آداب و رسوم و فرهنگ ِ اقوام ایران زمین

[افسون 13]

بازیهای سنتی که از یادها رفتند !!

بازیهای سنتی قدیمی از قبیل : هفت سنگ ، عمو زنجیرباف ، قایم موشک ، گرگم به هوا ، کی بود کی بود، لی لی ، شیر و آهوها ، وسطی و ... ریشه در سنتهای دیرینه ی مردم ایران دارد و هنوز نسلی از آن افرادی که با این بازیها اوقات فراغت خود را سپری می کردند نگذشته که امروزه دلایلی چون استفاده از وسایل ارتباط جمعی ، بازیهای رایانه ای و ورزش های جدید امکان پرداختن به بازیهای محلی را به حداقل ممکن کاهش داده و می‌توان گفت به دست فراموشی سپرده شده است .

ولی هر چه باشد همین بازی‌های قدیمی در ذهن پدرها و پدربزرگ های عزیز ما تجسم خاطراتی شیرین است و دیدن تصاویر زیر حتی برای من و شما که سهمی در چگونگی اینگونه بازیها نداشتیم هم خالی از لطف نیست .

[افسون 13]

مراسم سنتی پیرشالیار نماد مشارکت اجتماعی و آئینی به قدمت تاریخ

آئین باستانی پیرشالیار با قدمتی چند هزار ساله و هر سال در اواسط بهمن در روستای اورامان تخت از توابع شهرستان سروآباد برگزار می‌شود و به رغم گذشت سالیان بسیار همچنان این مراسم با مشارکت همه جانبه مردم منطقه شکوهی خاص دارد .

به گزارش خبرنگار مهر در سنندج ، آئین باستانی پیرشالیار که مردم منطقه آن را "عروسی پیرشالیار" می‌گویند ، هر ساله در فصل زمستان و در نیمه‌های بهمن ماه برگزار می‌شود که این مراسم نماد عینی از مشارکتهای فعال مردم در مناسبتهای مختلف اجتماعی و فرهنگی و سابقه ای به قدمت تاریخ دارد و هر سال بر شکوه برگزاری آن نیز افزوده می‌شود .

هر چند نام مراسم عروسی است ولی در اصل پیرشالیار یک مراسم آیینی و سنتی است که در آن قربانی می‌کنند و به سماع و نجوا با خدا می ‌پردازند .

این مراسم که هر سال در آخرین چهارشنبه و پنجشنبه منتهی به نیمه بهمن ماه برگزار می‌شود آئینی است که بعضی از مورخان تاریخ برگزاری آن را به یک هزار سال گذشته می‌دانند و عده ای دیگر نیز معتقدند که قدمت این مراسم بیش از اینهاست ولی نکته مهم این است که به رغم گذشت این همه سال پیرشالیار همچنان به عنوان نمادی از مشارکت اجتماعی مردم این منطقه به شمار می‌رود .

پس از پشت سرگذاشتن کوههای سربه فلک کشیده و پوشیده از برف و عبور از جاده‌های پر پیج و خم و گذر در مسیر رودخانه سیروان که با آرامش خاصی همراه است و در دل کوههای پست و بلند زاگرس ، به یکی از روستاهای استان کردستان قدم می ‌نهی که معماری آن زبانزد خاص و عام است و به دلیل ویژگیهای فراوانی این روستا به عنوان یکی از قطبهای گردشگری در سطح کشور نیز به ثبت رسیده است .

روستایی که معماری ویژه و خاص آن در کنار طبیعتی بکر و زیبا که به نوعی با آدم سخن می‌ گوید هم اکنون به عنوان یکی از مناطق گردشگری کشور مطرح و حتی در بعضی از روزها علاوه بر گردشگران داخلی افرادی را نیز از دیگر کشورهای خارجی به دامان خود می‌پذیرد .

روستایی که بام خانه جلوی حیاطی است برای خانه دیگر و این داستان همچنان تا پشت روستا ادامه می‌یابد و نوع معماری به کار رفته در آن نیز چشم هر بیننده ای را به سوی خود جلب می‌کند به نحوی که معماری سنتی این روستا مبتنی بر سنگ بوده و در ساخت خانه‌های مسکونی از ملات به هیچ وجه استفاده نشده است .

روستای اورامان تخت در دهستانی به همین نام و در مسیر رودخانه سیروان یکی از برزگترین رودخانه‌های کشور قرار دارد که برگزاری آئین‌های مختلف به ویژه عروسی پیرشالیار در کنار معماری خاص و ویژه که با استفاده از صنایع بومی ‌و محلی ساخته می‌شود باعث شده که اورامان به شهره ای جهانی و بین المللی دست یابد .

یکی از حدسیات رایج درباره نام اورامان اینست که واژه "اورامان" یا "هورامان" از دو بخش "هورا" به معنی اهورا و "مان" به معنی خانه ، جایگاه و سرزمین تشکیل شده ‌است و به همین دلیل اورامان به معنی "سرزمین اهورایی" و جایگاه اهورامزدا است هور در اوستا به معنی خورشید نیز آمده و "هورامان" جایگاه خورشید نیز معنی می‌دهد .

از سوی دیگر فرهنگ و تمدن این کهن دیار به عنوان بخشی از تمدن بزرگ ایران باستان با زیرساخت‌هایی محکم و استوار از موسیقی و عرفان گرفته تا ادبیات نوشته و نانوشته اش و آداب و رسوم مبتنی بر خرد جمعی و نبوغی سازگار با طبیت اهورایی اش شایسته است و باعث شده که هر ساله گردشگرانی از سایر نقاط کشور و در مواردی از بعضی از کشورهای دنیا راهی این منطقه شوند .

مردم روستای اورامان به زبان اورامی‌ سخن می‌گیوند و مردان اورامانی ؛ چوخه ، پانتول ، ملکی شال ، دستار ، فرنجی و کله بال و زنان آن ؛ جانی ، کلنجه ، شال ، کلاه و کلله می‌پوشند که علاوه بر وجود رنگهای متنوع انواع این لباسها با زیور آلات مختلف تزئین خواهند شد .

پیش از ورود پارچه و کفشهای خارجی و سایر منسوجات داخلی به استان کردستان ، بیشتر پارچه‌ها و پای افزار مورد نیاز در روستای اورامان توسط بافندگان و دوزندگان محلی بافته و ساخته می‌شده که هنوز هم تعداد محدود از این نوع البسه وجود دارد .

مراسم جشن عروسی پیر شالیار یکی از جشنهای رایج است که هر ساله 45 روز بعد از شروع فصل زمستان به مدت دو هفته برگزار می‌شد ، این مراسم سالگرد ازدواج پیری افسانه ‌ای به نام شالیار است که ریشه در اسطوره‌ها و اعتقادات و آیین‌های قدیم مردم این سرزمین دارد .

این مراسم شامگاه سه شنبه با تقسیم گردوهای باغ پیر شالیار بین اهالی روستا آغاز می‌ شود و به ترتیب با مراسم "کلاو روچنه" ، قربانی کردن گاو و گوسفند و بز، پخت غذاهای مخصوص ، دف ‌نوازی و رقص عرفانی ، سماع ، پخش نذورات بین اهالی ، نماز و ذکر و دعا ، همچنین برپایی مراسم شب ‌نشینی و دست به دست گرداندن کفش چرمی ‌پیر شالیار و تبرک آن و پخت نان مخصوصی به نام "کلیره مژگه" (که از خمیر آرد ، گردو خرد شده و پیاز درست می‌شود) در طول سه روز متوالی ادامه پیدا می‌کند .

اما امروزه چهارشنبه ، پنج شنبه و جمعه منتهی به 15 بهمن ماه را در نظر می‌گیرند و چهارشنبه قبل از آن را روز آغاز مراسم اعلام می‌کنند . انتخاب روز و اعلام شروع جشن بر عهده متولی پیر شالیار است که این کار را با تقسیم گردوهای درخت‌های وقفی پیر شالیار بین خانواده‌های روستای اورامان و روستاهای اطراف انجام می‌دهند .

کودکان وظیفه تقسیم این گردوه در بین اهالی روستا را بر عهده دارند به نحوی که کودکان روستای اورامان صبح چهارشنبه و قبل از طلوع آفتاب به گروه‌های سه یا چهار نفری تقسیم شده و با حضور در درب منازل افراد و با درب زدن و گفتن کلمه "کلاوروچنه" حضور خود در محل را اعلام می‌کنند و سپس صاحب خانه نیز در قبال برداشت چند عدد گروه از کیسه کودکان به آنها تنقلات و خوردنی هدیه می‌دهد .

هر ساله تعداد زیادی گوسفند که نذورات مردم برای پیر شالیار است در روز چهارشنبه و حدود ساعات 9 صبح قربانی می‌شوند که این دام‌ها توسط اهالی و یا افرادی از روستاهای دیگر در اواخر فصل پاییز برای متولی فرستاده می‌شود و او در فصل زمستان از آن دامها نگهداری کرده در روز جشن همه آنها را قربانی می‌ کنند .

تعداد گوسفندان قربانی شده گاه به 70 تا 80 رأس نیز می‌رسد و بعد از این کار گوشتهای قربانی شده را بین اهالی تقسیم کرده و با مقداری از آن نوعی آش به نام "ولوشین" تهیه می‌کنند و روز چهارشنبه و بعد ساعت 16 و اقامت نماز عصر در مسجد ، آن آش نیز بین اهالی روستا و مهمان‌های که از سایر نقاط راهی اورامان شده اند ، تقسیم می‌شود .

مراسم جشن در عصر پنجشنبه با شرکت اهالی روستا و افرادی از روستاها و شهرهای اطراف برگزار می‌شود این مراسم توام با برپایی رقص و سماع عرفانی به شکل دسته ‌جمعی و نواختن دف است و در آن عده ای به عنوان متولی کار هدایت سماع کنندگان را بر عهده می‌گیرند .

کارگزاران این مناسک مذهبی را افرادی از طوایف مختلف روستای اورامان تخت و روستاهای اطراف تشکیل می‌دهند و در میان این طوایف بر اساس یک قرارداد نامکتوب و شفاف اجتماعی نوعی تقسیم کار بر اساس طایفه‌ای وجود دارد که هر کس در آن سه روز و در طول ایام برگزاری مراسم پیرشالیار کار خود را انجام می‌دهد .

رقص و سماع عرفانی دراویش که در بیشتر روزهای این جشن همراه با نواختن دف برپا می‌شود ، نوعی رفتار جمعی است که آنان را به احساس مشترک می‌رساند .

آش تهیه شده از مواد مشارکتی و گوشت‌های قربانی (که به آن "ولوشین" می‌گویند) به عنوان خوراکی سمبولیک و نمادین غذایی است که در روز مراسم همه اهالی روستا با دارا بودن نقشی‌ها و پایگاه‌های اجتماعی مختلف از آن می‌خورند و به نوعی خوردن این غذا در روزهای جشن را متبرک می‌دانند .

حضور دسته ‌جمعی افراد شرکت کننده در مراسم ، دعا و ذکر همگانی در محوطه مزار، خوردن نان "کولیره مژگه" و ماست به صورت دسته ‌جمعی و تثبیت باورهای ذهنی خود بوسیله بستن پارچه‌ای بر در و دیوار و درخت مزار آخرین مرحله از این حرکت جمعی است .

مراسم پیرشالیار تا روز جمعه و قبل از برگزاری نماز جمعه ادامه پیدا می‌کند و مردم صبح روز جمعه با حضور دسته جمعی در محل زیارتگاه پیرشالیار حاضر شده و بعد از راز و نیاز دسته جمعی راهی مسجد می‌شوند تا نماز جمعه را اقامه کنند .

باور ذهنی زنان روستا نیز نسبت به پیرشالیار در رفتار جمعی و نقش مسلط آنان در پخت نان محلی متجلی می‌شود و مشارکت آنها همراه با دعاها ، اعتقاد قلبی به پیرشالیار، جدیت در انجام کار و صحبت کردن با یکدیگر فضایی صمیمی ‌در هنگام پخت نان و انجام کارهای این مراسم ایجاد می‌ کند .


منبع : mehrnews.com / آرمان نصرالهی

[مستور]

مراسم سنتی _ خانه تکانی

خانه تکانی نوروز 92

عید در راه است خانم های خانه دار دست به کار شوید؟ برنامه ریزی برای خانه تکانی سال نو در عید 92 زودتر از همه با روشی جدید انجام می شود .

ازهمین حالا با برنامه ای دقیق دست بکار شوید. و خانه تکانی را به لحظه ی آخر موکول نکنید .خانه تکانی یکی از رسوم بسیار قدیمی برای عید نوروز است و هر چند که آپارتمانی کوچک و بدون پستو و انباری و زیر زمین امروزی تقریبا در تمام مدت سال نسبتا تمیز هستند، اما تمیز ترین خانه ها هم مدتی مانده به نوروز، برای شگونش هم که شده از بالا تا پایین شسته و روفته و برق انداخته می شوند.
از همین حالا شروع کنید
خانه تکانی شب عید، از کارهایی است که بر خلاف اسمش نباید «شب عید» انجام شود، بلکه باید از مدت ها قبل از رسیدن لحظات سال تحویل انجام شده باشد. علاوه بر کار نظافت، کارهای دیگری هم هست که باید از حالا تا آخر تعطیلات نوروزی انجام شوند. تهیه هدیه، نوشتن و ارسال کارت تبریک، شیرینی پزی خرید خوراکی ها و در کل «خرید شب عید» و پذیرایی از میهمان ها.
برنامه ریزی برای انجام کارها
فهرستی از تمام چیزهایی که باید تمیز شوند، تهیه کنید. کارها را براساس هر اتاق تقسیم کنید و زمانی برای هر کار در نظر بگیرید. به این ترتیب می توانید بسته به زمان لازم برای هر کار، حتی از زمان های اضافه بسیار کوتاه مانند پخش آگهی در تلویزیون نیز استفاده کنید و مثلا چند تکه لباس را در لباسشویی بریزید. هنگامی که به تدریج هر مورد موجود در فهرست را علامت می زنید، حس بسیار خوبی به شما دست می دهد و احتمال اینکه کارتان را تمام و کمال انجام دهید بسیار بیشتر خواهد بود. بخش های اساسی و بیرونی خانه مانند پرده ها، فرش و مبلمان را تمیز کرده و نظافت داخل کمدها، کابینت ها و قسمت های مخفی را به مدتی بعد موکول کنید، اما فراموشش نکنید.
خانه ای همیشه مرتب
شما برای داشتن خانه ای مرتب نیاز به زمان طولانی ندارید بلکه اختصاص دادن 30 دقیقه در روز به کار نظافت ، نتایج بسیار رضایت بخشی خواهد داشت. برای مرتب کردن لوازم و خرده ریزها، یک زمان ثابت مانند قبل از خواب یا قبل از صبحانه را کنار بگذارید، در این فاصله می توانید به نظافت هم بپردازید. مثلا بعد از دوش صبحگاهی آینه حمام را تمیز کنید و یا کف وان را با کمی پودر یا مایع مخصوص برق بیندازید.
کار گروهی
این عید تنها عید شما نیست و تنها دوستان و خانواده شما به منزلتان نمی آیند، پس نباید تمام نظافت آن را به تنهایی بر عهده بگیرید. در هر هفته زمان خاصی را برای نظافت اختصاص داده و کارها را با فرزندان و همسر خود تقسیم کنید.این کار نه تنها باری از دوش شما بر می دارد، بلکه عادات خوبی به فرزندان شما می آموزد. از بچه ها بخواهید که تخت های خود را مرتب کرده، اسباب بازی ها و لوازم دیگر خود را جمع کرده و پس از گردگیری قفسه ها، سر جای خود بگذارند. این کار نه تنها باری از دوش شما بر می دارد، بلکه عادات خوبی به فرزندان شما می آموزد.

دستوراتی که آشپزخانه شما را تمیز و استریل می کنند

هر روزه تعداد زیادی از آدم هایی که وقت بسیاری را در آشپزخانه می گذرانند دچار بیماری هایی می شوند که شاید سطحی باشد اما ممکن است درست ندانند که منبع این بیماری ها کجاست. البته هیچ تضمین صد در صدی وجود ندارد که بتواند از آدم ها در مقابل بیماری های غذایی و البته بیماری هایی که مربوط به کار در آشپزخانه است محافظت کند. تنها راهی که جود دارد تا شما بتوانید در برابر آلودگی های آشپزخانه ای از خودتان مراقبت کنید شناسایی وسایلی است که می توانند شما را درگیر بیماری های ناشی از این آلودگی ها بکنند. در این مطلب به شما کمک می کنیم تا بتوانید نقطه ها و وسایلی را در آشپزخانه تان شناسایی کنید که ممکن است سبب بروز بیماری در شما شوند.

● اسکاچ های اسفنجی ظرفشویی
اسکاچ های اسفنجی آشپزخانه از جمله وسایلی هستند که شما می توانید بیشترین جرم را روی آنها پیدا کنید. در واقع این وسیله ها که برای شست وشوی ظروف مورد استفاد قرار می گیرند، ۱۵۰ برابر دیگر لوازم آشپزخانه به مکانی برای رشد و پرورش باکتری ها تبدیل می شوند. در حقیقت وقتی شما اسفنج را برای شست وشوی ظروف بر می دارید انبوهی از باکتری ها را برداشته اید و از آنجاییکه شما در فواصل استفاده از اسفنج، آن را ضدعفونی نمی کنید بنابراین طبیعی است که باکتری ها تکثیر شوند. البته نباید خیلی هم نگران شوید چون برای کشتن باکتری ها و تمیز نگه داشتن اسفنج شست وشوی ظروف راه حل هم وجود دارد. فقط کافی است اسفنج خیس را روزی دو دقیقه داخل مایکروفر بگذارید و البته هر دوهفته اسفنج را عوض کنید و یک اسفنج جدید جایگزینش کنید.
اسکاچ های ظرفشویی منبعی از باکتری هستند، برای تمیز کردن آنها روزی ۲ دقیقه اسکاچ را داخل مایکروفر بگذارید.
● یخچال
دمای سرد و به طور کلی هوای سرد رشد باکتری ها را کند می کند. بنابراین بسیار مهم است که حواس شما به دمای یخچالتان باشد. باید بدانید که دمای یخچال خانه شما a پایین تر از ۴۰ درجه فارنهایت باشد. با این دما مواد غذایی داخل یخچال شما فاسد نخواهند شد و با فراغ بال می توانید از آنها استفاده کنید. در غیر این صورت ممکن است مواد غذایی داخل یخچال که هر روز از آنها استفاده می کنید فاسد شوند و شما را بیمار کنند.
● تخته آشپزخانه
تخته آشپزخانه دقیقا همان وسیله ای است که شما روی آن گوشت و مرغ و سایر مواد غذایی را که نیاز به خرد شدن دارند قرار می دهید. طبیعی است که شما برای خرد کردن مواد غذایی خام و پخته شده از یک تخته استفاده کنید اما شاید تا امروز این نکته را نمی دانستید که باکتری های به جا مانده از مواد غذایی خام مانند انواع گوشت ها می توانند مواد غذایی پخته شده را هم که برای برش خوردن روی تخته می روند فاسد کنند. البته برای این مسئله هم راه حل وجود دارد آن هم اینکه برای مواد پخته شده تخته جداگانه ای تهیه کنید و مواد خام را روی تخته دیگری خرد کنید.
● غذاهای مانده
شما باید غذاهایی را که چند روزی است در یخچال شما جا خوش کرده اند دور بریزید. لطفا این توصیه را جدی بگیرید و حین غذا درست کردن اندازه ها را دقیق بدانید تا غذا زیاد نیاید و مجبور نشوید آن را برای مدت طولانی نگه دارید. فراموشتان نشود که غذاهای مانده می توانند از جمله دلایل مسمومیت های غذایی باشند. بنابراین غذایی را بیش از ۲۴ ساعت در یخچال خود نگه ندارید و اگر هم موفق به خوردن آن نشدید غذا را دور بریزید چون ممکن است مسموم شوید و چند روزی با بیماری دست و پنجه نرم کنید. آشپزی دوباره اصلا کار سختی نیست، بلکه یک هنر است!
● در آشپزخانه دمپایی، پایتان کنید
شما چندین و چند ساعت در آشپزخانه اید. درد کمر امانتان را بریده و پا درد هم کارتان را عقب می اندازد و باعث می شود مرتب برای رفع درد دقایقی را بنشینید و همین است که کارتان هم عقب می افتد. به جای این که کلافه شوید بهتر است نگاهی به پاهایتان بیندازید.آیا غیر از این است که پابرهنه هستید؟ چند ساعت کف پاهای شما با سرامیک های سفت و سخت آشپزخانه در تماس است و قدم های محکمتان را روی این سنگفرش های به ظاهر زیبا می گذارید؟ بهتر است بدانید که مشکل دقیقا همین جاست. حتی اگر شما دمپایی به پا کرده اید اما باز هم با این مشکلات مواجه هستید پس باید راه حل مناسب تری را انتخاب کنید. البته که دمپایی راه حل شماست اما اینکه چه دمپایی به پا می کنید بسیار مهم است. به تصویر دقت کنید. این دقیقا دمپایی ایده آلی است که برای شمایی که ساعات زیادی را در آشپزخانه سپری می کنید مناسب است. به جنس و مدل دمپایی دقت کنید. جنس آن به بادوامی اش گواهی می دهد و لژ زیرش به خصوص که نرم هم باشد مانع از کمر دردهای شدید و پا دردهای بی وقفه تان خواهد شد. همانطور که در تصویر می بینید این دمپایی روبسته است و دقیقا به همین دلیل است که برای استفاده در آشپزخانه انتخاب شده. دلیلش کاملا واضح است. ممکن است در حین کار کردن با وسایل آشپزخانه برخی از آنها از دستتان رها شوند و درست به سمت پایتان سقوط کنند. بسته بودن این دمپایی مانع آسیب دیدگی انگشتانتان می شود. از آنجایی که جنس این دمپایی هم محکم است کمترین صدمه ممکن به پای شما می خورد. در ضمن به خصوص در زمستان این دمپایی می تواند پای شما را از سرما محافظت کند. در حین کار مقابل ظرفشویی آب روی پای شما نمی ریزد و خلاصه کلام اینکه مشخص می شود موضوعی که شاید تا امروز اینقدر حائز اهمیت نبود تا چه اندازه می تواند مهم باشد.
● تخم مرغ خام
اگر شما از خوردن تخم مرغی که به واسطه خامی زرده آن در حال ریختن است لذت می برید باید بدانید که پوسته همین تخم مرغ خوشمزه شما به خصوص که پخته هم نشده و در آب جوش نرفته تا باکتری هایش کشته شود می تواند شما را بیمار کند. به طور کلی توصیه می شود از خوردن تخم مرغ خام به خصوص برای بچه ها خودداری کنید به خاطر اینکه این روش خوردن تخم مرغ می تواند بیماری های بسیاری را منجر شود. از جمله باکتری هایی که در تخم مرغ خام پیدا می شود سالمونیاست. بنابراین اگر شما می خواهید با تخم مرغ خام کار کنید و یا در یک دستور غذایی باید سراغ تخم مرغ خام بروید سعی کنید تا از بسته های استرلیزه تخم مرغ استفاده کنید تا کمتر در خطر ابتلا به بیماری قرار بگیرید.

نکاتی در مورد نگهداری و شست و شوی فرش

فرش های دستباف و ماشینی همراه همیشگی خانه های ایرانی هستند. این گستردنی های رنگارنگ و زیبا در هر خانه ای و با هر قدر و بهایی که باشند برای ماندگاری و دوام به نگهداری و مواظبت احتیاج دارند. رعایت نکات ساده می تواند طول عمر و زیبایی ماندگار فرش های خانه تان را ضمانت کند.
● پاکیزه کردن
برای تمیز کردن فرش از جاروی دستی استفاده نکنید چرا که نی های نازک و نوک تیز جارو به مرور زمان به الیاف فرش آسیب می رساند. جاروبرقی با دور تند بهترین راه برای بیرون کشیدن گرد و غبارها است.
● نور آفتاب
خانه هایی که آفتابگیر هستند با وجود فراهم آوردن شرایط مفید برای محیط درونی خانه، مضراتی را هم برای آنها دارند. برای مثال قرار داشتن فرش در معرض آفتاب به طور مداوم روی رنگ آن تاثیری منفی می گذارد. اگر قالی دستبافی در خانه پهن کرده اید، برای پنجره های مقابل آن از پرده های ضخیم استفاده کنید.
● سایش
قرار گرفتن قالی در زیر در، ساییده شدن آن را به همراه دارد. اگر به دلیل کم بودن فضا در خانه مجبور هستید قسمتی از فرش را در زیر در قرار دهید، در را طوری تنظیم کنید که هنگام چرخش تماسی با فرش پیدا نکند.
علاوه بر آن هر چند وقت یک بار فرش را جابجا و سر و ته کنید تا همه قسمت های آن به یک اندازه پا بخورد و فقط بعضی از قسمت ها در معرض سایش قرار نگیرد.
● حرکت فرش
در گذشته ای نه چندان دور، کف خانه ها را موکت می کردند و فرش ها را روی آنها می گستراندند. در این شرایط خبری از سر خوردن و حرکت کردن فرش نبود اما این روزها که کف خانه ها با سنگ و سرامیک و موزائیک پوشیده می شود، فرش ها بر اثر پاخوردن حرکت می کنند و جابجا می شوند.
برای جلوگیری از این حرکت می توانید از آسترهای اسفنج مانند یا شبکه های توری پی وی سی و نرم استفاده کنید. اندازه این آسترها را کوچکتر از ابعاد فرش در نظر بگیرید.
● تمیز کردن لکه ها
لک شدن فرش، اتفاقی است که ممکن است بارها پیش بیاید. در زمانی که این اتفاق افتاد به سرعت برای از بین بردن آن اقدام کنید. ماندن و کهنه شدن لکه، تمیز کردن آن را دشوار می کند. در اینجا به برخی از لکه ها و راه های از بین بردن آنها اشاره کرده ایم:
لکه آدامس
آدامسی که روی فرش افتاده و به آن چسبیده را ابتدا با یک تکه یخ سفت کنید و سپس آن را به کمک یک کاردک به آرامی از روی فرش بتراشید.
لکه شمع
پارافین شمع را نیز با همان روشی که آدامس را برداشتید از روی فرش جدا کنید.
لکه جوهر معمولی
روی لکه ماست بریزید و آن را روی قسمت جوهری پخش کنید. بعد از اینکه ماست به خوبی با جوهر مخلوط شد، با یک قاشق آن را از روی فرش جمع کنید. این کار را چند بار تکرار کنید تا جوهر به طور کامل جذب ماست شود.
نوشیدنی
شکلات و قهوه، آبمیوه، شیر و چای را با آب نیمه گرم و صابون یا با آب و شامپو تمیز کنید. استفاده از یک تکه اسفنج، کار را آسانتر می کند.
مایعات شیرین
چای شیرین، شربت و دیگر نوشیدنی هایی که شیرین هستند، اگر به سرعت از روی فرش پاک نشوند، موجب پوسیده شدن فرش می شوند. اگر این مواد روی فرش ریخت، به سرعت آن را پاک کنید.
روغن و چربی
برای زدودن اثرات روغن و چربی و حتی واکس از صابون و سرکه سفید استفاده کنید اما اگر روغن روی فرش ریخت، ابتدا آن را با قاشق جمع کنید و سپس یک تکه پارچه سفید را روی بخشی از فرش که آلوده شده بگذارید و روی آن را اتوی نیمه گرم بکشید. به این ترتیب، روغن موجود در پرز فرش جذب پارچه سفید می شود.
تخم مرغ
اگر تخم مرغ خام روی فرش ریخت، آن را با محلول آب نیمه گرم، نمک، صابون و سرکه سفید پاک کنید. این روش در مورد لکه خون نیز موثر است.
دوده
برای زدودن دوده از فرش ها به خصوص از روی موکت های تیره رنگ روی قسمت هایی که خیلی تیره شده اند، نمک بپاشید. بعد از یک ساعت و نیم با جاروبرقی نمک ها را جمع کنید.
● شست و شوی فرش
تابستان که رو به پایان می رود، بسیاری از خانم های خانه دار، فرش ها را می شویند. البته اگر قصد شستن فرش ها را دارید، بهتر است آنها را به شرکت های معتبر قالیشویی بسپارید.
به دلیل اینکه در این شرکت ها، ابتدا گرد و خاک فرش را می زدایند و سپس فرآیند شست و شو را ادامه می دهند. شما اگر بخواهید فرش ها را در خانه بشویید، این امکان را نخواهید داشت و گرد و غبار در بین پرزهای فرش باقی می ماند.
تمیز کردن فرش ها در خانه با استفاده از شامپوی مخصوص فرش نیز ممکن می شود.
● خشک کردن فرش
فرش هایی که در خانه شسته می شوند باید در شرایط خاصی خشک شوند تا آسیب کمتری به آنها وارد شود. توصیه های زیر می تواند راهنمای شما باشد:
اگر شستن فرش ها، جزو برنامه های فصلی شماست، داربست های چهارپایه ای شکل مخصوصی تهیه کنید تا بتوانید فرش ها را روی پشت بام یا در حیاط و نور ملایم آفتاب پهن کنید. با این روش، هوا در اطراف فرش به طور کامل جریان پیدا می کند و به خوبی خشک می شود.
فرش های شسته شده را هیچ وقت آویزان نکنید. پهن کردن فرش ها در زیر نورتند و سوزنده آفتاب نیز آسیب هایی جدی به بافت و الیاف آن وارد می کند.
برای خشک کردن فرش، به هیچ وجه از حرارت مستقیم وسایل حرارتی مانند بخاری، شومینه و رادیاتور استفاده نکنید چون به فرش صدمه می رساند.
اگر تنها بخشی از فرش شما خیس شده است، برای خشک کردن آن از یک اسفنج، حوله یا پارچه پنبه ای استفاده کنید و با آن آب را جمع کنید و سپس قسمت مرطوب را در مقابل آفتاب ملایم قرار دهید یا به وسیله حرارت ملایم سشوار دستی از پشت و روی فرش خشک کنید.

نظافت به قیمت از دست دادن سلامت؟

قرار است خانه تکانی با از بین بردن آلودگی ها برای تندرستی ما مفید باشد ولی اگر نکته هایی را رعایت نکنیم بیماری و درد بسیاری در انتظار ماست.

کارهای بسیار سنگین مانند بلند کردن اجسام سنگین باعث می شود تا ستون فقرات حالت طبیعی خودشان را از دست بدهند و خمیده شوند و خطرات جبران ناپذیر را نیز برای ما به وجود بياورد.
شست شوی فرش های ماشینی و دستی باعث می شود تا پوست دست حالت سختی پیدا کنند و ظرافتش را از دست بدهند.
خانه تکانی و بلند کردن اجسام سنگین در کوتاه مدت باعث خستگی می شود و احتمال بیرون زدن دیسک و آسیب دیدن ستون فقرات زیاد مي شود.
بنابراین توصیه می شود کارهای منزل را به تدریج و به آرامی انجام دهید و سعی کنید برای سرعت دادن به کارهایتان در روزهای آخر سال سلامتی خود را به خطر بیاندازید.
به محض بيدار شدن از خواب، خانه تکاني نکنيد
اگر مواد شوینده هنگام شست و شو با پوست شما تماس پیدا کنند مولکول های چربی و غشای محافظ آن را از بین می برند در نتیجه پوست خشک شده و ترک می خورد.
برای جلوگیری از این عارضه پوستی که اگزما نامیده می شود حتماً باید از دستکش استفاده کندید و بعد از شست و شو باید حتماً از کرم های مرطوب کننده استفاده نماييد.
افرادی که به آسم و آلرژی مبتلا هستند به هیچ وجه نباید در معرض مواد شوینده قرار بگیرند چون علائم بیماری آن ها را تشدید می کند.
توصیه می شود از آب سرد برای شست و شو استفاده کنید چون بخار آب داغ سبب ماندگاری گاز این مواد می شود. این مواد را قبل از استفاده با آب رقیق کنید.
برای این که هنگام خانه تکانی با مشکلات عضلانی روبرو نشوید نباید بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب کارهای سنگین انجام دهید.
نکته: بهترین زمان برای انجام کارهای سنگین هنگامی است که بدن گرم است و خسته نیست.

[افسون 13]

جشنواره روز «گلونی» در قلعه فلک الافلاک خرم آباد+ تصاویر

26 اردیبهشت ماه ، به همت جمعی از دختران خرم آبادی ، به عنوان روز سربند لُری یعنی « گُلوَنی» نامگذاری شده است تا زنان و مردان لر با استفاده از این پوشش که هم برای زنان و هم برای مردان کاربرد ویژه داشته و دارد ، مراسمی نمادین و همایشی برگزار کنند . ضمن این که قرار است هر سال در بهار و تا ۲۶ اردیبهشت ، دختران لر با به ‌سر کردن روسری لری ، این پوشش اصیل و زیبا را را به دیگران معرفی کنند .

گُلوَنی ، سربندی باستانی است که زنان لرستانی به ‌شکل خاصی به ‌سر می‌کنند و بخشی از پوشش زیبای زنان و مردان لر است . نسل جدید ، از نوع کوچک آن به‌ عنوان روسری استفاده می‌کند . این روسری با طرح زیبای سنتی بین دیگر دختران ایرانی هم طرفدار زیادی دارد و یکی از سوغات‌ های لرستان است .

منبع : irna.ir

[افسون 13]

آداب و رسوم در کیش

جزیره كیش به تنهایی چند گروه بومی نژادی ، زبانی و مذهبی را در خود جای داده است . این گروه ها در عین حال كه در طول تاریخ با یكدیگر زندگی مسالمت آمیزی داشته اند و از نظر فرهنگی بسیار به هم نزدیک شده اند ، اما هر یک از آنها همچنان بخشهای مهمی از فرهنگ ویژه خود را حفظ كرده اند .

مهمترین مراسمی كه دراین قسمت میتواند مورد توجه قرار گیرد عبارتند از : مراسم زار ، مراسم عروسی ، مراسم بومی ، اعیاد مذهبی ، عید نوروز ، مراسم نیمه شعبان ، نیمه رمضان ، پایان صفر و...

آیین ،آداب ورسوم متداول بین اقوام مختلف

آداب و رسوم مردم خلیج فارس ، به خاطر مجاورت با دریا و تماس با داخل فلات ایران ، با آداب و رسوم سایر نقاط ایران شباهت كمی دارد . از جمله این آداب و رسوم انواع رقصهایی است كه ظاهراً برای درمان بعضی بادها و درمان بیماریها مفید است . ظاهراً عقاید مربوط به بادهای زار از طریق اتیوپی (حبشه) در سرزمینهای اسلامی راه یافته است و عقاید مشابه آنچه در ایران وجود دارد در مصر ، عربستان و عمان نیز تحت عنوان «زار» دیده می شود .

مسلمانان و مسیحیان اتیوپی بر این باورند كه زار از جمله ارواح خبیثه است كه در رودها و چشمه ها به سر می برند و گاه در كالبد انسانها نیز حلول می كنند . انجام بعضی مراسم خصوصاً انواع رقصها این ارواح را مجبور به ترک كالبد انسانی میكنند . این عمل معمولاً به وسیله زنی انجام می گیرد و مراسم چند شبانه روز طول می كشد . رقص همراه با صدای طبلهای كوچک و بزرگ است . در سومالی نیز همین رقص به نام «سار» وجود دارد .

آیین های خاص مراسم تولد نوزاد و نام گذاری نوزاد

اولین نوزاد برای پدر و مادر عزیز است . مادر در انتظار تولد دختر است كه در بزرگی در انجام كار منزل به او كمک كند . پدر هم می گوید اگر اولین فرزند پسر باشد او را در كارها یاری خواهد داد . از نام بزرگان فوت شده طایفه برای نام گذاری نوزادان استفاده می كنند .

آیین های خاص مراسم تغسیل ، تدفین و سوگواری

هنگام فوت زن یا مرد همه نزدیكان و همسایگان اعم از دوست و دشمن جمع می شوند . ابتدا مراسم تغسیل و تدفین انجام می گیرد ، سپس فاتحه خوانده و به خانه های خود باز می گردند . روز دوم ، صاحب میت ، ملایی را به مسجد یا مجلس (مضیف) آورده تا قرآن بخواند . مردم تا سه روز به مسجد یا مجلس آمده قرآن یا فاتحه می خوانند . از روز دوم تا سه روز ، زنان به خانه متوفی رفته و مردان به مجلس یا مسجد می روند و به فاتحه خوانی و سوگواری می پردازند . پس از سه روز كه قرآن خوانی پایان یافت ، عصر روز سوم ، خوراكی كه از برنج و گوشت تهیه می شود ، به مسجد آورده و به نام «صواب میت» بین مردم تقسیم می شود . در بین محلیان كیش مراسم هفت ، چهل و سال معمول نیست ، فقط روزهای عید فطر و عید قربان به گورستان میروند و فاتحه می خوانند .

آیین های خاص مراسم عروسی ، بله برون ، ازدواج

پس از انتخاب دختر توسط پدر و مادر پسر ، چند نفر از بزرگان خانواده پسر برای خواستگاری به منزل پدر دختر می روند . چنانچه با این وصلت موافقت شد در همان مجلس میزان پول جهیزیه و لباس دختر و تمام هزینه های سه روز جشن و عروسی تعیین می شود . اگر مسآله ای چون مرگ یا بیماری شدید برای دو خانواده پیش نیاید ، سه روز پس از موافقت طرفین در منزل پدر دختر اتاقی را تزیین می كنند كه به گویش محلی «فرشه » می گویند كه همان حجله است . سه روز جشن گرفته و با دهل و ساز به رقص و پایكوبی می پردازند . در این روزها همه مدعوین به صرف ناهار و شام دعوت می شوند . در شب روز سوم ، مراسم عقد انجام می شود . در بین محلیان جزیره كیش ، مهریه معمول نیست ولی در هنگام صیغه عقد 17 یا 19 سكه بهار آزادی در تعهد داماد گذاشته می شود . پس از عقد یكی از ریش سفیدان دست داماد را گرفته و او را به حجله می برد . زنان هم با اجرای مراسم سنتی ویژه ای ، عروس را به حجله برده و دست او را در دست داماد می گذارد و همه افراد حجله را ترک می كنند و زفاف انجام می شود . سه روز پس از زفاف زنان برای گفتن مبارک باد نزد عروس می روند و در آنجا با شیرینی و چای و قهوه پذیرایی می شوند . دختران نیز در یک شب از پیش تعیین شده نزد عروس رفته و به او تبریک می گویند . پس از هفت روز ، تزیینات حجله برچیده می شود و شب هشتم زنان محل به منزل پدر عروس دعوت شده و شادی كنان عروس را به خانه داماد می برند . پس از صرف شام در خانه داماد به منزل خود باز می گردند .

آیین های خاص مراسم عزاداری

ماه محرم برای محلیان شیعه و سنی جزیره كیش یكسان است . سنی ها روز نهم محرم ، روزه می گیرند ، و روز دهم در مراسم عزاداری شیعیان شركت می كنند ولی سینه نمی زنند .

باورها و اعتقادات بویان در مورد هرس درختان

كارشناسان فضای سبز سازمان منطقه آزاد مطرح می كردند كه درخت لور را نمی شود هرس كرد و با قطع شاخه های آنها ، درخت زرد شده و از بین می رود . وقتی با بومیان در مورد نظر كارشناسان صحبت می شود می گویند : « بله درست است آنها با اره شاخه های درخت را می برند . درحالی كه ما با تبر این كار را انجام می دهیم . اگر قرار باشد دست كسی را قطع كنند او كدام وسیله را انتخاب می كند؟ اره یا تبر؟ دردی كه لور به هنگام هرس با اره می كشد آنرا خشک می كند ». بدین ترتیب آنها با یک نگرش احساسی از تأثیر ایجاد حرارت به هنگام بریدن شاخه ها با اره كه منشاء زرد شدن درختان است سخن می گویند .

جشن های ولادت

شیعیان بومی ولادت حضرت محمد(ص) ، حضرت علی(ع) ، حضرت فاطمه(ع) ، امام حسن(ع)، امام حسین(ع) ، امام رضا(ع) و حضرت مهدی(عج) را با برگزاری مراسم باشكوه جشن می گیرند . این جشنها معمولاً تفاوت چندانی با هم ندارند . در روز ولادت امام حسن(ع) و حضرت مهدی(عج) مراسمی به نام "گرگاعو " برگزار می شود . در این مراسم بچه ها در گروه 6-5 نفره یا بیشتر در حالی كه می خوانند " گرگاعو ، خانه بزرگ ، از مالتان عطا كنید ، خداوند بچه هایتان را نگاه دارد " وارد حیاط خانه می شوند . صاحب خانه در كیسه هر یک از بچه ها مقداری بادام ، گردو ، انجیر خشک و ... می ریزند .

جشنواره تابستانى

همه ساله در جزیره كیش جشنواره هاى شاد و مفرحى به اجرا در مى آید كه عمده ترین آن اجراى جشنواره تابستانى است كه هر سال از تاریخ پانزدهم تیر ماه آغاز و در پانزدهم شهریور به پایان مى رسد كه در این جشنواره كلیه بخش هاى اقامتى و خدماتى داراى تخفیفات ویژه بوده و مراسم و موسیقى و نور افشانى ، مسافران و گردشگران بى شمارى را در این فصل از سال به جزیره كیش جذب مى نماید .

عید غدیر

از سه ، چهار روز قبل از عید غدیر زنان حسینیه ها را آب و جارو كرده و با پارچه های سیاه و سبز آینه و انواع تابلو ها را با شعارها و كلمات و تصاویر مذهبی تزئین می كنند . شب عید غدیر و روز آن در چند نوبت مراسم جشن و مولودی خوانی در حسینیه ها مخصوص مردان برگزار میشود .

مولودی خوانی و پذیرایی و دادن عیدی از جمله بخشهای این مراسم است . منظور از عیدی دادن در این مراسم رسمی است كه در آن شركت كنندگان دست های یكدیگر را به نحو خاصی می گیرند به طوری كه انگشت شصت خود را روی شصت دیگر فشار میدهند و این دعا را می خوانند : " الحمد الله علی الكمال الدین ، الحمدالله اتمام نعمه و رضی رب وولایت علی بن ابی طالب"

در سالهای اخیر یكی از روحانیون حاضر در این مراسم چند دقیقه ای به همین مناسبت سخنرانی می كند ولی در گذشته كه شیعیان كیش روحانی نداشتند این امر متداول نبود و این مراسم حدود ساعت 10-9 صبح شروع و تا اذان ظهر ادامه داشت . هزینه این مراسم معمولاً از بین خود مردم تهیه میشود .

در پایان این مراسم بخشی موسوم به نثور برگزار می شود . در این بخش كسانی كه بچه دار می شوند در خانواده نوزاد مقداری تنقلات و ... با خود در یک سبد بزرگ به نام "جفیر" به حسینیه می اورند و روی سر نوزاد می ریزند و بچه های كوچک با سر و صدا تنقلات را از پایین جمع آوری می كنند . بخشی از این مراسم مربوط به نو عروسان است . مراسم نثور در روزهای ولادت حضرت محمد(ص) و حضرت علی(ع) و حضرت مهدی(ع) نیز انجام می شود .

عید فطر

از آغاز ماه رمضان بومیان جزیره روزه می گیرند و كسانی كه "منازل القمر" را می شناسند معمولاً از غروب روز 29 ماه رمضان در آسمان در رؤیت ماه می مانند و در صورتی كه ماه را ببینند فردا را عید اعلام می كنند . در حال حاضر تمامی مردم برای اطلاع از وضعیت هلال ماه گوش به رادیو و تلویزیون می سپارند . غروب آخرین روز ماه مبارک رمضان هر خانواده فطریه اعضاء خانواده را محاسبه و به خانه نیازمندان می فرستد .

اهل سنت كیش برای بچه هائیكه در شكم مادرانشان هستند نیز فطریه می دهند و مقدار آن معادل مقدار غذای رایج آبادی است كه در كلاه پدرش جای میگیرد . هم شیعیان و هم اهل سنت فطریه خود را به هم مذهب های خود شان می پردازند .

عید قربان

از مراسمی كه در عید قربان انجام می شود سبز كردن گندم و به آب انداختن آن و درست كردن تاب و تاب بازی بود كه در سالهای اخیر نشانه ای از آن به چشم نمی خورد . افراد میانسال روز عرفه را روزه می گیرند و روز عیدخانواده هایی كه وضعیت مالی خوبی دارند قربانی می كنند و اعتقاد بر این است كه حجاج بهتر است با دست خود عمل قربانی را انجام دهند .

گوشت قربانی را سه قسمت كرده و قسمتی را برای مصرف خانواده و دو قسمت دیگر را برای نیازمندان توزیع می كنند كه به این قربانی ضحیحه گویند . نوعی دیگر از قربانی عجیجه(عقیقه) است كه زمان مشخصی ندارد و پدران كیشی برای فرزندان خود انجام می دهند به طوری كه برای فرزند پسر دو گوسفند و برای فرزند دختر یک گوسفند در صورت امكان قربانی می كنند .

عید مبعث

شب این عید بچه های 12-13 ساله در حالی كه كاسه هایی در دست دارند در درب خانه ها رفته و صاحب خانه با روی گشاده مقداری حنا به درون كاسه های بچه ها می ریزند و بچه ها كاسه ها را به خانه برده و آن شب همه اعضاء خانواده به دست و پای خود حنا می بندند . در سالهای اخیر فقط زنان میانسال و پیرمردان و پیرزنان و بچه ها حنا می بندند .

مراسم اهل هوا

درباره اهل هوا ، آنچه در كتاب اهل هوای غلامحسین ساعدی بدست میآید چنین است : اهل هوا كسانی هستند كه گرفتار یكی از بادها شده و بادهای مرموز و اثیری و جادویی را گویند كه همه جا هستند و مسلط بر نوع بشر هیچ كس را قدرت مقابله با آنها نیست و آدمیزاد ، در مقابلشان راهی جز قربانی دادن و تسلیم شدن ندارد . بادها همچون آدمیان مهربان یا بیرحم ، بینا یا نابینا ، كافر یا مسلمانند . هنگامی كه باد سراغ كسی رفت و او را مركب خود ساخت دیر یا زود ، مریض وهوایی اثر میكند . برای رهایی از درد و رنج باد ، باید نزد «بابا» یا «ماما»ی آن باد رفت . برای پایین آوردن و زیر آوردن و زیركردن باد ، هر بابا یا ماما مجالس و مراسم خاصی برای بازی كردن ترتیب می دهد . طی این مراسم باد را از تن بیمار بیرون می آورد . مجلسی ، سفره ای و خونی و این مراسم همان است كه باد می خواهد و به وسیله همین هاست كه باد صاف و بینا می شود و شخص مبتلا در جرگه اهل هوا در می آید .

مراسم روز عاشورا

صبح روز عاشورا ، بعضی ها در خانه خود نخود پخته ، فرنی یا حلوا درست می کنند و به عنوان صبحانه برای شب زنده داران حسینیه می آورند . مراسم عزاداری صبح روز عاشورا تقریباً از ساعت هشت صبح شروع می شود ، اما دیگر از سینه زنی و روضه خوانی خبری نیست . ملا از صبح تا ظهر با صدایی حزین و سوزناک “مقتل “ می خواند . در سالهای اخیر “مقتل عبدالزهرا “ می خوانند ، اما قبلا فقط “مقتل ابی محنف “ می خواندند .

موضوع مقتل خوانی در این روز ماجراهایی است که روز عاشورا بر امام حسین(ع ) اختصاص دارد و اوج مقتل خوانی است .

همین که ملا شهادت امام را بیان کرد ، از منبر پایین می آید . در این جا یک نفر از جای خود بلند می شود و در حالی که پرچمی را به حالت افقی در جلوی خود نگه داشته است ، با صدایی حزین شروع می کند و به خواندن و راه رفتن درحسینیه : ذوالجناح اقبل من المیدان خالی واویلا ، ای وای حسینا ... همه مردم از جای خود بلند می شوند و همراه ملا و پشت سر او ، داخل حسینیه ، شروع می کنند به دور زدن و بعد از هر بیت مرثیه خوان ، عبارت “ای وای حسینم واویلا ای وای حسینم" را تکرار میکنند . به این مراسم “ذوالجناح " ، به عزاداران ناهار می دهند . بعد از ناهار همه به خانه هایشان می روند و عصر ، حدودا"سه ساعت قبل از نماز مغرب ، مجددا به حسینیه برمی گردند .

مراسم زار

برخی از محلیان جزیره كیش و بنادر و جزایر خلیج فارس ، بر این باورند كه زار خطرناک ترین و شایع ترین بادهاست . بیشتر مبتلایان «اهل هوا» گرفتار این باد هستند . زار را از گویشی كه دارد می شناسند كه از كدام سرزمین یا دیار آمده است . هر زار ، هنگامی كه خون می خورد سیر می شود و به زبان در می آید و از درون كالبد شخص مبتلا و با حنجره وی با بابا یا ماما صحبت می كند و می گوید كه از كدام دیار آمده است . به مبتلایان ، فرس یا مركب زار گویند . بیشتر فقرا «زار » می گیرند .

شخص مبتلا به زار باید مدتها توسط پزشک ، دوا درمان شده باشد . اگر معالجه نشد ، او را نزد ملای دعانویس میبرند . اگر هیكل بستن و دعاگرفتن هم كارگر نیفتد ، آن وقت نوبت بابا یا مامای زار است كه باید دست به كار شود . هنگامی كه بابا یا ماما احتمال داد كه شخص مبتلای یكی از زارها شده او را مدت هفت روز در حجاب و دور از چشم دیگران نگه می دارند . ابتدا بدن او را می شویند و سپس هفت روز مانع می شوند كه بیمار ، زن ، مرغ و سگ ببیند . در این مدت ، چشم هیچ زن ، چه محرم و چه نامحرم نباید به روی او بیفتد و اگر بیمار زن باشد ، او را از جلو چشم مردان دور می كنند . تمام شبهایی كه بیمار در حجاب نگهداشته می شود ، ماما یا بابا معجون یا داروی مخصوص زاران را به تن وی می مالد . این دارو «گره كو» نامیده می شود كه از 21 ماده درست می شود. تمام 21 ماده را در گلاب خیس می كنند و هر شب به تن شخص مبتلا می كشند و مقداری هم به وی می خورانند .

مراسم طلاق

اگر بین زن و شوهر اختلاف افتاد و دو طرف حاضر به مصالحه نباشند طلاق صورت می گیرد و شوهر موظف است 17 یا 19 سكه طلا را كه در تعهد اوست به همسر سابق خود تحویل دهد . طلاق در میان محلیان كیش به ندرت اتفاق می افتد ، زیرا این عمل را ننگ میدانند . در گذشته بعضی مردان جزیره تا چهار همسر انتخاب می كردند ولی امروزه برخی از آنان دارای دو زن هستند .

مراسم عیدین

عید فطر و عید قربان كه بومیان آن را عیدین می نامند مانند عید نوروز از بزرگترین و باشكوه ترین اعیاد نزد بومیان جزیره است . صبح روز عید ساعتی قبل از شروع نماز بانگ "الصلوات یا عبادالله ، الصلوات یرحكم الله " مؤذن مردان را برای خواندن نماز به مسجد فرا می خواند. نماز عید برای مردان كیش به صورت جماعت خوانده می شود و در گذشته تمام مردان و پسران جوان و نوجوان در نماز عید شركت می كردند . زنان بومی نیز اعم از شیعه و اهل سنت نماز عید را در منزل می خوانند و سپس مقدمات پذیرایی میهمانان را فراهم می كنند. نماز عید بنا بر عقیده بومیان باید در بیرون از محوطه آبادی برگزار شود . نماز اهل سنت در محوطه ای باز كه هم اكنون ساختمان شركت مهندسی در آن دایر شده است و نماز شیعیان در فضای باز واقع در روبروی بازار مریم كنونی برگزار می شود مكان ثابتی داشت . در سالهای اخیر عید اهل سنت در مسجد و نماز عید شیعیان در مسجد و گاه در فضای باز برگزار می شود. پس از پایان نماز شیعیان بومی به دیدار اهل قبور رفته و فاتحه می خوانند . عید فطر و قربان (عیدین) 3 تا 5 روز است و مراسم دید و بازدید در این روزها برگزار می شود . در این روزها گرفتن عیدی با پوشیدن لباس نو و آشتی عمومی مرسوم است .

در گذشته ، صبح روز عید پس از پایان نماز بعضی با صدای بلند به بقیه می گفتند :" تفضل الریوک العید" و به این ترتیب دیگران را برای صرف یک صبحانه مفصل به خانه دعوت می كردند . شبها نیز بسیاری از زنان تا صبح بیدار بودند و آشپزی می كردند . تا صبح در تمام كوچه ها بوی غذای عید می آید و سر و صدای شادی به گوش می رسد .

بومیان خود را موظف می دانند در روز عید رفتن به نزد بازماندگان خانواده های سوگوار كه به تازگی عزیزی را از دست داده اند را در اولویت قرار دهند . یک بخش ثابت از مراسم عید در نواختن موسیقی بود كه با طبل و نی انبونه ساز می زدند و با خواندن ترانه مردم را به پایكوبی دعوت می كردند. این مراسم در فضای باز انجام می شد و در میانه مراسم شخصی از گروه نوازندگان سینی بزرگی به دست می گرفت و هر كس به وسع خود سكه یا اسكناسی درون آن می انداخت كه به این مراسم " فرصت العید " می گفتند .

منبع :kish.irib.ir

[افسون 13]

مراسم چهل کچلون

آیین‌های ایرانی فارغ از نوع و چگونگی و دلیل پیدایش آنها همراه با مراسمی است که برای نسل‌های امروزی بسیار شیرین است . تنوع بالای قومیتی ایران هم دلیلی شده است تا آیین‌های ریز و درشت فراوانی در گوشه و کنار این سرزمین متداول باشد .

یکی از آنها که از شیرین‌ ترین آیینهای ایرانی است مراسمی است که به مراسم چل کچلون مشهور است و در میان بختیاری‌ها رواج داشته است . این آیین جذاب و شیرین بختیاری‌ها زمانی برگزار می‌شود که باران بسیار ببارد و باعث پریشانی مردم شود . بارش بیش از اندازه ، احتمال خسارت و جاری شدن سیل را افزایش می‌دهد و به نوعی زندگی بختیاری‌ها را تهدید می‌کند .

در این مراسم که به «چل کچلون» یا «باران بند» معروف است ، عناصر انسانی دیده نمی‌شود ، بلکه نمادهایی که به صورت چوب یا بندی بلند ساخته می‌شود ، جلوی سیاه چادرها یا خانه‌ها بسته می‌شود . در این مراسم شخصی با آراستن جلوی سیاه چادر، 40 قطعه چوب تهیه کرده و روی آنها نام 40 فرد کچل را می‌نویسد و آن را در زیر بارش باران قرار می‌دهد . سپس چوبی دیگر برداشته به هر کدام از چوبها ضربه‌ای زده و این شعر را می‌خواند : چل کچلون واداره ، خدا بارون واداره

در این مراسم فقط یک نفر دست به اجرا می‌زند و مردم تماشا‌گرانی هستند که از داخل سیاه‌ چادر یا پنجره خانه مراسم را تماشا می‌کنند و به این ترتیب اهالی معتقدند که سینه ابر‌ها شکافته‌ شده و ساعتی بعد ریزش باران قطع خواهد شد .

گاه نیز جوانان محله جمع شده ، هر یک بند بلندی را به دست می‌گیرند و نام 40 کچل از افراد محله را بلند خوانده و با هر بار خواندن یک گره بر بند مورد نظر می‌زنند تا 40 گره تکمیل شود . سپس آن 40 گره را در باران به شاخه درختی آویزان می‌کنند تا بارا ن قطع شود .

گردآوری : گروه خبر سیمرغ

[افسون 13]

آداب ازدواج در گلپایگان

در میان اقوام و قبایل مختلف این آداب و رسوم متناسب با مقتضیات و وضعیت آن منطقه خاص شکل گرفته است که با تعمق و تأمل در این آداب و رسوم می توان به جذابیتهای فراوانی رسید . در گلپایگان این جذابیت و شیرینی به خوبی قابل رؤیت می باشد .

قدم اولیه ازدواج در گلپایگان ، نظیر دیگر نقاط کشور، خواستگاری می باشد . چنانچه دختر غریبه باشد ، در ابتدا اقوام نزدیک داماد همچون مادر و خواهر به خانه عروس می روند در حالیکه در این قدم ، داماد مشارکت ندارد.

در قدیم الایام ، این جلسه بدون خبر قبلی انجام می شده است . به نحوی که میهمانان به صورت کاملاً سرزده به خانه عروس می رفته اند . لذا ، گاه با برخوردهایی غیر منتظره روبه رو می شدند . حال آنکه امروزه تقریباً تمامی خواستگاران با قرار و وقت قبلی به خانه عروس می روند .

چنانچه عروس از خویشان و اقوام باشد ، بدیهی است قبلاً او دیده شده است و چنانچه از فامیل نزدیک همچون دختردایی و دخترعمو باشد ، احتمال دارد خواستگاری از او را خود داماد به مادر و پدر عروس پیشنهاد داده باشد و چنانچه مادر یا خواهر داماد ، عروس را در محلی همچون مسجد ، حمام یا خیابان دیده باشند ، مورد پسند واقع شدن عروس از جانب مادر و خواهر داماد انجام خواهد گرفت .

احتمال دارد عروس را کسی به خانواده داماد معرفی کرده باشد که در این صورت خواستگاری جنبه دیگری می یابد . در این صورت معرف که واسطه خیر است ، به خانواده عروس خبر می دهد که در فلان روز خواستگار به خانه شان خواهد آمد و معمولاً خود نیز همراه خواستگاران به خانه عروس خواهد رفت . در این جلسه عرف این بوده که عروس به اتاق آمده و بنا به فراخور فصل ؛ میوه ، چای و تنقّلات ، تعارف کرده و بعد بیرون می رود . در غیاب او میهمانان و مادر دختر به گفت و گو و بحث می نشینند . چنانچه خواستگاران غریبه باشند در اواسط گفت و گو از دختر دعوت به عمل می آید تا مجدداً به اتاق آمده و در کنار میهمانان بنشیند .

بعد از رفتن میهمانان ، اگر آنها عروس را پسندیده باشند ، موضوع را به خانواده او اطلاع داده و قرار دیدار بعدی را معین می کنند و در جلسه دوم معمولاً داماد را نیز به همراه می برند .

در زمانهای گذشته ، داماد صرفاً از روی ظاهر عروس که همیشه هم چادر به سر داشته ، ناچار به تصمیم گیری می بود . اما امروزه عروس و داماد می توانند در حضور والدینشان با همدیگر صحبت کرده و از اخلاق و روحیات همدیگر آگاهی یابند . بعد از این جلسه و خروج از خانه عروس ، بلافاصله پدر و مادر داماد نظر او را جویا شده و در صورت مثبت بودن این جواب ، نتیجه به خانواده عروس اطلاع داده شده و جویای نظرات عروس و خانواده اش می شوند . عدم مراجعه فوری به خانه عروس ، به منزله انصراف آنان از این وصلت تلقی خواهد شد . اما در صورت مثبت بودن جواب خانواده عروس ، شبی برای تعیین مهریه و یا به اصطلاح بریدن خرج و مهر تعیین می شود .

در این شب ، بزرگان خانواده داماد به همراه پدر و برادران و نزدیکان به خانه عروس می روند . در این جلسه بزرگان خانواده و برادران عروس و دیگر افراد نزدیک حضور می یابند . در این گونه مراسم ، زنان شرکت نداشته و چنانچه شرکت کنند به صورت حاشیه ای می باشند . در این شب ، پس از مذاکرات و بحثهای مربوط به ازدواج ، میزان مهریه تعیین می شود . در زمانهای گذشته ، بیشتر مهریه عبارت از خانه و زمین بوده و در قباله هایی که از 150 سال پیش موجود است ، مقداری پول نیز ذکر شده است . اما امروزه بیشتر از پول ، سکه و طلا برای مهریه دادن استفاده می شود .

در گلپایگان گرفتن شیربها مرسوم نیست اما پدر عروس جهت تدارک شام عروسی ، مبلغی به نام «خرج مطبخ» از خانواده داماد اخذ می نماید . در این شب مقداری شیرینی به خانه عروس می برند و اگر زنها نیز شرکت داشته باشند از سوی آنان یک قواره پارچه و یک انگشتری به خانه عروس برده و به عروس هدیه داده می شود . اما چنانچه زنها شرکت نداشته باشند ، اهدای این هدایا در روز دیگری انجام می شود . همچنین در این شب چگونگی برگزاری مراسم عقد و عروسی و تاریخ آن تعیین می شود .


منبع : ahawzah.net

[افسون 13]

جشنواره شترسواری در طبس + تصاویر

جشنواره شترسواری یکی از مراسمات خاص کویرنشینان ایران است
در ادامه عکسهایی زیبا از مراسم و جشنواره شترسواری در طبس را مشاهده می‌کنید

منبع: isna.ir

[افسون 13]

عروسی سنتی ایرانی در پنجاه سال پیش

عروسی ، سور یا بیوگانی مراسمی سنتی یا آیینی است که طی آن آغاز یک ازدواج و زندگی مشترک یک زوج جشن گرفته می‌شود . این مراسم در کشورها و فرهنگها ، ادیان و مذاهب ، گروه‌های قومی و حتی طبقات اجتماعی گوناگون ، به اشکال مختلفی برگزار می‌گردد .

اما نحوه برگزاری مراسم عروسی در ایران از دوران کهن تا به امروز تفاوتهای زیادی کرده است هرچند بسیاری از آداب و رسوم آن پابرجا مانده است . در عکس زیر یک عروسی مربوط به پنجاه سال پیش را می‌ بینید .

در ایران تاریخچه عروسی به جشن عروسی پیر شالیار که ریشه‌های کهن اساطیری دارد باز می‌گردد و هنوز همه ساله در سالگرد ازدواج وی این جشن اساطیری در مناطقی از کردستان گرامی داشته می‌شود . همچنین در مونیخ از سال ۱۸۱۰ میلادی ، جشن اکتبر با مناسبت مشابهی هرساله برپا داشته می‌ شود .

www.seemorgh.com/culture

[افسون 13]

داستان پرچم ایران از عقاب تا شیر ، از آیین میترا تا اسلام + تصاویر

داستان پرچم ایران از آغاز تا امروز

ایران با تمدنی که یکی از پُرسابقه ترین تمدنهای جهانی است ، (اگر نگوییم قدیمی ترین تمدن جهان) در بسیاری از پدیده های انسانی گوی سبقت را از سایرین ربوده است . این گونه است که به عقیده برخی ، نخستین پرچم جهان هم از ایران و ایرانیان بوده است . از جمله پرچم گونه ی برنزی از عهد باستان چنین مدعایی را تقویت می کند و افسانه ها و داستانهایی چون کاوه آهنگر که در ادبیات شفاهی و کتبی مردم وجود دارد .
اما پرچم ایرانیان از ابتدا تا به حال چه تغییراتی داشته است؟

درفش به جا مانده از کوروش کبیر


قانونی شدن پرچم

در دوران قاجار سرنوشت عَلَم یا پرچم ایران به دو بازه زمانی مختلف تقسیم می شود . از ابتدای این سلسله تا زمان مشروطه ، عَلَم ایران در میانه خود نقش شیر و خورشید داشت ؛ گاهی با پس زمینه قرمز و کبود و گاه با پس زمینه سفید و حاشیه قرمز و سبز ، گاهی به صورت مستطیل و گاهی به شکل مثلث . هرچه هست در کار پرچم هم مثل بسیاری از مسائل مدیریتی و حاکمیتی آن زمان ، قانونی وجود نداشته ، اما مشروطه همه چیز را حداقل از نظر شکلی به سمت قانونی شدن برد . در اصل 5 قانون اساسی مشروطه مصوب 1285 آمده : الوان رسمی بیرق ایران ؛ سبز و سفید و سرخ و علامت شیر و خورشید است . به این شکل و به گزارش کتاب تاریخ پرچم ایران ، نخستین پرچم رسمی ایران ده سال پس از صدور فرمان مشروطیت در کرمانشاهان دوخته شد و با هواپیما به اهتزاز در آمد و بعد از آن به تهران فرستاده شد . این پرچم هم اکنون در موزه ملی ایران است .

درفش کاویانی در دوران ساسانی هم مطرح بوده است

رنگ سیاه نماد پیروان ابومسلم خراسانی

رنگ سرخ نماد پیروان بابک خرم دین

غزنویان

سلجوقیان

تیموریان

این بیرق در دوره بعدی یعنی پهلوی اول حفظ شد با این تفاوت که پرچم ایران به سه شکل درآمده بود ؛ پرچم ملی که آرم شیر و خورشید نداشت و مردم از آن استفاده می کردند ، پرچم نظامی که در آن حلقه ای به دور شیر و خورشید کشیده شده بود و پرچم دولتی که همان پرچم مذکور در قانون اساسی مشروطه بود و این پرچم تا پایان حکومت پهلوی باقی ماند ، البته در آن دوران ، خاندان سلطنتی و هر یک از اعضای آن شامل شاه ، همسر و ولیعهد او هم بیرق مخصوص به خود را داشتند .

تغییر نمادهای روی پرچم با ورود اسلام

با ورود اسلام به ایران محتوای روی پرچم و بیرق تغییری اساسی کرد و به سمت دینی شدن رفت . در این دوره معمولاً روی پرچم عبارت «لااله الاالله» نقش بسته بود و البته پرچمها یک ویژگی دیگر هم داشت ؛ بیرق های این دوره بعضاً به شکل عمودی بود و نه مستطیل یا مثلثی و افقی . از این دوره تا زمان صفویان همه سلسله ها به نوعی پرچم مخصوص به خود را دارند ، اما بی توجهی مورخان به این پدیده باعث شده از جزئیات پرچمها اطلاع چندانی در دست نباشد . در دوره صفویه عَلَم ها یا پرچم های متفاوتی توسط دولت مورد استفاده قرار می گرفت . از جمله این پرچمها پرچمی مثلثی و نوک تیز بود که نقش شیر و خورشید روی آن نقش بسته بود. شیر و خورشید نمادی است که هم عنصری ایرانی تحت عنوان خورشید را در خود دارد و هم بنا بر برخی تفاسیر از شیری استفاده می کند که نماد حضرت علی(ع) است .

مهم ترین و اصلی ترین پرچم دوران صفویه

نشان شیر و خورشید برای اولین بار به طور رسمی از اینجا وارد پرچم ایران شده است .

پرچم شاه اسماعیل

پرچم شاه تهماسب

افشاریان

در عین حال از پرچمی با علائم شمشیر ، ماه و ستاره هم به عنوان بیرق ایران در دوره صفوی یاد شده است . بیرقی با سه رنگ آبی و قرمز و سبز . نادرشاه هم از بیرقی با نماد شیر و خورشید بهره می جست و البته پرچمی خاص متشکل از رنگ های آبی ، قرمز ، سفید و زرد هم داشت . بعد از او در زمان زندیه پرچم ایران به مثلثی دارای علامت شیر و خورشید تبدیل شد.


شیر و خورشید می رود

اما انقلاب اسلامی که باعث تغییرات عمده در نظام حکومتی کشور شده بود ، پرچم رسمی را هم تغییر داد . اوایل انقلاب بحث هایی بر سر تغییررنگ این پرچم مطرح بود ، اما بسیاری از افراد با بیان این دلیل که سه رنگ پرچم برای بسیاری از افراد در جهان شناخته شده ، خواهان باقی ماندن این طرح شدند و در نهایت هم چنین شد و صرفاً به جای نماد شیروخورشید ، نماد جمهوری اسلامی گذاشته شد .

پرچم نادر شاه افشار

دوران زندیه

پرچم دوره آقا محمد خان

پرچم دوره محمد شاه


پرچم جمهوری اسلامی ایران ، تیر 59 به تصویب شورای انقلاب رسید و پس از آن هم بخشنامه ای برای استانداردسازی آن ابلاغ شد . استاندارد این پرچم از سوی سازمان استاندارد کشور سال 91 ابلاغ شد .


پرچم های باستانی با نمادهایی از حیوانات

آنچه از نخستین سلسله ایرانی یعنی هخامنشیان برآمده نشانگر این است که پرچم یا درفش در این حکومت وجود داشته و حتی از برخی دیوارنگاره ها مشخص می شود شخصی به عنوان درفشدار مسئول نگهداری از درفش بوده است . در عین حال این موضوع روشن است که در آن زمان به دو نماد گل نیلوفر و عقاب توجه ویژه ای می شده است با این حال خبری از جزئیات دقیق پرچم این دوره در دست نیست . در دوران پهلوی دوم و در اثنای جشنهای 2500 ساله تلاش شد پرچمهای آن دوران مورد بازسازی قرار گیرد و از این رو چهار درفش نمادین آن دوران در این مراسمها به نمایش درآمد . در این دوران درفش های سلسله اشکانیان هم که نمادهایی از میترا ، اژدها ، خورشید ، ماه و خورشید ، اسب سفید و خوشه زرین بود ، بازسازی شده بود .

روشن است تا این زمان اثری از پرچمهایی به سبک و سیاق امروزی در ایران وجود ندارد ، اما در دوره انتهایی پیش از ورود اسلام ، یعنی در دوره ساسانیان پرچمهایی با نشانه هایی که اغلب از حیوانات است ، دیده می شود . در این دوران برای نخستین بار پای شیر به نمادهای پرچم ایران باز می شود و البته در کنار این حیوان ؛ گراز ، گرگ ، عقاب ، قوچ و چند حیوان دیگر هم وجود دارد . این بیرقها هم برای آن جشنهای کذایی مورد بازسازی قرار گرفته بود .

پرچم ایران در دوران ناصرالدین شاه ، مشروطیت و پهلوی

دوران پهلوی

در برخی از درفشهای دوره پهلوی تاج پهلوی دیده می شود .


پرچم جمهوری اسلامی ایران چگونه طراحی شد؟

پرچم علاوه بر وجوه رسمی و تشریفاتی خود که در حوزه سیاست گنجانده می شود ، از نظر هنری و مفهومی هم قابل بررسی است . در این نماد ملی از طرحها و رنگهای گوناگونی استفاده شده که بنا به فرض هر یک از آنها معنای خاصی دارد و کل پرچم قرار است نیمرخی باشد از تمام مختصات یک کشور و دولت . از این روست که معمولاً کار طراحی پرچم با خرد جمعی و نیز نظارت مسئولان عالی کشور انجام می شود .

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، تمایل انقلابیون بر این بود که هر نمادی از رژیم گذشته از بین برود و به این دلیل نماد پرچم کشور که در مناسبتهای مختلف ملی و پادشاهی از آن استفاده شده بود در معرض تغییر گرفت . نماد استفاده شده در پرچم با وجود بعضی اظهارنظرها مبنی بر این که این نماد از سلسله پهلوی نیست ، تغییر کرد ولی توصیه برخی بر این که سه رنگ پرچم ایران تغییری نکند پذیرفته شد . در آن زمان یکی از مهم ترین مخالفتها با این نماد توسط رهبر انقلاب صورت گرفت .

امام خمینی(ره) در اسفند 57 یعنی یک ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در یک سخنرانی گفت : «ما یک مملکت محمدی ایجاد می کنیم . بیرق ایران نباید بیرق شاهنشاهی باشد ، آرم های ایران نباید آرم های شاهنشاهی باشد ، باید آرم های اسلامی باشد . از همه وزارتخانه ها ، از همه ادارات ، باید این شیر و خورشید منحوس قطع بشود ، عَلَم اسلام باید باشد . آثار طاغوت باید برود . اینها آثار طاغوت است ؛ این تاج آثار طاغوت است ؛ آثار اسلام باید باشد .»

به این ترتیب مشخص شد عزم دولت برای تغییر تاریخ و پرچم جدی است . طراحان مختلف برای کشیدن طرح جدید پرچم و نماد جمهوری اسلامی دست به کار شدند . هر چند ابتدا ، کاری متفاوت با نماد امروزین مورد توجه بود اما مدتی بعد آیت الله هاشمی رفسنجانی یکی از اعضای هیأت انقلاب به حمید ندیمی (طراح این آرم و پرچم) خبر داد طرح او مورد استفاده قرار خواهد گرفت . حمید ندیمی اکنون یکی از اساتید دانشکده معماری دانشگاه تهران است . در رسانه ها حرفی از او نیست مگر مصاحبه کوتاهی که سالها پیش با یک نشریه انقلابی داشته است . او در این سالها به درس و تحقیقش مشغول بوده و نام برادرش که مدتها رئیس دانشگاه شهید بهشتی تهران بوده بیش از او به گوش رسیده است . ندیمی در همان مصاحبه سالهای قبل از علاقه شدید خود به کار طراحی این پرچم خبر می دهد و از این که می خواسته «نمادی جهانی» برای اسلام درست کند . او در توصیف نمادی که ساخته حرفهای زیادی بر زبان رانده است . نماد در یک آن هم به صورت الله و هم به صورت لااله الاالله خوانده می شود ، در آن نمادهای کتاب ، عدل و اعتدال (قرینه بودن و حالتی از ترازو داشتن) و نیز توحید ، جهاد و ایستادگی (الف مشدد میان آرم که با تشدید آن شبیه شمشیر است) قرار دارد . در عین حال نماد به شکلی کشیده شده که شکل گل لاله را هم داشته باشد . گلی که خود نمادی از شهیدان است . به این ترتیب به نظر می رسد چنین نمادی توانسته بسیاری از مسائل مورد توجه نظام جمهوری اسلامی را در خود جای دهد .

در مورد رنگ ها باید گفت گرچه نوع و ترکیب این رنگها با قانون اساسی مشروطه متفاوت نیست ، ولی بعد از انقلاب اسلامی ، 11 الله اکبر به خط کوفی در نوار سبز بالایی و قرمز پایین پرچم نقش بسته است .

پرچم جمهوری اسلامی ایران و تنها پرچمی که از زبان بیگانه در آن استفاده شده است .

11 نمادی که به تنهایی یادآور ماه یازدهم سال (یعنی بهمن) و البته در جمع با یکدیگر یادآور روز بیست و دوم این ماه یعنی پیروزی انقلاب است و اگر رنگ پرچم تغییری نکرد تغییری عمده در نمادهای روی آن به وجود آمد . تفسیر حکومت جدید و مردم از رنگها هم در نوع خود جالب بود ؛ آمیخته ای از مسائل ملی و نیز انقلابی که مورد اخیر در حکومت پیشین و تفاسیر آن جایی نداشت .

از دید ایرانیان امروزی سبزی پرچم به معنای آبادانی ، سپیدی آن به معنای صلح و دوستی و البته قرمز آن نشانی از جنگاوری و البته فدای جان برای وطن است .


واژه ی پرچم

پرچم در ادبیات عامه و متون ادب فارسی از دیرباز حضور پررنگی داشته است . ایرانیان برای صدا کردن شیئی که نماد دولت و حاکمیت آنهاست چندین و چند کلمه دارند و البته چند عبارت هم با آن ساخته اند .

شاید نخستین واژه برای نامیدن چیزی که عموم مردم آن را پرچم می نامند ، درفش بوده است . سابقه این واژه به همان درفش کاویانی باستانی برمی گردد و در شاهنامه ، متن کهن ادب پارسی هم از این واژه استفاده شده است . درفش واژه ای کاملاً ایرانی است و معنای اصلی آن به روایت لغتنامه دهخدا پارچه ای است که بر بالای سر می بندند . بنابراین ابتدا درفش به معنای پرچم امروزی نبوده ، اما از آنجا که مصدر درفشیدن به معنای لرزیدن بوده و پرچمها هم شباهت زیادی به آن پارچه متعلق به لباس داشتند ، از واژه درفش برای آن کاربرد هم استفاده شد . اما برای این واژه چهارمعادل بیگانه وجود دارد . بیرق که واژه ای ترکی و معادلی برای درفش است . بیرق در شعر شاعران فارسی به صورت مکرر استفاده شده است . واژه هایی چون عَلَم و لوا هم از زبان عربی وارد زبان ما شد . ظهور این واژه ها و ماندگاری آن در ایران به طور مشخص از زمان ورود اسلام به کشور بوده ، اما عزاداری های شیعیان برای حسین بن علی که در آن ذکری از حضرت عباس به عنوان علمدار امام حسین می شده و نیز استفاده خاندان صفویه از واژه علم و علمدار به صورت رسمی در دولت ، دو عامل مهم برای ماندگاری این واژه در اذهان بوده است . در نهایت باید از واژه پرچم یاد کرد که در اصل واژه ای مغولی است ، اما توسط فرهنگستان ادب فارسی به عنوان معادلی رسمی برای بیرق معرفی شده است . اما در قالب عبارات و گفت وگوهای مردم هم واژه پرچم کاربرد زیادی دارد . نمونه بارز این مسأله اصطلاح خدمت زیر پرچم است که با وجود تلاش ها برای جا انداختن عبارت خدمت مقدس سربازی ، هنوز در میان برخی مردم اصطلاح زیر پرچم کاربرد بیشتری دارد . جالب اینجاست که در متون رسمی قانونی و قضایی هم از چنین عبارتی استفاده می شود . در عین حال از چند وقت پیش عبارتی میان ادبیات کوچه بازاری بخصوص در شبکه های اجتماعی رواج پیدا کرده که استفاده دیگری از این واژه است . عبارت «پرچمها بالاست» مثلاً این طور مورد استفاده قرار می گیرد : «پرچم شهیر شیراز بالاست» عبارتی است که به منظور نوعی برتری جویی و نیز افتخار کردن به داشته های هویتی خود به کار می رود . البته این جمله کوتاه نوعی بار هیجانی و حماسی دارد و باعث به وجد آمدن مخاطبان می شود .


منبع : روزنامه جام‌ جم