گل مژه و يا هوردئولوم(stye=hordeolum):
عبارت است از التهاب غدد چربي (سباسه) در لبه پلكها و ريشه مژه ها كه بصورت يك آبسه كوچك تظاهر مي يابد.
علت ايجاد گل مژه:
علت ايجاد آن عفونت باكتريايي استافيلاكوكي فوليكول مژه ها ميباشد.
انواع گل مژه:
1-گل مژه ي خارجي:يك التهاب چركي در فوليكولهاي پلك عفوني و غدد چربي ميباشد. بصورت يك تورم حساس به لمس و قرمز (يك برجستگي كوچك ) در لبه پلك تظاهر مي يابد. اين گل مژه معمولا به سرعت تخليه و چرك خود را خارج مي سازد.
2-گل مژه ي داخلي:بصورت يك التهاب قرمز و دردناك تظاهر مي يابد. اما ديرتر بهبود مي يابد، چراكه آبسه نميتواند براحتي چرك خود را تخليه كند. ممكن است داراي برجستگي ي كوچك قابل رويت نباشد. اين گل مژه ميتواند باعث تاري ديد و سوزش چشم گردد.
علايم گل مژه:
1-قرمزي، تورم و درد در پلك.
2-حساسيت به نور.
3-اندكي تاري ديد.
4-باز نشدن كامل پلك.
5-يك برجستگي كوچك شبيه جوش.
6-احساس وجود شن در چشم.
7-اشك ريزش.
8-يك نقطه ي زرد رنگ در مركز گل مژه.
درمان گل مژه:
1-اغلب گل مژه ها پس از چند روز به خودي خود تخليه خواهند شد، اما روند تخليه ي چرك گل مژه را ميتوان با قرار دادن كمپرس گرم و مرطوب تسريع كرد.
2-يك دستمال تميز تا شده را درون آب داغ قرار دهيد، سپس بيشتر آب آن را بگيريد و 10 تا 15 دقيقه و 4 مرتبه در روز روي پلك درگير قرار دهيد.
3-چنانچه گل مژه به خودي خود بهبود نيابد (پس از 4-3 روز)، بايد با مراجعه به پزشك متخصص اقدام به شكافتن و تخليه چرك آن كرد.
4-ميتوان از آنتي بيوتيك هاي چشمي به شكل پماد و قطره استفاده كرد.
نكته: گل مژه از لحاظ تكنيكي يك جوش است. بنابراين ميتوان آن را با اعمال فشار تركاند. اما از تخليه آن خودداري كنيد چراكه ممكن است باعث گسترش عفونت گردد.
نكته:از مالش پلكهاي گل مژه زده خودداري كنيد.
نكته:احتمال عود مجدد گل مژه وجود دارد.
نكته: گل مژه چندان مسري نيست اما بهتر است نكات بهداشتي (شستن دستها و چشمها) را رعايت كنيد.
نكته:همه ي گل مژه ها از چرك(pus) پر شده و در نهايت شكافته و تخليه ميشوند.
نكته:گل مژه به قدرت بينايي آسيب نميرساند.
نكته:عدم درمان گل مژه به گسترش عفونت منجر ميشود.
چه هنگام بايد به پزشك مراجعه كرد:
1-وقتي گل مژه به خودي خود سرباز نكند و بهبود نيابد. (بيش از 3 تا 4 روز دوام يابد)
2-احساس درد در چشم و يا ايجاد اختلال در ديد.
3-چنانچه بطور متوالي گل مژه مجددا عود كند.
چطور از گل مژه پيشگيري كنيم؟
1-از تماس يافتن دستهاي آلوده با چشمها و يا ماليدن چشمها با دست خودداري كنيد.
2-دستان خود را در طول روز بطور مرتب بشوييد.
3-چشمهاي خود را هنگام استحمام با شامپو بچه ي ملايم شستشو دهيد.
4-از به اشتراك گذاشتن لوازم آرايشي چشم خودداري كنيد. همچنين قبل از خواب حتما آرايش صورت خود را پاك كنيد.
5-چنانچه زياد گل مژه ميزنيد: شامپو بچه ي ملايم را با آب گرم رقيق كرده و بوسيله يك گوش پاك كن ريشه مژه ها و پلك ها را هفته اي چند بار تميز كنيد تا ميكروبها، چربي و سلولهاي مرده ي اضافي پاك و زدوده شوند.
6-كساني كه از لنز تماسي استفاده ميكنند بايستي بهداشت مربوط به گذاشتن و برداشتن لنزها را بخوبي رعايت كنند.
شالازيون(chalazion):
عبارت است از التهاب غدد چربي كه بصورت يك كيست (يك توده متورم و برجسته ي بسيار ريز و يا به اندازه يك نخود فرنگي) در پلك (معمولا پلك فوقاني) تظاهر مي يابد.
علت ايجاد شالازيون:
انسداد مجاري غدد ميبومين(meibomain)(يكي از غدد تشكيل دهنده فيلم اشك) و التهاب اين غدد كه باعث تجمع مواد مترشح شده از آن ميشود. علت پيدايش اين عارضه عفونت باكتريايي نيست اما ميتواند عفوني گردد.
علايم شالازيون:
1-معمولا بدون درد است. (روزهاي نخست ممكن است دردناك باشد)
2-ممكن است پلك حساس به لمس باشد.
3-حساسيت به نور.
4-اشك ريزش.
5-يك برجستگي سفت، گرد و بي درد در وسط پلك (كه با مرور زمان اندازه آن كوچكتر و يا بزرگتر ميشود)
نكته:چنانچه اندازه شالازيون بزرگ باشد به خاطر فشاري كه به قرنيه وارد ميسازد ممكن است ايجاد آستيگماتيسم و تاري ديد كند.
راه درمان شالازيون:
1-معمولا ظرف يكماه به خودي خود بهبود مي يابد.
2-قرار دادن كمپرس گرم مشابه درمان گل مژه.
3-چنانچه اندازه شالازيون بزرگ باشد و در ديد و زيبايي ايجاد مشكل كند، و يا پس از 6 هفته بهبود نيابد، شالازيون توسط پزشك با يك جراحي ي سرپايي تحت بي حسي موضعي برداشته ميشود. (و يا ممكن است استروئيد داخل ضايعه تزريق گردد)
بلفاريت(blepharitis):
به التهاب گسترده و منتشر پلكها اطلاق ميگردد. بلفاريت يك ضايعه ي مزمن پوستي محسوب ميگردد.بلفاريت نيز به دو فرم قدامي وخلفي تقسيم بندي ميگردد.
علايم بلفاريت:
1-چشم قرمز و پر اشك.
2-احساس وجود شن در چشم.
3-خارش پلك ها و سوزش چشمها.
4-پلك هاي قرمز و ملتهب.
5-حساسيت به نور.
6-اشك كف آلود.
7-پوسته هاي روغني در ريشه مژه ها و يا روي پلك (گاه همراه با زخم).
8-ريختن مژه ها و يا رشد ناهنجار آنها (رويش در جهت غير طبيعي)
9-پوسته پوسته شدن پوست اطراف چشم.
10-خروج ترشحات چركي از ريشه ي مژه هاي از دست رفته.
11-چسبندگي پلك ها به يكديگر هنگام برخاستن از خواب.
علل ايجاد بلفاريت:
1-شوره سر و يا ابروها (درماتيت سبورئيك).
2-عفونت باكتريايي (استافيلاكوك).
3-عملكرد ناهنجار غدد چربي در پلك.
4-آكنه روزاسه،اگزما،پسوريازيس.
5-واكنش آلرژيك.
6-عفونت با شپش.
7-مواجهه با دود و بخارات تحريك زا .
نكته: دو عامل چربي (اضافي) و ميكروب (استافيلوكوك) در ايجاد بلفاريت نقش دارند.
نكته: بلفاريت ممكن است به گل مژه، شالازيون، خشكي چشم، اشك ريزش چشم، التهاب ملتحمه و يا صدمه به قرنيه منجر گردد.
درمان بلفاريت:
1-درمان عامل زمينه اي آن.
2-رعايت اصول بهداشتي (نحوه پيشگيري از گل مژه).
3-تجويز آنتي بيوتيك ها و استروئيدهاي چشمي موضعي و يا سيستميك.
4-شستشوي مرتب چشمها با شامپو بچه روزي، به ويژه قبل از خواب و صبح هنگام برخاستن از خواب.
نكته: بلفاريت را ميتوان كنترل كرد اما نميتوان آن را بطور كامل درمان كرد. اين عارضه معمولا به كرات مجددا عود ميكند.
نكته: تا بهبودي ي كامل گل مژه، شالازيون و بلفاريت از آرايش كردن چشمها و استفاده از لنزهاي تماسي جدا خودداري كنيد.