تبلتها، دستیاران هوشمند پزشکان - 22/02/1390

[امیر عباس انصاری]

تبلتها، دستیاران هوشمند پزشکان

22/02/1390

از گذشته تا بحال پزشکان و موسسات پزشکی یکی از اولین مشتریهای فن آوری های نو بوده اند. بعنوان مثال، هنوز از ظهور اولین سرویس دهنده های ارتباط تلفنی مدت زیادی نمی گذشت که استفاده از تلفن به منظور گسترش سرویسهای درمانی باب شد، سرویسهایی که به نوعی جد اورژانسهای 115 (911) کنونی محسوب میشوند. این ماجرا هنوز هم ادامه دارد و با پررونق شدن بازار گجتها و تکنولوژیهای جدید، استفاده از آنها در عرصه های پزشکی شدت و شتاب بیشتری هم گرفته اند. ‏

بی گمان تبلت ها یکی از ایده آل ترین گجتها برای استفاده های پزشکی بوده اند. ابزارهایی که بتوان به راحتی آنها را حمل کرد، با استفاده از آنها تصاویر و ویدئوهای مختلف را مرور کرد و با دیگر همکاران به اشتراک گذاشت، در میان منابع و مقالات جدید جستجو کرد و صدها قابلیت دیگر که روز به روز هم در حال افزایش است. ‏

این گجتهای دوست داشتنی و پرتابل نه تنها در جستجوی منابع علمی و تشخیص و درمان کمک شایانی به پزشکان می کنند، بلکه در بالا بردن توانایی کار تیمی و برقراری روابط عمومی مناسب و مدیریت اجتماعی (سه شاخصه از 5 معیار پزشک 5ستاره که توسط سازمان جهانی بهداشت اعلام شده اند) نیز عملکرد خوبی دارند. کاری که تاکنون از دست هیچ ابزاری دیگری به این خوبی ساخته نبوده. ‏

در این میان شرکت اپل توانسته است با موقعیت شناسی و تشویق توسعه دهندگان به فعالیت در زمینه اپلیکیشن های پزشکی، گوی سبقت را از دیگر رقبا برباید و کاری کند که بیشتر مراکز درمانی و آموزش پزشکی کشورهای توسعه یافته بصورت گسترده به استفاده از آی-پد در امور پزشکی روی بیاورند. ‏

طوری شده است که نداشتن تبلت برای پزشکان و دانشجویان پزشکی یک کاستی به شمار می آید و دانشگاههای کشورهای پیشرفته هم از هیچ کوششی برای جبران این کاستی فروگذار نمی کنند. یا به دانشجویان خود آیفون قرض می دهند، یا وام ویژه برای خرید آیپد به آنها می دهند و یا در این اواخر از کمکهای بلاعوض برای خرید تعداد انبوه آیپد و توزیع آن میان دانشجویان استفاده می کنند. برای مثال چند وقت پیش فرد خیری، با یک کمک ۱.۲ میلیون دلاری برای دانشجویان پزشکی دانشگاه کالیفورنیا آی پد خرید و آنها تبلت های جدیدشان را به همراه کتاب های درسی پزشکی به صورت الکترونیک تحویل گرفتند. ‏

میتوان گفت شعار "هر پزشک (یا دانشجوی پزشکی) یک آیپد" سرلوحه کار این موسسات شده است. اما آیا واقعا آیپد اپل سزاوار این همه توجه است یا فقط تبلیغات جناب استیو است که توانسته پیاز داغ ماجرا را اینقدر زیاد کند؟ این مساله را در چند بعد بررسی می کنیم: ‏

اپلیکیشن ها: واقعیات این است که متاسفانه سیستم عاملهای دیگر (نظیر اندروید) نه تنها از لحاظ تنوع و تعداد اپلیکیشن های پزشکی عقبتر از آی-او اس هستند، بلکه در این زمینه فاصله آنها با اپل هر روز زیادتر میشود. با وجود اینکه تعداد اپلیکیشنهای اندرویدی با شتاب زیادی در حال افزایش است و به سرعت فاصله خود را با اپل کم کرده و حتی در بعضی زمینه ها از آن پیشی گرفته است ؛ اما در مورد اپلیکیشن های پزشکی این قضیه صادق نیست. علاوه بر آن، همانطور که گفته شد، آیپد اپل عمده کاربران پزشکی را به خود جذب کرده و در نتیجه توسعه دهندگان نرم افزارهای پزشکی بیشتر تمایل دارند تا اپلیکیشنهای خود را برای آی او اس آماده کنند که از بازار گسترده تری برخوردار است. از این نظر بعد از آیپد ، تبلتهای اندرویدی مناسبترین گزینه برای کاربران پزشکی هستند. ‏

گجتها: تعداد زیادی گجت/اپلیکیشن پزشکی سازگار با تبلتها یا اسمارتفونها نیز به بازار عرضه شده اند که قبلا تعدادی از آنها را در نارنجی معرفی کرده ایم. در این زمینه اندروید هم تولیدات خوبی داشته و تقریبا در زمینه محصولات با کاربرد همگانی تر ، آی او اس و اندروید، هر دو فعالیت شایسته ای دارند. اما در زمینه محصولات تخصصی تر، باز هم به دلیل بازار بزرگ اپل، بیشتر سرمایه گذاران مایل به تولید ابزارهای سازگار با اپل (آیفون/آیپد/آیپاد) هستند. ‏

مشخصات ظاهری: بی شک طراحی خاص اپل، آرم سیب معروفش و همه گیری آن، در جذب مشتریان بیشتر بی تاثیر نبوده. با وجود اینکه اندازه 10 اینچی یک اندازه مناسب برای بیشتر کاربران به حساب می آید، اما تعداد زیادی از پزشکان عقیده دارند که یک آیپد 7 اینچی پرتابل تر و دوست داشتنی خواهد بود . خواسته ای که استیو قبلا آن را به وضوح رد کرده و گفته است که به هیچ وجه آیپد کوچکتری را به بازار عرضه نخواهد کرد. البته عمو استیو قبلا هم چیزهایی را به شدت رد کرده بود که بعدها معلوم شد او زیاد هم سرسخت نیست و "اصلا" در لغتنامه جابز، معنی "احتمالا" و شاید "حتما" را می دهد. (مانند زمانی که در سال 2003 هرگونه ورود شرکت اپل به بازار موبایل را به شدت رد کرده بود، اتفاقی که 4 سال بعد با آیفون افتاد البته در این مورد بعدا مفصل صحبت می کنیم) ‏

در این زمینه، گلکسی تب اندرویدی سامسونگ توانسته با اندازه 7 اینچی خود دل طرفداران تبلتهای قابل حمل تر را به دست بیاورد و تقریبا یکه تاز عرصه تبلتهای 7 اینچی باشد. اما برای طرفداران اپل هیچ انتخاب حدواسطی بین آیفون 4 اینچی و آیپد 10 اینچی وجود ندارد. ‏

ویژگیهای کاربردی: در زمینه مقایسه مشخصات فنی تبلتها با یکدیگر، مطالب مفصلتری قبلا در نارنجی منتشر شده است که حتما آنها را خوانده اید. بنابراین وارد جزییات نمیشویم ولی اگر از نظر کاربرد متداول پزشکی بخواهیم تبلتها را بررسی کنیم در حال حاضر بیشتر تبلتهای معروف و معتبر موجود در بازار جوابگوی نیازهای پزشکی هستند. بنابراین در این زمینه همه چیز بستگی به سلیقه و بودجه شما خواهد داشت. ‏

در نهایت می توان گفت ضرورت استفاده از تبلتها (صرفنظر از مارک و مدل آن) بعنوان دستیاران چند کاره پزشکان، در بیشتر مراکز علمی معتبر دنیا درک شده و همانطور که الان نمی توانیم یک پزشک را بدون گوشی پزشکی تصور کنیم، در آینده تصور پزشکی بدون تبلت نیز سخت خواهد بود. شاید تصور چنین آینده ای برای ما که دسترسی مناسبی به بسیاری از فن آوریهای روز نداریم، مقداری سخت باشد، اما این مساله حقیقت غیر قابل انکاری است که در صورت بی توجهی به آن می تواند به افزایش شکاف علمی بین کشورها منجر شود.‏ ‏