روزی مبارک برای مسلمانان

[Younes]

روزی مبارک برای مسلمانان

از مراسم نماز عید فطر در پاکستان

"عیدد فطر روزى است كه خداوند آن را از ميان ديگر روزها بر گزيده است و ويژه هديه بخشيدن و پاداش دادن به بندگان خويش ساخته و آنان را اجازه داده تا در اين روز نزد حضرت او گرد آيند و بر خوان كرم او بنشينند و ادب بندگى بجاى آرند."
(عارف فرزانه ملکی تبریزی)


پایان یافتن ماه رمضان که از نظر غیر مسلمانان مراسمی مشکل و سختگیرانه دارد، برای بسیاری از مسلمین توام با نوعی اندوه است، چرا که آنها پس از یک ماه عبادت خالص، دچار احساس خلاء میشوند. عید فطر که یکی از شناخته شده ترین اعیاد اسلامی است، روز پایانی ماه رمضان و آغاز ماه شوال است. مانند تمام ماههای قمری، این ماه نیز با مشاهده هلال ماه نو آغاز و پایان میگیرد و به همین دلیل تاریخ اعلام عید در مناطق مختلف متفاوت است و به این ترتیب گروهی از مسلمانان 29 روز و عده ای 30 روز، روزه دار هستند.

آداب و رسوم عمومی عید فطر
در این روز تمام افراد خانواده بهترین لباسهای خود را بر تن میکنند و در نماز عید شرکت مینمایند. قبل از نماز، موذنین با خواندن اذان، پایان ماه رمضان را اعلام کرده و مردم را به نماز دعوت میکنند. مسلمانان در روز عید فطر، به خاطر نعمتهای معنویی که در ماه رمضان کسب کرده و آنچه درباره نعمتهای مادی آموخته اند، شکر گذاری میکنند و به همین دلیل هر مسلمان موظف به پرداخت فطریه است.

فطریه یا ذکات عید، صدقه ای به اندازه 2 کیلوگرم از غذای اصلی هر خانواده مانند نان، برنج، خرما، کشمش و .. یا میزان نقدی آن است که باید به افراد مستمند داده شود و معمولا مساجد یا امام جماعت این فطریه ها را جمع آوری کرده و به مستمندان میدهند. فطریه را میتوان در هر روز از ماه رمضان پرداخت کرد و اتفاقا پرداخت زود هنگام آن بهتر است زیرا به خانواده های بی بضاعت کمک میکند تا برای عید آماده شوند.

از مراسم نماز عید فطر در هندوستان

اولین آیین روز عید، اقامه نماز عید فطر است که باید به طور جمعی و در فضای باز خوانده شود، حتا برای افرادی که نمیتوانند خود را به یکی از مکانهای عمومی اقامه نماز برسانند توصیه میشود که در حیاط، ایوان یا پشت بام خانه و در زیر آسمان، به خواندن این نماز مشغول شوند. نماز با خواندن خطبه آغاز و با دعای مخصوص عید پایان میابد.


پس از نماز، جشن و دید و بازدید از اقوام و آشنایان آغاز میشود. کودکان در این روز از عیدی بی نصیب نمیمانند و مرسوم است که مردان خانواده به همسر، دختران و مادر خود نیز هدایایی تقدیم کنند. یکی از رسوم بسیار پسندیده عید فطر، رفع کدورتها و اختلافات خانوادگی و دوستانه است که با ملاقات و تبریک عید انجام میشود.

عید فطر در چند کشور جهان
اندونزی : در اندونزی، این عید، عید الفطری نامیده میشود. به دلیل وجود چند فرقه مختلف در بین مسلمانان اندونزی، اکثر مردم برای پرهیز از اختلاف به زمانی که از طرف دولت اعلام میشود اقتدا میکنند. این روز، یک تعطیلی عمومی است و تعطیلات چند روز قبل از عید آغاز شده و تا چند روز بعد ادامه دارد و مدارس نیز برنامه خاصی برای این مدت در نظر میگیرند.

یک رسم دیگر در اندونزی، مودیک (mudik) نام دارد و به معنای بازگشت به سرچشمه است و در طی آن، مهاجرینی که از شهرهایی چون جاوه یا جزایر دیگر اندونزی به جاکارتا آمده اند، برای چند روز به موطن خود باز میگردند و از والدین و اقوام خود دیدن میکنند.

از مراسم نماز عید فطر در فرانسه

این رسم هر سال موجب شلوغی و ازدحام فراوان در فرودگاه ها، ایستگاههای راه آهن و اتوبوس و ترافیک بسیار سنگین میشود.اما همه، به خصوص کودکان از این شلوغی استقبال میکنند زیرا میدانند هدایایی در منزل اقوام منتظر آنها است.


آمریکا : از آنجایی که وقوع عید به دیدن ماه نو بستگی دارد، معمولا در آمریکا مسلمانان عید فطر را به سادگی و به آرامی جشن میگیرند. زیرا خانواده های مسلمان ساکن آمریکا تا شب قبل از عید از فرا رسیدن آن بی اطلاع هستند و در شبهای آخر رمضان با یکی از اعضای گروه خود در تماس هستند تا از حلول ماه آگاه شوند. هر گروه از مسلمانان، برای آگاه شدن از پایان رمضان و اغاز شوال، روشی دارند و ساکنان سواحل غربی آمریکا، همزمان با ساکنان غرب، عید را جشن نمیگیرند.

در هر صورت،فرا رسیدن عید فطر پس از تعیین شدن با کمک نامه الکترونیک، وب سایتها، نامه یا تلفن به همه اعضای گروه اطلاع داده میشود. از طرفی مرخصی کامل روزانه برای اکثر افراد ساکن آمریکا مقدور نیست و آنها حداکثر میتوانند برنامه کاری سبکتری داشته باشند.

روز عید فطر برای مسلمانان آمریکایی نیز با نماز عید آغاز میشود که در مساجد، سالن هتل یا استادیوم برگزار میشود. نماز معمولا توسط یک شخص قابل اعتماد و شناخته شده هدایت میشود و با توجه به ساعات خاص کاری در آمریکا، نماز عید سه مرتبه در ساعات 7، 9 و 11 صبح اجرا میشود. پس از نماز، همه متفرق میشوند. عده ای به سر کار خود باز میگردند و عده ای از مرخصی خود استفاده کرده و به دید و بازدید مشغول میشوند.

نیجریه : قرائت نماز عید در خیابان هنگامی که ناگهان
در سال 2001 اعلام شد امروز عید است

از آنجایی که مسلمانان آمریکا از کشورهای مختلفی هستند، غذاهای مرسوم در این روز نزد هر خانواده متفاوت است اگر مسلمانان از کشورهای مختلف به دیدن یکدیگر بروند ممکن است در یک روز صبحانه ای ژاپنی، ناهاری هندی و شامی ایرلندی میل کنند.

مالزی : در مالزی، این روز را هاری رایا عیدالفطری مینامند و هاری رایا (Hari Raya) به معنی روز جشن است. عید فطر در مالزی نیز مانند کشورهای مسلمان دیگر جشن گرفته میشود. از شب قبل خیابانها با صدای تکبیر و تبریک فرا رسیدن عید پر میشود.


در اینجا هم، روز عید با رسم بالیک کامپونگ (Balik Kampung) که به معنای بازگشت به خانه است، همراه است و ساکنان شهرهای بزرگ به دیدار اقوام خود در شهرهای کوچک میروند. یکی رسوم دیگر، پوشیدن پوشاک سنتی مالزیایی است که مردانه آن باجو ملایو (baju melayu) و زنانه آن باجو کورونگ (baju kurung) نام دارد. مسلمانان غیر مالزیایی نیز، در این روز پوشاک سنتی خود را بر تن میکنند و به مساجد میروند.

مراسم اطعام فقرا ، زکات فطر در بخشی از هندوستان

پس از نماز، دیدار از مزار درگذشتگان نیز مرسوم است. آنها در طی این دیدار به تمیز کردن قبور و قرائت سوره یاسین میپردازند و امیدوارند که روح رفتگانشان آرامش یافته و از بار گناهان آنها کاسته شود. باقی روز به دیدار اقوام و پذیرایی از مهمانان می گذرد. این روز برای کودکان بسیار شادی آور است زیرا بزرگسالان در آن بسیار دست و دلباز میشوند و به آنها عیدی نقدی که دوییت رایا duit raya نام دارد، میدهند.


هند و پاکستان : در پاکستان، شب قبل از عید چاند رات (Chand Raat) نامیده میشود که به معنای شب ماه است. زنان در این شب دستهای یکدیگر را با نقوش حنا تزیین میکنند. غذای مخصوص عید فطر در هند، پاکستان و فیجی ساوایا (savayya) نام دارد که از رشته های برشته و بسیار نازک تهیه میشود.