زبان ادب و فرهنگ کردی مسائل مربوط به زبان و ادبیات و فرهنگ کردی از قبیل شعر داستان نوشته نقد بیوگرافی و ....
kurdish culture |
10-09-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
کۆچ
کۆچ
کۆچی کوردان وا بە کاروان دێ لە رێی شارانەوە
رۆژ بە باری قورس و برسی، شەو لە بەر بارانەوە
نیشتمانی خۆمە دەیپێوم، پێم دەڵێن ئاوارەیە
گەرچی بێ رەشماڵ و پێ خواس، سەر بە کۆسارانەوە
رێگە دوور و ]]خێڵ]] ماندوو و لێوبەبار و پێ پەتی
چاو بە ئەسرین دێنە پیری کۆچەکەی یارانەوە
نایە سۆزی دەنگی گۆرانی ، ھەوارە و کۆچی سوور
کاروان گوێی داوە بە ناڵەی بریندارانەوە
بۆ مناڵێ تەرمی دایکی خۆی بە جێ دێڵێ و ئەچێ
ئاسمان دەگری، مەلان دەگرین بە سەر دارانەوە
دەنگی تۆپ و تیری دوژمن دێ لە شوێنی کۆچەوە
جێ ھەواران وا بە دەستی سووری زۆردارانەوە
شەریف حوسێنپەناهی
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید
|
|
10-09-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
ئەی دیدە پەری
ئەی دیدە پەری
ئەی دیدەپەری بەودەمە بەوکوڵمە گوڵینە
بۆ کەس نیە تاسەر،ئەوەرێ، ئەم گوڵی ژینە
تاسەرنیە ئەم نازە ، وەهــــا دووری مەبینە
ئەو چاوە گەلاوێژە خەڵاتـی کــە برینە
ئەو زوڵفە کەئێساکە دوتوێیعەمبەری چینە
رۆژێکی کەدێ، تێکەڵیتوێی خاکیزەمینە
ئەو گەردەنە بێگەردە کە وەك تەختی بلورە
ئەو لێوە کە وەك خونچە تەرو ناسك و سورە
ئێستاکە بەبێ رەحمی سزای جەورو فتورە
لای وایە کە ژین فانی نیەو رێگای دوورە
نایزانێ کەهەر پەنجێلەم خاکی زەمینە
کوڵمیدەهەزارلەیلو دەمی سەد مەم وزینە
ئەمرۆ دڵی بێچارە ئەبەی ئەیخەیتە ناوداو
نـایزانی سبەینێ ئەکەوی سەرکز و داماو
ئەو جوانیە ئەروات و لەچاو ون ئەبێ وەك ئاو
ئەو رۆژە ئەبێ دائیمە هەر بێنیە بەرچاو
تارەحمێ بکەی ئێستاکە بەم زام و برینە
سەرکز نەبی لەو جێگە بێ سامانی زەمینە
ئەم چەندقسەیەم وتوەبەتۆ ئێستە بەچاکی
گەرچی ئەشیزانم دڵی بەردت نییە باکی
مەروانەرە ئەمرۆ کە بەروومەت گوڵی تاکی
بروانە سبەینێ کە لەناو دامەنی خاکی
سەد لەیلی وەك تۆ بووە لــەم رۆشنی ژینە
ئێستاکە لەناو جەرگەیی تـاریکی زەمینە
ئهحمهد هەردی
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
ویرایش توسط behnam5555 : 10-09-2013 در ساعت 09:02 PM
|
10-10-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
ڕەشماڵ
ڕەشماڵ
له بهر دهرکی ڕهشماڵان دهبینی چاو کهژاڵان
دڵان دهبهن به تاڵان کاس دهکهن کوڕ و کاڵان
…..
لێو ئاڵن، دهم بچووکن خوێن شیرن ، ڕهزا سووکن
کوڵمهیان وهک گڵوکن گهوره کچن ، نهو بووکن
…..
شل و مل و لهبارن چاو بهکل ، گوێ به گوارن
دهسماڵ پووڵهکهدارن شهده و گێلگێلهدارن
…..
ناسک و نهرم و نۆڵن خاوێنن ، سپی و سۆڵن
بڵباسی و توند و تۆڵن به مژۆڵ جهرگان دهکۆڵن
…..
ههڵیان ماڵیوه باسک باسکی قهڵهو و ناسک
که دهکهن تاسکه تاسک ڕهوهکترن له ئاسک
…..
کیژی مهزرینگ و سهکردن به لهنجه و لار ڕادهبرن
ناز دهکهن چاو دادهگرن کوڕگهل دهبهریان دهمرن
هێمن
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-10-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
چاوەرێتم
چاوەرێتم
دەگەرێیتەوە سوێند دەخۆم
سوێند دەخۆم دەگەریتەوە
گەر یەك یەكیش سنورەکان میین ڕێژبکەن
بە گولـلە و تیر
دنیا دابێژ دابێژ بکەن
هەموو رۆژێ
لەگەڵ بەری بەیانیدا
بەرەو ئاسۆ
لەدوو دەدەم دەزووی نیگام
وا هەست دەکەم
تۆ دەبیتە باڵدارێکی ئەفسانەیی و
بەیانییەك دێیتەوە لام
دەگەرێیتەوە سوێند دەخۆم
سوێند دەخۆم دەگەرێیتەوە
بۆیە ئەگەر
بست بە بستی ئاسمانیشت لێبتەنن
هەموورۆژێ
لەگەڵ بەرەبەیانیدا
پەنجەرەکان دەکەمەوە
واهەست دەکەم
کەتۆ وەكوو توولە نەمام
بەیانییەك
لەپەنجەرەکەم دەروێی
بەدیواردا هەڵدەگەرێی
دێیتەوە لام..!
عەبدوڵا پەشێو له مۆسکۆ ١٩٧٦
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-10-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
پەنجا کۆپلە شێعر لە پەشێو
پەنجا کۆپلە شێعر لە پەشێو ( 1 )
پۆسته شیعر بۆ من عهشق و چارهنووسه ، نهک پیشه .
میحرابه ، نهک بازار .
نانبڕه ، نهک ناندهر .
شیعر خاچێکی قورس بوو چارهنووس دای به
کۆڵی خۆم و ئهو کهسانهشدا که لێمهوه نێزیکن .
تاکه خهڵاتێک که له ئهنجامی نووسیندا دهستم
کهوتووه ، خۆشهویستییه. تاکه ترسی عومریشم ، که
چرکه به چرکهو ههنگاو به ههنگاو لهگهڵمدایه ، له دهستانی ئهو خهڵاتهیه.
زۆر جار که نامهی ئازیزان دهخوێنمهوه ، یا کاتێ ،
له کۆڕێکی شیعر خوێندنهوهدا ، به زمانی ئاگرو گوڵ
لهگهڵ یهکتردا دهدوێین ، شهرم دامدهگرێ و
دهشڵهژێم . وا دهزانم ئهوهی لهوانی وهردهگرم زۆر
زێتره لهوهی پێیانی دهبهخشم ، ههر واشه !
بۆیێ لهگهڵ ههموو کوێرهوهری و
نههامهتیهکانیشدا ، من بهختهوهرم .
…………………………
عهبدوڵڵا پهشێو
هێلسنکی – 21/10/2005 ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 1. دێوهره و كهر دێوهرهیهك به سواری كهر،
ڕێیهكی دووری گرته بهر . نهیهێڵا كهر بدا بێنێ،
تا ڕێیان كهوته بژوێنێ.
كهر كه بینیی وا لهو ناوه
گیاوگۆڵ سهری پێوهناوه،
مێوانی گهورهی سروشته،
نه خێو، نه باری له پشته!
به زهڕهزهڕ، به غارهغار،
دنیای ههموو كرده بههار.
لهپڕ خاوهن كهری زۆرزان
ههستی كرد وا لهودیو تهلان
ههرا و هۆریا و دهنگهدهنگه،
ئیتر زانیی كاری لهنگه!
گوتی: ((كهره گیان، گوێ گره،
ئهو دهنگه دهنگی ڕێگره!
ههتا زووه با بارت كهم
له ڕێگران ڕزگارت كهم))
كهر دایه قاقای پێكهنین…
گوتی: ((قوربان، هاوڕێی شیرین!
بارهكهی من له خۆت بار كه.
ههتا زووه خۆت ڕزگار كه.
كه من كهر بم، بارهبهر بم،
كورتان له پشت، ههشبهسهر بم،
فهرقی چییه؟ دهرد ههر دهرده،
كهری تۆ بم، یا هی جهرده!))
1988 تهرابلس
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 2. مردن ئهوهی دنیا جێدێڵێ،
سواره و ئهسپ تاو دهدا،
زینه جێگهی مردنی،
ڕهتبردن و گلانی
چۆن بوو، ههروا دهمێنێ
لهلای دۆست و دوژمنی.
* * *
مردن! مادام تۆ ههر دێی،
ڕۆژێكی ئاوا وهره،
خۆم بۆ لات بهڕێوه بم. ڕۆژێكی ئاوا وهره،
گڕم دانهمركابێ،
سهربهرز و بهپێوه بم!
1982 مۆسكۆ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 3. نیشتمان بهههشت و دۆزهخ بۆ من تازه نین.
هاوكات و هاوجێ
ئهویشم دیوه، ئهمیشم دیوه:
نیشتمانی من، لهوهتی ههیه،
بهههشته و دۆزهخ دهوری تهنیوه! 1995 هێلسنكی
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 4. باڵا لهوهتی من ههم، سهرنجم داوه،
ڕێگهی گوڵگوڵیی تهخت و بهخت و كام
به بن كهوانهی تاقێكدا دهڕوا
كه نهویتره له خاچی باڵام. من قهت دهسكاریی بهژنی خۆم ناكهم
ههتا ئهو ڕۆژهی سهر دهنێمهوه.
نهمام بووم زریان نهیچهماندمهوه،
خوایه، به پیری… نهچهمێمهوه!
1999 هێلسنكی
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 5. شپرزهیی ئهو ڕۆژهی ژوانمان ههیه،
ههرچی دهستی بۆ دهبهم:
پیاڵهی چا، كتێب، قهڵهم…
ههموو گوڵاو دهردهدهن.
ئهو ڕۆژهی ژوانمان ههیه،
هێشتا زووه و تۆ دووری،
ئهندامهكانی لهشم نۆبهتبڕی لێك دهكهن:
چاو – ڕهزی لهشت دهڕنێ،
دهست – به دهنگتا ههڵدهزنێ،
گوێ – نوقمی بۆنت دهبێ و
مهودای دووریت دهپێوێ…
بریا دهتزانی گیانه،
ئهو ڕۆژهی ژوانمان ههیه،
چۆن سهرم لێ دهشێوێ! 1979 مۆسكۆ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 6. خۆڕا عهیامێك … خۆڕا عهیامێك چهنهی خۆم شل كرد!
لهگهڵ تاپۆدا جاڕی جهنگم دا و
تیغی مووكاری زمانم كول كرد.
مخابن عومری گوڵم بهبا دا.
مخابن هێندهم خهنجهر له كا دا.
جێم ئێره نییه:
ئێستا تێدهگهم، بێهووده ماندووم…
من مهتهڵێكم،
ئهستێرهكانی گهردوونێكی تر
دایانپهڕاندووم.
* * *
ئێستا حاڵیم،
ئهو گهورانهی له گهڵیاندا شهڕم جاڕ دا
دهیان ساڵه
فیرعهونی مۆمیاكراوی… تابووتزێڕن،
گورگی دووپێی نێزیك و دوور
چواردهستهكی به شاراندا دهیانگێڕن.
ئیدی تهواو!
نیازم وایه
خهنجهرهكهم فڕێ بدهم…
زرێیهكهم دابماڵم…
ڕمبهكهی خۆم به دیواردا ههڵپهسێرم.
ئهوان مردوون،
كهس به مردوو نهوێراوه
ههتاكوو من پێی بوێرم!
………………………………………….
تاپۆ: تارمایی، ڕهشانگ، سامۆتك
1998 هێلسنكی
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 7. چاوی تۆ ئهگهر لهناو جهنگهڵێكی چڕدا ون بم،
ئهگهر لهناو زهریایهكی پهركهمدارا
كهشتیم تووشی گێژهنێك بێ و سهراوبن بم:
ترسم نییه،
تا چاوی تۆ قیبلهنما و ڕێبهرم بێ.
تا چاوی تۆ نێزیكترین بهندهرم بێ.
* * *
خهڵك گوێ له ڕادیۆ دهگرن،
بۆ ئهوهی كژ پێشبینی كهن.
منیش، كه ئێواره دادێ،
تهماشای چاوی تۆ دهكهم:
دهزانم، با لهكوێڕا دێ،
پلهی گهرما لهچهندهوه تا چهند دهڕوا،
باران كام كێڵگه ئاو دهدا،
كام دارستان، كام چیا دهشوا! 1977 پۆتسدام
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 8. درهنگ نییه (1)
خۆشهویستم!
كه ژوورهكهم جێدههێڵیت
تیشكی خۆر له ژوورهكهما
بوخچهی خۆی دهپێچێتهوه،
میلی سهعات
خولی له یاد دهچێتهوه.
كه ژوورهكهم جێدههێڵی و لهلام دهڕۆی،
ههر چوار دهورم، وهك دارهمهیت،
ههستی سڕم دهگرێته خۆی.
له پهنجهره و دهرگاكهوه
بۆ قوڕگم دێ دهستی زریان.
كتێبخانهی بچكۆڵانهم،
دیوارهكان،
ههموو یهك یهك دێنه گریان،
لهگهڵ مندا دێنه گریان.
(2)
خۆشهویستم!
دنیا سارده… ئاو شهختهیه…
دڵی تهنیام ههڵپهیهتی
بۆ لێوێكی گهرم، گهرم،
گهرم وهكوو پشكۆی پهتی.
(3)
چ ڕوو دهدا با ڕوو بدا!
دڵنیا به، جێم مههێڵه.
باوهشی من – بهههشتێكه،
دهتپارێزێ له ڕههێڵه.
جێم مههێڵه…
درهنگ نییه…
با نیگای چاو دڵنیابێ،
ئێستا… خۆرت بۆ ڕادهگرم،
ناهێڵم وا زوو ئاوابێ!
1971 كوردستان
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 9. تهمهن تا تۆم ههبێ، ئهزیزم،
من چیم له مانگ و ساڵه؟
هێشتا زهڕنهقووته بووم
ڕیشی خهمم سپی بوو،
دهمگوت شادی مهحاڵه
ئێستاش له سای ئهڤینتا،
وا به كۆڵێ ساڵهوه
تازه پێڕهوكه دهبم، دهمم پڕ گڕوگاڵه!
1993 ڕووسیا – گوندی تشیریكۆڤه
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 10. مهزاد كێ كڕیاره؟
ههرچیم ههیه،
ههمووی تاڵانفرۆش دهكهم.
كێ كڕیاره؟
دهی، وهرنه پێش!
فهرموون: ئهمه كالانهی چاو،
بڕبڕهی پشت و كاسهسهر،
كڵاوی كهریم خانی زهند،
شیر و زرێی سهلاحهددین،
مێژووی لینگهوقووچی بێبهر،
یهكه یهكه،
بهندهكانی پهیمانی مۆرفینی سیڤهر،
دهندهكانی نیاندرتاڵی
پیرهئهشكهوتی شانهدهر!
* * *
كێ كڕیاره؟
ههرچیم ههیه،
ههمووی تاڵانفرۆش دهكهم:
سواڵهت و ئاتهشكهده،
دیوانسهرای شاههكانمان
به بنچینه و بنیادهوه،
بهردهنووس و نهخش و نیگار
به تهخت و تاجی مادهوه…
مهزاد… مهزاد…
ههرچیم ههیه، ههمووی مهزاد…
به پارچهیهك پهڕۆی ساده،
كه ههڵبكرێ و بشنێتهوه
لهسهر بستێك زهویی ئازاد!
مهزاد… مهزاد…
ههرچیم ههیه… ههمووی مهزاد!
1980 مۆسكۆ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 11. پێزانین دهستم گوتیه پهنجهكانم:
((با له مهیدان بتانبڕن
بهڵام ههرگیز نهتانكڕن!))
دهمیشم گوتیه زمانم:
((من به درێژیی تۆ دهخوڕم،
مهپرینگێوه، بئهنگێوه!
سهروبهر بكهی دهتبڕم.))
* * *
گهڕام، سوڕام به دنیادا…
چهند شار ویستیان،
كچ ئاسایی، بێنه دهستم.
بهڵام بووكی دیلی ئاسیا
نهیهێشت شایی لهگهڵ هیچیان داببهستم!
* * *
ڕۆژباش، پهنجهكانم، ڕۆژباش!
سوپاس، پهنجهكانم، سوپاس!
ههتا ئهمڕۆ
ئێوه چهند جار چوونه مهیدان،
درانه بهر شیر و تیران،
بریندار بوون، گلانه خوار،
بهڵام به دیل قهت نهگیران!
ڕۆژباش، زمانهكهم، ڕۆژباش!
سوپاس، زمانهكهم، سوپاس!
تا ئێستا چهند جارت بهزاند
كهوشهنی پاوانی گهوران!
چهند جار به ناو كێردهڵانا ڕچهت شكاند،
كهوتیته كهمینی تهوران!
چهند جار دهرزیئاژن كرای،
له خاچی ڕاست و چهپ درای!
بهڵام… سوپاس…
سوپاس كه تۆ ههر زمانی و
دهستت نهدا كارێكی تر.
ههر كلیلی سهری خۆمی و
نهچوویته ناو زارێكی تر.
سوپاس كه تۆ،
لهناو سهنگهری دهممدا،
چهكی (نا) ت ههر لهسهرپێیه.
له كاتێكدا دهست بۆ چهپڵه و
دهمیش تهنیا بۆ (بهڵێ) یه!
1992 ههولێر
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 12. ئاوێتهبوون نازانم چۆن ئاوێتهت بم؟!
ئهگهر بهههشتی، پێم بڵێ،
تا كڕنووش بهم بۆ گشت خواكان.
ئهگهر دۆزهخی، پێم بڵێ،
تا زهمین پڕكهم له تاوان.
* * *
نازانم چۆن ئاوێتهت بم؟!
گهر خاكهكی داگیركراوی، پێم بڵێ،
تا پێستم بكهم به ئاڵات.
گهر وهك منیش قهرهجێكی،
سنوورێكم بۆ بكێشه،
بۆ خۆت من بكه به وڵات!
1979 مۆسكۆ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 13. دووبهرهكی… شهو له خهوما،
ئارامگهی حاجیم دیتهوه.
چۆكم دادا، سوژدهم برد بۆی.
گوتم:”حاجی پهرێشانین!”
سهری كز كرد،
دهستی دانا سهر دڵی خۆی.
گوتی:”مهرد به، زیندووم كهوه!”
گوتم:”گهورهم،
من عیسا نیم،
چۆن زیندووت كهمهوه، بێژه؟”
گوتی:”لێره دهرم بێنه،
دووبهرهكی
له شوێنهكهی من بنێژه!”
1987 تهرابلوس
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 14. بهندیخانه باڵدارێك بووم،
بهسهر دهریای فێدارهوه
سهوڵی باڵم لێ دهدان و
سهرانسهرم بریندار بوو، ئهنگێورا بوو.
ئهوهندهی چاو ههتهر بكا
سروشت ههمووی لهسهر پاشوو،
دهریا خجڵی كودهتا بوو.
له پڕێكا
دامڕوانی و تۆم بهدی كرد …
شاگهشكه بووم!
ههر وام زانی دوڕگهیهكی بچكۆڵانهی،
بۆ ئارامی و فهرامۆشیم داڵده و لانهی.
كه نیشتمهوه تێگهیشتم:
تۆ داڵده نیت،
شیرینترین بهندیخانهی!
……………………………………..
خجڵ : خهریك، سهرقاڵ، سهرگهرم، لهزك، لهگژ
2002 هێلسنكی
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-10-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
پەنجا کۆپلە شێعر لە پەشێو ( 2)
15. گهنجینه لهوساوه دنیا دنیایه،
ئادهمیزاد ئهشقی گهوههر، زێڕ و زیوه.
له پێناویان
بنی دهریا و قوللـهی كێوی پشكنیوه.
كهچی من ههموو سبهینان
گهنجینهیهك دهدۆزمهوه،
كه دهبینم كهزی و بسكت
نیوهی بالیفمی تهنیوه.
1984 ئۆدێسه
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 16. ئاشتی تاكوو چهمێك نهێنیی خۆی
به چهمێكی تر بسپێرێ،
تاكوو شاخێك
لهبهر شاخێك دابێتهوه،
تهور به دار … گرمه به چرپه نهوێرێ -
پێشنیازێكم ههیه بۆ خوا …
خوایه، تۆبه!
پێشنیاز ناكهم!
لهبهرت دهپاڕێمهوه …
دهپاڕێمهوه تا مردن:
تۆ وا بكهی نێریش وهك مێ
بكهوێته زاوزێ كردن!
1995 كۆرسۆ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 17. چهند وشهیهك دهربارهی تهمهنی خۆم بۆ((ڤ . ن))
كاتێ ڤالیا لێم دهپرسێ:
كهی پێت نایه ئهم دنیایه؟
پێكهنینم، وهكوو چووزهره ڕێواسێ،
لهژێر بهفری دهم و لێوما سهر دهردێنێ.
پێكهنینم-گریانێكه،
زهردهخهنهی ههموو دنیا دهگهچڵێنێ!
* * *
بهڵێ، ڤالیا!
نیاندرتاڵ بووم
كاتێ پێی خۆم نایه دنیا.
به چاوی خۆم
چاخی ههموو پێغهمبهرهكانم دیوه.
كاروانی مێژووی شهرمهزار
بهسهر لۆچی ناوچهوانما تێپهڕیوه.
كهچی هێشتا…
ئۆفیسه قۆڵبڕهكانی
ئهم چاخه ویژدان تۆپیوه
له دهفتهری زیندوواندا
ناوی منیان نهنووسیوه!
1974 مۆسكۆ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 18. نهێنی خانمۆڵهكهم!
ده پێم بڵێ:
له كوێ فێر بووی،
هۆنراوه بكهیته پهخشان؟
له كوێ فێر بووی،
دهریای یاخی
ئارام بكهی وهكوو ئاسمان؟
خۆ تۆ شلكهنهمامێكی، گیانی گیانان،
چۆن دهتوانی
سندم له پێی گڕكان بكهی،
لغاو بكهی دهمی زریان؟
چۆن به ساتێك
ئاوا ژینم دهڕهنگێنی،
به ساتێكیش
بهستهڵهكی تیا دهكهیته سهرچۆپیكێش؟
چۆن به ساتێك
وهكوو ئاگر ههڵمدهكهی،
به ساتێكیش ئاوا دهمكهی به خۆڵهمێش؟
1980 مۆسكۆ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 19. پرچ جاروبار…پرچت
به تاوێك باران، به ڕهشهبایێ،
وا تێك دهچڕژێ،
وا ئاڵۆز دهبێ،
دهڵێم: تا ماوه…ئیتر دانایێ…
كهچی ئێواران، كه ههر من و تۆین،
به چاولێكنانێ ههڵدهڕژێ و دادێ،
دیسان، وهك جاران، دابین دهبێت و
له بهری دهست و ههناسهم ڕادێ.
زریان بۆ زریان،
تۆفان بۆ تۆفان بهجێدههێڵێ و
ههتا بهیانی
نوقمی شهپۆلی بهرامهی مۆرد و كنێرم دهكا
دانی پیا دهنێم:
ههرچی دهیزانم له فهلسهفهی ژبن،
ئهو فێرم دهكا! 2001 هێلسنكی
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 20. له بهر دهرگه شهو ڕاشكا،
ئهژنۆم شل بوو،
مانگ به تاقی ئاسمانهوه ههڵپڕووكا.
دهرگهكهتم لێ بكهوه!
ئهم شهو هاتووم
بۆ چنینی
چهپكه نێرگزێكی چاوت،
بۆ وچانێ،
بۆ خهونێ، تۆزه گریانێ،
لهسهر ههوری قژی خاوت.
* * *
ئهم شهو هاتووم…
ترووسكایی شاری یادگار بانگی كردووم.
لهگهڵ سیمای مناڵیما،
لهگهڵ خهمی شۆڕهبیما،
هاتووم و ناگهڕێمهوه.
یا پێت دهگهم،
یا وهك مۆمێك
دهسووتێم و دهتوێمهوه.
* * *
دهرگهكهتم لێ بكهوه!
ههر دڵدارهكهی جارانم،
ههر كێڵگهكهی بهردهرگهتم،
ههر تینووهكهی بهر كڕێوهو با و بارانم.
* * *
دهرگهكهتم لێ بكهوه!
من ئهو كهسهم،
تا دوێنێ بوو،
لهناو گهرووی ڕووناكیدا دهتشاردمهوه.
لهناو جامی مهترسیدا دهتخواردمهوه.
* * *
كات – لهژێر باڵی ئاسماندا
خهریكه باوێشك دهدات.
شوێن – قولهڕهشێكی كپه.
دهرگهكهتم لێ بكهوه،
شتێك نییه شیرینتر بێ
له خشپهی پێ و چرپهی چپه.
* * *
دهرگهكهتم لێ بكهوه،
كفت و ماندووی ڕێگهی دوورم:
وهكوو جاران،
كهمێك له لات دهمێنمهوه و ڕادهبوورم.
* * *
شهو ڕاشكا،
ئهژنۆم شل بوو،
مانگ به تاقی ئاسمانهوه ههڵپڕووكا:
دهرگهكهتم لێ بكهوه،
دار و بهردی بهردهرگهتان هاتنه تكا!
1969 ههولێر
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 21. كوودهتا پێش تۆ ناسین
مناڵێكی خۆپهرست بووم:
وام دهزانی،
ئاسمانی پان دهوارێكه،
تهنیا بۆ من ههڵدراوه.
زهوی دوڕگهی دوای تۆفانه،
جگه له من، هیچ كهسێكی تیا نهماوه.
ئهوینی تۆ لهپڕ هات و
شووره و قهڵامی خاپوور كرد،
ڕهنگهكانی ههموو گۆڕین،
یاساكانی ژێروژوور كرد.
وای كرد دنیا
بۆ تهنیاییم وهك قهفهس بێ.
فێری كردم -
شهوان نیو سهرینم بهس بێ!
1973 ڤاڕۆنیژ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 22. گرنگ و گرنگتر سهربهخۆیی گرنگ نییه!
ههر ههشت پیتی ناوی وڵات – به عانهیهك.
قهڵای هێسكی ئهنفالهكان -
به مهرحهبای بێگانهیهك.
گرنگ نییه!
خودا دهیكرد (قودس) دهبوو به ئۆرشهلیم،
(دڵ)یش دهچووه ناو پهراسووی یهكانهیهك.
گرنگ نییه، با بهعسی و جاش
بورووكێنه ناو دهرپێشمان
وهكوو شاره مۆرانهیهك.
گرنگ نییه! دهبا وڵات سهروخواری
ببێته كهللـهخانهیهك.
بهڵام گرنگ
كورسییهكی سارد و سڕی
وهك تابووتی بن مردووه،
گرنگتریش:
ئهو دۆلاره چاوسهوزانهن
كه بۆ غوربهت سهری خۆیان ههڵگرتووه!
2003 هێلسنكی
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 23. كاك پێش ئهوهی بێمه بهردهمت
كام بیری جوان خورپهداره،
كام دێڕ ههڵبهست زۆر بهكاره،
شانهی دهكهم وهك پهرچهمت.
لهماوهی چاوقوچانێكدا
ههزارویهك خهونی شیرین
دهمكهن به مهم، دهتكهن به زین.
له خهیاڵما
پایز بههاری لێ دهتكێ.
درهختی ڕووت
گهڵای سهوزی پێوه دهلكێ.
بهڵام، سهد ئاخ، ئهی دهروونپاك،
كاتێ بانگم دهكهی به (كاك)،
كاك وهكوو مار
بهرهو گوێچكهم گینگڵ دهدا…
كه دێمه گۆ
خۆی له زمانم لوول دهدا،
هێدی… هێدی…
قووتم دهدا
كفنی زهردی نائومێدی.
* * *
من له دڵتام…
له دهروونتام…
له گلێنهی چاوی ڕوونتام…
شهرم مهكه!
بهناوی ڕووت
ناوم بێنه پڕ به گهرووت.
با له یهكتر ئاشكرا بین
تا كهی لهناو ئاگرا بین؟
نه تۆ خوشكهی، نه من كاكم…
خۆشهویستی دهروونپاكم!
1969 كوردستان
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ دوازده وانه بۆ مناڵان
پێشهكی(دوازده وانه) له نێوان 1969 – 1971 دا، له ههولێر و گوندی كهنداڵ نووسراوه.
یهكهم جار، ڕۆژی 22/3/1972 ، له فێستیڤاڵی شیعری كوردی، له شاری كهركووك خوێندراوهتهوه.
چارهنووسم، چ وهك شاعیر چ وهك مرۆڤ، چ بهلای باشهدا، چ بهلای دهردوبهڵای دنیادا، تا ڕادهیهكی زۆر دهرهنجام و دارشتهی ئهم شیعرهیه. دهمهوێ بڵێم: ئهگهر ئهم شیعرهم نهنووسیبا، كه نووسیشم جاڕم نهدابا و ڕووبهڕووی سیستهمی بیركردنهوهی ئهوان ڕۆژان نهبامایهوه چارهنووسێكی دیم دهبوو.
2/10/2002 هێلسنكی
24. وانهی یهكهم مناڵهكان!
ئهی یاخییه ژینتاڵهكان:
سبهی ئێوه كه گهوره بوون،
له لاوكا،
له حهیرانا،
له مزگهوت و دیوهخانا،
له چیڕۆكا،
له هۆنراوهی شاعیرێكی ترسنۆكا،
ڕهنگه زۆرتان بهرگوێ كهوێ
باسی ئێمه و ئازایهتی،
باسی ئێمه و كوردایهتی،
بهڵام نهكهن بڕوا بكهن،
ههمووی درۆن، درۆی پهتی!
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 25. وانهی دووهم مناڵهكان!
ئێمه تووشی سهد كوێرهڕێین…
چرای بیرمان گهلێك كزه،
ههنگاوی كوێرانه دهنێین!
* * *
مناڵهكان!#
ئهفسانهكان دهگێڕنهوه:
ههبوو… نهبوو…
هۆزێك ههبوو له خاكێكا
پاڵهوانیان -
چاوی كوێر بوو،
ههوای دهورهی خۆی دهپێكا
فهیلهسوفیان -
فاڵچییهك بوو،
شهوان فاڵی دهگرتهوه،
تا بزانێ كهی دوژمن بۆی
پهت دهخاته گهردنی خۆی
پیاوماقووڵیان -
كهڕ و ڵاڵ بوو،
ماوهی كورتی ئارامیشی ههزار ساڵ بوو!
هۆزی نهگبهت
شهوی دهژمارد،
ڕۆژی دهژمارد،
سێ ژهم نان و چهپڵهی دهخوارد،
چاوهڕێ بوو كه دوژمن بۆی
پهت بخاته گهردنی خۆی!
…………………………
#یهكهم جاره چاپ دهكرێ. پایزی ساڵی 1980، له ڤیهننا، هاوڕێم د.كوردۆ عهلی وهبیری هێنامهوه.
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 26. وانهی سێیهم مناڵهكان!
ئێوهن زهلكاو دهشڵهقێنن،
ئێوهن ئهو بومهلهرزانهی
سبهی كانی دهتهقێنن،
ئێوهن سبهی
سنووری دهستكرد دهشكێنن،
قهفی زنجیری لێكپچڕاو
بهیهكترهوه دهلكێنن
ئێوهن سبهی
له قامیشلی،
له دیاربهكری شێخ سهعیدا،
له سلێمانیی بریندارا،
له مههابادی (قازی) دا،
بهیهك فهلسهفه تێدهگهن:
ئهوهی كورد بێ، نهوهی نوێ بێ
دهبێ تێشووی
ڕێی یهكیهتیی كوردی پێ بێ!
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 27. وانهی چوارهم مناڵهكان!
له وانهكانی دوێنێمدا
گوتم ئێمه، لهوهتی ههین،
درۆ لهگهڵ خۆمان دهكهین،
له ژینمانا،
له كردهوهو نووسینمانا بێ فهلسهفهین.
ئمهم گوت و دنیا ڕما،
ههوری تانه
بهرهو ئاسۆی بیرم جما!
مناڵهكان!
توخواكهی بپرسن لێیان،
بپرسن لهوانهی چاویان
تینی ناگاته بهر پێیان،
مهترسن، بپرسن، بڵێن:
له سهفهری دوڕگهی خوێنا
بۆ مناڵان چیتان هێنا؟
پێمان بڵێن، چیتان هێنا؟!
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 28. وانهی پێنجهم مناڵهكان!
ئهی بێلانه ژینتاڵهكان:
زۆر لهمێژه دایكهكانی ئهم وڵاته
مهمكهكانیان
شیری سهربهستیی تیا قاته.
زۆر لهمێژه كێوهكانی ئهم وڵاته،
پێغهمبهرێكیان تیا قاته!
مناڵهكان!
له ئاگردانی چاوتاندا،
من چاوهڕێی زهردهشتێكم،
بێ، جێ بهو بتانه لهق كا.
من چاوهڕێی
چهخماخهی ئاڤێستایهكم،
بێ، جهرگی تاریكی شهق كا!
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 29. وانهی شهشهم مناڵهكان!
سهنگهر سهنگهر، چیاكان گهڕام،
گوێم لێ بوو، كۆمهڵێك قهوان#،
لهناو سهنگهرێكی چۆڵدا،
له پێشمهرگهی شههید دهدوان!
……………………………..
قهوان: قاوغی فیشهك، قهپێلكی بهتاڵی گولـله
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 30. وانهی حهوتهم مناڵهكان!
دهسگیرانم كۆترێكی دیاربهكره.
حهزی له چیا و قاسپهی كهو و ڕهنگی بهفره.
بۆ گواستنهوهی
زنجیرهی چیام قهف قهف بڕی.
ڕۆژ ذمێرم پهڕ پهڕ دڕی.
پهساپۆرتم؟
ئاوات و زهردهخهنه بوو،
كلدان و كیسێك خهنه بوو.
كه له دهرگهی سنوورم دا،
له باتی ماچ،
ماچی گهرمی دهسگیرانم،
تفی زهردی پۆستاڵڕهشێك
هات… سواخی دا ناوچهوانم!
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-10-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
پەنجا کۆپلە شێعر لە پەشێو ( 3)
31. وانهی ههشتهم مناڵهكان!
ئهی برسییه ژینتاڵهكان،
لهسهر سنگه نهوتاوییهكهی بابهگوڕگوڕ،
نێزیك تاڤگهی سهرهوژووری زێڕینی گڕ،
گڵكۆیهكی بچكۆڵهم دی.
لێی نووسرابوو:
((ئا لێرهدا مناڵێكی چاوگهشی كورد
له برسان مرد!))
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 32. وانهی نۆیهم مناڵهكان!
ئهوهی دهنكهگهنمێكی چاند -
گوڵهگهنمی دروێنهكرد.
ئهوهی دڵۆپێك خوێنی چاند -
تابلۆیهكی بۆ خۆی نهخشاند.
ئهوهی تهنیا هاوارێكی له دهم دهرچوو -
گوێی له سهدای دهنگی خۆی بوو.
كهچی، ئێمه
كاسهسهر و چاو دهچێنین،
بارانی خوێن بهسهریانا دهبارێنین،
هێشتا وهرزی دروێنهمان دیار نییه.
تا گوڵهگهنمێكی كێڵگهی
ئهو خوێنهشمان دیار نییه.
* * *
مناڵهكان!
با ئهو جۆگهیه بگۆڕین
كه خوێنمانی پێدا دهڕوات.
با ئهو زهمینهش بگۆڕین
كه چاو و كاسهسهر دهخوات.
ئهوجا كێڵگهی رووناكیتان نیشان دهدهم.
ئهوجا وهرزی دروێنهتان بۆ ڕست دهكهم.
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 33. وانهی دهیهم مناڵهكان!
لهسهر ناوچهوانی زهردی زهردی ڕۆژنامهكان،
لهسهر بۆڕییه نهوتهكان،
له دیواری ئاودهستخانهی مزگهوتهكان،
ده ملیۆن جار
نووسیمان: (بژی چهوساوه))
نووسیمان: (بژی كرێكار))
بهڵام ههموو نووسینهكان،
تهنیا جارێ،
نهیانتوانی ببنه پاروو،
تێر كهن زگی كرێكارێ!
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 34. وانهی یازدهم مناڵهكان!
ئهی بێلانه ژینتاڵهكان،
شهو له خهوما ڕێبوارێك بووم.
بۆ بارهگای (یوتان)# دهچووم.
كه دهروازهكهی قووتی دام
ڕشم بینی – ئاڵای ههبوو،
سپیم بینی – ئاڵای ههبوو،
ههرچیم بینی – ئاڵای ههبوو.
قیژاندییان:
((ئهی بێ وڵات، بۆ دهرهوه!
ئهی بێ ئاڵا، بۆ دهرهوه!))
منیش گوتم:
((مهقیژێنن!
كه دهچمهوه،
ئهم چیڕۆكه بۆ مناڵان دهگێڕمهوه!))
………………………………………..
یوتان: (1909 – 1974) سكرتێری گشتیی نهتهوه یهكگرتووهكان له 1962-1971 ز
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 35. وانهی دوازدهم مناڵهكان!
كه وانهكان دهخوێننهوه،
ئهگهر ڕۆژ بوو -
له كونجێكا كپ ههڵتووتێن،
ئهگهر شهو بوو -
با چراكان كز بسووتێن.
چاك دهزانم،
گهورهكانتان بتانبینن،
داختان دهكهن،
وانهكانم دهسووتێنن،
دێن دووباره،
جهستهی حهللاج دهدهنهوه له سێداره!
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 36. دایك
بۆ جهمیله – سهردادهخهم.
بۆ ژان دارك و ترێشكۆڤه – سهردادهخهم#
بهڵام ژنێك، له خاكی پڕ مهرگی مندا،
پێ له جهرگی خۆی بنێت و ببێ به داك
له بهرپێیدا كڕنووش دهبهم
ناوچهوانم دهسووم له خاك! 1979 پۆتسدام
…………………………………..
#جهمیله بوحهیرهد:كچهفیداكاری جهزائیری
ژان دارك: كچهقارهمانی فهرهنسی
تریشكۆڤه:یهكهم ژنه كۆسمۆناوت (گهردوونگهڕ).
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 37. كۆنتراكت نیازم وایه
شهووڕۆژێكم تهنیا هی تۆ بێ
بڕیارم داوه
سهفهرهكانی سهرم ڕاگرم
شهپۆلان سڕ كهم
تهنیا ورینگهی تۆی تیابێ ماڵم
دهرگهو پهنجهره و بابوێر كونبڕ كهم
خانومانهكهم!
تۆش، تهنیا جارێ
خۆت تاقی كهوه…
با شهووڕۆژێك ههمووت هی من بێ:
ههرچی نهریته، با دهقی بشكێ
ههرچی یاسایه، با سهروبن بێ!
خۆت له دهوروبهر
له كهس و كار و ئاشنا بدزهوه
له ئهستێره و مانگ…
له ههور و ساماڵ…
له بێنهوبهره و خهمیژگهی دنیا
خۆت ڕاپسكێنه
تهماشای میلی كاتژمێر مهكه
وهك ڕۆژانی تر خۆت مهخهمڵێنه:
خۆ پیرهدنیا ژێروژوور نابێ
تهنیا ههر جارێك
بۆ شهووڕۆژێك
نیوهژن بكوژه و ژنێكی ژن به!
من شهووڕۆژێك دهبم به هی تۆ
تۆش شهووڕۆژێك تهنیا هی من به!
2000 هێلسنكی
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 38. گهر سێوێك بوو … گهر سێوێك بوو ، لهتی دهكهم:
لهتێك بۆ خۆم، لهتێك بۆ تۆ
بزهیهك بوو، لهتی دهكهم:
لهتێك بۆ خۆم، لهتێك بۆ تۆ.
خهفهتێك بوو، بهشت نادهم،
ههڵیدهمژم وهك دوا پهتۆ!
1983 پراگ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 39. ترس بهفر تا جێی بڵندتر بێ،
پتر له ههتاو دهترسێ.
ژن تا شۆخ و دهلالتر بێ،
گهشتر چرای ترسی پیری
له نیگایدا دادهگیرسێ
* * *
لهم جیهانه
ههركهس له شتێك تۆقیوه:
كوندهبۆ-له ئاوهدانی.
دز-له سهگ و كۆكهی بێدار.
كهر-لهههوراز.
دیوار-له سنگ.
دار-لهبزمار.
كهڵهكێوی-له خڕهی بهرد، له خشپهی دار.
منیش زراوم ڕژاوه.
دهترسم له سهرهمهرگا
سییهكانم بزریكێنن
بۆ تۆسقاڵێك ههوای وڵات.
دهترسم، بمنێنه خاكێك
نه من ئاشنای بۆنی ئهو بم،
نه زمانم ئهو تێی بگات! 1982 پۆتسدام
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 40. بۆ ئینتهرناسیۆنالیستێك (بۆ هاوڕێی سهلڤادۆریم خۆسێ ڕۆمیرۆس) سهركۆنهم مهكه!
منیش، وهكوو تۆ، گۆی زهوی ماڵمه.
ئاسمانیش تافتهی كچی خهیاڵمه.
وهك تۆ خواكردم،
وهك تۆش دهمهوێ، تاسهر خواكرد بم.
بۆیه سهربهندی شیعرم ههر كورده،
چونكه كوردم و ناهێڵن كورد بم!
1978 تهرابلوس
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-10-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
پەنجا کۆپلە شێعر لە پەشێو ( 4)
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 41. گوڵهبهڕۆژه نیشتمانی من:
هێلانهی خۆره،
پڕشنگهجاڕه.
سهرم … سهر نییه:
گوڵهبهڕۆژهی ههمیشه لاره!
1989 تهرابلوس
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 42. گهوره مهبه لهگهڵ مندا گهوره نابیت
مناڵی لێت نابێتهوه
لهگهڵ مندا تا ههتایێ
بێ بووكۆكه خهوت نایێ!
گهوره مهبه،
كزهی جهرگم، گهوره مهبه!
تا من مابم،
له مناڵیت وهڕس نابم:
شهو ساماڵ بێ،
وهك تۆ دێمه بهر پهنجهره
ئهستێرهی ئاسمان دهژمێرم
كه بارانیش دهئاخڤێنێ
به كڕوكپیت دهسپێرم!
گهوره مهبه
كزهی جهرگم، گهوره مهبه
ده قیڕوسیا!
بهیانییان شیر بۆ من و بنكڕ بۆ تۆ
كه ئاگرۆكه دهكهیتهوه
دووكهڵ بۆ من و گڕ بۆ تۆ!
گهوره مهبه!
ههموو شهوێ
به كهژاوهی ههقایهتی
ئهندرسن و شیعری مارشاك
خۆم بۆ خهوت به بووك دهبهم
كه نووستیشی
مۆر له دهمی سرووشت دهدهم
گهوره مهبه
كزهی جهرگم، گهوره مهبه!
ئهگهر وهڕس بووی، پێم بڵێ
خانووچكهی شووشهت بۆ دهكهم
ئهگهر برسی بووی، پێم بڵێ
چنگۆڵانت
پڕ باسووق و سجوق دهكهم
گهوره مهبه
كزهی جهرگم، گهوره مهبه
ههموو ڕۆژێ
شقارتهیهك له منهوه:
دهنك دهنك دایگیرسێنه…
تیشك و پرشهی چراخانی لێ بستێنه…
گهرموگوڕیی
ئاتهشگهدهی
زهردهشتیانی لێ بستێنه!
گهوره مهبه
كزهی جهرگم، گهوره مهبه
تا من مابم
له مناڵیت وهڕس نابم!
1976 مۆسكۆ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 43. ئهگهر هاتی تهنیا وهره ئهگهر هاتی تهنیا وهره!
ئهو بارانه پهستم دهكا
كه ڕهشهبای لهگهڵدا بێ
پهست دهبم بهو گوڵهگهنمهی
لهگهڵ ژهنگا
پهنجهیان تێك ههڵكێشابێ!
ئهی بارانی ساڵی نههات:
ئهگهر هاتی تهنیا وهره!
بێ ڕهشهبا و بێ دهنگ وهره
ئهی گوڵهگهنمی زێڕكفتم:
ئهگهر هاتی بێ ژهنگ وهره
ئهگهر هاتی تهنیا وهره
ههروهك لهناو دڵما تهنیای
سهرینهكهم بۆ دوو كهسه
دوو كورسیی تامهزرۆم ههیه
دوو پیاڵهشم ههیه بۆ چای!
كاتێ بهتهنیا دێیته لام
مهمكی دایكم
سواری پشتی چیاكان دهبێ
چیاكانیش دێن
دهرگهی ژووره خهمگینهكهم دهكهنهوه
ناوچهوانی دهركراوم
ماچ دهكهن و دهیسڕنهوه.
1973 ڤهڕۆنێژ
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ 44. زامی زیندووی شێللی دهشێ تاریكی و تیشكی خۆر بهیهك بگهن
دهشێ زهوی و میچی ئاسمان بهیهك بگهن
دهشێ قوتبی سهروو و خوارووش
بهیهك بگهن
بهڵام ههرگیز
ناشێ من و خۆشهویستم بهیهك بگهین
* * *
دهشێ ئههریمهن بهههشتی خوای بهركهوێ
دهشێ ڕووبار
ڕوو له ههوراز بێ و سهركهوێ
دهشێ مهم زیندوو بێتهوه
لهسهر سنگی زین بسرهوێ
بهڵام ناشێ، جارێكی تر
منی دڵدار بگهم بهوهی خۆشم دهوێ
* * *
ڕهنگه كچه دراوسێكهم
یا ئهو كچهی
ئهمڕۆ، سبهی
ئهڵقهی من دهكاته پهنجهی
وا تێ بگا
پهلكهزێڕینهی هۆنراوه
بۆ كهمهری ئهو ڕێك دهخهم
بۆ ئهو تۆقهی زێڕینی خۆر
له پرچی ڕهشی شهو دهدهم
نهیزانیوه
هۆنراوهی من بۆ كهسێكه
كاسه خۆشاوێك بوو … ڕژا
چهپكێك بۆن بوو
به نوێنی … كهسێكی تردا ههڵپژا.
1971 كوردستان
…………………………………………………… .
# شێللی: پێرسی شێللی 1822 – 1792 شاعیری ڕۆمانتیكی ئینگلیز
45. پهراوێزێك بۆ مێژوو بۆ عهزیز محهممه
ئهوهی ههور پهڕه دهكا و
دهیتارێنێ
قۆناغ قۆناغ، ئاقار ئاقار:
ههر خۆمانین!
ئهوهی كهوه و كهو ڕاو دهنێ
ڕهوهز ڕهوهز، زنار زنار:
ههر خۆمانین!
ههر تابووتێك بۆمان دهكرێ
تهختهو چهكوچ،
مێخ و بزمار: ههر خۆمانین
ههر شارێكمان
دوگمهی یهخهی دهترازێنرێ
دهستهدز و پاشهدز و
حهسحهسی شار: ههر خۆمانین
له ههر باخێك
گڕ له باڵی دارێك بهر بێ،
له ههر شاخێك
تاشهبهردێك بڕمێته خوار: ههر خۆمانین!
ههر ڕۆژێكمان،
ههر مانگێكمان،
ههر ساڵێكمان ههڵدهواسرێ،
سێدارهو پهت: ههر خۆمانین.
دوو لهت بین و
چوار لهت بین و
ههزار لهت بین
تیخی نهفرهت: ههر خۆمانین.
پشت و قامچی، باڵدار و داو: ههر خۆمانین
پێ و بهرپێنه، ئاگر و ئاو: ههر خۆمانین
با كهس چیدی تف ههڵناوێ
بۆ ئهوانهی مێژووی مردوون،
با كهس چیدی سووچ نهخاته
ئهستۆی دهریا و
قیسمهتی خوا و
كهچ گهڕانی چهرخی گهردوون.
گشت سهحراكان…بنارێكیان پێ ناگیرێ،
ئێمه خۆمان لووتكهكانمان پێشكهش كردوون!
1998 هێلسنكی
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
46. جوانیی ئهفسووناوی ههموو شێك جوانه له تۆ:
نازكردن، تاسه، گقتوگۆ
بهڵێندان، سهردان، هاتوچۆ
چهنده جوانه
شهپۆلی پێكهنینی ناز
كه ختووكهی گیانم دهدا به سهد ئاواز
لایلایهیهبۆ خهوتنم
له باوهشی گهرمی مراز
ئای، چهند جوانه
ڕهوتت بهرهو قوتابخانه
به ههنگاوی وردیلهی سووك
وهك پهپوله لهنجه بكات
بۆ ماچێكی لێوی گولووك
ههموو شتێك جوانه له تۆ:
سۆزی گهرم
بزهی نهرم
دڵتهڕیت و چێژی ناسك
جارجار چرپهی تێكهڵ شهرم
چهنده جوانه:
پهنجهی لهخۆوه نهرم و شل
تاڤگه كهزیی ئارمووشینی
پهخش و خاوی سهر شان و مل
چهنده جوانه:
قژی تهنكی سهر ناوچهوان
كه وهكوو تهم سهما دهكا
لهسهر بهفر و گوڵ ئهرخهوان
ههموو شتێك جوانه له تۆ:
ورده نیگا
چاو و برۆ
گێڕانهوهی بیرهوهریت
باسی خۆشی و دهردهسهریت
باسی دهستهخوشكانی خۆت
باسی شیعری بێ تام و بۆت
باسی دواڕۆژ
باسی ناوماڵ
باسی ناوی یهكهم مناڵ!
1966 ههولێر
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
47. هۆنراوهیهكی ناتهواو ههر به وشه
نیگارێكی ئازیزهكهی خۆم كێشاوه
سهیری دهكهم:
دهق خۆیهتی!
ههر بۆ گوێیه تهنكهكانی گواره ماوه.
فهرههنگهكان
با به خۆیان ههر بنازن
با بڕسكێن
با بخهمڵێن به ههزاران وشهی بهدهو
به چی دهچن
كه پهیڤێكیان تێدا نهبێ
بشێ ببێ به گوارهی ئهو!
من ئهییوبم
به ئاسانی پشتی ئومێدم ناچهمێ
وشهیهكه و عهوداڵیمه
زوو یا درهنگ ههر دهیگهمێ
لهسهر باڵی سیمرخیش بێت
ئاسمان بست بست دهپشكنم
به زهویشدا بچێته خوار
بنزهویگهڕ ههبێ منم
وشهیهكهو دهیدۆزمهوه
ئهگهر بنپێی خهیاڵیشم
شهقشهق و پارهپاره بێ
گهر ههر نهبوو
دایدهتاشم!
ناهێڵم گوێی ئازیزهكهم بێ گواره بێ!
1999 یوتوبوری
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
48. خۆشم دهوێی خاتوونهكهم!
بیستووته ئاسمان چهند دووره؟
من بارتهقاری دووریی ئاسمان
خۆشم دهوێی!
بیستووته دهریا چهند قووڵه؟
بهقهد قووڵیی گشت دهریاكان
خۆشم دهوێی!
گیانهكهم، تۆ نووسراوێكی
دێڕت بهقهد تاڵی پهرچهم
من چوار ساڵه دهتخوێنمهوه
چهند باڵی بیرم لێك دهدهم
نه تێر دهبم، نه تێت دهگهم
زۆر دهترسم
لهناو دێڕی شیعرهكانما شار بتناسێ
كامیرهی چاوی مهرگهوهڕ
وێنهت بگرێ و ههڵیواسێ
زۆر دهترسم
گهر بتناسن، پهنجهكانم ههڵوهرێنن
شابسكی تۆش بسووتێنن
بهڵام هێشتا من دهربهست نیم
ههرچیم دیوه
ههرچیم بۆ چاوت نووسیوه
نایشارمهوه!
تا چۆك بدا له دهروونتا دێوی گومان
تا گهوره و بچووك بزانن
خۆشم دهوێی…
خۆشم دهوێی سهد بارتهقای دووریی ئاسمان.
1971 كوردستان
…………………………………………………… …..
# ئیلهامی كۆپلهی یهكهمی ئهم هۆنراوهیه له گۆرانییهكی فهیرووز وهرگیراوه
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
49. خهڵوهت خوایه، بارم سووكتر كه!
پشتم شكا، دهرنابهم …
ئهوهی ههستی پێ دهكهم
بۆ بهندهیهك زۆره، زۆر:
له جهرگهی تاریكیدا
گهردی ڕاستی دهبینم
وهك بهفری بهر تیشكی خۆر
وهكو پهڕهسێلكهیهك
تا بكرێ نزم دهفڕم
بهر له باران و تهرزه
وهك ههسپێك لهسهرههستم
ئارامم لێ ههڵدهگرێ
پێشبینیی بوومهلهرزه.
خوایه، بارم سووكتر كه!
پشتم شكا، دهرنابهم…
یا وابكه زمانم
لێی تێكچێ كۆدی سهرم
یا زاتێكم وهبهر نێ
ههر شیعرێكی كه دهیڵێم
كفنێك بێ پڕ به بهرم.
1994 ههولێر
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
50. بهرجهستهكردن پێش بوونی من
ملیۆنهها ئافرهت ههبوون:
به لهشولار، به ڕهنگوڕوو، – جیاجیا…
به سهراپای پڕ هێماو كۆد
به گهرمایی و تامی تهزوو – جیاجیا…
دوای كشانی ئهستێرهشم
ملۆنهها نازداری تر دێنه دنیا
* * *
سهفهرێكی زۆر درێژم لهبهردایه
شپرزهم و
بێ تۆشهم و
دڵم بۆته مهكۆی خهمان…
چ حهسرهته!
من نه بهوان ڕاگهیشتم
نه دهستم دهگاته ئهمان…
* * *
وهتی ههم سهرمابردهڵهم
ده دامپۆشه به ههناسهی پیرۆزی خۆت
داگیرم كه و
گهرمم كهوه، ئهی گیانی من!
بهڵكو بشێ ئاوێته بین
وهك تخووبی ژین و مردن.
من كێم ههیه؟!
تهنیا ههر تۆی بۆم خهفه كهی
گڕی ههزار خۆزگهو بریا-
ده بۆم ببه
بهو شۆخانهی ههبوون و ههن
بهوانهی پاش ماوڵئاواییم دێنه دنیا!
2000 هێلسنكی
ته واو
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-10-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
گەلی ڕەفێقان! خواتان لەگەڵ
گەلی ڕەفێقان! خواتان لەگەڵ
كەوتووەته بەرم ڕێگای غەریبی
گەلی ڕەفێقان! خواتان لەگەڵ
هەر كەس ڕێگایێ بووەته نەسیبی
گەلی ڕەفێقان! خواتان لەگەڵ
كۆترانی زۆر له شوێنی دانه
هێشتوویانه جێ كونجی هێلانه
زۆر كەس ڕۆیشتن، پاشان بێنەوه
بەڵام نەیدی كەس بگەڕێنەوه
كێ چاك دەزانێ چی دەكا گەردوون؟
یەكێ سەركەوتوو، یەكێ سەرنگوون
دڵی گرتووم خەم هەر وەكوو دووكەڵ
گەلی ڕەفێقان! خواتان لەگەڵ
*
كەوتووەته بەرم ڕێگای غەریبی
گەلی ڕەفێقان! خواتان لەگەڵ
نازدار ئەمان نازدار عەزیز نازدارێ نەكەی
ئەو بەینه بەستت، تۆخوا بەتاڵی نەكەی
كێ چاك دەزانێ چی دەكا گەردوون؟
یەكێ سەركەوتوو، یەكێ سەرنگوون
نازدار ئەمان نازدار عەزیز نازدارێ نەكەی
ئەو قەوله بەستت، تۆخوا بەتاڵی نەكەی
كۆترانی زۆر له شوێنی دانه
هێشتوویانه جێ كونجی هێلانه
نازدار ئەمان نازدار عەزیز نازدارێ نەكەی
ئەو قەوله بەستت، تۆخوا بەتاڵی نەكەی
دڵی گرتووم خەم هەر وەكوو دووكەڵ
گەلی ڕەفێقان! خواتان لەگەڵ
نازدار ئەمان نازدار عەزیز نازدارێ نەكەی
ئەو قەوله پێت دام، عازیز! بەتاڵی نەكەی
مەزهەری خالقی
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-10-2013
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
هۆنراوهیهكی ناتهواو
هۆنراوهیهكی ناتهواو
ههر به وشه
نیگارێكی ئازیزهكهی خۆم كێشاوه
سهیری دهكهم:
دهق خۆیهتی!
ههر بۆ گوێیه تهنكهكانی گواره ماوه.
فهرههنگهكان
با بهخۆیان ههر بنازن
با بڕسكێن
با بخهمڵێن به ههزاران وشهی بهدهو
به چی دهچن
كه پهیڤێكیان تێدا نهبێ
بشێ ببێ به گوارهی ئهو!
من ئهییوبم
به ئاسانی پشتی ئومێدم ناچهمێ
وشهیهكه و عهوداڵیمه
زوو یا درهنگ ههر دهیگهمێ
لهسهر باڵی سیمرخیش بێت
ئاسمان بست بست دهپشكنم
به زهویشدا بچێته خوار
بنزهویگهڕ ههبێ منم
وشهیهكهو دهیدۆزمهوه
ئهگهر بنپێی خهیاڵیشم
شهقشهق و پارهپاره بێ
گهر ههر نهبوو
دایدهتاشم!
ناهێڵم گوێی ئازیزهكهم بێ گواره بێ!
1999 یوتوبوری
عەبدوڵا پەشـــێو
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
کاربران در حال دیدن موضوع: 2 نفر (0 عضو و 2 مهمان)
|
|
مجوز های ارسال و ویرایش
|
شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
شما نمیتوانید فایل پیوست در پست خود ضمیمه کنید
شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
اچ تی ام ال غیر فعال می باشد
|
|
|
اکنون ساعت 10:24 PM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد.
|