مراسم آئيني پير شاليار در اورامان کردستان برگزار شد.
از آن دور، از پشت پيچ جاده تماشايتان ميکنند، ميخندند و استقبال ميکنند هر مهماني را که وارد ديارشان ميشود. صفايشان به آسمان آبي کوسالان ميماند؛ گرمند و زنده. سفرههاشان باز؛ نان و ماستي است خوش رنگ و خوش خوراک. آمادهاند به مهماننوازي بيغل و غش. ما را همچون همه بر خوان خويش فرا ميخوانند و ديگر هيچکدام غريبه نيستيم در اين ميان.
اينجا اورامان است.
اورامان در زبان کردي "هه ورامان" تلفظ ميشود. "هورا" به معني "اهوارا" و "مان" به معني "جايگاه و سرزمين" است. هورامان سرزمين اهورايي و جايگاه اهورامزداست. "هور" نيز در اوستا به معني خورشيد آمده، هورامان جايگاه خورشيد است. اورامان ناحيهاي است وسيع و کوهستاني در جنوب کردستان. بقاياي آتشکدههاي زرتشتي در حوالي روستاي اورامان تخت نشان از رواج آيين زرتشت پيش از اسلام دارد و نيز در کهن ايام مرکز فرمانروايي سلاطين محلي بوده است.
پير شاليار
پير شاليار و مراسم آييني به يادگار مانده از دوره پيش از اسلام است. اين مراسم از دهم بهمن ماه به مدت يک هفته در اورامان اجرا ميشود. اخرين چهارشنبه منتهي به نيمه بهمن ماه زمان مراسم اصلي است. پس از به بار نشستن گردوها و برداشت آن، گرودها را خشک و نگهداري ميکنند. در زمان اجراي مراسم کودکان به نيابت از بزرگان اورامان به درب منازل روستا ميروند، آرد و مواد لازم جهت تهيه آش را تهيه ميکنند، مردان ديگهاي بزرگ از گوشتهاي نذري گاو و گوسفند بار گذاشته و آش مخصوص مي پزند و به هنگام نهار و شام به احسان بين مردم توزيع ميکنند.
زمان موعود فرا ميرسد؛ مردان در بام يکي از منازل گردهم ميآيند، دستها را به کمر يکديگر حلقه ميزنند، آرام آرام شروع به چرخيدن ميکنند، دايرهوار ميچرخند، ذکر ميگويند؛ در وسط اين حلقه 3 تا 8 نفر موهاي خود را پريشان ميکنند و مرتبا سرهايشان را تکان ميدهند.
شب فرا ميرسد؛ رقص آييني پايان مي يابد. به خانهاي که خانه پير است ميروند؛ در وصف پير اشعاري ميخوانند در پياش، تسبيح و لنگه کفش پير را از صندوق خارج ميکنند، دست به دست ميدهند، با احترام ميبوسند و دست آخر به صندوق باز ميگردانند. پايان مراسم؛ روز جمعه است. نان و ماستي تهيه ميکنند. جملگي به سمت ارامگاه پير ميآيند. وارد محوطه ميشوند، پاي افزارهاشان را از پا به در ميآورند؛ بوسهاي بر زمين مينهند و به زيارت پير همت ميگمارند. دستمالي به جهت گرفتن حاجت به ديوار و درختان محوطه مقبره ميآويزند. سپس مشغول ميشوند به خوردن نان و ماست. ميپندارند تبرک است خوردن نعمت ساده خدايي.
پايان ميپذيرد مراسم آييني پير شاليار همزمان با غروب خورشيد در سرزمين خورشيد. 15 ارديبهشت ماه نيز مراسمي در جوار پير شاليار برگزار ميشود.
www.iren.ir