آموزش صداسازی و سلفژ

[SHeRvin]

آموزش صداسازی و سلفژ

دوستان سلفژ و صداسازی مجموعه قوانینی هستند که با یادگیری اونها شما توانایی های زیادی رو پیدا میکنید که الان فکرش رو هم نمی کنید – ساده بگم که سلفژ علم پایه ای هستش و باید اون رو به خوبی یاد بگیرید.
فراموش نشه که مبحث سلفژ 50% عملی و 50% تئوری هست و شما باید هردو رو خوب کار کنید به عبارت دیگه فقط دونستن اینکه فرضاً برای بهتر شدن صدا باید فلان کار رو انجام بدی ، کافی نیست – بلکه اول باید بدونی برای بهتر شدن صدا باید چیکار کرد و در درجه ی دوم خوب تمرین کنی تا نتیجه ببینی.پس خواهش میکنم از جلسات بعدی که دروس عملیمون شروع میشه خوب تمرین کنید.
اما سلفژ چیه؟!
سلفژ علمیه که شما رو با قوانین پایه ی موسیقیایی آشنا میکنه ، سلفژ در قالب آکادمیک در دو بخش تدریس میشه – اول تئوری بنیادین موسیقی و بعد تمرینات آواز و صدا سازی.
در اصل سلفژ همون تئوری موسیقیه با این تفاوت که توی سلفژ علاوه بر آموزش دادن نت فرضاً سل ، به شما یاد میدن که سل چه صدایی داره و اون چیزی که صدای شما رو پرورش میده تمرینات صداسازی.و ما اینجا تئوری رو آموزش نمیدیم و فقط تمرینات صداسازی رو میگیم و برای اینکه حرفه ای و اصولی کار کنید حتماً بخش اول سلفژ یعنی تئوری بنیادین موسیقی رو یاد بگیرید که البته خیلی سادست و میتونید همزمان هم این تمرینات صداسازی رو کار کنید.

برای شروع تمرینات اولیه به هیچ عنوان به حنجره فشار نیارید و تنها روزی 30 دقیقه تا یک ساعت تمرین و کنید و تمریناتتون رو به پارت های 10 دقیقه ای تقسیم کنید و بین هر پارت ، چند لحظه ای رو استراحت کنید تا هم صداتون سر حال بیاد و هم حنجرتون خسته نشه.

دوستان عزیز برخی ها معتقدند که اگر آب یخ نخوری یا غذای تند نخوری و توی هوای مرطوب نفس بکشی دیگه صدات درست میشه ، در صورتی که اینا همش مکمل صداسازی هست ، باور کنید اون چیزی که باعث صداسازی و پرورش حنجره میشه ، نخوردن آب یخ نیست بلکه تمرین و تکرار تکنیک های آوازی هست که من همه ی این تمرینات رو از ساده تا پیشرفته میزارم و بعد از اینکه شما اون تمرینات آوازی رو خوب انجام دادین ، حالا نوبت مکمل هاست و با پرهیز از خیلی مسایل میتونید به رشد صداتون کمک کنید.مثلاً بعد از تمریناتتون دیگه سیگار و قلیون نکشید و البته این کارا رو از همین الان انجام ندین :
1.سیگار و قلیون و هر دودی ممنوع.
.2آب یخ نخورید.
3.آب جوش نخورید.
.4ترشی جات و غذاهای تند رو کمتر مصرف کنید.
.5خوب نفس بکشید.(تکنیک های نفس کشیدن صحیح رو هم تو همین درس میگم.(
.6تنفس در هوای مرطوب فراموش نشه و اگر هوای مرطوب ندارین(!) ، این نوع هوا رو با بخار کردن آب در اتاقتون به وجود بیارین.(حداقل یکماه یکبار(
7.به هیچ عنوان فریاد نکشید.
و...!
البته دوستان فراموش نشه که مطالب بالا همه و همه مکمل هستند و باعث خوب شدن صدا نخواهند شد و تکنیک و تمرین آوازه که صدا رو میسازه.
و یه نکته ی درسی اما درقالب داستانی که به نقل از یکی از دوستان می اورم که می گفت :
یادمه سر کلاس آواز ایرانی استاد شجریان بودیم که یه کلاس عمومی بود و خیلی از دوستان تو اون کلاسا شرکت میکردن ، دقیقاً جلسه ی اول بود که استاد اومدن سر کلاس،یکی از حاضرین گفت : استاد درسته که میگن آقای شجریان تو حسرت یه لیوان آب خنک موندن؟!! استاد شجریان هم خنده ی تلخی کرد و گفت : جوون تو برو یه کاسه ی پر از یخ بیار تا من همش رو اینجا بخورم و بعدش خوب آواز بخونم تا ببینی کی تو حسرته !
بعد ادامه داد من خیلی پرهیز میکنم اما نکته ی اصلی اینه که پرهیز باعث خوب شدن صدا نمیشه و این تمرینه که باعث پرورش صدا میشه.
منبع : خاطرات خودم.

برمیگردیم سر درس خودمون ، من گفتم که شما باید درست نفس بکشید و منظورم این بود که اگر دقت کنید همه ی ما عادت داریم به بد نفس کشیدن ، یعنی به جای اینکه از بینی نفس بکشیم از دهانمون نفس میکشیم که کار بسیار اشتباهیه و حتی اگه خواننده هم نباشی باید از بینی نفس بکشی.
حالا چه فایده ای داره؟
فایدش اینه زمانی که شما از بینی نفس میکشی هوای تصفیه شده به داخل ریه ها میرسه و همینطور هوایی که به ریه ها و شش ها میره هم دمای بدن شماست و براحتی میتونید اون نفس رو حبس کنید و حتی به سلامت جسمی و فکری شما و تصفیه ی خون هم کمک میکنه اما خاصیتش برای خواننده در همونه که هوا تصفیه شده هست و شما میتونی کم کم اون رو در خوندن خرج کنی که به موقع بهش خواهیم رسید پس عجله نکنید.

و یه تمرین عملی :
میدونم که همه ی شما عزیزان به خوندن علاقه دارید – و منم میخوام یه تمرین بهتون بدم که واقعاً جالبه و میتونه خیلی خیلی به شما کمک کنه !
این تمرین دو بعدی هست و مهارت گوش شما رو افزایش میده.
تا امروز شما بعد از شنیدن یک آهنگ اون رو خواه یا ناخواه میخوندین اما از امروز بیایید دقیق آهنگای استاندارد و مورد علاقتون رو انتخاب کنید و خوب اون رو گوش بدین و بعد همون کار رو همونطوری که شنیدین بخونید.اما واقعاً همونطوری که شنیدین بخونین و مراقب باشید حنجرتون خسته نشه – به هیچ وجهی فریاد نزنید – بیش از حد هم نخونید.و یه نکته ، بیشتر گوش بدین و کمتر بخونید.
انتخاب آهنگی که میخواین تمرین کنید:
این آهنگ باید از یه خواننده ی حرفه ای باشه و طوری نباشه که خود اون خواننده بد خونده باشه.موسیقی کار و کل کار استاندارد باشه و شما هم باید آهنگی که تمرین میکنید رو دوست داشته باشین تا بخوبی باهاش رابطه برقرار کنید.
پیشنهاد میکنم که صدای خواننده هم خوب باشه چون یه اصل اصبات شده هست که میگه صدات شبیه همون کسی میشه که کاراش رو برای خودت مرتب میخونی !
ضمناً فراموش نشه که من نگفتم تقلید صدا کنید و فقط گفتم با صدای خودتون آهنگ دیگری رو تمرین کنید.

مختصری از نکات مهم :
.1از این امروز پرهیز کنید ، از دود ، آب یخ و داغ ، تندی ها و ترشی ها ! و...
2.خوب و اصولی نفس بکشید و به نفس کشیدن از بینی عادت کنید و دیگر از دهان نفس نکشید و هرگاه نیاز به حبس نفس بود ، هوا را از بینی وارد کنید.
3.یک موزیک استاندارد را خوب گوش کنید و خوب بخوانید اما تقلید نکنید
هرکسی میتونه بخونه و همه هم گاه و بی گاه و خواه و ناخواه برای خودشون میخونند اما ما میخوایم حرفه ای بخونیم و طوری بخونیم که دیگران لذت ببرند – برای اینکه دیگران از صدای شما لذت ببرند تنها داشتن جنس صدای خوب کافی نیست – بلکه اگر با تکنیک بخونید میتونه مخاطب رو جذب کنه – ما توی همین ایران خیلی اساتید آواز رو داریم که رنگ صدای خوبی ندارند اما واقعاً حرفه ای میخونند و آدم رو مجذوب میکنن – پس نگران جنس و رنگ صداتون نباشید چرا که صدا قابل ارتقا هست و جنس صدای شما میتونه از یه جنس بد به یه جنس خوب ارتقا پیدا کنه – به قول یکی از دوستان صدا اکتسابی هست.حالا بعضیها از اول جنس صدای خوبی دارند – اما آیا تنها صدای قشنگ میتونه باعث زیبایی بشه؟یعنی بدون تکنیک هم پیشرفت ممکنه؟البته ممکن هست اما پیشرفت خوبه که در قالب تخصص باشه.
پس خودتون رو ارتقا بدین و امیدوار باشین به اینکه جنس صداتون خوب میشه – آموختن تکنیک هم فراموش نشه.

اما قبل از وارد شدن به مبحث اصلی باید خدمت یکسری دوستان عرض کنم که توانایی شما در اجرای صداهای زیر و بم قابل ارتقا هست .
اما عزیزانی که سوال میکنن که آیا میشه صدا رو از زیر به بم و یا از بم به زیر تبدیل کرد و یا خیلی ها از بازه ی صوتیشون ناراضی بودن که باید خدمت تمام این عزیزان عرض کنم که بازه ی صوتی شما قبل از تمرین مکرر آواز کمی ضعیف و کم هست اما اگه خوب و اصولی تمرین کنید مسلماً بازه ی صوتیتون افزایش پیدا میکنه چه در صداهای زیر و چه در صداهای بم و اینکه میفرمایید صدا رو میشه تغییر داد چیز درستی نیست بلکه اگه شما صداتون زیر باشه خیلی جاها میتونه بهتون کمک کنه و حالا شما صدای زیر رو دارید و باید برای کسب صداهای بم نیز تلاش کنید تا بهش برسید و هردو رو داشته باشین و حتماً به خاطر بسپارید که صدا قابل رشده...!

خب و حالا بحث اصلی – چگونه بخونیم ؟
خوندن حرفه ای یک سری اصول کاربردی ، مهم اما ساده داره که با دونستن اون اصول و تمرین بر طبق اون اصول شما میتونید تمرینات آواز رو انجام بدین . بعبارتی تمرین های آوازی که میدم رو باید بر طبق این اصولی که الان عرض میکنم اجرا کنید.
اما درست خواندن :
اولین نکته در درست خوندن اینه که از راه بینی نفس بکشی و به این امر عادت کنی.
حالا برای خوندن آماده بشین.
خوندن دو حالت داره یا ایستاده و یا نشسته.
1.حالت ایستاده :
که این حالت برای اجراهای استودیویی هست و در اجراهای ضبط موسیقی که زنده نیستن باید از حرکت اضافی پرهیز کرد و حتی برای تمریناتتون هم حرکت اضافی نداشته باشین.
باستید – طوری که احساس راحتی کنید – خیلی خوب و ریلکس و عادی باستید و اصلاً ژست رسمی نگیرید.به هیچ کدوم از اندامتون فشار نیارید و نکته ی مهم اینه که برخلاف تصور برخی دوستان که میگن باید شکمتون رو بدین به طرف داخل این اصلاً کار درستی نیست و شما باید حتی اگر کمربندی دارین که به شکمتون فشار میاره اون رو باز کنید – یعنی به هیچ کدوم از اندامتون به خصوص شکم فشار نیارین.
حالت سروگردن در روش ایستاده :
به سمت مقابل نگاه کنید و سرتون رو بیش از حد بالا نیارین و بیش از حد هم پایین نیارین – یعنی سر خیلی راحت به طرف مقابل نگاه کنه.
و همینطور سر رو به طرف چپ و راست هم نچرخونید و فقط صاف نگه دارین...!
دقت کنید – اگه سرتون رو به هر طرفی (بالا-پایین-چپ و یا راست) بچرخونید صداتون به مقدار قابل توجهی تغییر میکنه – امتحان کنید !
پس متوجه شدین که چطوری باستید.

حالت نشسته :
تمام نکاتی که در حالت ایستاده بود رو رعایت میکنیم – یعنی راحت بودن و فشار نیاوردن به اندام ها به خصوص شکم و همینطور سر و گردنتون رو به طوری که در حالت ایستاده گفتم ، نگه دارید.
اما توی حالت خواندن نشسته یه نکته هست و اونم اینه که باید روی صندلی بشینید و ستون فقراتتون زیاد قوس بر نداره – یعنی راحت بگم که رو صندلی لم ندین – راحت باشین اما خودتون رو ولا نکنید !!!!
و پاها تون رو روی پایه هایی که زیر اکثر صندلیهاست قرار ندین چرا که که اگر پاهاتون رو به طرف صندلی بیارین در اصل همین پاها به شکمتون فشار میاره.یعنی شما باید پاهاتون رو از صندلی جدا کنید و بزارین روی زمین و طوری نباشه که شکم با پاهاتون زاویه ی 90 درجه بسازه – بلکه شکم باید با پاهاتون زاویه ی باز بسازه و پا نباید به شکم فشار بیاره.

این دو حالت – استاندارد های نشستن و یا ایستادن در خواندن بودن.
چگونه بخوانیم :
حالا که درست و با کیفیت ایستادیم و یا درست نشستیم میرسیم به بحث اصلی یعنی چگونه خواندن...
باز هم تاکید میکنم از بینی نفس بکشید.
در کل اینکارا رو بکنید :
اول حالت ماندنتان را انتخاب کنید – یا ایستاده یا نشسته.
دوم نفستان را از راه بینی در ریه ها حبس کنید – دقت کنید که طوری نفستون رو حبس نکنید که دیگه راه حرف زدن و خواندن نداشته باشید و به بیان خودمونی تا دهانتان نفس رو جمع نکنید – بلکه به یک اندازه ی استاندارد نفس رو در ریه ها حبس کنید که به راحتی بتونید بخونید و اگر زیاد و بیش از حد نفستون رو ذخیره کنید به شکم فشار میاد و حالت خوندنتون از ابتدا خراب میشه.
در مرحله سوم باید یاد بگیرید که چگونه نفس رو خرج کنید – یعنی اصلا نمیخواد در این مرحله آواز بخونید بلکه فقط نفستون رو کم و آروم از ریه و از راه دهان خارج کنید و سعی کنید به یک میزان خاص نفستون رو بیرون بدین – یعنی به یکباره تمام ذخیره ی نفستون رو بیرون ندین بلکه کم کم و با یک میزان معین و طی 15 ال 30 ثانیه نفستون رو خارج کنید.برای مهارت در این تمرین با چسب یک نخ رو از پیشونیتون آویزون کنید – طول نخ باید تا چانه ی شما باشه – حالا که نخ رو آویزون کردین ، نفستون رو از راه دهان در مدت 15 تا 30 ثانیه بدین بیرون و به نخ نگاه کنید و اینقدر تمرین کنید که این نخ با هوای دهان شما بلند بشه و تو این 15 یا 30 ثانیه فقط یک زاویه ی معین با صورت شما بسازه یعنی همش در حال بالا و پاینن شدن و یا تغییر زاویه نشه و از اول که شما نفستون رو میدین بیرون بلند بشه و تا زمانی که نفستون تموم شد یکجا بمونه و تکون نخوره – امیدوارم متوجه شده باشین – با این تمرین شما میتونید در حین آواز خوندن 15 تا 30 ثانیه که استاندارد هم همینه صداتون رو بکشید و همینطور یاد میگیرین چطوری نفستون رو خرج کنید و از همه مهمتر اگر اون تمرینی که با نخ گفتم رو انجام بدین میتونید در هنگام خوندن ، 15 تا 30 ثانیه ژوست و بدون فالشی بخونید و به صداتون موج ندین.
خب در مرحله ی چهارم صدا رو هم به تمریناتتون اضافه کنید،یعنی نفس بگیرید و بخونید اووووووووووو – حالا چطوری؟اولاً فریاد نزنید و با یه صدای متعادل و ترجیحاً با صدای نت دو در اکتاو پنجم این تمرین رو انجام بدین.
یعنی نفس بگیرید و دندون هاتون رو هم از هم فاصله بدین و دهانتون رو زیاد باز نکنید و لبهاون رو هم خیلی عادی از هم باز کنید و خروجی دهان شما باید یه حالت بیضی بگیره – فرض کنید میواین یه قوطی کبریت داخل دهانتون بزارید و فقط همونقدر دهانتون رو باز کنید که میشه شبیه یه بیضی.حالا صدایی که میخواین تمرین کنید چیه ؟ یه صدا بین آ و او – که میشه اووووووووو که متاسفانه اینجا نمیشه اون صدا رو نوشت !!!!
شما باید بتونید این صدا رو حداقل 15 ثانیه و حداکثر 30 ثانیه با یکبار نفس گیری و به صورت ژوست بخونید و بی دلیل به صدا موج و انعطاف ندین.و به عبارت دیگه اگه دارین رو نت دو در اکتاو پنجم تمرین میکنید در انتهای 15 یا 30 ثانیه روی همون نت دو باقی بمونید – یعنی مثلاً من هنرآموز داشتم که در پاین 15 ثانیه روی سل بود یعنی از دو رسید به سل که این غلطه !!!!!
همونطور که درجلسه قبل گفتم باید یادبگیرین که همون چیزی رو که میشنوین بخونین و برای این منظور یه روش ساده هست – اف ال استودیو رو نصب کنید و با یکی از پلاگین ها – برین داخل پیانو رول و صدای نت دو در اکتاو پنجم رو بگیرین که میشه همون c5 و خوب به صدای سی پنج یا همون دوی پنجم گوش بدین و در همون بازه صوتی ، صدای اوووووووو رو بخونین و ژوست 15 تا 30 ثانیه این رو ادامه بدین و انتظار میره که دوستان برای جلسه ی بعدی بتونن تا حداقل 15 ثانیه صداشون رو بکشن – زیاد به حنجره فشار نیارین و روزی نیم ساعت تا یک ساعت تمرین کنید و تمریناتتون رو به پارت های 10 دقیقه ای تقسیم کنید و بین هر پارت هم چند دقیقه استراحت کنید.

اما پرده ی دیافراگم که مطمئنم سوال خواهد شد – باید بگم این پرده یه پرده هست از جنس ماهیچه که در داخله شکم قرار داره و اگه میگم به شکم فشار نیارین واسه اینه که به این پرده فشار نیاد – محل این پرده هم تقریباً نزدیک ناف شماست !!!!!!!!!!!!!!!!!! اما یه نکته اینکه اگه شما به شکم فشار نیارید و همونطور که گفتم نفس بگیرین و همونطور که گفتمم بخونید در اصل دارین از اعماق وجود یا همون از پرده ی دیافراگمتون میخونید جایی که منشا بوجود اومدن صدا هست.این پرده معده رو از روده و تهال جدا میکنه – یعنی اجزای بالای شکم شما که سینه نامیده میشه رو از کلیه و روده و تهالتون جدا میکنه و موقع خوندن به سمت بالا کشیده میشه.

ضمناً اگر تئوری بنیادین رو تا حالا کار نکردین حتماً مطالبش رو بخونید.

یه نکته ی کوتاه بگم و قبلاً هم عرض کردم که سلفژ علم پایه هست و برای علاقه مندان به موسیقی – حالا چه خوانندگی و چه نوازندگی و چه تنظیم ، پیشنهاد میشه که ابتدا این علم پایه رو یاد بگیرن.سلفژ دو قسمت اصلی داره :

قسمت اول بخش های تئوری و عملی هست.شما توی بحث تئوری همون تئوری بنیادین موسیقی رو یاد میگیرین ، با شکل نت ها و نوشتارهای موسیقی و کلاً با 5 خط حامل و مکمل هاش آشنا میشین و در قسمت عملی شما با آوای نت ها آشنا میشین که ما توی این دروس بیشتر با بخش عملی سلفژ سر و کار داریم – پیش نیاز قسمت عملی ، یادگیری قسمت تئوری هست.

قسمت دوم علم سلفژ ، تقسیمات صدای انسان هست،که به این شکله :
سوپرانو : صدای زیر زنانه.
متسو سوپرانو : صدای متوسط زنانه.
كنترآلتو : صدای بم زنانه.
تنور : صدای زیر مردانه.
باریتون : صدای بم یا صدای متوسط مردانه.
باس : صدای بم مردانه و بهترین صدای مردانه.

حالا اینکه هرکدوم دقیقاً چی هستن رو بعداً مفصل عرض میکنم.

خب همونطور که قبلاً گفتیم برای خوندن ابتدا باید حالت خودمون (ایستاده یا نشسته) رو انتخاب کنیم و نفس بگیریم و با یک سری اصول که عرض کردم بخونیم.
ما قبلاً روی صدای یک نت خاص تمرین میکردیم – فرضاً اول صدای نت سل رو میشندیدیم و بعد همون صدا رو با کیفیتایی که عرض کردم میخوندیم.(مثلاً اول صدای نت سل رو در اکتاو چهارم با اف ال استودیو یا کیبورد یا دیاپازون و یا... میشنیدیم و بعد همون صدا رو به شکل اووو ، 15 تا 30 ثانیه به صورت ژوست میکشیدیم.)

حالا میخوام یه نکته ی جالبتر بگم ، ببینید حالا فرض کنید یه آهنگ دادن به شما که ملودی کلام اون رو هم دارین و میخواین با استفاده از گوش و بدون دونستن نت ، روی آهنگ بخونید ! البته کار تقریباً غیر حرفه ایی هست و اینجا فقط برای مثال و تمرین این رو میگم.
به این عمل که اول گوش میدین و بعد همون صدایی رو که شنیدین (با همون گام و بازه ی آوایی) میخونید میگن فرکانس گیری.
که فرکانس گیری به طور کلی 4 مرحله داره :
1.شنیدن صدای نتی که میخواهیم اون رو اجرا کنیم ! فرضاً اون چیزی که میخواین شما اجرا کنید ممکنه که یه آکورد باشه(یعنی از ترکیب چند نت بوجود اومده باشه) ، و ما فرض رو بر این میزاریم که شما نت خوانی و وزن خونی نمیدونی و میخوای گوشی بخونی(البته گوش قوی خوبه اما الان فقط بحث آموزشی هست و برای خوندن حرفه ای یادگیری نت موثره.)خب پس اول باید اون چیزی رو که میخوای بخونی رو خوب بشنوی.
2.حالا اون صدایی رو که شنیدی توی ذهنت اجرا کن.
3.حالا با صدای خودت اجرا کن.
4.حالا چیزی رو که خوندی با صدای ساز یا همون صدای اصلی تطبیق بده.

و اما تمرین و بحث اصلی امروز...
جاذبه ی سلفژ :
حالا نوبت میرسه به تمرینات تخصصی و حرفه ای سلفژ که ابتدایی ترین این تمرینات و مهمترین این تمرینات که در اصل پایه بقیه ی تمرینات هست ، جاذبه ی سلفژ نام داره.
هدف از این تمرین اینه که شما با نت ها و آوای هریک از نت ها آشنا بشین – یعنی فرضاً نت دو رو بشناسین و با صدای نت دو آشنا بشین و بتونید آوای نت دو رو با صدای خودتون اجرا کنید.
به عبارت دیگه باید اینقدر تمرین کنید تا جایی که وقتی صدایی رو میشنوید بتونید تشخیص بدین که صدا مربوط به چه نتی هست.
کار سختی به نظر میاد اما سادست و فقط سخت به نظر میاد !!!!
شما با تکرارجاذبه ی سلفژ میتونید به نکات بالا برسین.
مهمتر از اون شما با انجام این تمرین باید به جایی برسین که وقتی گفتن فلانی صدای نت سی رو اجرا کن – باید بتونی.

خب توی این تمرین شما باید نت دو رو ، نت پایه قرار بدی.

اگر در حد خیلی مبتدی با کلید های کیبورد آشنایی داشته باشین متوجه میشین که توی پروژه ی بالا و در قسمت پیانو رول نت ها به این صورت هستن :
میزان اول - دو سی دو
میزان دوم - لا سی دو
میزان سوم - سل لا سی دو
میزان چهارم - ر دو
میزان پنجم - می ر دو
میزان ششم - فا می ر دو

خب پس اول به صدای نت ها در جاذبه ی سلفژ خوب گوش بدین !
صدا رو توی ذهنتون تصور کنید.
از ابتدا :
دو سی دو
لا سی دو
سل لا سی دو
ر دو
می ر دو
فا می ر دو
حالا چیزی رو که خوندین با صدای اصلی نت ها تطبیق بدین و ببینید تا چه حد مثل نت واقعی خوندین.
باید این تمرین رو تا زمانی تکرار کنید که بشه ملکه ی ذهنتون و شما بتونید اگر صدایی رو شنیدین بگین که صدا مربوط به چه نتی هست و همینطور باید اگر گفتن صدای فلان نت رو اجرا کن باید بتونید !
یعنی به صدای ژوست برسید !
حالا صدای ژوست یعنی چی : در یک کلام ، به صدایی میگن ژوست که خودش باشه !!!!
یعنی اگر گفتن صدای نت فا ! شما اگر دقیقاً صدای واقعی فا رو اجرا کنید به صدای ژوست رسیدین.

خب توی جاذبه ی سلفژ نت دو رو نت پایه بگیرین یعنی اگر خواستین صدای نت فا رو اجرا کنید ، به این ترتیب و به سرعت عمل کنید.
ابتدا صدای ژوست نت دو رو توی ذهنتون تصور کنید و بعد توی ذهنتون بگین :
دو سی دو
لا سی دو
سل لا سی دو
ر دو
می ر دو
فا (می ر دو)
به فا که رسیدین اون رو با صدا اجرا کنید.
پس نت دو رو به این دلیل انتخاب کردیم که هم نقطه ی شروع باشه و هم پایه و میزانی باشه که از اون صدای نت ها شروع بشه و شما دچار سر در گمی نشین.
دوستان حرفه ای مطلب رو کامل کنن ، لطفاً.
ضمناً لطف کنید و زیاد تمرین کنید و به خودتونم استراحت بدین.