استنلی كوبریك، خالق شاهكار پرتقال كوكی ۸۲ ساله شد

[SHeRvin]

استنلی كوبریك، خالق شاهكار «پرتقال كوكی» ۸۲ ساله شد

«استنلی كوبریك»، فیلم نامه نویس، كارگردان و تهیه كننده صاحب نام سینمای جهان روز ۲۶ جولای ۱۹۲۸ در منهتن آمریكا متولد شد.
«كوبریك» كه چهار دهه از عمر سینمایی اش را در انگلستان سپری كرد، به دقیق بودن بیش از حد و نمایش همه جزئیات در فیلم هایش شهرت دارد. وی در فیلم سازی مقررات و محدودیت های خاص خود را كه متمایز از هالیوود بود، اعمال می كرد.
این كارگردان آمریكایی از معدود فیلم سازان «كمال گرا» در تاریخ سینما است و برخی منتقدین وی را در كنار «اورسن ولز»، از نوابغ دنیای سینما می دانند كه از خلاق ترین و تاثیرگذارترین كارگردانان تمام ادوار سینما بود كه تعدادی از بهترین و درعین حال جنجالی ترین فیلم های تاریخ سینما را ساخت.
«كوبریك» برای اولین بار در سال ۱۹۵۱ برای ساخت مستند «روز نبرد» روی صندلی كارگردانی نشست. این موفقیت انگیزه ی او را برای دومین مستندش با نام «كشیش پرنده» ترغیب كرد و دو سال بعد مستند سوم خود «ملوانان» را ساخت. این سه فیلم تنها دستاوردهای «كوبریك» در عرصه فیلم های مستند بودند.
«كوبریك» اولین فیلم بلند داستانی اش را در سال ۱۹۵۳ با نام «ترس و علاقه» ساخت كه با وجود تمجید منتقدین، در گیشه چندان موفقیتی نداشت.
وی دو سال بعد فیلم «بوسه قاتل» را ساخت كه جایزه بهترین كارگردان سال را از جشنواره لوكارنو برای او به همراه آورد تا اینكه در سال ۱۹۵۶ اولین فیلم حرفه ای او با حضور بازیگران و عوامل حرفه ای در «قتل» رقم خورد.
یكی از ویژگی های بارز فیلم سازی «كوبریك»، علاقه ی فراوان او به اقتباس از آثار ادبی بود. «راه های افتخار» (۱۹۵۷) براساس رمانی از «همفری كاب» با بازی «كرك داگلاس» از جمله ی این فیلم هاست. این فیلم جایزه «ربان نقره ای» بهترین كارگردانی و بهترین فیلم خارجی را از جوایز فیلم ایتالیا كسب كرد.
پس از فیلم پرهزینه و تاریخی «اسپارتاكوس» در سال ۱۹۶۰، «كوبریك» فیلم «لولیتا» را براساس كتاب معروف «ولادیمیر ناباكوف» ساخت. این فیلم در همان سال نامزد شیرطلای جشنواره ونیز شد.
در سال ۱۹۶۴ بود كه «كوبریك» فیلم «دكتر استرنج لاو» را به سینما آورد؛ نوعی كمدی سیاه همراه با طنز تلخ. این فیلم نامزد اسكار بهترین فیلم و بهترین كارگردانی و بهترین فیلم نامه بود. «دكتر استرنج لاو» جایزه ربان نقره ای بهترین كارگردانی و بهترین فیلم خارجی را از قدیمی ترین جوایز فیلم ایتالیا كسب كرد.
چهار سال بعد، «كوبریك» یكی از بهترین فیلم هایش را به روی پرده سینما فرستاد؛ «یك ادیسه فضایی؛۲۰۰۱» براساس رمانی از «آرتور.سی كلارك»، نویسنده ی نام دار آمریكایی.
این فیلم كه دیدگاه «كوبریك» درباره دنیای صنعتی و عصر ماشینی را به تصویر می كشید، نامزد اسكار بهترین كارگردانی بود و توانست جایزه بهترین جلوه های ویژه را از اسكار بگیرد.
«كوبریك» در سال ۱۹۷۱ فیلم به یادماندنی «پرتقال كوكی» را براساس كتابی از «آنتونی بورخس» ساخت كه كند و كاوی در نبرد خیر و شر و اوج بدبینی او به انسان است. این فیلم تحسین برانگیز نامزد اسكار بهترین كارگردانی، بهترین فیلم و بهترین فیلم نامه بود. این فیلم چندی پیش در صدر فهرست جنجال آمیزترین فیلم های تاریخ سینما قرار گرفت.
فیلم بعدی «كوبریك» بازهم یك اقتباس ادبی بود. «بری لیندون» براساس كتابی از «ویلیام تاكری»، داستان بی ظرفیت بودن انسان هنگام دست یافتن به ثروت را نشان می دهد.
این فیلم نیز اگرچه مانند بسیاری از آثار «كوبریك» نامزد اسكار بهترین كارگردانی، بهترین فیلم و بهترین فیلم نامه بود، اما توانست جایزه بافتا بهترین كارگردانی را برای او به همراه آورد.
«كوبریك» برای ساخت فیلم بعدی اش پنج سال علاقه مندان سینما را به انتظار نشاند تا در سال ۱۹۸۰ فیلم ترسناك «درخشش» را براساس رمانی از «استفن كینگ» بسازد. این فیلم با بازی درخشان «جك نیكلسون»، ترسناك ترین فیلم تاریخ سینما محسوب می شود.
هفت سال بعد، «كوبریك» فیلم تحسین برانگیز «غلاف تمام فلزی» را درباره جنگ ویتنام به تصویر كشید.
آخرین فیلم این نابغه سینما در سال ۱۹۹۹ و با فاصله ۱۲ سال بعد از فیلم قبلی ساخته شد؛ «چشمان كاملا بسته» با بازی «تام كروز» و «نیكول كیدمن» كه از جشنواره ونیز موفق به كسب جایزه شد. «كوبریك» پیش از اكران عمومی این فیلم در ۷ مارس ۱۹۹۹ درگذشت.
«استنلی كوبریك» در سال ۱۹۹۷ شیر طلای افتخاری ونیز را به پاس یك عمر دستاورد سینمایی دریافت كرد.