‌
مرۆڤه‌.
(4)
حه‌زم ده‌كرد ئاو بام
له‌پشت سكێچه‌كانى "قه‌ره‌نى جه‌ميل"
په‌نجه‌م به‌ سێبه‌رى ريشۆڵه‌كاندا هێنابا
حه‌زم ده‌كرد با بام
بۆ كۆكردنه‌وه‌ى هێله‌ شكسته‌كان نا
بۆ ده‌نگدانه‌وه‌ى ئازادى.
(5)
به‌ قسه‌ى پشيله‌
باران نابارێ.
(6)
ناتوانى له‌ شه‌قام بپه‌ڕيته‌وه‌
له‌به‌ر بازاڕى باران.
(7)
به‌ منداڵى كه‌ ئاسمان هه‌ور با
دڵم به‌ تووندى
له‌ په‌نجه‌ره‌ى ته‌نياييه‌وه‌ خواحافيزى
له‌ من ده‌كرد.
(8)
چاوى كراوه‌ى ده‌ريا
هاوده‌ردى له‌ تێگه‌يشتنى چاوى من
ناكا
مرۆڤ به‌ ده‌ستكارييه‌وه‌
ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ نێو سروشت
ده‌ڵێێ ئاگات لێ نييه‌
خه‌ريكه‌ پير ده‌بم.
(9)
كه‌س ئاگاى له‌ با نييه‌
گه‌مه‌ به‌ دنيا ده‌كا.
(10)
هاوڕێكانم ده‌چنه‌ سه‌يران
من بير له‌ ته‌نيايى ده‌كه‌مه‌وه‌.
(11)
با دێ و ده‌چێ
شه‌پۆله‌كانى ئاو
ئه‌زبه‌ر ده‌كا.
(12)
چيا هه‌رچه‌نده‌ باڵا بێ
باران ته‌ڕى ده‌كا
مرۆڤ هه‌رچه‌نده‌ مه‌زن بێ
ته‌نيايه‌.
(13)
ئێواران له‌ ئاپۆڕه‌ى ئه‌م و ئه‌و ونده‌بم
وه‌ك دڵۆپێ باران له‌ ده‌ريا
ژيان شيرينه‌
به‌ڵام ده‌ريايه‌ك ده‌يبا
پێى ده‌ڵێن مردن.
(14)
ئه‌مڕۆ ده‌شت و ده‌ر رووناكه‌
خۆزگه‌ دڵم تاريكى جێده‌هێشت
له‌ نه‌خۆشخانه‌.
(15)
ئه‌و رۆژانه‌ زۆر ده‌بارێ
رۆژانێك
ترپه‌ى باران
ده‌نووكى له‌ جه‌سته‌م ده‌دا.
(16)
كاتێ منداڵه‌كه‌م گڕوگاڵ ده‌كا
من خه‌و ده‌مباته‌وه‌
سه‌يرى ئه‌و وێنه‌يه‌
ئاو خۆى به‌ گوێسوه‌بانه‌وه‌
هه‌ڵواسيوه‌.
(17)
په‌له‌ مه‌كه‌
ئه‌وه‌ى با بردى
له‌گه‌ڵ باران ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ده‌ريا.
(18)
منداڵه‌كانم هه‌ريه‌ك قسه‌يه‌ك ده‌كا
ژيان به‌ لقى دارێكه‌وه‌
كێ ده‌يچنێ
(19)
هيچ ئامۆژگارييه‌ك سوودى نييه‌
ئه‌و قسه‌ جوانانه‌ بخه‌ زبڵدان
هه‌ركه‌س بۆخۆى ده‌ژى.
(20)
نامه‌وێ ژيان هه‌ر ژماره‌ بێ
له‌ باخى ته‌نياييدا
وه‌رزش ده‌كه‌م.
(21)
ئه‌وه‌ى دڵم ته‌نگ ده‌كا
ئاسمان نييه‌
زه‌وى نييه‌
زه‌مه‌نى له‌ده‌ستچووه‌.
(22)
چه‌شنى باران
دايكم به‌ سروشته‌وه‌ لكاوه‌
من به‌ نه‌فره‌ت.
(23)
ژيان وه‌كو رێبوارێكى با برده‌ڵه‌
هه‌موو بۆشاييه‌كانى خۆى
به‌ ژاوه‌ ژاو پڕ ده‌كاته‌وه‌
من به‌ حه‌بى سه‌رئێشان
(24)
له‌ دووره‌وه‌ دێمه‌
به‌ر باران
له‌ دووره‌وه‌ شه‌پۆل ده‌كا
با.
(25)
هێنده‌ دواى نيشتمان كه‌وتم
بيرم چوو
بگه‌ڕێمه‌وه‌ ژيان
(26)
به‌يانيان ئه‌وه‌نده‌ ده‌ڵێن
هه‌ڵسه‌ له‌ خه‌و
خه‌ونه‌كانم بوونه‌ هه‌ڵم.
(27)
با يارى به‌ مرۆڤ ده‌كا
مرۆڤ يارى به‌ باران
مه‌ترسى له‌وه‌دا نييه‌
چونكه‌ ئازادين.
(28)
ئه‌گه‌ر ئه‌مڕۆ نه‌با
دوێنێ له‌ گۆڕستان نه‌ده‌گه‌ڕايه‌وه‌
ئه‌گه‌ر ئه‌مڕۆ به‌يانى باش له‌يه‌ك نه‌كه‌ين
سبه‌ى نايه‌.
(29)
ئه‌مڕۆ ده‌چمه‌ سه‌ر گۆڕى ئاو
له‌برى هه‌تاو
گوڵێك له‌ يه‌خه‌ى با ده‌ده‌م.
(30)
دڵم ئه‌وه‌نده‌ توونده‌
پزيشكه‌كان وه‌ك به‌سه‌رهات
ده‌يگێڕنه‌وه‌.
(31)
هه‌تا ئێستا
چۆله‌كه‌كان له‌ژێر سێبه‌رى سێداره‌
ده‌جريوێنن.

عه‌بدولموته‌لیب عه‌بدوڵڵا
ئادارى 2012

[behnam5555]

ئاگرستانی ده‌روون

بنووسم با به‌ ته‌نیاییمه‌وه‌ تاوێ له‌ من قاته‌
وه‌رینی باوه‌ڕی ڕۆژه‌ گه‌ڵاڕێزانی ئاواته‌

له‌ به‌ر بێ‌نازی ئه‌م شاره‌ ده‌س‌هه‌ڵپێکێکی تاراوم
له‌ تاراجی بزه‌ی لێوێ خه‌مێ وێڵی خه‌راباته‌

ئه‌وینداری له‌ لێڵایی کڕێوه‌ی قاتی وه‌یلانه‌
ڕه‌قه‌ڵهاتی شه‌قه‌ی ماچ و که‌نینه‌ سه‌رکز و ماته

له‌ به‌ر بۆرانی ئه‌م وه‌رزه ته‌زیوه‌ زه‌وقی بێدارم
له‌ پێده‌شتی زه‌مانا بۆچی فه‌وتانی مه‌ت‌ ئاواته

سه‌رهه‌ڵبێنم له‌ گریانی زوڵاڵێ با به‌ یه‌کجاری
له‌ پا خا کاخی وه‌یشوومی سته‌م ئه‌سرینی ئه‌وڕاته‌

ئه‌دی هه‌ڵنایه‌ ئاواتێ،کچی به‌ختم گرێ‌به‌سته‌
له‌ ماته‌مزاری ئه‌م چاخه‌ ته‌مایه‌ر سێحر و تاماته

ده‌روونم ئاگرستانێکی گڕداری له‌ مێژینه‌
بڵێسه‌ی تا خوداوه‌نده‌ ئه‌گه‌ر مه‌یلی ته‌ماشاته‌‌‌

[behnam5555]

چه‌مه‌ڕا چاومه‌ بۆ چاوی که‌سێ
تاقه‌تم شێته‌ به‌ چاوێ ئه‌حه‌سێ

من دبێژم چه‌ بییه‌ تووڕه‌ چه‌می
به‌ په‌له‌ چاوی ئه‌وینێ ئه‌به‌سێ

گه‌ر ببارێ و بگرێ بانی حه‌زم
بێ ئه‌وه‌ی چاوێ بکا لێم ئه‌به‌سێ

وه‌ی که‌ له‌و به‌فری نیگا جاڕزم و
دڵه‌ خورپێمه‌ که‌ بێنێ هه‌ره‌سێ

ئاگری من هه‌موو لا‌یێ مه‌گرۆ
ئه‌گه‌ تیشکێ له‌ دڵی ئه‌و بڕه‌سێ

من ئه‌ماڵم به‌ مژۆڵ ئه‌م فه‌له‌که
تاقه جارێ له‌ گه‌ڵی ده‌م نه‌فه‌سێ

[behnam5555]

با به‌س بێ...

با به‌س بێ بزه‌ی بێ‌خه‌می له‌و‌جۆره‌ به‌سه‌
دڵ پڕ له‌ برین و خه‌م و ناسۆره‌ به‌سه
‌
هه‌ڵنیشه‌ له‌ لێواری له‌شم زه‌رده‌په‌ڕێ
با لۆمه‌ نه‌مێنێ له‌ق و ناتۆره‌ به‌سه
‌
بێنا گوڵی ماچێک له‌ لێوت بکه‌نم
له‌و چۆمی نیگاهه‌ت ئه‌دی مه‌مشۆره‌ به‌سه
‌
به‌و ژانه‌ له‌ قووڵایی برینم ون ئه‌بم
که‌م جه‌ڕ بده‌ زاڵم مه‌که‌ ئه‌م زۆره‌ به‌سه
‌
بازاڕی نیه‌ فێڵ و فه‌ره‌ز داده‌ بڕۆ
ئازاری منی بێخودی مه‌یخۆره‌ به‌سه

ئه‌و ڕایه‌ڵی سازه‌ت بچڕێت و نه‌چڕی
گۆرانیێ موتریب غه‌زه‌ڵ و لۆره‌ به‌سه

قۆڵبه‌سته‌ دڵی من به‌ چه‌کی تیلی چه‌مت‌‌
به‌و هێزی بزه‌ت دی مه‌ده‌ ئاپۆره‌ به‌سه‌

که‌م لا بده‌ په‌رده‌ مه‌ده‌ جاڕ ئاهی ئه‌وین
ده‌رخستنی ئه‌سرارێ که‌ سه‌رمۆره به‌سه

[behnam5555]

دوور له‌ هه‌ره‌سی شه‌قام

که‌ به‌رائه‌تی کازیوه‌
گه‌ڵا گه‌ڵا
هه‌ڵم ده‌نێ به‌ره‌و نزار
ده‌رفه‌تێکی ره‌نگاوره‌نگم
خۆم ئه‌سپێرمه‌ شای وه‌رزه‌کان،ئه‌م حه‌زره‌تی پاییزه‌ و
ئه‌ڕژێمه‌ ناو دره‌خت و خاک و تووله‌ڕێ
دوور له‌ هه‌ره‌سی شه‌قام و
له‌ ده‌سپێکی دووهه‌می شه‌و
ئه‌و کاته‌ی وا
گه‌ڕه‌ک نوقمی شه‌واره‌یه‌ و
کۆڵان ئه‌ڕمێته‌ ناو هه‌ده‌ر.
جێی خۆیه‌تی منی وشه‌
داکه‌مه‌ سه‌ر ڕوومه‌تی سپیی لاپه‌ڕه‌ و
وه‌ی خزمینه‌:
له‌ ته‌متوومانی چارشێوا
گوناه غه‌رقی نزووله‌یه‌ و
به‌رد دێته‌ زمان
له‌ هه‌زار و چه‌نده‌مین
گلاراوی شه‌هوه‌تا
درۆ به‌رگه‌ ناگرێت و
شانی شل ئه‌بێ ده‌ره‌تان.

ئه‌ی پیاوانی شه‌هوه‌ت و تریاک و ئایین و ئه‌سکه‌ناس
وه‌ی ژنانی موبایل و ماتیک و نامووس و ڕه‌مه‌زان
دۆنادۆنێکی به‌رینه‌ و
من که‌لاوم له‌ تاوان و له‌ خه‌ونووچکه‌ی باپیران
منم له‌ ره‌گه‌زی ئاگر و ئه‌ستێره‌ و دارستان
له‌م ده‌مه‌شدا
که‌ هه‌ر وه‌کوو کتێب ته‌نیام
رۆناچمه‌ نشێوی ژیان
به‌م شێعره‌دا ئه‌نووسێم و
له‌ ئێستگه‌کانی ئه‌م شێعره‌وه‌
کوێره‌وه‌ریت باش ئه‌ی مرۆڤ؛
له‌و شه‌وه‌ بێ هه‌ساره‌وه‌
گه‌ڵا و دره‌خت
به‌رد و بنار
تۆ و ئازادی
لێک نامۆن و
زه‌ویش پڕه‌ له‌ سترانی
لێڵ و ناڕوونی دابڕان.

[behnam5555]

ده‌سپێکی وشه‌

مه‌ودا بده‌ به‌م تاسه‌مه‌ با هه‌ڵبزنێ پێت
من ده‌فته‌ری سینه‌م هه‌یه‌ بۆ ڕاخه‌ری به‌ر پێت

هه‌رده‌م له‌ چه‌مه‌ر سووربه‌،سوور باوی به‌سه‌رچوو
هه‌ر چرکه‌ ئه‌من سوورم و سووریش به‌ سه‌ر دێت

ده‌سپێکی وشه‌م دێته‌وه‌ بارین له‌ ڕێتا
له‌م جه‌نگه‌یی بێ عارییه‌ با دڵ نه‌وه‌رێ لێت

لێوڕێژی ته‌مم ئه‌ز،هه‌مه‌ هاڵاوی هه‌ناسه‌م
لێڵاوی زه‌مه‌ن چۆن بڕه‌وێ،که‌نگێ به‌سه‌ربێت؟!

تاوم که‌ ئه‌ده‌ی تۆ له‌ ده‌قی شینی غه‌زه‌لدا
کاولگه‌یی ئه‌م سینه‌مه‌ وه‌ک تاڤگه‌ ئه‌ڕژێت

نایێ له‌گه‌ڵم،دێڕ به‌له‌ز و تاوێ ئه‌پاترێ
گه‌ر پاسه‌ نه‌بۆ پڕکه‌روو باژێڕ له‌ وشه‌ی شێت