شعر كردي ...

[behnam5555]

دوو کورته شێعر

(....)

کەشێعروتۆ
دا
دە
با
رن
پڕدەبملەقاقایسپی
کەبڵێسەینیگایەکتانھەڵمدەکا،
پڕدەبملەخۆشەویستیبۆنیخاکو
تامیباران.


(تاسە)
بەیەکەمدیدارت،دامڕێژەوە
وەکووبزەت،
کەئەندێشەمرادەژەنێ
وەکھەنگاوت،
کەدڵبۆپیاسەبانگێشتئەکا
وەکوودەنگت،
کەپڕمەکا،
لەھەناریسۆزوتاسە.

که‌ریم حیکمه‌تی ــ بۆکان

[behnam5555]

لە کام ئەهریمەن پەریزادەتر کە من نیم؟

خەڵتانی وەسووەسە بێ

تەمەن لە پرسیار و نەعنا

لە باژێڕی ئاجۆر

پڕ بە زرق و برقی دڵنیایی

موریدی ئاسمانێ

چڵکن بە فڕینی شەمشەم!

کوێرە هاۆرێ

داهاتوو

لە ئوتووبانی سەرەڕۆیی

چ مەبەستی بەفرینە

لە فەتحی چیاکانی پووچەڵی

تا دۆزینەوەی چارەنووسی کافوور؟

لە کام ئەهریمەن پەریزادەتر

کە من نیم؟

شەوانە شەو

دوور لە یاساکانی ئاژاوە

مشاری تارمایی

لە ملی ئاقێق

تا دڵنیا بوون

لەو دیوی چیامژاوییەکان

چەن گەشاوەتر

لە چاوی قەلپووتی گومان!

پرشنگ بە نێزەی ئاسۆ

لە رووباری زەمەندا

نوقمەسار.

پێی بخزێ کۆتر

لە سەر منارەی کاشی

گەیشتن بە مەلەکووتی مژاوی

چەن جاری­تر

دەبێ هەروا؟

با من ئیمپراتۆری گومڕایی

یا من ئیمپراتۆری گومڕایی

یاخی لە قەوارەی نەرمی ئاو

لە سەمای شپرزی گەڵا

تووڕە!

منی ماڵ خراپێ

وەسووەسەتر لە گۆرانییەکانی شەو

لە تەمەنی خرپنی چواردەیی

ئیبڕاهیم ئه‌حمه‌دی نیا ــسنه

[behnam5555]

له‌ ئمپراتوریه‌تی نیگاتا بومه به‌ ئه‌فسانه‌ کچێکی ڕۆژهه‌ڵاتی

رازیم به سه‌فه‌رێکت له‌ ده‌ریای دڵم

جاودانه‌ ببمه‌وه‌

وه‌کو ژنه‌ خه زه‌ڵێک

بۆ شێعرو

نان و

ئازادی

ڕووانا چووپانی ــ بانه

[behnam5555]

من كارەسات دەژیم

لە شڵەژانی ئەستێرەیەك لە خەون‌ڕا

تا چوونە سەری قەندی خوێنی ئەو تەختەی پەنام

تاڵ مەبە لێم

شیرین‌ترین میوەی جیهان كە تۆ ئەوی

ژانی گورچیلە كە هرووژمی هێنا

سامناك‌ترین كابووسە

سەودا و موعامەلە لە سەر ژیان یا نەژیان

ـ ڕاستی باپیرم چوار گورچیلەی بوو

ــ بە ڕەحمەت بێ ــ

وەتۆ پێدەكەنی

ــ حەیفە كە ژیانم بەشی هەمووی خەندەت نەكا

زیز مەبە لێم

ڕاستیەكان ڕاستیەكی تاڵ نەبوون

یانی هەر لە سەرەتادا تاڵ نەبوون

تۆزێ دوور كەوتی گەڕایەوە

ــ خودا گەورەیە

باش دەزانی چەن میلیار كاكێشانمان هەیە و

ئەرێ ! خودا چەندە سەرقاڵە بەو هەموو كارە؟

ـ من نازانم

ـ یانی كە هەر نەدەزانی نا ـ

هەر ئەوەندە

مچەگیان، ئەوشۆ قەندی خوێنت

بەشی دوو چایی و قەنداغێك ناكا؟

تۆ لێوەكانت یاغی نەكەی لێم؟

دەنا لە من‌دا گوزەر دەكا

جۆرێ لە تاوانی هەرچی ماچە نەمكردوون

وە سوحبەتی ئەو ئێوارانەی كە هەر لە بیرت نەبوون

ئاخ، خۆشەویستەكەم

تێت دەهاڵێن حەسرەتێكی سڕ

ــ تۆزێ بنوو

وردە وردە ئارام دەبمەوە

تێم دەهاڵێی "پەشمینەیەك گڕ"1

وە زەمانێك كە زەوی بەشی نەدەكرد

تاڵ مەبە لێم

"شیرین ژیانێك سەخت"2ژیاوم من.

................................................

1 و 2ئاماژه به شێعرێکی هه‌رمان وه‌تمانی به ناوی"شیرین ژیانێک سه‌خت".

جەلال پوورحەسەن ــ مه‌هاباد

[behnam5555]

خەیاڵێك

لە حیلەی ئەسپە شێتەكەی خەیاڵم و

لە شەوانی بەستەڵەكی ژینم‌دا

خەم و كەسەر، خۆ دەخاتە سەر سینگ و

هەناسە بۆكڕوزەكانم ئەیانپۆشن

ئەوە خەندەكانم بە كوڵ ئەگرین

بۆ سەمای بەردبارانی ئازادی

ئاوڕێكم لە رابردوویە و

كچێنیم نێژراوە لە گۆڕستانی چاوەكانت‌دا

ئیتر من، خۆ هەوراز نەبووم

قژەكانی زامی بەری دەستم

بە ئازارەكانی دامپلۆخێنێ و

جووتە پێڵاوەكانی گەنجێنیت

لە كۆڵانی خۆزگە و بریاكانی جێ‌بمێنێ و

دوا هەناسەی خۆشەویستیمان

زایەڵەی هەمان ئازارە

كە تۆران برووسكانی سەركەوتن بێ!

سۆغڕا ڕه‌زگەیی ــ فه‌نلاند

[behnam5555]

هێنده‌ ده‌گه‌ڵ وه‌ڕه‌زیدا سه‌ما مه‌که‌ن، شێ هه‌ڵدێنن!

شپرزه‌ییم غه‌ریب ماوه‌!

ئاوێنه‌کانی ڕاپه‌ڕین،

ژه‌نگ ئاژنن!

هێنده‌ ده‌گه‌ڵ وه‌ڕه‌زیدا سه‌ما مه‌که‌ن،

شێ هه‌ڵدێنن!

گوێ له‌ ناسۆری خاک بگرن!

سووکه‌ ئاوڕێ،

له‌ مێژووی تاڵی خه‌نده‌ که‌ن!

ئه‌م ئاوازه‌ لاوازانه‌‌،

ته‌شه‌نایی،

وه‌بیر زامه‌کان ده‌ێننه‌وه‌!

**

مه‌رحه‌با ئه‌ی کوێره‌وه‌ری!

سڵاو داهاتووی ڕه‌نج و خه‌م!

غه‌ریبستانی گه‌یشتن،

شه‌وه‌زه‌نگێ دایپۆشیوه‌!

به‌ تاوانی خۆشه‌ویستی تۆمه‌تبارم!

دوورخراوه‌م،

به‌ گوناهی شه‌وباشێکی دڵدارانه!

ئه‌مه‌ سه‌رتای ئازاره‌!

ئه‌مه‌ سه‌رتای خه‌زانه‌!

**

چ بارانێکی ناوه‌خته‌!

له‌ هه‌ورێکی پڕ شووره‌یی!

شه‌ڵاڵ به‌ بۆنی مێگه‌لی

تاراو له‌ به‌نده‌ن و بنار!

من شوانه‌وێڵه‌ی سه‌ربه‌ستم!

پرسێکی چاره‌نووس نه‌که‌م،

جڵه‌وی ئه‌م ڕانه‌ نابه‌م،

بۆ هه‌ڵدێری مان ونه‌مان!

**

کێ خه‌و‌نه‌کانی لێ دزیم؟

کێ نوێنی هه‌رزه‌کاریمی،

به‌ خه‌یاڵ و وه‌نه‌زه‌وه‌ ڕازانده‌وه‌؟

ڕاوێژ له‌گه‌ڵ تارێکی دا،

فێری شه‌وبێداری کردم!

کازیوه‌یه‌ک خۆشه‌ویستی،

بۆته‌ مه‌راقی مێژووییم!

**

ئه‌ندێشه‌کانی سبه‌ینێ،

عه‌مباره‌پۆن!

دیالۆگ ده‌گه‌ڵ نه‌زانی دا،

بینایی خستوونه‌ گومان!

حه‌زناکه‌م ڕێگه‌م لێ ون کا،

بیری پووچی مان و نه‌مان!

حه‌زناکه‌م ئیتر هاوڕێم بن؛

خۆزیا و بریا و

ئاخ و داخی تاڵی ژیان!

ک.د.ئازاد ــ بانه

[behnam5555]

دوازده مانگ باران

مانگی 1

ده‌رگا كرایه‌وه
فێنكایی شنه و پێكه‌نین
وه‌تاغه‌كه‌م پڕه له كامێرا
وه‌تاغه‌كه‌م پڕه له چه‌تر و
وه‌تاغه‌كه‌م پڕه له ژن

مانگی 2

هیچ كامیان مه‌له پایزبه‌كۆڵه‌كه‌م نه‌بوون
نه هێرۆ
نه كتێبی بارانێكی گه‌رمی هه‌رزه‌یی
دیسانه‌وه
كلیلی ئینتێر داده‌گرم

مانگی ده‌مانچه

ڕۆزێك تاریكی
به ده‌ماره‌كانی ماچا تێهه‌ڵده‌چێ
مانگی په‌رده و خه‌فه‌تی كوڕێكی شێت....
لێم ترسا بوو
ئه‌ویندارانه كاتێ لێومی ده‌گه‌زت
لێم ترسا بوو
ئه‌و ده‌م
چه‌كمه‌كانی بارانی لێسته‌وه

مانگی 4

سڵاو پایزه چاوڕه‌شه‌كه‌م سڵاو
سڵاو نه‌هێنی‌ترین نامه
ئازاری چه‌ندین ساڵه‌ی هاوپه‌نجه‌ره‌كانت
بو هه‌ر كۆچێ
مۆبایله‌كه‌ت له بیر نه‌چێ

مانگی 5

گومان‌لێكراوه‌كه
بڵووزێكی مژ و دڵۆپێك په‌ره‌سێلكه‌ی له كۆڵوانه‌كه‌ی دابوو

مانگی كاروان

پێم وا نییه ئیتر له پێناوی بانه‌مه‌ڕ
گۆرانییه‌كانم بڵاو كه‌مه‌وه
تۆ ده‌زانی
خۆشه‌ویستی من سووكتر له كه‌وشه‌كانته
ده‌ی پرسیارێكی تر نامێنێ
ئێستا كه ڕێگای هه‌ر باوه‌شێك
مه‌لڕێژی داخوازی بایه

مانگی 7

سێوه‌كه‌ت ون كرد شاعیر!
جێگا پاركێك ده‌بینمه‌وه و
ته‌یار ده‌بم بۆ دیتنت
غه‌زه‌لت بۆ هه‌ڵده‌كه‌م غه‌زه‌ل
پێت وا نه‌بێ به كۆتر و داهات و قاچاغچی ناوێرم

مانگی 8

ده گیرفانم‌دا بێده‌نگن
مانگ و هه‌واڵووكه
ئه‌و دووكه‌ڵه‌ی له به‌رۆكم ده‌خزێته نێو خیابانه‌وه
تۆ بێژه له ڕه‌نگدانه‌وه‌ی
له سه‌ره‌نجامی منداڵی
یا
سه‌وزه‌ڵانی كۆنفرانسێك له باره‌ی مه‌ترسییه‌كانی ماچ

مانگی ساڵیاد

بێ زه‌حمه‌ت خۆت هێندێك
به‌ره‌وپێش خوار كه‌وه
له كاتێكا پێیه‌كت له سه‌ر سه‌نده‌ڵییه‌كه‌یه و
ده‌ست بخه ژێر چه‌نه‌ت
چاو له له‌پی ده‌ستم كه
به بزه‌وه
سێ دوو یه‌ك

مانگی 10

با ده‌گۆزێته‌وه بۆ ماڵێكی تر
كوڕه‌كانی برسی‌ترن
وێنه‌كانم هه‌ر وا ڕاگرتوون
ده‌زانم دێیته‌وه باران!
ده‌زانم به‌راوه‌ژوو ده‌بێوه به‌ره‌و باغچه‌ی سیغاره‌كه‌م
ده‌زانم به ده‌ست‌وفه‌رمانێكی وه‌نه‌وشی ده‌ریایی
به‌ره‌وڕووی ئازار و نوسراوه ده‌بێوه

مانگی خۆم

ئه‌رێ ئێوه كه‌ی له خۆشه‌ویستم ده‌گه‌ن
یا
چۆنه نایسپێرن به پرده‌كانی به‌فرانبار
بێچاره هاوكلاسێكانم
ئه‌و ده‌م
له پشت دیواره‌كانی ده‌نگ
له پشت دیواره‌كانی باب
له پشت دیواره‌كانی ڕاپه‌ڕین
خۆیان له بۆنی گوڵه‌گه‌نمان مه‌ڵاس ده‌كرد

مانگی 12 ی ته‌واو

هه‌ڵیناگرێ
نا شماره‌كه‌م ده‌بینێ و هه‌ڵیناگرێ
د‌ه‌یكوت له كێشی شێعر و
تایبه‌تمه‌ندی په‌پوولاوی ناگه‌م
گوێ بگره بۆت ده‌خوێنمه‌وه
-ده‌ی خۆ ته‌واوه
ئه‌وینداری كه‌سێكی كه من ساڵیانه خه‌ونی پێوه ده‌بینم
تاو له ژنێكی باوه‌ڕپێكراو هه‌ڵده‌كشێ
خه‌ریكم ڕووداوه‌كانی غه‌ریبیم ده‌نووسمه‌وه
ئه‌مشۆ
باران ده‌منێژێ
باران ماچم ده‌كا و
باران له سه‌ربانی ڕووناكاییم هه‌ڵده‌كورمێ.

عه‌بدوڵڵا گولابی"هونه‌ر" ــ مه‌هاباد

[behnam5555]

داخ دره‌وشده‌و خوه‌شد!
تمام دنیا وه‌ به‌شد
زوور ها له‌ باوه‌ڕ تنوو
زه‌نجیر له‌ وه‌رقه‌و هه‌رکه‌سێگ
گیان داێه‌ وه‌ سڵاێ تنوو
عمرێ خڵات ته‌رکه‌شد!
□□□
نزم و نه‌زووک و ترش و ته‌نگ
سخته‌ێ زنه‌ی؛
زینێ مه‌نێ،
نه‌مرده‌نی،
پا وه‌ دره‌نگ
چام و زقم دێرێ وڵات
خۊن مردێیه‌ و مرده‌ خه‌نێ
لاپرتنگ بۊن و ژیان له‌ گیان ژه‌نێ!
□□□
له‌ێره‌ هوا ترش و ته‌نگه‌
له‌ێره‌ خودا،
خوداێ جه‌نگه‌
له‌ێره‌ حێا
نامووس
شه‌ره‌ف
یانێ_________________ژن
- له‌ م جییا و ئڕه‌ێ م بوو،
تا بێ من و ت خوه‌ش نه‌بوو -
زندانی بێ عرزه‌گی
بێ قیره‌تی
ناو نانگه!!!
نه‌!
زندانی له‌ مه‌ترسی بێ عرزه‌ بۊن
بێ قیره‌تی
ناو نه‌نگه‌.
بێ عرزه‌گی،
بێ قیره‌تی،
یا هه‌ر چنه‌و خه‌ون و خێاڵ خه‌ت که‌شی کریاێ تره‌ک
باوه‌ڕ نییه‌،
بۊن نییه‌،
ڕه‌فتار بێ قامووس و بێ سۊن منه‌
قامووس قانوون قه‌ڵه‌م نانۊس م: ق
ق؛ قسیه‌-
ق؛ قه‌واڵه‌-
ق؛ قامووس-
ق؛ قه‌تڵ نامووس-ی
؛؛؛
قامووس ت!
ت؛ ت
ت؛ ته‌مکین،
***
ئێره‌ فه‌زاێ هه‌زلوولی ...
یا ... هه‌زه‌و لێوێ،
هه‌زه‌و لێوێ تمام ژنه‌یل دنیاێ زه‌ێن منه‌
ئێره‌ فه‌زاێ هه‌زه‌و لێوه‌ی باوه‌ڕ منه‌
ئێره‌ سێداره‌ خانه‌ێگه‌
هه‌ره‌س ته‌نگه،‌
ترشه‌و خه‌فه‌
له‌ کیش و مات زاێفه‌

ئه‌مین ڕه‌حیمی نیژاد (ڕێوار) ــ کرماشان

[behnam5555]

چاوه‌کانی ئاڕاڕات

به‌رز به‌رز نیگا ئه‌کا

پێیه‌کانی وان

هه‌نگاو هه‌نگاو به‌رگری ئه‌کا

مه‌ندییه‌تی گۆلی وان

زه‌ریازه‌ریا هاوار ئه‌کا

شێرناخ جه‌رگی سووتا...

زانکۆ خه‌لیفه ــ مه‌هاباد

[behnam5555]

بمگره‌خۆم

و لێت نه‌ترازم

له‌ گۆچووی دۆعای داییک و

بێتاقه‌تیه‌کانی کچێکم

له‌م هه‌رێمی ته‌ورداسه ‌!

کۆمکه‌روه و

له‌ لۆچی وێردێکتاسپێده‌م که‌ و

بم روانه‌ به‌

ئه‌رخه‌وانتا

تا ئه‌م کفنه‌ بشه‌رمێ و

بمڕژێنێته‌ ‌باڵاتا !؟

قه‌ره ‌قه‌ره‌ی ته‌ورداسه‌ !

مناڵیم پیابده‌نه‌وه.

ترازانی بزه‌یێک و

دوایین دۆعا

ره‌نگه‌

خۆر له ‌په‌نجه‌م گرێ بدا !

............................................................ ........

ئێره ...

...ئێره سه‌قزه و

تۆ به‌ئیشتیای باران

خه‌یاڵت تاو و توێ ئه‌که‌ی

به پێی دڵ ته‌نگیت گوڵێ له مانا سه‌وڵ ئه‌ده ی!

ئێره سه‌قزه و

له‌م شه‌قامه‌دا

نه بیانوی ژیر بوونه‌وه‌ی نه ته‌ماحێ بۆ نه‌فه‌وتان

چرکه ته‌مه‌ن ئه‌کرمێنێ ووشه‌کان پڕ زارم حه‌رام...

ئێره....

کۆڵانه‌کانی شه‌وانه‌یش

باوێشکی چه‌قۆ و برسیه‌تی

گۆناکانی ماره‌ ئه کا!

قاچاخ و ره‌نجه‌ڕۆییو...گاوه‌ڵکێ له کۆرپه ئه‌خا!!!

شان کزی

کانی و چوله‌که و بارانم

نه خه‌یاڵم.....

نه په‌نجه‌م تامی سووره گوڵێ ئه‌کا!!

ئێره‌ییمه و

له که‌ناره‌کانیا

ئه‌زێمه‌وهبه باڵاما

داڵده‌ێه‌ک دا ئه‌که‌م

سه‌فه‌رێ دائه‌م مه‌زرینی

تا به ئیشتیای پاساری

ئه‌و کاته‌ی فڕین ته‌عارفی قه‌فه‌سێکه...!!!

چیم لێ ئه‌که ی ،دا ئه‌شۆرێیم به ژیانا و

هیلاکم له گۆرکه‌نا ،ئه‌و کاته‌ی ده‌ستت هه‌ڵم ناپێکێ له ئه‌وین.

تا بینه قاقام پێکه‌نین لۆچ که‌وتوه و

کرێ چی که‌وشه‌کانمم و

که‌س و شارێ ڕام ئه‌ده ن

غه ریبی ئێسکی خۆیانن!!!

له کام ده روازه ی بیانوا

ئاسوده‌ییت شپرزه‌ییم رسوا ئه‌کا

له کام شه‌پولی تیشکتا

مناڵیم گه‌رم ئه‌که‌یته وه!!!

باوان ئێره سه‌قزه و

پڕ به منیش وێران

تلم بخه جوڵه‌ێیک هه‌ره‌س به‌م ته‌لسمه بێنێت

پڕ خه‌یاڵ تر سه‌قزیم کا و

تۆش شنه ‌هه‌ر تاقه‌تتو

بم خه‌سه‌ر پشت .

خانمی به‌ر په‌نجه‌ره

هه‌ندێ خۆت بارانیتر و

نیسکێ منکۆتری تر که‌و

ته‌ڕبونیی باڵه‌کانمه‌و

ئامێزت هێلانه !!!!

ئوخژنێکی سه‌قزی تر

رێم لێ بگرێ

سه ر هه‌ڵ بڕێ!!!

یونس حسه‌ینی ــ سه‌قز