معما، چیستان << چه و چه و >> کردی کرمانشاهی

[مهبا]

چیستان << چه و چه و >> کردی کرمانشاهی

چه و چه و بخشی از فولکلور کردی است و بیشتر متناسب طبیعت و نوع

زندگی مردم کرد است و بخشی عظیمی از فرهنگ کردی رو نشان میده

زنان و مردان و کودکان نقش دارند در مجالس و اوقات فراغت بزرگان و افراد با

تجربه به مطرح کردن چیستان می پردازند و ساعاتی افراد را به تفکر و اندیشه

وا می دارند و موجب تقویت فکر و اندیشه و هوش افراد می گردد

چیستان های کردی خصوصیاتی دارند که آنها را از دیگر چیستان ها متمایز

میکنه

چند تا نکته مهم هم وجود داره که :

1- چیستان های کردی چند تا اسم دارند چه و چه ، چه و چه و ،

چه یکه چه یکه ، چیکه چیکه

2- چیستان های کردی سر شار هستن از استعاره ، ایما ، تشبیه ، جناس

و همجنین استفاده از شعر و قواعد عروضی برای مشکل شدن چیستان و

بهتر محک زدن هوش طرف مقابل که در بعضی مواقع چیستان ها به شکل

مناظره می شدن

3- سازنده اصلی این چیستان ها مشخص نیست و بیشتر به شکل سینه به

سینه منتقل شدن اما در بعضی جا ها از اسم چند نفر بعنوان سازندگان

قدیمی این چیستان ها نام برده شده مانند

سید یعقوب ماهیدشتی ، محمد پاشا رستمی ، منوچهر کولیوند ، اسماعیل

خان جلیلیان ، کدخدا رضا و غیره ...

4- چیستان های کردی در بیشتر مواقع اشاره به یک موضوع خاص نداره و

برای آن چند جواب ممکن است وجود داشته باشه


هدف از این تاپیک

هدف ما هم از زدن این تاپیک این هست که با این بخش از فرهنگ کردی آشنا

بشیم و بتونیم با کمک همدیگه گنجینه خوبی از چیستان های کردی جمع

کنیم سهمی در نگه داشتن فرهنگ کردی داشته باشیم

و به طریق تاپیک ضرب المثل های فقط کرمانشاهی عمل میکنیم

یک نفر هر بار دو چه و چه کردی می نویسه و بقیه در باره اون بحث میکنن تا

به جواب برسن و باز هم چه و چه های جدید

امیدوارم همه همکاری کنند .

برای شرو ع

1-ئارد هه ریای ، ئاسیاو نه دیده

2-قه ن شکیای ، تیشه نه دیده

[آناهیتا الهه آبها]

دست خوش مهبا گيان
تايپيك مهم شد.
اميدوارم اينجا هم مثل تايپيك ضرب المثل هاي كرمانشاهي مورد لطف قرار بگيره و هم استاني هاي عزيز شركت كنند
واقعا حيفه اين گنجينه هاي ارزشمند فرهنگ مان نقل نشه
نسل ما متاسفانه داره يه كم از اين فرهنگ دور ميشه ممكنه نسل آينده حتي چيزي از اين فرهنگ ندانه
الان همه ما وظيفه داريم كه اين گنجينه هايي كه در اختيار پدر و مادر و نسل هاي گذشته مان هست رو جمع آوري كنيم و چه جايي بهتر از اينجا

اما مهيا گيان چه و چه و هايي كه گفتي:
1-ئارد هه ریای ، ئاسیاو نه دیده
منظور دندان نيست؟؟
دوميش رو متاسفانه متوجه نشدم اميدوارم كه بقيه بچه ها بدانن

[مهبا]

نوشته اصلی توسط آناهیتا الهه آبها

دست خوش مهبا گيان
تايپيك مهم شد.
اميدوارم اينجا هم مثل تايپيك ضرب المثل هاي كرمانشاهي مورد لطف قرار بگيره و هم استاني هاي عزيز شركت كنند
واقعا حيفه اين گنجينه هاي ارزشمند فرهنگ مان نقل نشه
نسل ما متاسفانه داره يه كم از اين فرهنگ دور ميشه ممكنه نسل آينده حتي چيزي از اين فرهنگ ندانه
الان همه ما وظيفه داريم كه اين گنجينه هايي كه در اختيار پدر و مادر و نسل هاي گذشته مان هست رو جمع آوري كنيم و چه جايي بهتر از اينجا

خیلی ممنون آناهیتا گیان ایشالا که اینجا مورد لطف دوستان قرار بگیره که مثل اینکه اینطور نبوده اما باز خدا را شکر که تو اومدی
واقعا من هم از اینکه نسل جدید از این فرهنگ دور هستن ناراحتم امیدوارم که همه علاقه مند بشن و خانواده ها و جامعه هم کمک کنن من که مامانم واقعا بهم در این زمینه چه وقتی کوچیک بودم چه زمان دانشجویی و چه الان کمک میکنه

نوشته اصلی توسط آناهیتا الهه آبها

اما مهيا گيان چه و چه و هايي كه گفتي:
1-ئارد هه ریای ، ئاسیاو نه دیده
منظور دندان نيست؟؟
دوميش رو متاسفانه متوجه نشدم اميدوارم كه بقيه بچه ها بدانن

نه جوابش دندان نمیشه الان خودم جواب هر دو رو میگم

1-ئارد هه ریای ، ئاسیاو نه دیده

معنیش میشه آردی که آسیب شده در حالی که آسیاب ندیده و جوابش میشه برف ، که اینقدر نرم و صافه شبیه آرده

2-قه ن شکیای ، تیشه نه دیده

معنیش میشه قند شکسته ای که تیشه بهش نخورده که جوابش میشه تگرگ که مانند قند شکسته است

این هم چه و چه و های امروز

3- ریچه رمی ده ن ده ن /سلاش ها وه ژه ن

4- ری که ید و پا نه یری /نور دیری ، سا نه یری

[مهرگان]

چیستان و متل کوردی - چه و چه

سلام منالیل امتحانامان تمام شدن خدایا! از خوشی علاف و بیکارم دیگه تا ای ترم شروع بشه!
البت همچین علاف و بیکارم نیستما!
دیشب، وه شو زمسان، مهمان داشتیم تا دیر وقت طبق معمول شبای زمسان! آقا محض سرگرمی تلویزیون رو خاموش کردیم و گفتیم تاکی؟! و دور هم نشستیم و بحث کشید به چیستان و متل کوردی و ....

5. باوکه، باوکم بانگت ئه کا، باوک منه و باوا گورای تو...

(در این مورد باید روابط فامیلی که وجود داره، تشخیص داده بشه... به نتایج جالبی میرسید!)


دیگه، این حاصلش چند میشه: 6. سه پنج پانزه، دو هفده، سه بیس!

و این: 7. برای ژن ممی، خالوی ژن شمی. شمی چی ژن ممیه؟

[شابادی]

5 نیه زانم
6 بوه 20
7 باید بوشی دالیگه شمی بوده چی ممی که جواوه بوده دالگ ممی
-----------------------------------------
8. سفری کاو که تانی پر له سیف سلطانی

9. ایپر دونیا گامیه آو پر دونیا گامیه
40 من برنج شامیه

[رزیتا]

نوشته اصلی توسط مهرگان

چیستان و متل کوردی - چه و چه

7. برای ژن ممی، خالوی ژن شمی. شمی چی ژن ممیه؟

شمی دامادشه

نوشته اصلی توسط شابادی

9. ایپر دونیا گامیه آو پر دونیا گامیه
40 من برنج شامیه

فکر کنم یعنی از این سر دنیا تا اون سر دنیا چهل من برنج کافیه برای شام

[شابادی]

ببخشید رزیتا مگه بچه کجای که نفهمیدی چی نوشتم
ایپر دونیا گامه آو پر دونیا گامیه یعنی از این سر دنیا تا اون سر دنیا یک قدمه براش
40 من برنشامیه هم که معنیش خودشه

[آناهیتا الهه آبها]

دستان خوش منالیل فره قشنگ بین
جای مهبا خالی....

11.حوضیگه و حوض بنیگه، چوار کاور و برنی گه
خیلی راحته به او چوار و یکش توجه کنین متوجه میشین

[آناهیتا الهه آبها]

چیستان نوشتم کسی جوابشه نگفت
خو اشکالی نداره لابد نمیدانستین
گفتم آخر سالی جوابشه بگم نمانه برا سال بعد شگون نداره
جوابش میشه: دست

[آناهیتا الهه آبها]

چيستان آوردم براتان بچه هاااااااااااا

يه داري كه هميشه ها ناو نسار
چوار گله ميوه ديره هر چواري و يه دار
سه گله ي شيرينه يه گله تال

نسار: سايه
اگه گفتين چيزه؟