|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
#1
08-16-2011
|
|||
|
|||
شعر زلال
دوستان عزیز در این قسمت فقط شعر زلال از شاعران ثبت میشود اگر مایل باشید از سبک زلال بیشتر بدانید ، تعاریف و قوانین شعر زلال و یا شاعران زلال را از اینترنت سرچ فرمایید! با ارادت: سیفی 
|
| جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید | |
|
|
|
|
#2
08-16-2011
|
|||
|
|||
تو از گل پاکتر،من پاک دیوانه
( زلال عروضی قافیه دار پیوسته ) جفا کردم تو را دردآشنا کردم ربودم قلب پاکت را چه رندانه و با آن قلب غصبی در شبانگاهان صفا کردم تو از گل پاکتر،من پاک دیوانه و از باغت جدا کردم خطا کردم تو زیبایی و همچون گل،فریبایی جدا کردم تو را از ساقه ات یک شب ندانستم که در گلدان دستانم نمی پایی! و حالا زرد و حسرت وار و پژمرده به عمرت چنگ می سایی ز بی جایی! خطا کردم و کاری ناروا کردم تو را با صد هزاران آرزو چیدم و بوئیدم،کمی هم بوسه برچیدم،رها کردم نمی دانم که بخشیدی گناهم را ؟! حلالم کن،حیا کردم حیا کردم زلال فوق در طول ریتم موسیقییائی « مفاعیلُن » با دخالت « مفاعیلُن » می باشد: مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن شاعر: مهدی یوسفی نژاد ( لولی وش )
|
|
#3
08-16-2011
|
|||
|
|||
|
زخم قلب ( زلال عروضی قافیه دار ) تو را ديدم طپش در سينه بشنيدم نوشتم قصه اي از عشق ِ بي فرجام که براحوال ِ خود با ابر ِ بغض آلود باريدم. به صبحي زخم ِ قلبم را نمك پاشانده بي رحمانه خنديدي و من تا شب به جشني در رخت مستانه خوش بودم وَ گريان ديده خنديدم كبوتر نامه از دستان ِ چونان پونه اما ظالمت آورد چو خواندم هر سخن بر دفتري از غم نگاريدم دروغين خوانده بودي عشق ِ بر حقم ستمكارت بناميدم و زاريدم شاعر: محمد رسول باوند پور
ویرایش توسط dada6 : 08-16-2011 در ساعت 01:03 AM دلیل: تنظیم متن
|
|
#4
08-16-2011
|
|||
|
|||
|
سحرم باش! (زلال عروضی قافیه دار پیوسته) من از عشق تو شادم هبوطت بـه دلم مانـده دمـادم من از شعر نگاهت چه غزل ها نسرودم دلم را به خـدا من بـه تو دادم بســـوی تــو فتــادم ازین پس سحرم باش! منم ماه شبت تـا کـه کنـم فـاش، همه قصّه ی این فاصله ی سخت غمیـن را. بــه شـوق هنـر خالـق نـقّاش بمانی بــه بـرم کاش شاعر: اعظم گلیان ( گلی )
|
|
#5
08-16-2011
|
|||
|
|||
|
دیر آمدی! ( زلال عروضی قافیه دار ) تو دیر آمدی، سلام ولی عجب دلیر آمدی، سلام ز بیشه های دام و بندِ دستِ تشنه ی هوس رهیده، باغرور و باوقار همچو شیر آمدی، سلام فرشته ای، بدنت را بهشته ای و تشنه ی محبت و نوازشی که از غم و فراق و رنج و یأس و غصه سیر آمدی، سلام مرا ز من ربوده ای و بر وجود من تو چون بهار در کویر آمدی، سلام بشیر آمدی، سلام. شاعر: خواجه اف خجسته ( از کشور تاجیکستان )
|
|
#6
08-16-2011
|
|||
|
|||
|
شعر زلال
من که می میرم برایت! (زلال عروضی قافیه دار) من که می میرم برایت! من که می گویم دل و جانم فدایت! دیگــر ایـن نـاز و ادای کـودکانـه چیـست آخـــر؟! دیگر این عاشق کشی ها را چـه کس آورده لیـست کارهایت؟! در لـب نهــر زلال مَردمم ، احسـاس جـاریـست بـاز می رویـد گل بـوسه به پایت بـاز می نـوشم صدایت شاعر: دادا بیلوردی
|
|
#7
08-18-2011
|
|||
|
|||
|
تعریف انواع شعر زلال و بررسی های فنی و تخصصی به قلم استاد دادا بیلوردی انواع زلال : بطور كلّي « زلال » به چهار نوع تقسيم شده است كه عبارتند از : الف- زلال عروضي قافيه دار ب- زلال عروضي بدون قافيه ج- زلال آزاد د- زلال پيوسته در هر چهار نوع فوق ، قانون كلّي زلال مراعات مي شود ، ليكن با اين تفاوت كه : در زلال عروضي قافيه دار ، وزن با آهنگ موسيقيائي روان عروضي پيش مي رود و از قافيه نيز بطور حساب شده استفاده مي شود . بدين ترتيب كه دو سطر اول و دو سطر آخر داراي قافيه و بقيّه ي سطرها يك در ميان داراي قافيه مي باشند . در زلال عروضي بدون قافيه ، وزن با آهنگ موسيقييايي روان عروضي پيش مي رود اما شاعر مقيّد به قافيه نيست ، مي تواند اصلاً استفاده نكند و يا در دو سه سطر ، بعنوان آرايه ي ادبي جهت زيبايي به كار ببرد. در زلال آزاد ، از آهنگ روان عروضي براي سطرها استفاده نمي شود و مسلماً رديف و قافيه اي هم در كار نيست . در زلال پيوسته ، دو يا چند زلال پشت سر هم در يك مضمون نوشته مي شوند . به عبارتي ، اگر در يك موضوعي دو يا چند زلال از يك نوع تعريف شده را زير هم قرار دهيم به آن زلال پيوسته مي گويند. در اين هم تمام سطرهاي قرينه و سطرهاي مادر با لنگه هاي همترازشان در يك وزن و آهنگ و يا در يك اندازه ي هجايي مي باشند و اين خود سه نوع مي باشد : الف- زلال پيوسته ي عروضي قافيه دار ب- زلال پيوسته ي عروضي بدون قافيه ج- زلال پيوسته ي آزاد توجّه = هرگاه خواستيد بدانيد كه شعري زلال است يا نه ، ابتدا به بندهاي ششگانه ي قانون كلّي « زلال » مراجعه فرماييد ! در ضمن ، يكسان بودن وزن سطرهاي مادر ، در زلال پيوسته مهم و ضروري مي باشد .قابل توجّه است كه سطرهاي متقارن ، بايد آهنگ موسيقيايي اين وزن را به هم نزديك نمايند و با سطر مادر همراهي در ريتم داشته باشند . قانون كلّي « زلال » : 1- سطر اول و آخر داراي حداكثر پنج ضرباهنگ در وزن مثلّثي عروضي و يا حداكثر شش عدد هجا در وزن مثلّثي آزاد باشد. 2- تعداد ضرباهنگ بين دو سطر ( تفاوت پلّه اي بين دو سطر همجوار از هم ) در وزن مثلثي عروض ، فقط 2 عدد . و تعداد هجا در وزن مثلثي آزاد حداكثر تا شش عدد كه با يك فاصله ي مساوي بطور پله اي نزول و صعود داشته باشد. ( مثال :يعني اگر تعداد ضرباهنگ سطر دوم از تعداد ضرباهنگ سطر اول ، دوتا بيشتر باشد بايد تعداد ضرباهنگ سطر سوم هم از سطر دوم ، دو تا بيشتر باشد . به همين ترتيب دو به دو و پله اي صعود مي كند تا سطر مادر و بعد به همان اندازه بطور متقارن و با فاصله ي يكسان كاهش مي يابد . ) 3- ريتم موسيقيايي از ابتدا تا آخر بطور روان حفظ گردد. 4- تعداد سطرهاي هر زلال ، از 5 كمتر و از 11 بيشتر نباشد. 5- سطرها زير هم نوشته شوند. 6- سطرهاي متقارن ، از لحاظ طول وزن عروض يا تعداد هجا و تعداد ضرباهنگ باهم مساوي باشند . (توجه:تعداد ضرب بين سطرها در همه ي زلالهاي عروضي فقط 2 است ) الف- زلال عروضي قافيه دار در اين نوع ، زلال سوار بر آهنگ و ريتم روان عروضي است . قانون زلال عروضي قافيه دار: 1- تعداد سطر هر زلال 5 الي 11 2- طول وزن سطرهاي اول و آخر حداكثر تا 5 ضرباهنگ 3- تفاوت طول وزن بين دو سطر مساوي با 2 ضرباهنگ 4- طول وزن يا آهنگ سطرهاي متقارن باهم مساوي 5- دو سطر اول و آخر زلال هم قافيه و بقيّه ي سطور يك در ميان داراي قافيه ( مي تواند سطور اول و آخر در شعر قافيه داري كه داراي رديف هم هست، فقط رديف بشود، مثل زلال شماره ي 3 ) توجّه : ضرباهنگ هاي ناقص ( در هوا مانده ) به شمارش نمي آيند . به عبارتي ، ترتيب موسيقييائي در نيم هجاي اضافه در برخي شعرها كه اتفاق مي افتد ، رعايت مي گردد ، امّا به نوشتار نمي آيد ، مثال : ضرباهنگ مساوي با سه و نيم ، سه نوشته مي شود . به نمونه هاي زير توجّه فرماييد : زلال شماره ي ( 1 ) به نام خدا خداوند شاه و گدا عزيزي كه جان مرا خلق كرد. توكّل دريـن ابـتـدا بدان مقتدا بررسي شعر بالا : ض = ضرباهنگ ( قبل از هرچيز وزن و آهنگ سطر مادر را بدست مي آوريم تا ببينيم آيا سطرهاي متقارن از لحاظ موسيقييائي از مادر تبعيّت كرده اند يا نه ؟! و بدين ترتيب شروع به شمارش تعداد ضرباهنگ در ريتم به تبعيّت از مادر مي كنيم . ) 2- به نام خدا = 4 ض 1- خداوند شاه و گدا = 6 ض +- عزيزي كه جان مرا خلق كرد. = 8 ض 1- توكّل دريـن ابـتـدا = 6 ض 2- بدان مقتدا = 4 ض نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ = ( 4-6-8-6-4 ) تعداد ضرباهنگ بين سطرها = 2 تعداد كل سطرها = 5 += سطر مادر = عزيزي كه جان مرا خلق كرد. داراي 8 ضرباهنگ فعولُن فعولُن فعولُن فَــعُــل 1و1= سطرهاي قرينه = خداوند شاه و گدا توكّل دريـن ابـتـدا هركدام داراي 6 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر فعولُن فعولُن فَــعُــل 2و2= سطرهاي قرينه = به نام خدا بدان مقتدا هر كدام داراي 4 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر فعولُن فَــعُــل نتيجه : شعر فوق طبق قانون كلّي « زلال » از نوع شعرهاي زلال عروضي قافيه دار محسوب مي شود. زلال شماره ي ( 2 ) بهار را بنگر! وَ چشم ناز يار را بنگر! فداي آن لب شيرين پر ز آب عسل تو گرمي كنار را بنگر! خمار را بنگر! بررسي شعر بالا : ض = ضرباهنگ 2- بهار را بنگر!=3ض 1- وَ چشم ناز يار را بنگر!= 5ض +- فداي آن لب شيرين پر ز آب عسل= 7ض 1- تو گرمي كنار را بنگر!= 5ض 2- خمار را بنگر!= 3ض نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ = ( 3-5-7-5-3) تعداد ضرباهنگ بين سطرها = 2 تعداد كل سطرها = 5 += سطر مادر = فداي آن لب شيرين پر ز آب عسل داراي 7 ضرباهنگ مفاعلن مفاعلن مفاعلن فعلات 1و1= سطرهاي قرينه = وَ چشم ناز يار را بنگر! تو گرمي كنار را بنگر! هركدام داراي 5 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر مفاعلن مفاعلن فعلات 2و2= سطرهاي قرينه = بهار را بنگر! خمار را بنگر! هر كدام داراي 3 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر مفاعلن فعلات نتيجه : شعر فوق طبق قانون كلّي « زلال » از نوع شعرهاي زلال عروضي قافيه دار محسوب مي شود به نمونه ديگر توجّه فرماييد: زلال شماره ي ( 3 ) به تو گفتم برو! تأخير مكن صبحدم برو! اين شب دوباره جان مرا مي درد وَ تو خوشدل مباش بر دوسه لب بوسه هاي پر ز غم برو! ديدم كسي زپشت صدا ميكند تورا و تو هي پرسه مي زني! انگار عـاشقي به مـن ، اگـر آماده اي سپرم بر تو تمام دلم برو! باري بـرو براي جهاني اميــر باش بــرو اي شكستــه دل خود را اسير درد مكن پاي هـزاران عـدم بـــرو! دريا براي شعله نمي نازد عار كن! اينبار نجوش هيچدم برو! برو! محكم برو! بررسي شعر بالا : ض = ضرباهنگ 5- به تو گفتم برو!=4ض 4- تأخير مكن صبحدم برو!=6ض 3- اين شب دوباره جان مرا مي دَرد وَ تو=8ض 2- خوشدل مباش بر دوسه لب بوسه هاي پر ز غم برو!=10ض 1- ديدم كسي زپشت صدا ميزند تورا و تو هي پرسه مي زني=12ض +- انگار عـاشقي به مـن،اگـر آماده اي سپرم بر تو تمام دلم برو!=14ض 1- باري بـرو براي جهاني اميــر باش بــرو اي شكستــه دل=12ض 2- خود را اسير درد مكن پاي هـزاران عـدم بـــرو!=10ض 3- دريا براي شعله نمي نازد عار كن!=8ض 4- اينبار نجوش هيچدم برو!=6ض 5- برو! محكم برو!=4ض نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ = ( 4-6-8-10-12-14-12-10-8-6-4 ) تعداد ضرباهنگ بين سطرها = 2 تعداد كل سطرها = 11 += سطر مادر = انگار عـاشقي به مـن،اگـر آماده اي سپرم بر تو تمام دلم برو! داراي 14 ضرباهنگ 1و1= سطرهاي قرينه = ديدم كسي زپشت صدا ميزند تورا و تو هي پرسه مي زني باري بـرو براي جهاني اميــر باش بــرو اي شكستــه دل هركدام داراي 12 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر 2و2= سطرهاي قرينه = خوشدل مباش بر دوسه لب بوسه هاي پر ز غم برو! خود را اسير درد مكن پاي هـزاران عـدم بـــرو! هر كدام داراي 10 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر 3و3= سطرهاي قرينه = اين شب دوباره جان مرا مي درد وَ تو دريا براي شعله نمي نازد عار كن! هركدام داراي 8 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر 4و4= سطرهاي قرينه = تأخير مكن صبحدم برو! اينبار نجوش هيچدم برو! هركدام داراي 6 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر 5و5 = سطرهاي قرينه = به تو گفتم برو! برو! محكم برو! هركدام داراي 4 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر نتيجه : شعر فوق طبق قانون كلّي « زلال » از نوع شعرهاي زلال عروضي قافيه دار محسوب مي شود. به نمونه ي ديگر توجّه فرماييد : زلال شماره ي ( 4 ) عشــق را مي پرستـم عشق را قطره اي وحشت نـدارم از بُتان بر دل ديوانه با يك بوسه بستم عشق را بـاز آتش مي زنم بـر خويشتن در عالم ديـوانـگي باز از بند منيّت هاي بي معناي سر در گم گسستم عشق را عقل مغـرور آسمانم را غبـار آميـز نتوانست كرد ناگهان تسليم شد چون ديد مستم عشق را نام عشقم عشق خواهد مانـد بـاز هستم عشق را عشــق را بررسي شعر فوق : 5- عشــق را=2ض 4- مي پرستـم عشق را= 4ض 3- قطره اي وحشت نـدارم از بتان= 6ض 2- بر دل ديوانه با يك بوسه بستم عشق را= 8ض 1- بـاز آتش مي زنم بـر خويشتن در عالم ديـوانـگي=10ض +- باز از بند منيّت هاي بي معناي سر در گم گسستم عشق را=12ض 1- عقل مغـرور آسمانم را غبـار آميـز نتوانست كرد= 10ض 2- ناگهان تسليم شد چون ديد مستم عشق را= 8ض 3- نام عشقم عشق خواهد مانـد= 6ض 4- بـاز هستم عشق را= 4ض 5- عشــق را= 2ض نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ = ( 2-4-6-8-10-12-10-8-6-4-2 ) تعداد ضرباهنگ بين سطرها = 2 تعداد كل سطرها = 11 += سطر مادر = باز از بند منيّت هاي بي معناي سر در گم گسستم عشق را داراي 12 ضرباهنگ 1و1= سطرهاي قرينه = بـاز آتش مي زنم بـر خويشتن در عالم ديـوانـگي عقل مغـرور آسمانم را غبـار آميـز نتوانست كرد هركدام داراي 10 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر 2و2= سطرهاي قرينه = بر دل ديوانه با يك بوسه بستم عشق را ناگهان تسليم شد چون ديد مستم عشق را هر كدام داراي 8 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر 3و3= سطرهاي قرينه = قطره اي وحشت نـدارم از بتان نام عشقم عشق خواهد مانـْدْ هركدام داراي 6 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر 4و4= سطرهاي قرينه = مي پرستـم عشق را بـاز هستم عشق را هركدام داراي 4 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر 5و5 = سطرهاي قرينه = عشــق را عشــق را هركدام داراي 2 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر نتيجه : شعر فوق طبق قانون كلّي « زلال » از نوع شعرهاي زلال عروضي قافيه دار محسوب مي شود. زلال شماره ي ( 5 ) چشمت هنوز مـانـنـد آفتـاب روز رود عطش روانده به لب هاي آب اي واي و داد ازين حرارت مابين اين دو سوز اشكم فغان نمود وَ گشتم كباب باشد به داغ جان فروز عشقم بـروز بررسي شعر فوق : 3- چشمت هنوز = 3ض 2- مـانـنـد آفتـاب روز = 5ض 1- رود عطش روانده به لب هاي آب = 7ض +- اي واي و داد ازين حرارت مابين اين دو سوز = 9ض 1- اشكم فغان نمود وَ گشتم كباب = 7ض 2- باشد به داغ جان فروز = 5ض 3- عشقم بـروز = 3ض نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ = ( 3-5-7-9-7-5-3 ) تعداد ضرباهنگ بين سطرها = 2 (توجه:تعداد ضرب بين سطرها در همه ي زلالهاي عروضي فقط 2 است ) تعداد كل سطرها = 7 += سطر مادر = اي واي و داد ازين حرارت مابين اين دو سوز داراي 9 ضرباهنگ 1و1= سطرهاي قرينه = رود عطش روانده به لب هاي آب اشكم فغان نمود وَ گشتم كباب هركدام داراي 7 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر 2و2= سطرهاي قرينه = مـانـنـد آفتـاب روز باشد به داغ جان فروز هر كدام داراي 5 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر 3و3= سطرهاي قرينه = چشمت هنوز عشقم بـروز هر كدام داراي 3 ضرباهنگ با وزن موسيقيايي برابر نتيجه : شعر فوق طبق قانون كلّي « زلال » از نوع شعرهاي زلال عروضي قافيه دار محسوب مي شود. ب- زلال عروضي بدون قافيه اين نوع زلال ، چنانچه از اسمش پيداست ، داراي ريتم و آهنگ روان عروضي بوده ولي در قيد قافيه نمي ماند. به نمونه ي زير توجّه فرماييد : زلال شماره ي ( 6 ) يك نفر آنجا داخل پارك پر از ماتم در كنار شمعداني ها براي خود نور مي گردد وَ باران محبّت زندگاني را آُف برين مهري كه من دارم تو داري ! لا به لاي آرزوهايي اُف برين باور تشريح و بررسي شعر فوق : ض = ضرباهنگ 3- يك نفر آنجا (3ض) 2- داخل پارك پر از ماتم (5ض) 1- در كنار شمعداني ها براي خود (7ض) +- نور مي گردد وَ باران محبّت زندگاني را (9ض) 1- آُف برين مهري كه من دارم تو داري! (7ض) 2- لا به لاي آرزوهايي (5ض) 3- اُف برين باور (3ض) نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ ( 3 – 5 – 7 – 9 – 7 – 5 – 3 - ) تعداد ضرباهنگ بين دو سطر = 2 (توجه:تعداد ضرب بين سطرها در همه ي زلالهاي عروضي فقط 2 است ) += سطر مادر = نور مي گردد وَ باران محبّت زندگاني را (9ض) 1و1= سطرهاي قرينه: در كنار شمعداني ها براي خود (7ض) آُف برين مهري كه من دارم تو داري! (7ض) داراي آهنگ يكسان 2و2 = سطرهاي قرينه: داخل پارك پر از ماتم (5ض) لا به لاي آرزوهايي (5ض) داراي آهنگ يكسان 3و3 = سطرهاي قرينه : يك نفر آنجا (3ض) اُف برين باور (3ض) داراي آهنگ يكسان طبق قانون كلّي زلال ، شعر فوق زلال و از نوع عروضي بدون قافيه است. نكته ي قابل توجّه : گاهي اوقات در بعضي زلال ، ضربي كه در هوا مي ماند به شمارش نمي آيد . به عبارتي ، نيم هجاي اضافي در ترتيب موسيقيائي شعر رعايت مي گردد امّا نوشته نمي شود . و نمونه اي ديگر : زلال شماره ي ( 7 ) يـك نفـر آنـجا زيـر گلهاي اقاقي ها نوحه مي خواند براي سالگرد خود عاشقي از خنده هايش بوي شبنم را نمي گيرد آه- از اين حال تنهائي و بد بختي درد پشت درد مي رويد عشق مي ميرد تشريح و بررسي شعر فوق : ض = ضرباهنگ 3- يـك نفـر آنـجا (3ض) 2- زيـر گلهاي اقاقي ها (5ض) 1- نوحه مي خواند براي سالگرد خود (7ض) +- عاشقي از خنده هايش بوي شبنم را نمي گيرد (9ض) 1- آه- از اين حال تنهائي و بد بختي (7ض) 2- درد پشت درد مي رويد (5ض) 3- عشق مي ميرد (3ض) نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ ( 3 – 5 – 7 – 9 – 7 – 5 – 3 - ) تعداد ضرباهنگ بين دو سطر = 2 += سطر مادر = عاشقي از خنده هايش بوي شبنم را نمي گيرد(9ض) 1و1= سطرهاي قرينه: نوحه مي خوانَد براي سالگرد خود (7ض) آه – از اين حال تنهائي و بدبختي (7ض) داراي آهنگ يكسان 2و2 = سطرهاي قرينه: زير گلهاي اقاقي ها (5ض) درد پشت درد مي رويد (5ض) داراي آهنگ يكسان 3و3 = سطرهاي قرينه : يك نفر آنجا (3ض) عشق مي ميرد (3ض) داراي آهنگ يكسان نتيجه : طبق قانون كلّي زلال ، شعر فوق زلال و از نوع عروضي بدون قافيه است. نمونه ديگر: شعر زير را تشريح و بررسي فرماييد : زلال شماره ي ( 8 ) اي عشق پر كن تو مرا اينك در اوج تمنّـائـي و شـوري بنشان به لب چشم عطش بر دوسه بوسه چـندي مگـر آسايـم ازين غـربت رنـج آور و تـاريـك اي عشق تو اي در همه جا چشمه ي جاري در قلّه ي چشمان مثلّث مافوق پلنگم من بـر تـاب ! تشريح و بررسي شعر فوق : 4- اي عشق (2ض) 3- پر كن تو مرا اينك(4ض) 2- در اوج تمنّـائـي و شـوري(6ض) 1- بنشان به لب چشم عطش بر دوسه بوسه(8ض) + چـندي مگـر آسايـم ازين غـربت رنـج آور و تـاريـك(10ض) 1- اي عشق تو اي در همه جا چشمه ي جاري(8ض) 2- در قلّه ي چشمان مثلّث(6ض) 3- مافوق پلنگم من(4ض) 4- بـر تـاب !(2ض) نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ : ( 2-4-6-8-10-8-6-4-2) تعداد ضرباهنگ بين دو سطر = 2 +- سطر مادر :چـندي مگر آسايم ازين غـربت رنـج آور وتـاريـك داراي 10 ضرباهنگ سطرهاي قرينه ي 1 : 1- بنشان به لب چشم عطش بر دوسه بوسه(8ض) 1- اي عشق، تو اي در همه جا چشمه ي جاري(8ض) هر كدام داراي 8 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر سطرهاي قرينه ي 2 : 2- در اوج تمنّـائـي و شـوري(6ض) 2- در قلّه ي چشمان مثلّث(6ض) هر كدام داراي 6 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر سطرهاي قرينه ي 3 : 3- پر كن تو مرا اينك(4ض) 3- مافوق پلنگم من(4ض) هر كدام داراي 4 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر سطرهاي قرينه ي 4 : 4- اي عشق (2ض) 4- بـر تـاب !(2ض) هر كدام داراي 2 ضرباهنگ با وزن موسيقيائي برابر نتیجه : شعر فوق طبق قانون كلّي « زلال » از نوع عروضي بدون قافيه است . ج- زلال آزاد زلال آزاد مقيّد به رديف و قافيه و اوزان عروضي نيست و در اين نوع از زلال ، بيشتر روي تصوير و تخيّل و كوتاه و محكم گويي و روي آرايه هاي نادره ، تمركز حواس مي شود . و گاهي هم مي بينيد كه سادگي موضوع بخاطر اهميت پيام ارجحتر از به كار بردن ساير افاده هاي ادبي است. توجّه فرماييد كه زلال آزاد ، از قانون كلّي خارج نمي شود . آزادي اين ، فقط از قيد اوزان عروضي و رديف قافيه مي باشد . در اين شعر طبق قانون كلي زلال ، فاصله ي بين سطرها با شمارش هجاها مراعات مي گردد. قانون زلال آزاد: 1- سطر اول و آخر هر كدام داراي حداكثر شش عدد هجا باشد. 2- تعداد هجاي بين دو سطر ( تفاوت پلّه اي بين دو سطر همجوار از هم ) حداكثر تا شش عدد بوده و با يك مقدار تفاوت بطور پله اي نزول و صعود داشته باشد. ( تبصره : در زلال آزاد ، معمولاً اختلاف بين سطور با يك هجا را تا حدّي كه شكل قالب را به هم نزند ، ناديده مي گيرند.) 3- ريتم ساده ي هجايي از ابتدا تا آخر بطور يكسان حفظ گردد. 4- تعداد سطرها از 5 كمتر و از 11 بيشتر نباشد. 5- سطرها زير هم نوشته شوند. 6- سطرهاي قرينه يا متقارن ، از لحاظ طول وزن و تعداد هجا و تعداد ضرباهنگ باهم مساوي باشند . زلال شماره ي ( 9 ) فـردا در اين مكان به روي پوست من نـا مسلمان نـويـسنـد با خون عشقي كه از تو دارم ، و مـرا به جـاي كفـر بــه دار كشنـد نمـي دانـد كسي تشريح و بررسي شعر فوق : هـ = هجا = رِيتم = گام اگر در بررسي ، ريتم يا وزن سطر اوّل برايمان معلوم باشد و يا آهنگ موسيقييائي سطر مادر كشف شود ، تعداد ضرباهنگ يا هجا ها ، آسانتر و درست بدست مي آيد. مثلاً وزن سطر اوّل در اين شعر معادل مي شود با : يَفْـعَل = يَــفْ + عَــلْ = 2 هـ 4-فـردا = فر+دا= ( 2هـ ) 3- در اين مكان =در+اين+مك+ان= ( 4هـ ) 2- به روي پوست من =به+رو+يِ+پوس+تِ+من ( 6 هـ ) 1- نـا مسلمان نـويـسنـد = نا+مُــ+سَل+مان+نِ+ويـ+سَـنـْ+دْ ( 8 هـ ) +- با خون عشقي كه از تو دارم ، = با+خو+نِ+عش+قي+كه+از+تو+دا+رَم ( 10 هـ ) 1- و مـرا به جـاي كفـر = و+م+را+به+جا+ي+كف+ر ( 8 هـ ) 2- بــه دار كشنـد = به+دا+ر+ك+شن+د ( 6 هـ ) 3- نمـي دانـد = ن+مي+دا+ند ( 4 هـ ) 4- كسي = ك+سي ( 2 هـ ) نوع ساختار نظم شعر : هجايي فرم هجا = ( 2 – 4 – 6 – 8 – 10 – 8 – 6- 4- 2 ) تعداد هجاي بين دو سطر = 2 تعداد كلّ سطرها = 5 += سطر مادر = داراي 13 هجا 1و1= سطرهاي قرينه ( هركدام داراي 9 هجا و برابر ) 2و2= سطرهاي قرينه ( هر كدام داراي 5 هجا و برابر ) نتيجه : شعر فوق با توجّه به بررسي هاي به عمل آمده و با توجه به قانون زلال ، شعر زلال آزاد است . نمونه اي ديگر از زلال آزاد : زلال شماره ي ( 10 ) در اين زمانه خدا را ديدن مشكل است مي خواهم پري گيرم از جنس ماوراء و خـــودم را جـــدا بكنـم از هر بهانه بررسي شعر فوق : هـ = هجا 2- در اين زمانه = 5 هـ 1- خدا را ديدن مشكل است = 9 هـ +- مي خواهم پري گيرم از جنس ماوراء = 13 هـ 1- و خـــودم را جـــدا بكنـم = 9 هـ 2- از هر بهانه = 5 هـ نوع ساختار نظم شعر : هجايي فرم هجا = ( 5-9-13-9-5 ) تعداد هجاي بين سطرها = 4 تعداد كل سطرها= 5 + = سطر مادر داراي 13 هجا 1و1= سطرهاي قرينه= هر كدام داراي 9 هجا و برابر 2و2= سطرهاي قرينه= هر كدام داراي 5 هجا و برابر نتيجه : شعر بالا طبق قانون كلّي زلال از نوع شعرهاي زلال آزاد محسوب مي شود . د- زلال پيوسته داراي دو يا بيشتر ، شعر زلال ، در يك موضوع و مضمون و همسان از لحاظ وزن و تعداد سطور و تقارنها . زلال پيوسته خود داراي دو نوع ( عروضي و آزاد ) مي باشد . و زلال عروضي نيز به دو نوع ( عروضي قافيه دار و عروضي بدون قافيه ) تقسيم مي گردد : قانون زلال پيوسته ي عروضي قافيه دار: 1= تعداد سطر هر زلال 5 الي 11 2= طول وزن سطرهاي اول و آخر حداكثر تا 5 ضرباهنگ 3= تفاوت طول وزن بين دو سطر مساوي با 2 ضرباهنگ 4= طول وزن يا آهنگ سطرهاي متقارن باهم مساوي 5= دو سطر اول و آخر هر زلال هم قافيه و بقيّه ي سطور يك در ميان داراي قافيه ( مي تواند سطور اول و آخر در شعر قافيه داري كه داراي رديف هم هست، فقط رديف بشود. ) 6= تعداد سطور زلال ها باهم مساوي 7= طول وزن يا آهنگ سطرهاي مادر باهم مساوي نمونه اي از زلال پيوسته ي عروضي قافيه دار : زلال شماره ي ( 11 ) زلال بگو! ازان مي حلال بگو! بگو ز وصـل منوّر بـه زيـر پرتو عشق شبيه چشمه روان شو وَ حرف را در اوج حال بگو! بگو ز عاشقي از شور و مهرباني و گرمي ، بگو ز خلوت ماه وَ از قرابت جــاري وَ حكمت و ره كمال بگو! نه اينكه بركه ي خاموش و بي رمق بشوي! نه اينكه مثل لال بگو ، زلال بـگــو! * زلال بخوان! خوش آبتر در عاطفه مان برايم حال بده از فنون عشوه گري بيا دو بوسه جلوتر وَ چند چشم معطّر چو آب روان بخوان به وزن زلال و بزن به ريتم زلال و بنـوش باز مرا كسي نشسته شبيه تو در اريكه ي قلبم بدون زبان تكان بده دل بشكسته را كمر به كمر و راز اين حكايت جان بگير عيان * صداي مرا بنوش هاي هاي مرا ببين چقدر به ياد تو زنده تر شده ام من از تبار جنونم شنو به گوش دو چشمت نداي مرا بيـا كه رقص من از دامن نگاه تو اينك چـو آب مي ريـزد نموده اي به خودت پر عجيب اي گل خوشبوي!جاي مرا و من بجز تو كسي را رها نمي بينم بگير دردهاي مرا وَ هاي مرا يك نمونه ي ديگر از زلال عروضي پيوسته ي قافيه دار : زلال شماره ي ( 12 ) عاشق شدم تو را آخــر چــرا مــرا اي آشنـا در اين سراي دلهره باور نمي كني؟! داني كشيده ام ز جدايي من بي خواب و خور چه ها ؟! ديوانه گشته ام ز غم هجر بي حساب باري نباشد ا ين چنين روا غمگين كني مرا * بي تو نمي شود اوقات را دلم بسر كند يـا در ميـان پنجه ي آتـشْ بيــاري ات چون اژدها تحمّل سوزش به جانفشاني ام دهـد اي نيزه هاي دور دو چشمت نشان مرا بي رحمي ات فزون شد از عدد زخمم برين سند * بس بي ثمر شدم گويا هدف به بد نظر شدم با اينكه زير پاست زمين با تمامي اش انگار من به ناز تو در حـاشيه زير و زبَـر شدم اي ماه من بتاب كه جاني نمانده است در كوي عشق در به در شدم پر دردسر شدم * فـريـاد از آتشت كُشتي مرا تو داد از آتشت اي واي ازان اداي پر از عشوه هاي شور كس را نديده ام كه بـه يادت شود آزاد از آتشت شيرين نگشت بر سر هجران در عالمي آن تلخي فرهاد از آتشت اي داد از آتشت تشريح و بررسي شعر فوق: ض= ضرباهنگ 3- عاشق شدم تو را = 4 ض 2- آخــر چــرا مــرا اي آشنـا = 6 ض 1- در اين سراي دلهره باور نمي كني؟! = 8 ض +- داني كشيده ام ز جدايي من بي خواب و خور چه ها ؟! = 10 ض 1- ديوانه گشته ام ز غم هجر بي حساب = 8 ض 2- باري نباشد اين چنين روا = 6 ض 3- غمگين كني مرا = 4 ض * 3- بي تو نمي شود = 4ض 2- اوقات را دلم بسر كند = 6ض 1- يا در ميان پنجه ي آتش بياري ات = 8ض +- چون اژدها تحمّل سوزش به جانفشاني ام دهد = 10 ض 1- اي نيزه هاي دور دو چشمت نشان مرا = 8 ض 2- بي رحمي ات فزون شد از عدد = 6 ض 3- زخمم برين سند = 4 ض * 3- بس بي ثمر شدم = 4 ض 2- گويا هدف به بد نظر شدم = 6 ض 1- با اينكه زير پاست زمين با تمامي اش = 8 ض +- انگار من به ناز تو در حاشيه زير و زبر شدم = 10 ض 1- اي ماه من بتاب كه جاني نمانده است = 8 ض 2- در كوي عشق در به در شدم = 6 ض 3- پر دردسر شدم = 4 ض * 3- فرياد از آتشت = 4 ض 2- كُشتي مرا تو داد از آتشت = 6 ض 1- اي واي ازان اداي پر از عشوه هاي شور = 8 ض +- كس را نديده ام كه به يادت شود آزاد از آتشت = 10 ض 1- شيرين نگشت بر سر هجران در عالمي = 8 ض 2- آن تلخي فرهاد از آتشت = 6 ض 3- اي داد از آتشت = 4 ض نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ ( 4-6-8-10-8-6-4 ) تعداد ضرباهنگ بين دو سطر = 2 تعداد سطور هر زلال = 7 += سطور مادر: داني كشيده ام ز جدايي من بي خواب و خور چه ها ؟! = 10 ض چون اژدها تحمّل سوزش به جانفشاني ام دهد = 10 ض انگار من به ناز تو در حاشيه زير و زبر شدم = 10 ض كس را نديده ام كه به يادت شود آزاد از آتشت = 10 ض هرچهار سطر متقارن مادر ، با همديگر در يك طول وزن و آهنگ قرار دارند سطرهاي قرينه : ( 1 ) در اين سراي دلهره باور نمي كني؟! = 8 ض ديوانه گشته ام ز غم هجر بي حساب = 8 ض يا در ميان پنجه ي آتش بياري ات = 8ض اي نيزه هاي دور دو چشمت نشان مرا = 8 ض با اينكه زير پاست زمين با تمامي اش = 8 ض اي ماه من بتاب كه جاني نمانده است = 8 ض اي واي ازان اداي پر از عشوه هاي شور = 8 ض شيرين نگشت بر سر هجران در عالمي = 8 ض هر هشت سطر متقارن با همديگر داراي طول وزن و آهنگ يكسان هستند . سطرهاي قرينه: ( 2 ) آخــر چــرا مــرا اي آشنـا = 6 ض باري نباشد اين چنين روا = 6 ض اوقات را دلم بسر كند = 6ض بي رحمي ات فزون شد از عدد = 6 ض گويا هدف به بد نظر شدم = 6 ض در كوي عشق در به در شدم = 6 ض كُشتي مرا تو داد از آتشت = 6 ض آن تلخي فرهاد از آتشت = 6 ض هر هشت سطر متقارن با همديگر داراي طول وزن و آهنگ و ضرباهنگ موسيقييائي يكسان هستند . سطرهاي قرينه: ( 3 ) عاشق شدم تو را = 4 ض غمگين كني مرا = 4 ض بي تو نمي شود = 4ض زخمم برين سند = 4 ض بس بي ثمر شدم = 4 ض پر دردسر شدم = 4 ض فرياد از آتشت = 4 ض اي داد از آتشت = 4 ض هر هشت سطر متقارن با همديگر داراي طول وزن و آهنگ و ضرباهنگ موسيقييائي يكسان هستند . نتيجه : طبق قانون زلال ، شعر فوق زلال و از نوع عروضي پيوسته ي قافيه دار مي باشد . یک نمونه ي ديگر : زلال شماره ي ( 13 ) فرياد ازين زمان فرياد ازين زمان پر فغان ديدي كسي درون من آهي كشيد و رفت؟! غرق است باز كشتي مردم به زيـر موج ناگهـان بر زير پلك من بنويس : اي غريب! ايست ! اين غم نمي شود دگر نهان رازت بگو عيان * آخر بگو كه باز بر دل نيامدست چاره ساز تنهائي ام مبارك اهل زمين مباد آخر بگو كه خسته ام از زاهدان پر ز جهل و آز آيا نمي شود به من از پشت ننگرند؟! باري بگو به مدّعـي راز بشكست سرو ناز بررسي شعر فوق: 3- فرياد ازين زمان=4ض 2- فرياد ازين زمان پر فغان=6ض 1- ديدي كسي درون من آهي كشيد و رفت؟!=8ض +- غرق است باز كشتي مردم به زيـر موج ناگهـان=10ض 1- بر زير پلك من بنويس : اي غريب! ايست !=8ض 2- اين غم نمي شود دگر نهان=6ض 3- رازت بگو عيان=4ض * 3- آخر بگو كه باز=4ض 2- بر دل نيامدست چاره ساز=6ض 1- تنهائي ام مبارك اهل زمين مباد=8ض +- آخر بگو كه خسته ام از زاهدان پر ز جهل و آز=10ض 1- آيا نمي شود به من از پشت ننگرند؟!=8ض 2- باري بگو به مدّعي راز=6ض 3- بشكست سرو ناز=4ض نوع ساختار نظم شعر : عروضي فرم ضرباهنگ ( 4-6-8-10-8-6-4 ) تعداد ضرباهنگ بين دو سطر = 2 تعداد سطور هر زلال = 7 += سطور مادر: غرق است باز كشتي مردم به زيـر موج ناگهـان=10ض آخر بگو كه خسته ام از زاهدان پر ز جهل و آز=10ض هر دو سطر متقارن مادر با همديگر در يك طول وزن و آهنگ و ضرباهنگ موسيقييائي يكسان قرار دارند. سطرهاي قرينه ي ( 1 ) = ديدي كسي درون من آهي كشيد و رفت؟!=8ض بر زير پلك من بنويس : اي غريب! ايست !=8ض تنهائي ام مبارك اهل زمين مباد=8ض آيا نمي شود به من از پشت ننگرند؟!=8ض هر چهار سطر متقارن با همديگر داراي طول وزن و آهنگ و ضرباهنگ موسيقييائي يكسان هستند . سطرهاي قرينه ي ( 2 ) = فرياد ازين زمان پر فغان=6ض اين غم نمي شود دگر نهان=6ض بر دل نيامدست چاره ساز=6ض باري بگو به مدّعي راز=6ض هر چهار سطر متقارن با همديگر داراي طول وزن و آهنگ و ضرباهنگ موسيقييائي يكسان هستند . سطرهاي قرينه ي ( 3 ) = فرياد ازين زمان=4ض رازت بگو عيان=4ض آخر بگو كه باز=4ض بشكست سرو ناز=4ض هر چهار سطر متقارن با همديگر داراي طول وزن و آهنگ و ضرباهنگ موسيقييائي يكسان هستند . نتيجه : طبق قانون زلال ، شعر فوق زلال و از نوع عروضي پيوسته ي قافيه دار مي باشد . تقديم دو زلال به زبان تركي : زلال شماره ي ( 14 ) ( به زبان ترکی ) باهارا بـاخگيلا سن! بو يئنيشده نيگارا باخگيـلا سن! دوداقلاريندان آخان بال نه گؤر دؤنوب چاخيرا! بو ايشده گل آخارا باخگيلا سن! خومارا باخگيلا سن! يوخاريداكي شعيرين آچيقلاماسي : 2- باهارا بـاخگيلا سن! ( 4 بارماق ) 1- بو يئنيشده نيگارا باخگيـلا سن! ( 6 بارماق ) +- دوداقلاريندان آخان بال نه گؤر دؤنوب چاخيرا! ( 8 بارماق ) 1- بو ايشده گل آخارا باخگيلا سن! ( 6 بارماق ) 2- خومارا باخگيلا سن! ( 4 بارماق ) شعيرين آخيمي = عروضي دينگيلتي دوزومو = ( 4-6-8-6-4 ) سطيرلرين آراسينداكي دينگيلتي نين سايي= 2 بارماق بوتون سطيرلرين سايي = 5 دانا +- آنا سطير=دوداقلاريندان آخان بال نه گؤر دؤنوب چاخيرا دينگيلتيسي 8 بارماقدير مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلات 1و1=بير اؤلچوده كي سطيرلر= بو يئنيشده نيگارا باخگيـلا سن! ( 6 بارماق ) بو ايشده گل آخارا باخگيلا سن! ( 6 بارماق ) هر ايكي سينين ده هاواسي بير اولچوده دير فعلاتن فعلاتن فعلات 2و2= بير اؤلچوده كي سطيرلر= باهارا بـاخگيلا سن! ( 4 بارماق ) خومارا باخگيلا سن! ( 4 بارماق ) هر ايكي سينين ده هاواسي بير اولچوده دير فعلاتن فعلات سون سؤز : يوخاريداكي شعيره ، زلال قايداسينا باخاراق ، بير قافيه لي عروضي زلال دئمك اولار زلال شماره ي ( 15 ) ( به زبان ترکی ) ايسته يين بيل هاردا گزير سئوگي دير كي قان تكي داماردا گزير یانمیشام محبّتينه سنـدن اؤتـرو داي اؤلـورم گؤردويون جانيمدي منيم شوقون ايله اؤلكه اؤلكه قاردا گزير داي گليب هاوا باشيما ايستي ايستي دويغولاريم ماهورا بهانه دوغور عشقدن كؤنول دوتوب اوْد نئيله ييم كي بير سه گاهلي تارداگزير هئچ كس آختاريب دئمه سين پس دادا هاياندا قاليب كئفله نيبدي كوچه ده بازاردا گزير بيـر گـؤزو خـوماردا گــزير دوّم بهمن ماه سال 1388 هجري شمسي ، اوّلين روز تولّد شعر « زلال » و تحويل آن با تمام تشريحات و قوانينش بر جهان ادبيّات مبارك باد منبع: http://www.dadazolal1.blogfa.com انتقال دهنده: سیفی ویرایش توسط dada6 : 08-18-2011 در ساعت 12:13 AM
|
|
#8
08-19-2011
|
|||
|
|||
 زلالی تقدیم به خدا (زلال عروضی قافیه دار) خـوشـا از تـو زلالی به بـوی واژه ی یـاس و اقـاقــی خـوشا آنـانـکه همـراه تـوأنـد ای مهــربانم! درین مدسه ی عشق و معانی به ملحق ده نشانی شاعر: سید حاج فکری احمدی زاده (ملحق) ( از کشور انگلستان)
|
|
#9
08-20-2011
|
|||
|
|||
 عبرت گل ( زلال عروضی بدون قافیه ) نيـــلــوفــرا آن ريشه را آن ساقه را دركنج هستي و صفا جا داده اي پا در لجن اما که بس گل ميوه داری بركه را تالاب مدفـون را تو گـل رويانـدنت حيــران كنـد بيننـده را اين بنده را شاعر: جناب محمد جهانگیری ( دلداده)
|
|
#10
08-23-2011
|
|||
|
|||
|
یک زلال با خبری جدید از جناب خواجه اف خجسته (شاعر عزیز تاجیکستانی):
زلال خجند ( زلال عروضی قافیه دار ) شهر خجنـد گيسوى خوبانش كمند با خنده ها با عشوه ها با غمزه ها از خيل مشتاقان ببين دلها چه راحت مي برند از رود سير آيينه اي در باغ و راغ و رسته ها روز و شبان در هـر خيـابـان سبـزه هـا روييـده ماننـد پرنـد شعـر كمـال و روح او تـا جـاودان در پيـكر او مي دونـد بي چون و چند خبر: در شهر خجند محفل زیبایی در تجلیل از زلال بر گزار شد که در آن چند تن از ادیبان از جمله : جوره یوسفی،فازل،سباهت و گروهی از دانشجویان شرکت کردند. مرداد ماه سال نود
|
 |
| کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان) | |
حالت خطی
|
|
اکنون ساعت 03:16 AM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد.