مروری بر نامزدهای اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۱۰

[behnam5555]

مروری بر نامزدهای اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۱۰


سید حسام فروزان

مراسم اعلام نامزدهای هشتاد دومین جوایز اسکار برگزار شد و طبق بیشتر پیش‌بینی‌ها، دو فیلم «آواتار» و «قفسه رنج» در بیشتر رشته‌ها نامزد شدند. این دو فیلم هر کدام با ۹ نامزدی در رشته‌های اصلی، حسابی جا را برای بقیه فیلمهای خوب سال ۲۰۰۹ تنگ کرده‌اند. از شگفتی‌ها یکی نامزدی «جرمی رِنر» بازیگر قفسه رنج برای بهترین بازیگر مرد بود و همچنین اینکه نام جیمز کامرون در رشته‌ی فیلمنامه اصلی جزو نامزدها نبود . ضمن اینکه نامزدهای جوایز گُلدن گلوب هم اعلام شد و مثل همیشه شباهت‌های این دو فهرست به گمانه‌زنی درباره برندگان نهایی اسکار دامن می‌زند. چهار فیلم آواتار، قفسه رنج، اراذل بی‌آبرو، ارزشمند و «در‌آسمان» در اسکار و گلدن گلوب نامزد بهترین فیلم هستند. نامزدهای امسال نشان داد که اعضای آکادمی تمامی وجوه و گونه‌های سینمای معاصر را در نظر دارند و سلیقه‌های مختلف سینمایی می‌توانند بهترین‌هایشان را در این فهرست ببینند؛ از فیلم‌های مستقل و کوچک به سبک جشنواره ساندنس گرفته تا علمی-تخیلی های عظیم. در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی، درباره الی… از ایران علی‌رغم انتظارها در فهرست نامزدهای نهایی قرار نگرفت. در این بخش روبان سفید فیلم تحسین شده میشائیل هانکه، «یک پیامبر» نماینده فرانسه، «عجمی»از اسرائیل، «شیره‌ی اندوه» از پِرو و فیلم «راز چشمهای آنها» از آرژانتین نامزد شدند. مراسم اسکار هشتاد‌ و دوم روز ۷ مارس امسال در لوس‌آنجلس برگزار می‌شود. نکته دیگر اینکه امسال برای اولین بار پس از سالها، به جای پنج فیلم همیشگی، ده فیلم برای بهترین فیلم نامزد شده اند.

آواتار AVATAR

کارگردان: جیمز کامرون / بازیگران: سیگورنی ویور، سام ورسینگتون

«زمانی در آینده. گروهی از زمینی‌ها به سیاره دیگری به نام پاندورا برده می‌شوند. جایی که ساکنانش، موجوداتی شبیه انسان هستند به اسم ناوی، که زبان و فرهنگ خود را دارند. بین زمینی‌ها و ناوی‌ها کشمکشی درمی‌گیرد و جنگ میان ماشین کشتار و طبیعت آغاز می‌شود. » این خلاصه داستان فیلم عظیم جیمز کامرون است که در مجلات منتشر شده. اما آواتار فیلمی نیست که بشود چیزی درباره آن خواند. این فیلم را باید در پیشرفته‌ترین سینماها با عینک‌های مخصوص تصاویر سه‌بعدی دید. جیمز کامرون پس از ۱۲سال، با فیلمی ۲۵۰ میلیون دلاری، بار دیگر جهان سینما را فتح کرد و اینبار موفقیت‌اش بیشتر از تایتانیک بود. فروش فیلم حیرت‌انگیز است و بعید است فیلم دیگری به گرد پای آن برسد. پسوند «ترین» در مجموعه اظهار نظرات درباره آواتار بسیار دیده می‌شود: بهترین فیلم تاریخ سینما، گران‌ترین، بلندپروازانه‌ترین و حیرت‌آورترین فیلمی که تا به حال دیده‌اید. ریچارد کورلیس نوشت: «فیلم را مثل یک تجربه کامل حسی، جسمانی و نفسانی در آغوش بگیرید. قطعاً زنده‌ترین آفرینش یک دنیای فانتزی است که در تاریخ سینما دیده شده است.» البته نظرات منفی هم بوده‌اند. برخی از منتقدان بر این باورند که کامرون پول و وقت و انرژی زیادی را صرف داستان مُهملی کرده و فیلم به جز نمایش آخرین دستاوردهای تکنولوژی دیجیتال،چیزی در بساط ندارد.
موفقیت آواتار در فروش جهانی باعث می‌شود هر بازیگری آرزوکند در فیلم بعدی جیمز کامرون حضور داشته باشد. با اینحال کامرون در مراسم معرفی نامزدها، با دیدن ستاره‌های سینما خودش را حیرتزده نشان می‌دهد و می‌گوید: «همیشه آرزو داشتم با مریل استریپ کار کنم، یا با جورج کلونی».
آواتار از جمله موفقیت‌هایی است که اعضای آکادمی نمی‌توانند نادیده بگیرند. اعضای آکادمی بیشتر اوقات به فیلمهای بزرگ و پرخرج روی خوش نشان داده اند. فیلمهای بربادرفته، بِن هور، اشکها و لبخندها، پدرخوانده و ارباب حلقه‌ها و تایتانیک همین آقای کامرون نشان داده‌اند که آکادمی اسکار برای تقدیر از فیلم‌هایی که سینما را تکان می‌دهند و تاریخ‌ساز می‌شوند جوایزش را تقدیم می‌کند. کارِ بزرگ آواتار نشان دادن تأثیر سینمای دیجیتال بر روند فیلمسازی و قصه‌گویی معاصر است. آواتار هنوز دارد می‌فروشد و تماشاگران را حیرتزده می‌کند و احتمالاً بیشتر جوایز اصلی را هم درو می‌کند.

در آسمان Up in the Air

کارگردان: جیسون ریتمن / بازیگران: جورج کلونی، آنا کندریک
از جیسون ریتمن کارگردان جوان امریکایی پیش از این دو فیلم خوب «از سیگار کشیدن شما متشکریم(۲۰۰۵) و جونو(۲۰۰۷) را دیده‌ایم. ریتمن کارگردان خوش‌قریحه‌ای است که فیلمهایش لحن متفاوت و جذابی دارند و کلیشه‌ای نیستند. جورج کلونی در این فیلم نقش مرد تنهایی به اسم «رایان بینگام»را بازی می‌کند که شغلش اخراج کردن آدمهاست و برای اینکار از شهری به شهری دیگر سفر می‌کند. همه چیز خوب پیش می‌رود تا وقتی که رئیس‌اش زنی مغرور را استخدام می‌کند که می‌خواهد شیوه کاری بینگام را تغییر دهد. این فیلم از زمان اولین نمایش در جشنواره تورنتو، توجه منتقدان و تماشاگران را برانگیخته و فروش خوبی هم داشته. پیش‌بینی ها حاکی از آن است که در آسمان هم مثل جونو، فیلم قبلی ریتمن، اسکار بهترین فیلمنامه یا بهترین بازیگر مرد را ببرد اما دستش به جایزه بهترین فیلم نرسد. ریتمن برای جونو نامزد بهترین کارگردانی آن سال هم شده بود. در آسمان درامی کمدی است که یکی از بهترین بازیهای جورج کلونی در آن انجام گرفته. موضوعات معاصری چون بحران مالی جهانی، بیکاری، بیرحمی شرکت‌های بزرگ و روابط ناپایدار زن و مرد از درونمایه‌های جذاب فیلم هستند که حتماً مورد توجه داوران آکادمی قرار می‌گیرد. در آسمان یکی از معدود کمدی رومانتیک های جریان اصلی هالیوود است که مسایل امروزی را به زیبایی به تصویر می‌کشد. لحن فیلم چیزی است میان خنده و تأثر و گویی در لحن و نوع روایت ترکیبی از دو فیلم قبلی کارگردان حاصل شده است.

طرف کور
The Blind Side

ساندرا بولاک برای بازی در این فیلم نامزد بهترین بازیگر نقش اول زن شده است. فیلمی با تمی ورزشی که نشان می‌دهد امسال رأی‌دهندگان آکادمی توجه ویژه‌ای به فیلمهای پرفروش و همه‌پسند دارند. احتمال اینکه برنده بهترین فیلم شود کم است. اما در جایی که فیلمهای مهمی مثل ۹ (راب مارشال)، استخوانهای دوست‌داشتنی (پیتر جکسون) و شکست‌ناپذیر (کلینت ایست‌وود) حتی جزو ده نامزده نهایی نیامده‌اند، فیلمی مثل طرف کور باید کلاهش را هم بالا بیندازد!

منطقه۹ District 9

کارگردان: نیل بلام‌کامپ

منطقه۹ هم از آن دست فیلمهای عامه‌پسند پرفروشی است که بنظر می‌رسد تعداد نامزدهای بهترین فیلم به خاطر آنها به ده تا افزایش یافته! وگرنه تا پیش از این جای هر فیلم پرفروشی در فهرست نامزدهای بهترین فیلم نبود. منطقه ۹ تریلری علمی – تخیلی است که اگر در سال دیگری ساخته می‌شد به سختی به فهرست نامزدهای اسکار راه پیدا می کرد. نکته جالب اینجا که پیتر جکسون که تهیه کننده این فیلم است، برای بهترین فیلم نامزد جایزه شده اما فیلم استخوان‌های دوست داشتنی که ۸۰ میلیون دلار خرج برداشته و خودش کارگردانی کرده ، از فهرست نهایی کنار گذاشته شده!

نوعی آموزش An Education

کارگردان: لون شِرفیگ

از مهر ماه که نوعی آموزش در امریکا و انگلستان نمایش داده شد، مورد توجه تماشاگران خاص قرار گرفت. فیلم داستانی به بلوغ رسیدن دختری به نام جِنی را روایت می‌کند در انگلستان دهه ۱۹۶۰/ بازی حیرت‌انگیز کری مولیگان در نقش جنی یکی از سه نامزدی این فیلم در اسکار امسال است. علاوه بر بازی او، نیک هورن‌بی که فیلمنامه را از زندگینامه «لین باربِر» اقتباس کرده است، نامزد بهترین فیلمنامه نیز هست. نکته منفی ده تایی شدن فهرست بهترین فیلم این است که در این فهرست اسم پنج کارگردان هست، اما اسم لون شِرفیگ برای کار تحسین‌شده‌اش در این فیلم در میان آنها نیست. این مورد یکی از حذف‌شدگان عجیب امسال است.

قفسه رنج The Hurt Locker

کارگردان: کاترین بیگِلو

قفسه رنج به اعتقاد بسیاری، بهترین فیلمی است که تاکنون در سینمای امریکا درباره جنگ عراق ساخته شده است. فیلم داستانش را روی یک گروه از سربازان امریکایی که در واحد خنثی کردن مین عضویت دارند متمرکز کرده. کاترین بیگلو که فیلمهای درخشانی از او به یاد داریم، در این فیلم موفق شده موقعیت وحشتناک انسانی در جنگی مثل جنگ عراق و امریکا را به دور از شعارزدگی و سطحی‌نگری نشان دهد. فیلم در داخل امریکا فروش کمی داشته، چیزی حدود ۱۲ میلیون دلار. اگر برنده بهترین فیلم شود، افتخار کم‌فروش ترین فیلم سالهای اخیر که جایزه اسکار برده است نیز نصیب فیلم می‌شود. کاترین بیگلو برای کارگردانی فیلم هم نامزده شده است و بسیاری از منتقدان کار او را در فیلم قفسه رنج مستحق جایزه می‌دانند. فیلم بیشترین تأثیر را در میان فیلمهای مربوط به جنگ عراق و افغانستان روی تماشاگران گذاشته. ناگفته نماند که پیش از این قفسه رنج از سوی منتقدان نیویورک و لوس انجلس به عنوان بهترین فیلم سال انتخاب شده است.

اراذل بی‌آبرو Inglourious Basterds
کارگردان: کوئنتین تارانتینو

تارانتینو پانزده سال بعد از اینکه «پالپ فیکشن» نامزد بهترین فیلم شد، دوباره به فهرست علاقمندی های آکادمی بازگشته است. این بار با فیلمی حماسی و تاریخی درباره جنگ جهانی دوم که در رشته‌های کارگردانی و فیلمنامه اصلی نیز نامزد اسکار است. فیلم که بزرگترین و بهترین کار تارانتینو لقب گرفته، از سوی تماشاگران و منتقدان پذیرفته شد و بیش از پیش‌بینی‌ها فروش کرد. انتظار تماشاگران این بود که فیلمی پُر از خون و خونریزی و خشونت خواهند دید، اما در عوض مجموعه‌ای از صحنه‌های اکشن حماسی، دیالوگ‌های بلند به فرانسه و آلمانی و صحنه‌های دراماتیک درباره گروه‌های ضدنازی دیدند. دیالوگ‌های فراوان فیلم البته یکی از نکاتی بود که برخی از منتقدان به عنوان ضعف فیلم از آن یاد کردند.

ارزشمند Precious: Based on the Novel ‘Push’ by Sapphire

کارگردان: لی دانیلز

این فیلم هم درست مثل «نوعی آموزش»، در جشنواره ساندنس ۲۰۰۹ برای اولین بار نمایش داده شد و از آن زمان قدروقیمت خودش را حفظ کرد. فیلم در بخش‌های اصلی اسکار نامزد شده است: کارگردانی، فیلمنامه و بازیگری. ارزشمند فیلمی است که تأثیرگذاری احساسی بسیاری روی تماشاگران داشته و می‌توان گفت از معدود فیلمهای سال بوده که تأثیر عاطفی زیادی بر بیننده گذاشته. فیلم در ابتدا مهجور بوده اما با کمک و نفوذ «اپرا وینفری» در مقام یکی از تهیه‌کنندگان، نمایش و بازاریابی خوبی داشت و به یکی از فیلمهای مورد علاقه عامه تماشاگران قرار گرفت.

یک مرد جدی A Serious Man

کارگردان: برادران کوئن

برادران کوئن که در سال ۲۰۰۷ برای «جایی برای پیرمردها نیست» اسکار بهترین فیلم را بردند، با یکی از بامزه‌ترین فیلمهایشان به اسکار راه یافته‌اند. فیلم البته مخالفان خود را دارد، اما طرفداران کوئن‌ها هم همیشه هستند و هرچه بسازند معمولاً تحسین می‌کنند. فیلم درباره رنج و سختی‌های مردی یهودی در امریکای دهه ۱۹۶۰ است. فیلم جزو نامزدهای بهترین فیلمنامه نیز هست

بالا UP

کارگردان: پِت داکتر

کارتون بلند «بالا» شاید بهترین فیلم سال از نظر محبوبیت جهانی باشد. بالا بعد از کارتون «دیو و دلبر» در سال ۱۹۹۱، دومین انیمیشن بلندی است که جزو نامزدهای بهترین فیلم قرار می‌گیرد. اگر برنده شود اولین کارتونی خواهد بود که بهترین فیلم سال شده. ماجراجویی عجیب شخصیت‌های بالا، در همان ده دقیقه اول تأثیر خودش را می‌گذارد و نبض احساسی تماشاگر را در دست می‌گیرد و تا پایان می‌برد. طنز و ماجراجویی در بالا دوشادوش هم بکار رفته‌اند و مضامین و مفاهیم انسانی که فیلم به آنها اشاره می‌کند،بیشتر از آنکه به مذاق بچه‌ها خوش بیاید، گویی یادآوری است برای بزرگسالان.