زبان ادب و فرهنگ کردی مسائل مربوط به زبان و ادبیات و فرهنگ کردی از قبیل شعر داستان نوشته نقد بیوگرافی و ....
kurdish culture |
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
بۆچی لهکاتی پێکهنیندا ددانمان دهردهخهین؟
هۆکاری دهرکهوتنی ددانهکانمان لهکاتی پێکهنیندا مشتومڕی زۆری لهسهربوو لهنێو زاناکانداو ئهگهر کهمێک بهدواداچونی بۆبکهین دهبینین بۆسهردهمی باوباپیره کۆنهکانمان دهگهڕینهوه.
مرۆڤ سهرهتایی ددانهکانی دهردهخت بۆترساندنی دوژمنهکانی ئهم ڕهفتاره تائێستا لهنێو مهیمون و شیردهرهکانی دیکه باوه.
لهملیۆنهها ساڵ لهمهوبهرهوه گۆڕانی فیسۆلۆژی گرنگ ڕوویداوه لهگۆێڕینی کهڵبهی بههێز وگهوره بۆ کهڵبهی بچوک و زیاتر ڕووکهشی وهک ئهو کهڵبانهی ئێستای مرۆڤ. هۆکاری یهکلاییهکهوهرهی دهرخستنی ددان ناکۆکی زۆری لهسهره ههندێک لهزانایانی ئهنسرۆپۆلۆژی-ئهو زانستهیه کهبهشوێن ڕهچهڵهکی مرۆڤی دێرین و پهرهسهندنی مێشکی مرۆڤ و گهورهبونی ، لهکاتێکدا ههندێک زانای دیکه واگریمانهی دهکهن ئهو ئامرازانهی مرۆڤی سهرهتای بهکاریهێناون و ئهوخۆراکابهی کهلهسیستمی خۆراکیدا پشتی پێ بهستوون یارمهتیدهربوون لهگهشهکردنی کهڵبهکانی بهتیژی و دهرکهوتنی،
بهڵام لهگهڵ پهرهسهندنی تواناکانی مرۆڤدا باوباۆیره کۆنهکانمان فێربوون گۆچان یان بهرد بهکاربێنن لهجیاتی ئهوهی کهڵبهکانیان پیشا بدهن بۆدورخستنهوهی مهترسی لهخۆیانو ئهو ڕهفتاره لهکۆندا تۆقێنهربووه،بهڵام لهدوایدا بوو بهئامرازێکی سادهی ههڕهشه کردن لهکاتی ڕووبهڕووبونهوهی دوژمندا.
زانایانی ئهنسرۆپۆلۆژی لهوباوهرهدان لهگهڵ پهرهسهندنی زماندا بهئاگای مرۆڤ بهشێوهیهکی زیاتر لهسهر دهم چڕ بۆوه لهکاتی قسهکردندا وئهم بایهخپێدانه زیادهیهش بووههۆی بهرزکردنهوهی بایهخی گوزارشتهکانی ڕوخسارو لێرهوه نهریتی دهرکهوتنی ددان لهکاتی زهردهخهنهدا لهدایک بووه
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید
|
|
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
ئاو خواردن پێش نانخواردنی بهیانی زۆر بهسوده بۆ تهندروستی مرۆڤ
زانكۆی پزیشكیی ژاپۆن له لێكۆڵینهوهیهكیدا سهلماندی كه خواردنهوهی ئاو بهیانیان لهپێش نانخواردندا، سودێكی گهورهی بۆ تهندروستیی مرۆڤ ههیه و چارهسهرێكی زۆر باشه بۆ چهندین نهخۆشیی وهك (سهرئێشه، ئازاری لهش، نهخۆشیهكانی دڵ، خێرا لێدانی دڵ، رهبۆ، سیل ، گهده، شهكره، چاو، شێرپهنجه) و دهیان نهخۆشی دیكه.
لێكۆڵلهرهوهكانی ئهو زانكۆ ژاپۆنیه ئاماژه بهوه دهكهن كه پێویسته پێش نانخواردنی بهیانیان رهچاوی چهند خاڵێك بكرێت كه بریتین لهمانهی خوارهوه:
1- كاتێك بهیانیان لهخهو ههڵدهستێت پێش ئهوهی ددانهكانت بشۆیت چوار پهرداخ ئاو بخۆرهوه.
2- دادانهكانت بشۆ و هیچ شتێك مهخۆ تا تێپهر بونی 45 خولهك.
3- دوای تێپهر بونی 45 خولهك ئهتوانی خورادن بخۆیت وهكو پێشوتر.
4- 15 خولهك دوای نانخواردنی بهیانی و نیوهرۆ و ئێواره، بۆ ماوهی 2 سهعات هیچ مهخۆ.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
بۆچی مرۆڤ ده بی به خورما ڕۆژوو بشکێنێت؟
له کۆتایی قۆناغهکانی دوای مژینی خۆراکدا (واته له کۆتایی ڕۆژی ڕۆژوودا) ڕێژهی گلوکۆز و ئینسۆلین له خوێنی هاتوو له دهرکه خوێنهێنهری جگهرهوه دادهبهزێت، که ئهم باره دهبێته هۆی کهم کردنهوهی وهرگرتنی گلوکۆز لهلایهن خانهکانی جگهر و شانه دوورهکانی وهک: شانهکانی ماسوولکه و خانه دهماریهکان، که لێرهدا زۆربهی گلایکۆجیننی جگهر شیبووهتهوه ...
له(ئهنهسی کوڕی مالیک)هوه (ڕهزای خوای لێبێت) دهڵێت: ( کان رسول الله (صلى الله عليه وسلم) يفطر قبل أن يصلي على رطبات، فإن لم تکن رطبات فتميرات، فإن لم تکن تميرات حسا حسوات من الماء ) رواه أبوداود والترمذی وقال حدیث حسن، واته: پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم) پێش ئهوهی نوێژی ئێواره (مغرب) بکات ڕۆژووی دهشکاند بهچهند دهنکێک خورمای شل، ئهگهر دهستی نهکهوتایه ئهوا به خورمای ئاسایی یان ووشک دهیشکاند، ئهگهر ئهویشی دهست نهکهوتایه ئهوا تهنها به چهند قومێک ئاو ڕۆژووهکهی دهشکاند.
له کۆتایی قۆناغهکانی دوای مژینی خۆراکدا (واته له کۆتایی ڕۆژی ڕۆژوودا) ڕێژهی گلوکۆز و ئینسۆلین له خوێنی هاتوو له دهرکه خوێنهێنهری جگهرهوه دادهبهزێت، که ئهم باره دهبێته هۆی کهم کردنهوهی وهرگرتنی گلوکۆز لهلایهن خانهکانی جگهر و شانه دوورهکانی وهک: شانهکانی ماسوولکه و خانه دهماریهکان، که لێرهدا زۆربهی گلایکۆجیننی جگهر شیبووهتهوه، که ئیتر لێرهوه شانهکان بۆ دهست خستنی ووزه پشت به ئۆکساندنی ترشه چهورییهکان دهبهستن، یان له ئۆکساندنی گلوکۆزی دروست کراو له جگهردا له ترشه ئهمینییهکان و گلیسڕۆڵهوه، ههربۆیه لهم حاڵهتهدا پێدانی گلوکۆز به شێوهیهکی خێرا به لهش سوودی گهورهی ههیه، چونکه ڕێژهکهی له خوێنی دهرکه خوێنهێنهردا به خێرایی بهرز دهبێتهوه پاش ئهوهی له ڕیخۆڵهکانهوه دهمژرێت، سهرهتا دهچێته ناو خانهکانی جگهرهوه پاشان بۆ خانهکانی مێشک دهچێت، و دوایی بۆ خوێن و کۆئهندامی دهمار و ماسوولکهکان و ههموو شانهکانی تر، که خوای گهوره بۆی دابین کردوون و بهشێوهیهک ئهم شانانه دروست بوون که گلوکۆزو شهکرهکان خۆراکی نموونهیییه بۆیان و زۆر ئاسانه بۆیان که ووزهی لێوه وهربگرن، ئیتر لێرهوه ئۆکساندنی ترشه چهورییهکان دهوهستێت، وه ڕێدهگرێت له دروست بوونی تهنه کیتۆنییه زهرهرمهندهکان، بههۆیهوه نیشانهکانی هیلاکی و لاوازیی گشتی و تێکچوونی کهمی کۆئهندامی دهمار ئهگهر ههبێت لا دهچێت که بههۆی ئۆکساندنی ڕێژهیهکی زۆر له چهورییهکانهوه دروست دهبێت، ههروهها خواردنی گلوکۆز دهبێته هۆی وهستاندنی کرداری دروست کردنی گلوکۆزی نوێ له جگهردا، که ئهمیش دهبێته هۆی وهستاندنی تێکشکاندنی ترشه ئهمینییهکان و پاراستنی پڕۆتینهکانی لهش له فهوتان.
خورما به یهکێک له دهوڵهمهندترین خۆراکهکان دادهنرێت به گلوکۆز، ههر بۆیه باشترین خۆراکه که پێش کهشی لهش دهکرێت لهم کاتانهدا، لهبهر ئهوهی که ڕێژهیهکی زۆر له شهکری تێدایه که له نێوان (75-87%) یهتی، گلوکۆز له (55%) پێکدههێنێت، شهکری فرهکتۆزیش (45%) ی، ههروهها ڕێژهیهکیشی تێدایه له: پرۆتینهکان، و چهورییهکان، و ههندێک ڤیتامین که گرنگترینیان: (A,B2,B12) ن، و ههندێک کانزای وهک: ( کالیسیۆم، فسفۆر، پۆتاسیۆم، گۆگرد، صۆدیۆم، مهگنیسیۆم، کۆباڵت، زینک، فلۆرین، مس، و مهنگهنیز)، و ڕێژهیهک له سلیلۆز، فرهکتۆز بهخێرایی دهگۆڕێت بۆ گلوکۆز و یهکسهری له کۆئهندامی ههرسهوه دهمژرێت به مهبهستی تێرکردنی پێویستی لهش بۆ ووزه، به تایبهتی ئهو خانانهی که بهشێوهیهکی سهرهکی پشتی پێدهبهستن وهک: مێشک و دهمارهکان و خڕۆکه سوورهکانی خوێن و خانهکانی مۆخی ئێسقان، فرهکتۆزو سلیلۆز کارێکی چالاک کهریان ههیه بۆ جووڵهی پێچاوپێچی ڕیخۆڵهکان، و فسفۆڕیش گرنگه بۆ خۆراک پێدانی بهشهکانی مێشک و ههروهها دهچێته پێکهاتهی ئاوێته فسفۆڕییهکانی وهک: ئهدینۆسین و گوانینی سێ فۆسفاتی، که ووزه دهگوێزنهوه وه به ئاقڵانه بهکاری دێنن له ههموو شانهکانی لهشدا، ههروهها ههموو ئهو ڤیتامینانهی که له خورمادایه ڕۆڵێکی کاریگهریان ههیه له کردارهکانی نواندنی خۆراکدا، وهک: (A, B1, B12) و باێۆتین و رایبۆفلاڤین، ههروهها کاریگهری هێمن کهرهوهیان ههیه بۆ دهمارهکان.
کانزاکان ڕۆڵێکی سهرهکیان ههیه له دروست کردنی ههندێک ئهنزیمی گرنگ بۆ کرداره زیندهگییهکانی لهش، ههروهها ڕۆڵێکی گرنگیان ههیه له گرژبوون و خاوبوونهوهی ماسوولکهکاندا، و له پاراستنی هاوسهنگی ترشی- تفتی له لهشدا، لێرهوه ههموو جۆره گرژییهکی دهماری و ماسوولکهیی نامێنێت و هێمنی و چالاکی و ئاسوودهیی ههموو لهش دهگرێتهوه.
به پێچهوانهوه ئهگهر مرۆڤ ڕۆژووی بشکێنێت سهرهتا به ماددهی پڕۆتینی یان چهوری، ئهوا ئهمانه دوای ماوهیهکی زۆر له ههرس کردن و شیکردنهوهیان دهمژرێن، و ئهو مهبهسته ناپێکن له دابین کردنی پێویستی به پهلهی لهش بۆ ووزه، بێجگه لهوهی که بهرز بوونهوهی ڕێژهی ترشه ئهمینیهکان له خوێندا بههۆی خواردنی خۆراکێکی دهوڵهمهند به پڕۆتین و ههژار له شهکرهمهنییهکان یان نهبوونی تێیدا، دهبێته هۆی دابهزینی ڕێژهی شهکر له خوێندا، لهم هۆکارانهوه حیکمهتی فهرمانی پێغهمبهرمان(صلی الله علیه وسلم) بۆ دهردهکهوێت له ئامۆژگاری کردنی موسڵمانان بهوهی که به خورما ڕۆژوویان بشکێنن.
له (سولهیمانی کوڕی عامیر)هوه (ڕهزای خوای لێبێت) دهڵێت: پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم) فهرمووی: (إذا أفطر أحدکم فليفطر على تمر، فإن لم يجد فليفطر على ماء فإنه طهور) رواه أبوداود وابن ماجة والترمذی وقال حدیث صحیح، واته: ههریهکێکتان ئهگهر وویستی ڕۆژوو بشکێنێت با به خورما بیشکێنێت، ئهگهر خورمای دهست نهکهوت با به ئاو بیشکێنێت لهبهرئهوهی ئاو پاک و پاک کهرهوهیه.
له(ئهنهسی کوڕی مالیک)هوه (ڕهزای خوای لێبێت) دهڵێت: ( کان رسول الله (صلى الله عليه وسلم) يفطر قبل أن يصلي على رطبات، فإن لم تکن رطبات فتميرات، فإن لم تکن تميرات حسا حسوات من الماء ) رواه أبوداود والترمذی وقال حدیث حسن، واته: پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم) پێش ئهوهی نوێژی ئێواره (مغرب) بکات ڕۆژووی دهشکاند بهچهند دهنکێک خورمای شل، ئهگهر دهستی نهکهوتایه ئهوا به خورمای ئاسایی یان ووشک دهیشکاند، ئهگهر ئهویشی دهست نهکهوتایه ئهوا تهنها به چهند قومێک ئاو ڕۆژووهکهی دهشکاند.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
سودهکانی ئاوی سارد بۆ روخساری مرۆڤ
پسپۆڕانی شارهزا لهبواری جوانكاریدا جهخت لهسهر ئهوه دهکهنهوه، کهشوههوا یان ئاوی سارد چارهسهری كێشهی داخوراندن و دڵتهنگی مرۆڤ دهکات.
لێکۆڵهرانی ئهو بواره ئاشکرایانکرد، بهكارهێنانی ئاوی سارد دهبێته هۆی دوباره نوێكردنهوهی پێستی مرۆڤ و بههێزكردنی ملولهكانی خوێن، ئهمهش وا دهكات مرۆڤ له حاڵهتی ههڵچون بپارێزێ و ههمو كات هێوركردنهوهیهكی دڵخۆشكهری پێوه دیار بێت.
هاوكات بهپێی لێكۆڵینهوه فیسۆلۆجیهكان دهرکهوتوه، ئاوی سارد مرۆڤ لهتهمهڵی و زۆر خهوتن دهپارێزێت و هاتوچۆكردنی خوێن له مێشكدا زیاتر دهكات، وا لهبهكارهێنهر دهكات رۆژانه وزهیهكی باشی ههبێت.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
خواردنی بنێشت هۆكارێكه بۆ بههێزكردنی مێشك
بهپێی لێكۆڵینهوهكان دهرکهوتوه، خواردنی بنێشت دهبێته هۆی بههێزكردنی بیری مرۆڤ، ئهوهش بههۆی جوڵانی بهردهوامی ههردو ماسولكهكانی دهم و دوباره نوێكردنهوهی مێشكی مرۆڤ، به تایبهتی دهتوانێت هێزی بیستن زیاد بكات.
لێكۆڵهرهوانی پزیشكی لهزانکۆی کامبرجی بهریتانیا ئاشكرایانكرد، بنێشت له چهند جۆرێك پێك دێت، بهڵام ههندێك لهو بێشتانه رێژهی شهكری ئهوهنده زیاده تێدایه ناتوانرێت سودی لێوهربگیرێ، بهڵكو زیانی ههیه.
هاوكات ئاماژهیان داوه بهوهی ئهو بنێشتانهی مادهی سیلۆلز تیایاندا كهمه، سودی ههیه بۆ هێوركردنهوهی مێشكی مرۆڤ و بههێزكردنی هزری مرۆڤ به تایبهتی بۆ بهتهمهنهكان یان ئهو كهسانهی كێشهی بیر چونهوهیان ههیه.
لهههمانکاتدا كۆمپانیاكانی دروستكردنی بنێشت چهندین جار داوای داخستنیان لێكراوه، بهڵام لهكۆتایدا بۆ هاوڵاتیان ئاشكرابو سودی زۆری ههیه بۆ مرۆڤ، چونكه كاریگهری تهواوی ههیه لهسهر مێشك، ههروهها كاریگهری ههیه بۆ وهبیرهێنانهوهی ئهو زانیاریانهی مرۆڤ كاتی درێژخایهنی دهوێت بۆ بیرهێنانهوهی.
لهگهڵ ئهوهی خواردنی بنێشت سودی ههیه لهسهر هزری مرۆڤ، كاریگهری تهواویشی ههیه لهسهر جهستهی مرۆڤ بهتایبهتی لهسهر گهده، ئهمهش بۆ ههرسکردنی خواردن بهشێوهیهکی زۆر ساده.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
سوودەكانى هه نگوین
هەنگوین دهرمانه شیفابهخشه كۆمهڵێك سوودی زۆری ههیه، لهوانه:
1) زۆر باشه بۆ برین ئهگهر ڕۆژی
(3)جار چهوری بكهی بۆ ماوهی (41) ڕۆژ.
2) لهشی مرۆڤ زۆر بههێز دهكات و ئهعسابی هێمن دهكاتهوه.
3) گهده زۆر به ئاسانی و خێرایی وهری دهگرێ.
4) زۆر یارمهتی گهده ئهدات بۆ ههرس كردن.
5) بۆ حهساسیهتی چاو زۆر بهسووده ئهگهر وهك مهڵههم بهكاربهێنرێت.
6) وهك شیرینییهكانی تر زیان به ددان ناگهیهنێت.
7)ژانی جومگهكان كهم دهكاتهوه و، ئهگهر پێشی چهوور بكرێت ههوكردنهكانی ناهێڵێت.
8) بۆ قژ كارگهریی زۆری دهبێت ئهگهر لهگهڵ ئاو تێكهڵ بكرێت و لێی بدرێت.
9) رهنگی دهموچاو جوان دهكات، ئهگهر لهگهڵ زهیتی زیتون تێكهڵا بكرێت و پێی چهور بكرێت.
10) زۆر كاریگهره بۆ (داو الصدف) ئهگهر بۆ ماوهی دوو مانگ بهشێوهی چهور كردن بهكار بهێنرێت.
بۆ ئهوهی كارگهرییهكهی زیاتر بێت، پێویسته له ژێر ڕێنمایی پزیشكێكی (گبّ النّبوی)دا ئهم دهرمانه بهكار بهێنرێت.
11) زۆر باشه بۆ (جیوبی ئهنفی) ئهگهر لهسهر لوت دابنرێت و به لۆكه ببهسترێت تا بهیانی بۆ ماوهی (31) ڕۆژ.
12)ههر نهخۆشییهكت ههبێت بهیارمهتیی خوای گهوره چارهسهری دهكات.
13) بۆ (وشكه بیرۆ) بهكار دههێنرێت و ڕۆژێ (3) جار پێی چهور بكرێت
.
14) لهگهڵ ئاوی گێزهر تێكهڵ بكرێت بۆ زیپكهی دهموچاو زۆر سوودی دهبێت، كهپێی دهڵێن (حهبوشهباب).
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
دهتهوێت ورگت نهبێت...رێگاكهت روو له ههناره
ئهگهر تائێستا باسكردن لهو ههموو سوودانهی شهربهتی ههنار بۆ تهندروستیت هاندهرێك نهبووه بۆ خواردنی ههنار، ئهوا پسپۆڕانی بواری دابهزاندنی كێش گهیشتوونهته ئهو ئهنجامهی كه ههنار دهتوانێت گهشهكردنی ئهو چینه چهورییانه بوهستێنێت كهلهگهڵ چوونه تهمهندا لهسكدا كۆدهبنهوهو دهبنههۆی زیادكردنی قهبارهی ورگو سهرئهنجامیش دیمهنێكی ناشیرین دهبهخشنه جهستهو لهشو لارت.
لهنوێترین تێستكردنیشدا لهسهر ژمارهیهك هاوڵاتی دهركهوتووه كه دوای تهنها یهك مانگ لهخواردنهوهی شهربهتی ههنار بهشێوهیهكی رۆژانه ئهو چینه چهورییانه كهمترین گهشهكردنیان بهخۆوه بینیوه.
ئهو پسپۆڕانه جهختدهكهنهوه كه دوای خواردنهوهی شهربهتی ههنارهكه تێبینی دابهزینی فشاری خوێن كراوه لهو كهسانهداو ئهمهش ئهوه دهسهلمێنێت كه خواردنی ههنار ئهگهری تووش بوون به جهڵدهی دڵو دهماغو نهخۆشییهكانی گورچیله كهمدهكاتهوه.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
چۆن پارێزگاریی لهچاوت دهكهیت؟
ئهو مهترسییانهی لهكهمیندان بۆ زیان گهیاندن بهچاوتان، خۆراكی ناڕێك و پارێزی ناڕێكه لهخواردن بۆ خۆلاوازكردن (زهعیف بوون) كارلێكی خراپی ههیه، بۆ بینایی ئێوه، چونكه لهش بۆ خۆی ناتوانێت بهتهواوی ڤیتامینه پێویستهكان بهچاو بگهیهنێت، لهبهرئهوه بهتایبهت بهخانمان دهڵێین بۆ دابهزاندنی كێشتان لهخۆتانهوه خواردن لهخۆتان مهبڕن، بهڵكو دهبێت لهژێر چاودێریی پزیشكدا پهنا بهرنهبهر خۆلاوازكردن، لێرهشدا بۆ دووركهوتنهوه لهو كێشهو گرفتانهی تووشی چاو دهبن، پێویسته ئهم (10) خاڵه بهههند وهربگیرێت.
دانانی لێنز (عدسه) دهبێته هۆی كوێربوون
كڕینی لێنزی ژمارهو لێنزه رهنگاوڕهنگهكان، كه بۆ جوانكاریی بهكاردههێنرێن و لهلای دوكاندارو فرۆشیارهكانی ناو بازاڕ دهست دهكهون و دهیكڕن، بهبێ ئاگاداریی دكتۆر، زیانێكی گهورهی دهبێت و مهترسی نهخۆشییهكانی چاوی لێدهكهوێتهوه، لهبهرئهوهی گلێنهی چاوی ههموو مرۆڤێك وهكو یهك نییه، بهتایبهت ئهستووری و تهنكی سهر گلێنهی چاو، پێویسته ئهوهش بزانرێت، كه ههندێك چاو تامێسك یان ئیلتهاباتی ههیه، بۆیه دهبێت پێشتر پشكنینی بۆ بۆ بكرێت لهلای پزیشكی تایبهتمهندو پاشان بهڕهزامهندی و دڵنیابوون لهنهبوونی ئهو كێشانه، ئینجا لهژێر چاودێریی پزیشكیدا لێنز دابنرێت و بهكاربهێنرێت.
كهواته ههمیشه لهبیرتان بێت، نابێت لێنز لهههموو جێگایهك بكڕدرێت، بێگومان بن، كه ههرزانی و كوالیتی نزمی ئهو لێنزانه مهترسیداره، ئهگهر بهبێ ئاگاداریی پسپۆڕانی ئهو بوارهش بكڕدرێت و بهكاربهێنێت، دهبێته هۆی برینداربوون و تووشبوون بهئیلتهاباتی چاوو ناڕێكی لهفرمێسك رشتن، سهرهنجامیشی (كوێربوونه) وریا بن.
واز لهبرژانگی دهستكرد بهێنن
ئهگهر نیازت ههیه برژانگ بچێنیت، بچۆ لای پسپۆڕی تایبهت نهك ساڵۆنی ئارایشت، چونكه ئهگهر پسپۆڕانه ئهو كاره نهكرێت، زیان بهچاو دهگهیهنێت بهگشتیی، خۆ ئهگهر واز لهتاتۆكردنی دهوروبهری چاویش بێنیت، زۆر باشتره بۆ پاراستنی بینایی چاو.
لابردنی چرچیی
بۆ لابردنی چرچی دهوروبهری چاو و پۆتێكس، بچۆره لای پزیشكی پسپۆڕی پلاستیك، بۆئهوهی چاوهكانت دووچاری گرفت نهبن و زیانیان پێنهگات.
ژنانی دووگیان ئاگاداربن!
ژنانی دووگیان بههۆی گۆڕانكاریی لهسیستمی متابولیسی لهشیان، پێدهچێت دووچاریی كێشهی چاو ببن، یان رهنگه لهدوای تهواوبوونی ماوهی دووگیانی دیسانهوه گۆڕانكاریی لههۆرمۆندا، كێشهی چاویان بۆ دروست بكات، پێویسته لهو كاتانهدا سهردانی پزیشك بكهن و لهخۆیانهوه هیچ جۆره چارهسهرێك بۆ چاویان بهكارنههێنن.
چاویلكهی جوانیی لهكوێ دهكڕیت؟
چاویلكهی جوانیی و دژهخۆر دهبێت لهلای چاویلكهسازو پشكێنهری چاوهكان بكڕدرێت، چونكه ئهوان دهزگای تایبهتی پشكنینی ئهو چاویلكانهیان لهلایه، كه رێژهی گرتنهوهی (تیشكی وهنهوشهیی- U.V) دهپێوێت، بهلام زۆربهی ئهو چاویلكانهی لهجێگاكانی تر دهفرۆشرێت پزیشكی نین و زیان بهچاو دهگهیهنن، لهههمانكاتدا ئهو تیشكانه ناگێڕنهوه كه چاو بهرهو مهترسی دهبات.
لیزیك (P.R.K)
ئهوانهی كه حهز بهكارهێنانی چاویلكه ناكهن و دهیانهوێت رزگاریان بێت لهبهكارهێنانی چاویلكهكانیان، دتوانن (P.R.K)بۆ چاویان ئهنجام بدهن، ئێستا ئهو كاره ئاسانه، (بهدهستی پسپۆڕانی تایبهت نهشتهرگهرییهكی سهركهوتوو) بهجێیه بۆ ئهو كهسانهی لهسهروو تهمهنی (18) ساڵییهوهن.
مهترسییهكی بێ دهنگ
پێویسته ههموو كاتێك ئاگاتان لهڕێژهی شهكرهی لهشتان بێت، چونكه نهخۆشیی شهكره یهكێكه لهو مهترسییه نهبینراوانهی دهتوانێت بهبێدهنگی بینایی چاوی مرۆڤ لهبن بنێت، شهكره نهخۆشییهكی بێدهنگهو زۆرجار تا گورزی خۆی نههاوێت ئاشكرا نابێت، بهپێی توێژینهوهكان دهریشكهوتووه، كه نهخۆشیی شهكره گهورهترین هۆكارهكانی نابینابوونه لهههموو جیهاندا.
بینین باشتره لهجوانیی
خانمان كه ههمیشه گرنگی بهجوانیی جهستهو پێست و نینۆكیان دهدهن، دهبێت بهردهوام ئاگایان لهچاویان بێت، تهنها ههر ئهوهش بهس نییه، كه گرنگی بهجوانیی دهرهكی چاویان بدهن، بهڵكو بپرسنهوه لهبیناییان و ماوه ماوه بچنه لای پزیشكی پسپۆڕ، بۆ دڵنیابوون رێژهی بینینی چاویان.
كهی سهردانی پزیشكی چاو دهكهیت؟
پێویسته سهرهتا منداڵ له(6) مانگییهوه ببرێته لای پزیشكی چاو، پاشان له(3) ساڵیدا جارێكی تر ببرێتهوه، دواتر كاتێك دهچێته باخچهی ساوایان و لهكاتی چوونه قوتابخانهشدا پێویستی بهوهیه ههیه كه پشكنینی چاوی بۆ بكرێتهوه، ههروهها پێویسته تا ههژده ساڵیی ههر شهش مانگ جارێك سهردانی پزیشكی پسپۆڕ بكرێت، ئهگهر چاو هیچ كێشهیهكیشی نهبێت، پێویسته ههر (3) ساڵ جارێك بپشكنرێت. لهكاتی پیریی چاویشدا كه له(40)ساڵییهوه دهستپێدهكات، دهبێت ههموو ساڵێك سهردانی پزیشكی پسپۆڕی چاوبكرێت.
پیریی قبوڵ بكه
(90%) خهڵك لهپاش (40)ساڵییهوه توانای بیناییان بۆ نزیك كهمدهبێتهوه، بۆیه پێویسته بۆ خوێندنهوهو نووسین چاویلكه بهكاربهێنن، چونكه دهبێته یاریدهدهریان و ناهێڵێت چاویان زیانی پێبگات و گووشاری بكهوێته سهر، لهكاتێكیشدا ئهگهر چاویلكه بهكارنههێنن، ئهوا دهبێت توانایهكی زۆرتر بهكاربهێنن بۆ بینین، ئهو كاتهش چاویان تووشی گرفت دهكهن.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
قهڵهویى دهبێته هۆى شێرپهنجه
بهپێی نوێترین لێكۆڵینهوهى پزیشكیى كه له هۆنگ كۆنگ ئهنجامدراوه كه تایبهت بوو به نیشانهكانى توشبوون به شێرپهنجه و زیانى قهڵهویى و كاریگهرییه خراپهكانى دهركهوتووه كه قهڵهویى و زیادبوونى كێش پهیوهندى زۆرى ههیه به توشبوون به نهخۆشى شێرپهنجهوه كه دواى توشبوون به نهخۆشى شێرپهنجه زۆربهى كات چارهسهرییهكان هیچ سوودێكیان نابێت و له ئهنجامدا به گیان لهدهستدانى ئهو كهسه كۆتایی دێت ، پزیشكان و پسپۆرانى هۆنگ كۆنگ له دواى ئهنجامدانى توێژینهوهكهیاندا گهیشتوونهته ئهو ئهنجامهى كه ئهوانهى كێشى لهشیان زۆره ئهوانه زیاتر مهترسى تووشبوون به شێرپهنجهیان لێ دهكرێت و بهشێكیش لهوانهى كه قهڵهون و بهدهست كێشى لهشیان دهناڵێنن و هیچ ههوڵێك نادهن بۆ دابهزاندنى كێشى لهشیانهوه رێژهیهكى مام ناوهند لهو كهسانه تووشى شێرپهنجه جۆراوجۆرهكان هاتوون و له نهخۆشخانهى هۆنگ كۆنگ كه تایبهته به خوێن و شێرپهنجه ماونهتهوه رێژهكهیان گهیشۆته 5%، شایانى ئاماژه پێكردنه ئهم توێژینهوه پزیشكیه له زۆربهى ووڵاتان وهكو ووڵاتانى چین – تایوان – ژاپۆن – كۆریاى باشوور لهسهر رێژهیهكى زۆر له هاووڵاتیانى ئهم ووڵاتانه ئهنجامدراوه كه ژمارهی ئهو هاووڵاتیانهى كه بهشداربوون لهم توێژینهوهیهدا پێكهاتبوون له (402) ههزار كهس كه ماوهیهكى زۆرى خایاندووه و لهدواى ئهوه دهركهوتووه كه ئهوانهى قهڵهون و كێشى لهشیان زۆر زیاتره لهچاو مرۆڤى ئاسایی زیاتر مهترسى توشبوون به شێرپهنجهیان لێدهكرێت و ههروهها به پێی لێدوانى پیسپۆران و پزیشكانى هۆنگ كۆنگ دهریشكهوتووه كه ئهو كهسانهى قهڵهون پێشبینى دهكرێت تووشى نهخۆشى شێرپهنجه ببن له داهاتوودا، ههروهها به پێی نوێترین ئامار كه تایبهت بوو به مردنى ئهو كهسانهى كه بههۆى قهڵهوى و تووشبوون به نهخۆشى شێرپهنجه، گیانیان له دهستداوه رێژهكهى تهنها له هۆنگ كۆنگ گهیشتۆته 6% ههر لهم بارهیهوه یهكێك له پزیشكهكانى ئهم توێژینهوهیه دهڵێت: قهڵهویى پهیوهندى راستهوخۆى ههیه به توشبوون به نهخۆشى شێرپهنجه وهكو شێرپهنجهى قۆڵۆن و خوێن و سنگ و شێرپهنجهى مهمك ، ههروهها له كۆتاییدا وتیشى: ئهو كهسانهى كه قهڵهون زیاتر مهترسى توشبوون به شێرپهنجهیان لێدهكرێت له چاو مرۆڤى ئاسایی كه پێویسته ههمووكات مرۆڤ گرنگییهكى تهواو به جهستهى خۆى بدات و خۆى بپارێزێت له قهڵهوى.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
10-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
كێشى خۆت دابەزێنە بە باشترین ڕێگەى زانستى
پێویستە ئەم جۆرە پرۆگرامە بۆ خۆراكى ڕۆژانەت بەم شێوە بێت بۆ كەمكردنى كێشى لەشت:
1- خواردنى بندوق و بادام (بەڵام ڕێژەی زۆر نەبێت).
2- خواردنى گۆشتى ماسی هەفتەى 3 جار.
3- خواردنى سەوزەى تازە بە شێوەى ڕۆژانە.
4- خواردنى سەوزەى ڕیشاڵەیی و میوە و دانەوێڵە.
5- خۆپاراستن لە خواردنى جۆرەكانى بیبسى و كۆكا كۆلا و جۆرەكانى دیكە.
6- خۆپاراستن لە هەموو جۆرەكانى شیرینی.
7- خۆپاراستن لە ماكەرۆنە (معكرونە) و جۆرەكانى.
8- تەنها خواردنى جۆرى نانى ڕەنگى بۆر (قاوەیی) و خۆپاراستن لە جۆرەكانى دیكەى نان.
9- هاتووچۆ بە خێرا لەگەڵ مەلەوانى (سباحە).
10- دەبێت هاتووچۆى بە خێرایى ڕۆژانە لە 30 خولەك كەمتر نەبێت و لە هەمان كاتى ڕۆژانە ئەنجام بدرێت هەموو ڕۆژێك و بەشێوەیەكى بەهێز تا زیاد كردنى ئاستى لێدانى دڵ و خێراكردن و قووڵ كردنى ئاستى هەناسەدان و زیادبوونى ڕێژەى ئارەقە كردن (بۆ ئەو كەسانەن كە كێشى لەشیان زۆرترە لە قەڵەویەكى ئاسایی دەبێت ئەم وەرزشە لە 10 خولەكى ڕۆژانە زیاتر نەبێت لە دوو هەفتەى یەكەمدا لەگەڵ مەشق كردنى سویدى بۆ نەرمكردنى لەش و جومگەكان).
11- خێرایی و دوورى هاتووچۆى ڕۆژانە دەبێت بەشێوەیەكى بە پلەكردن (تدریج) ئەنجام بدرێت و هەموو ڕۆژێك بە پێى توانا زیاد بكرێت.
12- پێویستە ئەم وەرزشە بەیانیان ئەنجام بدرێت لە دواى خواردنەوەى یەك پەرداخى ئاوى شلەتێنى تێكەڵاو لەگەڵ یەك كەوچكى هەنگوین.
13- پێویستە ئەم جۆرە وەرزشە بۆ ماوەى 3 مانگ بەردەوام بێت.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)
|
|
مجوز های ارسال و ویرایش
|
شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
شما نمیتوانید فایل پیوست در پست خود ضمیمه کنید
شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
اچ تی ام ال غیر فعال می باشد
|
|
|
اکنون ساعت 09:31 PM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد.
|