حلول ماه مبارک رمضان - دلنوشته های ماه رمضان

[roshanak1]

حلول ماه مبارک رمضان را به همه دوستان تالار تبریک میگم . خوش به حالتون که ...
التماس دعا

[مهلا خانم]

ماه مبارک آمد، اي دوستان بشارت
کز سوي دوست ما را هر دم رسد اشارت
آمد نويد رحمت، اي دل ز خواب برخيز
باشد که باقي عمر، جبران شود خسارت



امام صادق-ع:
خواب روزه دار عبادت،
خاموشي او تسبيح،
عمل وي پذيرفته شده
و دعاي او مستجاب است."
---
حلول ماه مبارک رمضان، ماه رحمت و برکت و غفران مبارک باد.

[behnam5555]

ماه رمضان ماه مهمانی خدا

می‌گویند چون به هنگام نامگذاری ماه های عربی،
این ماه در فصل گرمای تابستان قرار داشت، ماه «رمضان» نامیده شد،
ولی از سوی دیگر، «رمضان» از اسماء الهی است.

-_-_-_-_-_-_-_-_

این ماه ماه نزول قرآن و ماه خداوند است و شب‌های قدر در آن قرار دارد. فضیلت ماه رمضان بسیار زیاد و نامحدود است.ماه رمضان ماه خداوند، ماه نزول قرآن و از شریف‌ترین ماه‌های سال است.

-_-_-_-_-_-_-_-

در این ماه درهای آسمان و بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌شود، و عبادت در یکی از شب‌های آن ( شب قدر ) بهتر از عبادت هزار ماه است.

-_-_-_-_-_-_-_-_

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در خطبه شعبانیه خود درباره فضیلت و عظمت ماه رمضان فرموده است: «ای بندگان خدا! ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوی شما روی آورده است؛ ماهی که نزد خداوند بهترین ماه‌ها است؛ روزهایش بهترین روزها، شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات است.

-_-_-_-_-_-_-_-_

بر مهمانی خداوند فرا خوانده شدید و از جمله اهل کرامت قرار گرفتید. در این ماه، نفس‌های شما تسبیح، خواب شما عبادت، عمل‌هایتان مقبول و دعاهایتان مستجاب است.

-_-_-_-_-_-_-_-_

پس با نیت‌ای درست و دلی پاکیزه،‌ پروردگارتان را بخوانید تا شما را برای روزه داشتن و تلاوت قرآن توفیق دهد.

-_-_-_-_-_-_-_-_

بدبخت کسی است که از آمرزش خدا در این ماه عظیم محروم گردد.

-_-_-_-_-_-_-_-_

با گرسنگی و تشنگی در این ماه، به یاد گرسنگی و تشنگی قیامت باشید.

-_-_-_-_-_-_-_-_

»آن گاه پیامبر اکرم وظیفه روزه‌داران را برشمرد و از صدقه بر فقیران، احترام به سالخوردگان، ترحم به کودکان، صله ارحام، حفظ زبان و چشم و گوش از حرام، مهربانی به یتیمان و نیز عبادت و سجده های طولانی، نماز، توبه، صلوات، تلاوت قرآن و فضیلت اطعام در این ماه سخن گفت.

-_-_-_-_-_-_-_-_

ترکه ماه رمضون میره خونه دوستش می خوابهدوستش بهش میگه سحر صدات کنم؟؟ترکه می گه نه همون غضنفر صدام کنی بهتره

-_-_-_-_-_-_-_-_

به یارو میگن پاشو سحره. میگه بزار بخوابم.خودم فردا بهش زنگ میزنم

_-_-_-_-_-_-_-_-

آخرین نتایج رمضان پارسال: نه بردیا نه هستی….زنتو بچسب دودستی

-_-_-_-_-_-_-_-_

دعای بعد از ماه مبارک رمضان: خدایا در جوانی به ما آرام, در میانسالی بردیا و در پیری هستی عطا بفرما

-_-_-_-_-_-_-_-_

ماه مبارک رمضـان بر همه ی مـسلمین جهـان مـبارک باد حتی تو عزیزم که اصلاْ روزه نمی گیری

_ _-_-_-_-_-_-_-_-

مناجات باخدا: خدایا ماه رمضان را مانندجام جهانى هر چهارسال یکبار و آن را هر بار در یک کشور قراربده

-_-_-_-_-_-_-_-_

لحظات شادی خدا را ستایش کن لحظات سختی خدا را جستجو کن لحظات آرامش خدا را مناجات کن لحظات درد آور به خدا اعتماد کن و در تمام لحظات خداوند ر اشکر کن

[mahmood70]

آمد شهر صيام، سنجق سلطان رسيد

دست بدار از طعام، مائده جان رسيد
مولانا

و اينك ماييم و موسم تجلي حقيقت و فصل رحمت، مبادا كه آفتاب عيد هويدا گردد و دست مان از سفره بي انتهاي الهي خالي. و از ريزش ابر فضل و بخشش خداوند بر كوير خشكيده دل هاي ما بي نصيب. بياييد اين فرصت يك ماهه را غنيمت شماريم و دعوت كريمانه حق را اجابت و انبان تهي خود را از توشه هاي اين ماه براي هنگامه سخت و صعب حشر و حساب عقبا پر سازيم.
پنداشتي كه چون نخوري روزه تو آن است
بسيار چيز هست جز اين شرط روزه دار
هر عضو را بدان كه به تحقيق روزه اي است
تا روزه تو روزه بود نزد كردگار
اول نگاه دار نظر تا رخ چو گل
ور چشم تو نيفكند از عشق خويش خار
ديگر ببند گوش زهر ناشنيدني
كز گفتگوي هرزه شود عقل تار و مار
ديگر زبان خويش كه جاي ثناي اوست
غيبت و دروغ فروبند، استوار
ديگر به وقت روزه گشادن مخور حرام
زيرا كه خون خوري تو از آن هزار بار
عطار

[BaHaReH]

رمضان!!دلهای مومنین بدرقه راهت...

شانه به شانه صف می کشند دست های نیاز که به آسمان بلند میشود.زمزمه اللهم اهل الکبریاء و العظمه و اهل الجود و الجبروت و...اوج میگیرد.احساس میکنی پاهایت از این زمین خاکی جدا شده و در فضای دیگری سیر میکنی...فضای خلوص..تسلیم وتقوا.

این حس پاداش یکماه روزه داری خالصانه متقین است که نصیب مومنین حقیقی می شود.

[BaHaReH]

خدای من

کوله بارم اگر چه از توشه راه تهی است..انباشته از توکل که هست!!
اگر چه از پنجه های وحوش گناهانم بر چهره ام خون ترس نشسته است.
اگر چه دستم از آنچه کرده است می لرزد و اگر چه موریانه های بیم...
استواری پاهایم را سست کرده است...
***
دلم امیدوار رحمت توست و خاطرم جمع لطف تو
اگر چه خزه گناهانم مرداب دلم را هر لحظه به عفونت عذاب نزدیک میکند...
آفتاب اطمینان به تو هنوز در آسمان وجودم می درخشد.
اگر خواب سرد زمستانی گناه دلم را به انجماد کشیده است...
نسیم بهاری اعتماد به لطف تو در آوندهای دلم هیجان تازه آفریده است.
اگر چه دانه وجودم زیر خاکهای غفلت و نسیان
در اشتیاق خورشید تو ....شکفتن را از یاد برده...

[roshanak1]

دوستان عزیز و گلم تو رو خدا منو خیلی دعا کنید . میگویند دعای دیگران در حق آدم زود مستجاب میشه شدیدا نیازمند دعاهاتونم

[behnam5555]

روزه و روزه داری

تعاريف و کليات
صوم يا صيام، مصدر «صام يصوم»، به معنی امساک و سکوت و خويشتن داری است. و شرعا خودداری از تمام چيزهايی است که استفاده ی اشخاص روزه دار از آن ها ممنوع است.تاريخ وجوب روزه ماه شعبان سال دوم هجری است.اصل آن قبل از اجماع آيات سوره ی 7-183 بقره و حديث شريف «بنی الاسلام علی خمس» اسلام بر پنج پايه بنا شده است :گفتن شهادتين و بر پای داشتن نماز و دادن زکات و روزه ی ماه رمضان و حج بيت الله.
فلسفه و حکمت روزه «سلامت روح و نفس و تربيت روحانی و جسمانی است به عبارت ديگر از خوی درندگی به اخلاق ملکوتی و کمال بندگی رسيدن، و در درون آدميت ابديت يافتن و روی از دام و دانه ی شيطان برتافتن و روح کرامت در خود دميدن و در پناه رحمت حق آرميدن، و به تعبير ديگر : به اجر صبر و شکر نائل گشتن و تندرستی را نگهداشتن و در ميدان استقامت قد بر افراشتن و به ياری مستمندان شتافتن.
چرا اسم ماه روزه را رمضان گذاشته اند؟ رمضان به معنی شدت گرما است (زيرا اعراب اين اسم را برای اين ماه در شدت گرمای تابستان که آن را «رمض» می گويند گذاشته اند چنانکه ربيع الاول و ربيع الثانی را در فصل بهار و جمادی الاولی و جمادی الاخری را در فصل زمستان نام نهاده اند ( زيرا ربيع به معنی بهار و جمادی به معنی يخبندان است). قول اصح آن است که گفتن «رمضان» به جای «ماه رمضان» ايرادی ندارد چنانکه در شرح المهذب و مسلم آمده است.


فضائل روزه
روزه يکی از پنج رکن اسلام است. قال الله تعالی:کُلٌّ عَمَلِ ابنِ آدَمَ لَهُ اِلَّاصِيام فَاِنَّهُ لي وَأََنَا أجزي بِهِ.حديث قدسی است خدای تعالی می فرمايد:همه اعمال آدميزاد برای خود اوست بجز روزه وبی شک روزه فقط برای من است ومن خود پاداش آن را می دهم.همچنين می فرمايد:هر نيکويی را ده ثواب است تا هفتصد ، مگر روزه را که آن مخصوص مراست وجزای آن را من می دهم.خداوند تبارک وتعالی می فرمايد: اِنَّمَا يُوَفَّيَ اَلصابِرونَ اَجرَهُم بِغَيرِحِساب مزد شکيبايان (آنان که از اميال وشهوات خويش صبر می کنند )به تمام وکمال وبدون حساب داده ميشود.
فضيلت ماه مبارک رمضان که نزول سر آغاز قرآن، وجوب روزه در تمام روزهای آن ، وجوب شب قدر در شبهای تاق دهه ی اخير آن که اين شب بهتر از هزار ماه است. شب نزول روح الامين و فرشتگان رحمت به زمين، شب بار عام و سلام تا صبح هنگامی از شام تا بام.
روزه ی ماه مبارک رمضان به تمام شدن سی روز ماه شعبان يا ديدن هلال رمضان المبارک واجب می شود.
«صوموا الرويته و افطروا الرويته فان غم عليکم فاکلوا عده شعبان ثلاثين»
روزه را با ديدن ماه شروع کنيد و روزه را با ديدن ماه پايان دهيد ( عيد نمائيد) پس اگر هوا صاف نبود و نتوانستيد که ماه نورا ببينيد بايد شماره ی روزهای ماه شعبان را سی روز تمام حساب کنيد.
پيغمبر(ص)فرمود:صبر نيمه ايمان است.وروزه نيمه صبر است.وفرمود : بوي دهن روزه دار نزد خدای تعالی از بوی مُشک خوشتر است.وفرمود: خواب روزه دار عبادت است .چون ماه رمضان در آيد، درهای بهشت را بگشايند ودرهای دوزخ را ببندند وشياطين را در بند کنندو منادی آواز دهد : ای طالب خير بيا که وقت توست وای طالب شر باز ايست که نه جای توست.
صدبار تو بد کردی وثمرش ديدی
نيکی چه بدی داشت يک بار نکردی
اگر بپرسند که فردا روز قيامت حال ما چگونه است ،پاسخ آن را در قرآن می توانيم بيابيم.خداوند متعال درقرآن می فرمايد:
فَامَّامَن طَغَی.وَآثَرَالحَياةَ الدُّنيا.فَإِنَّ الجَحيمَ هِيَ المَأوَي.وَ أمَّامَن خافَ مَقَامَ رَبِّهِ،وَنَهَي النَّفسَ عَنِ الهَوَی. فَإِنَّ الجَنََّهَ هِيَ المَأوَي.
واما آن کسی که طغيان وسرکشی کرده باشد. وزندگی دنيارا(برگزيده وبرآخرت)ترجيح داده باشد.قطعاًدوزخ جايگاه اوست.واما آن کس که از جاه ومقام پروردگار خود ترسيده باشد،ونفس را از هوی وهوس باز داشته باشد.قطعاًبهشت جايگاه اوست.
عرفا مثال خوبی دارند در مورد ماههای سال. آن را تشبيه به فرزندان حضرت يعقوب (ع)می کنند که دوازده نفر بودند وبرگزيده همه آنها نزد خداوند حضرت يوسف بود که خداهمه فرزندان را به خاطر حضرت يوسف عفو فرمود. ماه مبارک رمضان نيز در بين دوازده ماه سال ماهی برگزيده است چون ماه رحمت وبرکت، ماه نزول قرآن وماهی است که ليله القدر درآن واقع شده وعزيزترين ماه نزد خداوند است.
ماه رمضان ماه تزکيه است.ماه توبه واستغفار است.ماهی است که به برکت آن مسلمان به خود مي آيد واز برای اصلاح خود وتزکيه خود تلاش مي کند. مقصود از گرفتن روزه شکستن هوی ونفس است تا بتواند طاعت وعبادت کند.حقيقت روزه مراقبه است ودوری از هوی واميال شهونی . روزه فقط امساک وپرهيز از خوردن نيست.بلکه بايد تمام اعضاء روزه باشد.
روزه سه درجه دارد: روزه عموم روزه خصوص وروزه خصوص الخصوص
روزه عموم آن است که از اذان صبح تا اذان مغرب از خوردن وآشاميدن پرهيز شود.اين روزه عام است.
روزه خصوص روزه ايست که علاوه بر ترک غذا وهرچيز خوردنی، بايد تمام حواس نيز در حالت روزه قرار بگيرد.
روزه خصوص الخصوص که مخصوص صالحان است آن است که علاوه بر دو مورد بالا قلب هم در حالت روزه باشد.
روزه خصوص 6 خصوصيت دارد:
1-روزه چشم:منع چشم از نگاه به هرآنچه مذموم است ودلش را ازياد خدا غافل می کند.پيغمبراسلام(ص)می فرمايد: نظر حرام تيريست از تيرهای شيطان.
2- روزه زبان: زبانش را از دروغ، فحش، غيبت وتهمت باز دارد . زبان روزه دار يا بايددر حالت سکوت باشد يا ذکر خدا وخواندن قرآن يا سخنان نيکو.
3- روزه گوش: پرهيز از شنيدن هرآنچه مذموم است مانند.غيبت وتهمت وسخنان بد. پيغمبر(ص) می فرمايد غيبت کننده وگوش گيرنده غيبت هردو درگناه غيبت شريکند.
4-منع بقيه اعضاء از جمله دست وپا از انجام هرآنچه که موجب گناه می شود.
5-کم خوردن درشب به نحوی که آنقدر سير نشود که شهوتش بجنبد ومانع از ذکر خدا شود.
6-دلش بعد از افطار بين خوف ورجا باشد که آيا روزه اش مورد قبول قرارگرفته ياخير.
و از بزرگی فضل روزه آن است که خداوندفرمود: ألصَّومُ لي وَأََنَا أجزي بِهِ اگر چه همه عبادات برای اوست چنانکه کعبه را خانه خود خوانده است در صورتيکه همه عالم ملک اوست. استحقاق روزه به خاطر دوخاصيت آن است: يکي آنکه حقيقت آن ناکردن وبازداشتن است، و اين باطن است و پوشيده. و ريا را درآن راهی نيست چرا که نيت آن در شب است. و ديگر آنکه بر ضد دشمن خدا يعنی ابليس است که لشکر او شهوات است وروزه لشکر اورا بشکند که حقيقت روزه ترک شهوات است. بدين خاطراست که رسول(ص) می فرمايد: شيطان در درون آدمی همچون خون روان است و بايد بوسيله روزه راه گذر او را تنگ کنی. همچنين فرمود ألصَّومُ جُنَّهٌ روزه سپری است. و اين همه برای آن است که مانع از همه عبادات شهوات است و مدد شهوات سيری است وگرسنگی شهوات را بشکند.

[behnam5555]

در غیاث اللغات در توصیف ماه مبارک رمضان آمده است : ماه نهم از ماه های قمری بین شعبان و شوال و رمضان سنگ گرم است و از سنگ گرم پای روندگان می سوزد و شاید که به وقت وضع این اسم ماه صیام در شدت گرما باشد و یا ماخوذ است از " رمض " که به معنی سوختن است .
به گزارش مهر ، ماه صیام گناهان را می سوزاند و معنی " رمض " سوخته شدن پای از گرمی زمین است ، چون ماه صیام موجب سوختگی و تکلیف نفس است .

ماه رمضان المبارک که به " شهر الله " نیز معروف است ، از این نظرها که تنها ماهی است که نام آن در قرآن کریم ذکر شده است ، از فضیلتی بس والا برخوردار است : شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن ( قرآن کریم - سوره بقره - آیه 182 )
نزول قرآن مجید در این ماه و شب لیله القدر و ماه روزه داری سلوک روحی مسلمانان و ...از دیگر ویژگیهای ارزنده این ماه مبارک است .

درباره ماه مبارک رمضان احادیث و روایات بسیاری به ما رسیده است و کتابهای فراوانی نیز در فضایل این ماه به رشته تحریر در آمده است . لیکن در این مجال از زاویه ای دیگر به این ماه مبارک خواهیم نگریست که جهانی دیگر است و از حلاوتی دیگر برخوردار و آن همانا انعکاس این ماه شریف در آینه زلال ادبیات است که تجلی گاه عالیترین جلوه های فرهنگ و معارف اسلامی است .

نخستین نکته در این باب این که به تحقیق در ادبیات هیچ یک از ملل جهان ماهی تا به این اندازه در قلمرو ادبیات وارد نشده و مورد ارادت و ستایش سخن سرایان و ادبا قرار نگرفته است .

در " ادبیات فارسی " همواره ماه رمضان و ماه محرم الحرام مورد توجه سخنوران چیره دست ، خصوصا شاعران شیعی مذهب قرار داشته است . اگر ماه محرم به خاطر حماسه بزرگ عاشورای حسینی نظر شاعران متعهد و ستم خیز را که عاشقانه به ساحت مقدس حضرت ابا عبدالله الحسین ( ع) عشق می ورزند را برانگیخته ، ماه رمضان با آمیزه ای بسیار متنوع ، همواره نظر سخن سرایان را به خویش جلب نموده است .

از آنجا که در گستره ادب پارسی از ماه مبارک رمضان سخن بسیار گفته شده است ، پس به اجمال از هر شاعری به بیتی در این مضمون اکتفا خواهیم کرد و به استقبال " رمضان " خواهیم شتافت و این که این ماه در ذهن شاعران خیالپرداز ومومن چگونه نقش بسته است :

شاه نعمت الله ولی :

رمضان آمد و روان بگذشت
بود ماهی به یک زمان بگذشت
شب قدری به عارفان بنمود
این معانی از آن بیان بگذشت ...

حکیم خاقانی شروانی :

جاهش ز دهر چون مه عید از صف بخوم
ذاتش زخلق چون شب قدر از مه صیام

سوزنی سمر قندی :

گر در مه صیام شود خوانده این مدیح
بر تو بخیر باد مدیح و مه صیام

نزاری قهستانی :

خجسته باد و مبارک قدوم ماه صیام
براولیا و احبای شهریار انام

عباس خوش عمل :


رمضانا تو بهترین ماهی
چون که ماه ضیافت اللهی
خوش عمل هر که بود در رمضان
ترک منکر نمود در رمضان

شیخ اجل سعدی شیرازی :

کسان که در رمضان چنگ می شکستندی
نسیم گل بشنیدند و توبه بشکستند

شاطر عباس صبوحی :

روزه دارم من و افطارم از آن لعل لب است
آری افطار رطب در رمضان مستحب است

روزه :

روزه در قرآن کریم " صوم" نامیده می شود . این لغت در معنی به مفهوم امساک و خودداری از هر فعلی است و در اصطلاح فقهی به مجموع امساکهای خاصی اطلاق می گردد که در زمان معینی واقع شود .

روزه ماه مبارک رمضان بر هر مرد و زن مسلمان واجب است . در خصوص مزایای روزه از لحاظ پزشکی ، روانپزشکی و .. سخن بسیار گفته شده است و فواید بی شماری در این مورد ذکر نموده اند ، لیک این مفهوم در ادب پارسی مضامین بسیار نغز و دلنشینی را آفریده است که به گلچینی از این داستان بسنده می کنیم :

حکیم ابولقاسم فردوسی طوسی :

همان بر دل هر کسی بوده دوست
نماز شب و روزه آیین اوست

حکیم ناصر خسرو قبادیانی :

چون روزه ندانی که چه چیز است چه سود است
بیهوده همه روز تو را بودن ناهار

خاقانی شروانی :

چه بود آن نفخ روح و غسل و روزه
که مریم عور بود و روح تنها

سعدی شیرازی :

که سلطان از این روزه آیا چه خواست
که افطار او عید طفلان ماست !

خواجه حافظ شیرازی :

ثواب روزه و حج قبول ، آن کس برد
که خاک میکده عشق را زیارت کرد

فرخی سیستانی :

به فال نیک تو را ماه روزه روی نمود
تو دور باش و چنین روزه صد هزار گذار

مسعود سعد سلمان :

نزد خداوند عرش بادا مقبول
طاعت خیر تو و صیام و قیامت

مولانا جلال الدین محمد مولوی :

نی تو را هر شب مناجات و قیام
نی تو را در روزه پرهیز و صیام

حکیم اوحدی مراغه ای :

روزه دار و به دیگران بخوران
نه مخور روز و شب شکم بدران

امیر خسرو دهلوی :

نی کار مرد روزه همت شکستن است
گر خضر آبش آرد عیش جوان کشد

شب قدر

در " ترجمان القرآن جرجانی " شب قدر ، شب اندازه کردن کارها ذکر شده است . صاحب " کشاف اصطلاحات الفنون " گوید : شب قدر ، شبی است با عزت و شرف که هر که در آن طاعت کند عزیز و مشرف گردد .
در " التفهیم بیرونی " آمده است : " واندر ماه رمضان لیله القدر است ، آنک جلالت او راه به دهه پسین جویند و نیز گفتند به طاقهای این دهه ." لیله القدر شبی مهم و سرنوشت ساز است .شب نزول رحمت و برکات الهی و تعیین سرنوشت ابدی انسانهاست و درخصوص اهمیت این شب گفتنی است که از صدر اسلام واز عهد رسول اکرم حضرت محمد مصطفی (ص) رسم بر آن بوده است که شبهای قدر را " احیا " بگیرند و تا سپیده دم به آداب مخصوص آن منجمله دعا و نماز و استغفار بپردازند .

در فضیلت شب قدر آمده است شبی بهتر زا هزار ماه " لیله القدر خیر من الف شهر " و به احتمال قوی این شب ارجمند یکی از شبهای نوزدهم ، بیست ویکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان است .

در آیه نخست سوره مبارکه " قدر " نیز تصریح شده است به آن که قرآن کریم در شب قدر نازل شده است : " انا انزلنا فی لیله القدر " در " تفسیر ابولفتح رازی " پیرامون شب قدر آمده است : شب تقدیر است و فصل احکام و تقدیر قضایا آنچه خواهد بودن در سال از اجال و ارزاق واقسام همه در این شب کنند و گفتند قوله " فی لیله مبارکه " هم این شب است و ...

سخن در باب لیله القدر ( شب قدر ) بسیار است و در کتب تفاسیر درباره کیفیت و نزول رحمت و برکت در این شب استثنایی احادیث و روایات بسیار قابل تاملی ذکر شده است واما در نگاه شاعران سخن سنج مسلمان که میراث داران و پاسداران حریم فرهنگ و معارف عالیه اسلامی هستند ، حکایت شب قدر حکایتی بس شگفت و تفکر برانگیزی است .

حکایتی که با زبان عرفان و تعابیر رمزگونه ، مخاطب را به این شب بزرگ و اسرار آمیز رهنمون می کند .این اشعار که بر اساس آیات ، احادیث و روایات سروده شده است همچون بارقه های آسمانی بر دل و جان شیفتگان می تابد و ظلمت درون را به انوار الهی روشن می سازد .

حکیم رودکی سمرقندی :

شب عاشقت لیله القدر است
چون تو بیرون کنی رخ از جلبیت

منوچهری دامغانی :

با رنگ و نگار جنت العدنی
با نور و ضیاء لیله القدری

شیخ اجل سعدی شیرازی :

تورا قدر اگر کس نداند چه غم
شب قدر را می ندانند هم

خواجه حافظ شیرازی :

شب قدر است و طی شد نامه هجر
سلام فیه حتی مطلع الفجر

عارفان درباره شب قدر گفته اند که این شب ، شبی است که سالکان را به تجلی خاص مشرف گرداند تا بدان تجلی قدر و مرتبه خود را نسبت با محبوب بشناسند و آن وقت ابتدای وصول سالک باشد یعنی جمع و مقام اهل کمال در معرفت :

در شب قدر قدر خود را دان
روز در معرفت سخن میران

افطار

افطار در لغت به معنای روزه گشودن است و زمان روزه گشودن هنگامی است که شرع مقرر نموده است . زمان و سفره افطار دارای معنویت خاصی است و از روحانیت و صفای مخصوصی برخوردار است و به راستی گرد آمدن به سر سفره افطار دارای حال وهوای دلپذیری است که حکایت از رحمت بی منتهای پروردگار رحمان دارد .

یکی از سفارشهای مهم اسلامی دستگیری از مستمندان و محرومان است و دیگر سفارش مهم این دین آسمانی " صله رحم " و برقراری روابط صمیمانه با اقوام و نزدیکان است که بسیار مستحب شمرده شده است ، بدین ترتیب " افطاری دادن " در ماه مبارک رمضان آیت دیگری بر رحمت بی پایان خداوند رحیم است که موجب نزدیکی دلها و استواری پیوندها می گردد .

این سنت حسنه همچنین در ابعاد اجتماعی نمایانگر روح همنوایی با مستضعفان و مددکاری از محرومان می باشد .لحظه شیرین افطار کردن که همراه با آداب و ذکر و مناجات است ، در کلام سخنوران ادب پارسی نیز از جایگاه و منزلت خاصی برخوردار است .تا بدانجا که در برخی سروده ها از آن در قالب تغزل یاد شده است شاعر در توصیف زیباترین لحظات زندگی از این مفهوم استفاده نموده است :

کلیم کاشانی :

خمار باده در چشمم سیه کرده عالم را
بیا ساقی که وقت شام باید روزه واکردن

خاقانی شروانی :

اشک چشمم در دهان افتد گه افطار از آنک
جزکه آب گرم پستی نگذرد از نای من

ملاطغرا :

غم روزه برمن بسی بارکرد
چو ساغر به می باید افطار کرد

شیخ اجل سعدی شیرازی :

بگفت ای فلان ترک آزار کن
یک امشب به نزد من افطار کن

سحر

در معنای " سحر " آورده اند که وقت آخر شب و زمان پیش از صبح و برخی شراح نوشته اند که سحر سپیدی است که بالای سیاهی باشد و یا سپیدی است که بر سیاهی برآید .
به گزارش مهر ، سحرگاهان ماه مبارک رمضان از آنجا که نقطه آغازی است برای شروع روزی همراه با ستیز با هواهای نفسانی و خودسازی ، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است .

نشستن بر سر سفره سحری که همراه با آداب و تشریفات خاصی است بسیار دل انگیز و روح نواز است .خصوصا این لحظات برای کودکان و نوجوانان بسیار زیبا و خاطره انگیز است و رایحه دلپذیر رحمت بی انتها ایزدمنان در چنین فضایی ملکوتی غیر قابل انکار است .

اذان صبح هنگامه امساک است و سپس نماز و نیایش به درگاه معبود .و در روایات آمده است که این لحظات بهترین اوقات برای مستجاب شدن دعاهای خیر است و درهای آسمان در این اوقات بر روی بندگان صالح و مومن باز می شود و باران رحمت الهی بر زمین نازل می گردد .

در شعر سخنوران ادبیات فارسی همواره هنگامه پر رمز و راز سحرگاهان از جلوه جذاب و دلنشینی بهره گرفته است .فرصتی که فاصله زمین از آسمان به حداقل ممکن می رسد و ملائک برای دیدار صالحان به زمین می شتابند :

خواجه حافظ شیرازی :

من آن مرغم که هر شام و سحرگاه
زبام عرش می آید صفیرم

خاقانی شیروانی :

هر سحرگاهش دعای صدق ران
پس به سویش عرش فرسایی فرست

خسروانی :

دلخسته و مجروحم و پی خسته و گمراه
گریان به سپیده دم ونالان به سحرگاه

آغاجی :

عهده و میثاق باز تازه کنیم
از سحرگاه تا به وقت نماز

سنایی غزنوی :

آنچه یک پیرزن کند به سحر
نکند صد هزار تیر و تبر

سوزنی سمرقندی :

به دعای سحر گهانه تو را
برساند به من خداوندم

شیخ اجل سعدی شیرازی :

به فلک می رود آه سحر از سینه من
تو همی برنکنی دیده زخواب سحری

عید فطر

درمعنی " فطر " در " اقرب الموارد " آمده است که عید روزه گشادن ، جشنی که مسلمانان پس از روزه ماه مبارک رمضان در روز اول شوال گیرند .

عید فطر نیز دارای آداب و مراسم ویژه ای است .در این روز مسلمانان با ظاهری آراسته و پاک در نماز عید فطر شرکت می جویند و خداوند را به خاطر نعمات این ماه مبارک ، سپاس می گویند .بازدید اقوام و آشنایان و تبریک عید وپرداخت " فطریه " به مستحقان ازدیگر نکات قابل ذکر در خصوص این رویداد عظیم اسلامی است که دارای ابعاد فردی و اجتماعی فراوان است .

با این تعاریف غیر ممکن خواهد بود که این عید فرخنده و این روز خجسته از نگاه شاعران نکته یاب مسلمان دورمانده باشد .در گنجینه ادب پارسی درباره این واقعه اشعار بسیار دل انگیزی سروده شده است که حکایت از منزلت این عید سعید دارد ، عیدی که جشن پیروزی بر نفس سرکش است .از آن جا که " فطر " پایان " صوم " است به عید فطر عید صیام نیز گفته شده است وتبریک و تهنیت این روز همچون دیگر اعیاد اسلامی مورد توجه قرار گرفته شده است :

فرخی سیستانی :

عید قربان بر او مبارک باد

خاقانی شروانی :

گفتم کدام عید نه اضحی بود نه فطر
بیرون از این دو عید چه عیدست دیگرش

رودکی سمرقندی :

روزه به پایان رسید و آمد نو عید
هر روز بر آسمانت باد امروا

منوچهری دامغانی :

برآمدن عید و برون رفتن روزه
ساقی بدهم باده بر باغ و به سبزه

خواجه شمس الدین محمد حافظ :

حافظ منشین بی می و معشوق زمانی
کایام گل و یاسمن وعید صیام است

مسعود سعد سلمان :

ای خداوند عید روزه گشای
بر تو فرخنده شد چو فر همای

م : گلستان وفا

[behnam5555]

رمضان در آینه شعر فارسی

مبارک باد آمد ماه روزه

رهت‏ خوش باد، ای همراه روزه

شدم بر بام تا مه را ببینم

که بودم من به جان دلخواه روزه

نظر کردم کلاه از سر بیفتاد

سرم را مست کرد آن شاه روزه

مسلمانان، سرم مست است از آن روز

زهی اقبال و بخت و جاه روزه

بجز این ماه، ماهی هست پنهان

نهان چون ترک در خرگاه روزه

بدان مه ره برد آن کس که آید

درین مه خوش به خرمنگان روزه

رخ چون اطلسش گر زرد گردد

بپوشد خلعت از دیباه روزه

دعاها اندرین مه مستجاب است

فلکها را بدرد آه روزه

چو یوسف ملک مصر عشق گیرد

کسی کو صبر کرد در چاه روزه

سحوری کم زن ای نطق و خمش آن

ز روزه خود شوند آگاه روزه

(کلیات شمس، جزء و پنجم، ص 137)

رمضان، ماه روزه و ماه نهم از ماههای قمری بین شعبان و شوال است، رمضان در لغت ‏به معنای تابش گرما و شدت تابش خورشید است. بعضی گویند رمضان به معنی سنگ گرم است که از سنگ گرم، پای روندگان می‏سوزد و شاید ماخوذ از «رمض‏» باشد که به معنی سوختن است چون ماه صیام گناهان را می‏سوزاند به این خاطر، بدین اسم موسوم شده است زیرا ماه رمضان موجب سوختگی و تکلیف نفس است. اما صوم و روزه که در این ماه تکلیف شرعی مسلمانان است عبارت است از احتراز از خوردن و آشامیدن و مفطرات دیگر از طلوع صبح تا غروب.

در قرآن مجید یک بار «رمضان‏» و چهارده بار صوم و صیام و صائمین و صائمات ... آمده است.

شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن ... ماه رمضان است که در آن فرو فرستاده شد قرآن ... دستور روزه در آیه 179 سوره بقره طرح شده است: یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون.

از همان آغاز که رودکی پدر شعر فارسی، بلند بنای کاخ ادب را برافراشت، مفردات روزه، رمضان، صوم و صیام در آیینه شعر فارسی انعکاس یافتند. این انعکاس در تمامی انواع شعر مدحی، اخلاقی، تعلیمی، غنایی و رثا دیده می‏شود. در شعر شاعران دوره اول، کاربردها سطحی است و از اعلام ماه رمضان یا عید رمضان و مبارک باد گفتن آن فراتر نمی‏رود:

روزه به پایان رسید و آمد نو
عید هر روز بر آسمانت‏ باد امروزا

(رودکی)

همان بر دل هر کسی بوده دوست
نماز شب و روزه آیین اوست

(فردوسی 203/3)

بر آمدن عید و برون رفتن روزه
ساقی بدهم باده بر باغ و به سبزه

(منوچهری به نقل از دهخدا)

عید قربان بر او مبارک باد
هم بر آنسان که بود عید صیام

(فرخی به نقل از دهخدا)

جاهش زد هر چون مه عید از صف نجوم ذاتش زخلقت چون شب قدر از مه صیام گر در مه صیام شود خوانده این مدیح بر تو به خیر باد مدیح و مه صیام

(به نقل از دهخدا)

خجسته باد و مبارک قدوم ماه
صیام بر اولیاء و احبای شهریار نام

(نزاری به نقل از دهخدا)

نزد خداوند عرش بادا مقبول
طاعت ‏خیر تو و صیام و قیامت

(مسعود سعد به نقل از دهخدا)

روزه دار و به دیگران بخوران
نه مخور روز و شب شکم بدران

(به نقل از دهخدا)

دیدگاه ناصر خسرو شاعر تعلیمی و دینی مذهبی اسماعیلیه از شاعران پیشین فراتر می‏رود وی اگر چه پرسشی را که از مستنصر بالله درباره روزه و دیگر احکام شریعت می‏کند بی‏جواب می‏گذارد:

و آنگاه بپرسیدم از ارکان شریعت کاین پنج نماز از چه سبب گشت مقرر؟ و ز روزه که فرمودش ماه نهم از سال و زحال زکات درم و زر مدور ...

(ناصر خسرو ص 512)

اما مخاطب خود را به تامل
درباره این حکم عبادی فرا خوانده می‏گوید:

چون روزه ندانی که چه چیزی است
چه سود است بیهوده همه روز تو را بودن ناهار

(ناصر خسرو ص 165)

همه پارسایی نه روزه است و زهد
نه اندر فزونی نماز و دعاست

(ناصر خسرو به نقل از دهخدا)

از نماز و روزه تو هیچ نگشاید تو را خواه کن خواهی مکن، من با تو گفتم راستی

(ناصر خسرو به نقل از دهخدا)

تا نپذیرد ز توی زی خدای نیست پذیرفته صلاة و صیام

(ناصر خسرو به نقل از دهخدا)

سوی بهشت عدن یکی نردبان کنم یک پایه از صلات و دگر پایه از صیام

(ناصر خسرو ص 58)

خاقانی شاعر تعلیمی علاوه بر آن که در شعر خود از مفردات صوم و صیام سود جسته است و صیام را از بهترین سکنات نفس دانسته است:

از جسم بهترین حرکاتی صلاة دان وز نفس بهترین سکناتی صیام دان

(خاقانی)

م : آوینی .کام