دستاوردهای اقیانوس شناسی ایران در سال 1390

[رزیتا]

به مناسبت سال جهاد اقتصادی ،

دستاوردهای اقیانوس شناسی ایران در سال 1390


تهران - جمهوری اسلامی ایران درسال 90 ، سالی كه از سوی مقام معظم رهبری به عنوان 'جهاد اقتصادی ' نامگذاری شد ، دستاوردهای بزرگی را در عرصه دریایی كشور به دست آورد.

این درحالی است كه فعالیت ها و تلاش های علمی ، آموزشی و تحقیقاتی پژوهشگران ایرانی در عرصه آبها تنها منحصر به دریاهای كشور نیست و این فعالیت ها اقیانوس های جهانی را نیز در برمی گیرد .

گشایش دو مركز ' داده های اقیانوسی ' و ' پیش بینی و هشدارمخاطرات دریایی ، پذیرش دانشجو در مقطع دكترا ، افزایش ایستگاه های تحقیقاتی موسسه ملی اقیانوس شناسی و پیشنهاد طرح تاسیس پایگاه تحقیقاتی دائمی ایران در جنوبگان از جمله مهمترین فعالیت های موسسه ملی اقیانوس شناسی در سال 90 بوده است .

'وحید چگینی ' رییس موسسه ملی اقیانوس شناسی در این مورد گفت: این موسسه به عنوان متولی تحقیقات و پژوهش در زمینه دریاها و اقیانوس ها اقدامات و فعالیت های متنوعی در سال 90 انجام داده است.

وی خاطرنشان كرد : تاسیس مركز ملی داده های اقیانوسی و دریایی اواخر سال 89 در هیات امنای موسسه ملی اقیانوس شناسی مطرح شد و پس از تصویب این طرح ، مراحل مقدماتی راه اندازی این مركز آغاز شد.

چگینی در مورد مركز ملی پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی اظهارداشت: این مركز نه تنها نیاز تحقیقاتی موسسات ، نهادهای دریایی ، دانشگاه ها و دانشجویان را برطرف می كند بلكه برای مدیریت و پیش ‌بینی حوادث غیرمترقبه در حوزه‌های آبی و ستاد مدیریت بحران كشور كاربرد زیادی دارد.

وی ادامه داد: مركز ملی پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی مركزی مهم برای ارایه خدمات در بخش دریایی به نهادها است از جمله خدمات این مركز شبیه سازی امواج خلیج فارس ، دریای عمان و خزر ، مطالعات سونامی در مكران ، مطالعه جریان های شكافنده به خصوص در شمال كشور ، پهنه بندی مخاطرات دریایی ناشی از جریان های شكافنده در سواحل شمالی و جنوبی كشور ، مطالعه در زمینه پدیده كشند قرمز و توفان های حاره ای است .

چگینی افزود: موسسه ملی اقیانوس شناسی به كمك بانك دریایی كه در این موسسه راه اندازی شده و با همكاری مركز ملی پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی آمادگی ارایه خدمات در زمینه های مرتبط را به نهادها و سازمان های دریایی كشور دارد.

رییس موسسه اقیانوس شناسی تاكید كرد: متاسفانه هنوز از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بودجه ای برای مركز پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی اختصاص نیافته و تاكنون موسسه اقیانوس شناسی در حد توان خود هزینه كرده این در حالی است كه این مركز به 20 میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.



*** پذیرش دانشجو در مقطع دكترا

رییس موسسه اقیانوس شناسی افزود: همچنین امسال برای اولین بار پنج دانشجو در مقطع دكترا به روش پژوهش محور پذیرفته شدند . این دانشجویان از بهمن ماه امسال تحصیلاتشان را آغاز كردند . در این دوره 2 دانشجو در رشته فیزیك دریا، 2 دانشجو در رشته سازه‌‌های دریایی و یك دانشجو در رشته محیط زیست پذیرفته شدند .

چگینی افزود: همچنین موسسه ملی اقیانوس شناسی قصد دارد تعداد ایستگاه های تحقیقاتی و پژوهشی خود را از سه به هشت برساند كه این ارتقا در دو مرحله انجام می شود ، در مرحله اول دو ایستگاه در گیلان و بندرعباس راه اندازی می شود .

وی ادامه داد: در مرحله بعدی ایستگاه های بندرعباس در شهر جاسك ، استان خوزستان در شهر آبادان ، هرمزگان و استان گلستان راه اندازی خواهند شد كه این كار جزو برنامه های 10 سال آینده موسسه ملی اقیانوس شناسی است.



*** تهیه سند توسعه آموزش عالی كشور در حوزه علوم دریایی و اقیانوسی

چگینی گفت: همچنین برنامه های با عنوان ' برنامه راهبردی توسعه علوم و فنون دریایی ' با همكاری اتحادیه دانشگاهها و مراكز پژوهشی ساحلی ، دریایی و گروه علوم و فنون دریایی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تهیه شده كه در حال طی مراحل نهایی است.

وی افزود : همچنین موسسه ملی اقیانوس شناسی در حال حاضر سه پروژه كلان در خلیج فارس ، دریای عمان و خزر دارد كه هدفش جمع آوری داده های مربوط به خصوصیات فیزیكی ، شیمیایی ، زیست شناختی و زمین شناختی این سه حوزه آبی است .

چگینی اظهارداشت: این داده ها می توانند به عنوان منبع و مرجع خوبی در اختیار مراكز پژوهشی دریایی ، دانشگاه ها و دانشگاهیان قرار گیرد كه در كنار این سه پروژه ، گشت ها و پایش های تحقیقاتی را نیز در ایستگاه های موسسه اقیانوس شناسی آغاز شده است .



*** ارایه پیشنهاد طرح تاسیس پایگاه تحقیقاتی دائمی ایران در جنوبگان

چگینی درادامه بر ایجاد مركز ملی تحقیقاتی جنوبگان و پایگاه تحقیقاتی ایران در قطب جنوب تاكید كرد و گفت: طرح ایجاد این پایگاه به وزارت علوم ارایه شده است ، اكنون باید این طرح به شورای عالی علوم ، تحقیقات و فناوری (عتف ) ارایه شود و بعد از موافقت اعضای این شورا ، این طرح برای تصویب به دولت فرستاده شود.

وی افزود : برای اینكه بتوانیم در جنوبگان حضور داشته باشیم نیازمند داشتن یك كشتی به طول 100 متر و مجهز به یخ شكن هستیم ولی پیش از این نیز می توانیم از یكی از پایگاه های تحقیقاتی كشورهای دوست استفاده كنیم و در منطقه حضور داشته باشیم .

وی گفت : در حال حاضر 48 كشور به معاهده جنوبگان پیوسته اند و در قطب جنوب پایگاه تحقیقاتی دارند. ایران برای داشتن كشتی و برپایی ایستگاه تحقیقاتی در قطب جنوب به 110 میلیارد تومان اعتبار اولیه نیاز دارد كه بیشترین درصد این اعتبار برای ساخت كشتی مورد نیاز است.

رییس موسسه اقیانوسی شناسی در مورد روند پیشرفت ساخت كشتی تحقیقاتی اظهارداشت: این كشتی به طول 50 متر است و به 20 بخش تقسیم شده است و به طور همزمان ساخت هشت قسمت آن آغاز شده است . پیش بینی می شود اگر به همین روال پیش رود در زمان مقرر كه پایان سال 91 است ، این كشتی به بهره برداری برسد .



*** محاسبه و برآورد انرژی تجدید پذیر دریای عمان و خلیج فارس

چگینی گفت : در حال حاضر طرح مطالعاتی نصب توربین های تولید انرژی به پایان رسیده و امكان تولید انرژی از بادهای دریای عمان نهایی شده است . در این طرح چند نقطه در چابهار برای نصب توربین های مخصوص تولید انرژی مشخص شده است .

وی اظهار داشت: در حال تهیه پیش نویس این طرح هستیم كه تهیه و تدوین آن تا پایان امسال به اتمام می رسد و بعد از نهایی شدن ، این طرح برای دریافت بودجه به سازمان ها و نهادهای مختلف مانند سازمان انرژی های نو نهاد ریاست جمهوری و وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری ارایه می شود .

وی گفت: اجرای پایلوت این طرح حدود یك میلیارد تومان و اجرای كامل طرح به حدود 10 میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.

وی یادآور شد : استفاده از بادهای دریا برای تولید انرژی در دنیا علم جدیدی است و كشورهایی مانند نروژ، دانمارك و امریكا از این علم بهره مند هستند و كشورهای هلند و انگلیس نیز در حال تحقیقات برای نصب توربین های تولید انرژی از باد در دریاها هستند.

چگینی خاطرنشان كرد: مطالعات نشان می دهد كه بادهای دریاها نسبت به باد در خشكی پتانسیل بیشتری برای تولید انرژی دارند و پیش بینی می شود انرژی تولید شده از این توربین ها انرژی مورد نیاز صنایع كوچك و مناطق ساحلی را تامین كند.

رییس موسسه ملی اقیانوس شناسی گفت: در واقع تحقیقات برای نصب توربین های بادی برای تولید انرژی در راستای استفاده از سوخت پاك و دوستدار محیط زیست است كه می توان از باد ، موج ، جریان آب و جزر و مد انرژی به دست آورد.

وی درباره مزایای معلق بودن این توربین ها در دریا گفت: معلق بودن این توربین ها این امكان را فراهم می كند كه بعد از تست یك منطقه از نظر نیروی باد و تولید انرژی ، توربین ها به منطقه دیگری منتقل شوند و از این طریق می توانیم مزرعه توربین های بادی دریایی را طراحی كنیم.

چگینی افزود : تمام مراحل نصب و تولید انرژی از توربین به جز خرید توربین ، بومی است و توسط محققان و مهندسان ایرانی انجام می شود.

وی خاطرنشان كرد : هم اكنون مطالعات اجرای این طرح در دریای عمان انجام شده است و امكان استفاده از این توربین ها برای تولید انرژی در خلیج فارس و دریای خزر نیز وجود دارد .



*** تهیه پیشنهاد طرح صنایع بزرگ اقیانوسی مكران

چگینی افزود: طرح صنایع بزرگ اقیانوسی چندی پیش به وزارت علوم ارسال شده است تا در شورای عتف مطرح و بعد از بررسی، نتیجه نهایی اعلام شود.

رییس موسسه ملی اقیانوس شناسی تاكید كرد: با توجه به این كه امسال از سوی مقام معظم رهبری به نام سال جهاد اقتصادی نامگذاری شده و ایشان تاكید فراوان بر پیشرفت شهرهای جنوبی كشور و سواحل عمان دارند ، این طرح تعریف شده است.

چگینی افزود: با استفاده از عمق زیاد آب می توان با به كار گیری سیستمی خاص ، انرژی مورد نیاز صنایعی كه امكان راه اندازی آنها در منطقه است ، تامین كرد . مطالعات اولیه ای كه دراین منطقه صورت گرفته امكان اجرای این طرح را تایید می كند .

وی ادامه داد: رقمی حدود600 میلیون تومان اعتبار برای بخش مطالعاتی این طرح پیش بینی شده است كه در صورت تامین اعتبار ' مطالعات نهایی آن آغاز می شود.

چگینی تاكید كرد : اجرای این طرح در آبادانی سواحل دریای عمان بسیار موثر خواهد بود و می تواند سواحل عمان را از نظر اقتصادی پررونق كند و رفاه و آسایش را برای مردم آن منطقه به همراه داشته باشد.

به گفته وی منطقه آزاد چابهار ، دانشگاه علوم دریایی چابهار ، شیلات چابهار و فرمانداری چابهار می توانند حامیان مالی و تحقیقاتی این طرح باشند.